Mo lingbi ti hon ndo ti kite

“BIANI!” “Kite oko ayeke dä pëpe!” “A yeke ga tâ tënë!” Peut-être mo yeke mä mara ti atënë tongaso lege mingi. Ye oko, na yâ fini ti e ti lâ oko oko, aye mingi ayeke dä pëpe so e lingbi ti zia bê kue na ndo ni. Teti so aye so e ku pëpe ayeke si na yâ fini ti e, a sala si e yeke hunda tele ti e fani mingi wala mbeni ye ayeke dä so e lingbi biani ti zia bê dä. A bâ so kite ayeke mbeni mbage ti fini ti zo.

A yeke tâ na lege ni so azo mingi aye si ala mveni nga afami ti ala awara nzoni duti nga na ngia. Ala yeke sala kua ngangu ti wara aye tongana nginza na aye ti mitele so ala bâ a lingbi ti ga na ala ngia na nzoni duti. Ye oko, akpale tongana yengingo ti sese, kota pupu ti ngu, ndao wala mbeni ngangu kengo-ndia alingbi ti buba mara ti aye ti mitele so kue gi tongana ye ti ngia. Ngangu kobela, fango yâ ti mariage wala dutingo na kua pëpe alingbi ti gbian fade fade fini ti zo na ngoi so lo ku pëpe. Biani, peut-être mara ti aye tongaso ayeke si na mo pëpe. Ye oko, gi ti hinga so mbeni kota kpale alingbi ti si na yâ ngoi kue ayeke duti mbeni ye ti vundu. Me a yeke ye ni kue la pëpe.

Mbeni bakari afa peko ti kite tongana tënë ti mabe wala bango ndo so aluti nzoni kue pëpe so fani mingi a yeke lï na yâ adesizion so zo ayeke mû. Na ndo ni, a lingbi na mbeni buku (Managing Your Mind), “ti duti na kite na ndo mbeni ye so ayeke na nene ni mingi ayeke kota ye so ayeke na gunda ti gingo bê.” Dutingo na kite so a wara lege ti kaï ni pëpe alingbi ti gue na zo na gingo bê, songo bê na ngonzo. Biani, ti duti na gingo bê na ndo ye so alingbi peut-être ti si wala pëpe alingbi ti sala sioni na seni ti e na lege ti bibe na ti mitele.

Ye ti pekoni ayeke so ambeni zo ague juska ahon katikati ni. Ala yeke tongana mbeni maseka ti kodoro ti Brésil so atene: “Ngbanga ti nyen ti duti na gingo bê na ndo ye so ayeke ga ti si? Laso ayeke laso, nga kekereke ayeke kekereke.” Ti duti na beku oko pëpe na tenengo “zia e te na [e] nyon” alingbi gi ti gue na zo ti wara suingo bê, vundu nga na nda ni, kuâ (1 aCorinthien 15:32). A yeke ye ti nzoni mingi teti e ti ga na mbage ti Wasalango ye, Jéhovah Nzapa, lo so Bible atene ‘Lo lingbi changé oko pëpe, na gbede ti Lo aturne pëpe.’ (Jacques 1:17). Tongana e yeke gi nda ti Tënë ti Nzapa, Bible, fade e yeke wara nzoni wango nga na fango lege na ndo lege ti hon ndo ti akite so ayeke ga na yâ fini. A lingbi nga ti mû maboko na e ti hinga ngbanga ti nyen kite ayeke mingi tongaso.

Nda ni so zo adë kite

Mbeti ti Nzapa amû na e mbeni bango ndo so ayeke biani na lege ni na ndo fini, na amû maboko na e ti lë nzoni bango ndo na mbage ti kite nga na aye so ayeke gbian. Atâa so asongo ti fami, kota ndo, hingango ndo, nzoni seni, nga ambeni ye tongaso alingbi peut-être ti ga na mbeni nzoni duti, Bible afa so e lingbi pëpe ti tene so mara ti aye tongaso ayeke gbian oko pëpe wala ti ku ti tene a gue na e na mbeni fini so ye kue atambela dä nzoni. Salomon, Gbia ti ndara atene: “A yeke azo so akpe fade fade pëpe ti bangbi lege so awara futa, na a yeke awalombe pëpe so ahon zo na bira, na a yeke awandara pëpe so awara kobe, na a yeke azo ti mayele pëpe so awara mosoro, na a yeke awakode pëpe so awara be-nzoni.” Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so “lâ na pasa [ngoi na ye so zo aku pëpe, NW ] asi na ala kue.” Tongaso Salomon agboto mê: “Legeoko tongana a kamata asusu na yâ sio gbanda, na tongana a kamata andeke na son, tongaso a kamata amolenge ti azo na son nga, na lâ ti sioni so atï fade fade na ndo ala.”​—Zo-ti-fa-tene 9:11, 12.

Jésus Christ asala nga tënë ti mbeni ngoi ti kota gingo bê na kite so alingbi ti ga na ndo mbeni wagame kue ti azo. Na yâ ti atënë so lo mû ni na wâ, lo tene: “Fade fä ayeke na lâ na nze na atongoro, na ye ti vundu aga na popo ti amara na ndo sese, na bê ti azo agi ala teti toto ti kota ngu ti ingo na ti mapo ni; na fade azo akui na mbito tongana ala bi bê ti ala na ye so ayeke ga na ndo sese; teti fade angangu ti ayayu ayengi.” Ye oko, Jésus agboto lê na ndo mbeni ye ti mungo ngangu na azo ti bê ti mbilimbili laso: “Tongaso i nga, tongana i bâ ye so ayeke ga, i hinga royaume ti Nzapa ayeke ndulu.” (Luc 21:25, 26, 31). Legeoko nga, ahon ti duti na mbito na ndo mbeni ye so ayeke si kekereke, so aluti mbilimbili pëpe, e yeke na mabe na Nzapa so ayeke mû maboko na e ti bâ, pëpe sese so dengo kite asi singo na yâ ni, me ti zia lê na ndo pendere kekereke so nzoni duti ayeke dä.

‘Hinga tënë kue ti beku’

Atâa so e lingbi pëpe ti duti na tâ beku na ndo ye kue so e yeke mä, e yeke diko wala e yeke bâ, e yeke na kpengba nda ti tënë ti zia bê kue na Wasalango ye. Lo yeke pëpe gi Lo Ti Nduzu Ahon Kue, me lo yeke nga mbeni Babâ ti ndoye so ayeke bi bê na ndo amolenge ti lo na sese. Na ndo tënë so asigigi na yanga ti lo mveni, Nzapa atene: “Fade tënë ti Mbi akiri na Mbi senge pëpe, me a sala ye so Mbi ye, na fade tënë ni awu na kusala so Mbi to lo dä.”​—Esaïe 55:11.

Jésus Christ afa na azo tâ tënë na ndo Nzapa, na azo mingi so amä lo ayeda na ni na bê ti ala kue nga na kite pëpe. Na tapande, mbeni bungbi ti azo ti Samarie so ayeke na bê ti mbilimbili atene na wali so amä kozoni Jésus: “Fadeso e mä na bê na Lo, gi teti tënë ti mo pëpe, me teti e mveni e mä Lo, na e hinga Lo yeke Sauveur ti sese so biani.” (Jean 4:42). Legeoko nga laso, atâa so e yeke na ngoi so nzoni duti ayeke dä pëpe, a yeke nzoni e duti na kite pëpe na ndo ye so e lingbi ti mä na bê dä.

Tongana a ndu tënë ti mabe, azo mingi atene ti ala so ahon ti tara ti gbu nda ni, e lingbi ti ye gi dä na ni. Ye oko, Luc, wasungo Bible, ayeda na bibe so pëpe. Lo gi lani nda ti ye na lo mû sango so ayeke na lege ni, si ambeni zo alingbi “hinga tâ nda ti tënë” so lo sû ni (Luc 1:4). Teti so afami na akamarade ti e so avoro Nzapa oko na e pëpe alingbi peut-être ti duti na mbito so e yeke tï ande na yâ vundu ngbanga ti mabe ti e, a yeke kota ye mingi ti hinga ti kiri tënë teti mabe ti e (1 Pierre 3:15). A yeke gi na hingango mbilimbili nda ti ye so e yeda na ni si e lingbi ti mû maboko na ambeni zo ti zia bê ti ala na Nzapa. Bible asala tënë ti Jéhovah na lege so: “Tênë ni, kusala ti Lo alingbi kue, lege ti Lo kue ayeke mbilimbili; Lo yeke Nzapa ti be-biani, Lo yeke na sioni oko pëpe, Lo yeke mbilimbili na nzoni-kue.”​—Deutéronome 32:4.

Bâ ndangba tënë so: “Lo yeke mbilimbili na nzoni-kue.” Fä wa e yeke na ni ti yeda biani na tënë so? Bazengele Pierre ayeda na bê ti lo kue na tënë so. Lo tene lani na mbeni turugu ti kota kamba ti Rome na azo ti da ti lo: “A yeke tâ tënë, mbi hinga Nzapa ayekia mbeni zo teti lê ti lo pëpe; me na yâ amara kue, zo so akpe mbito ti Nzapa, na lo sala ye ti mbilimbili, lo lingbi na lê ti Lo.” (Kusala 10:34, 35). Pierre asala atënë so ngbanga ti so lo bâ na lê ti lo mveni lege so Nzapa aleke aye ti tene mbeni sewa ti azo ti amara so azo abâ ala kozoni tongana asioni zo nga azo so ayeke nzoni pëpe, aga anzere na lê ti Lo. Legeoko tongana Pierre, e nga kue e lingbi ti hinga biani na bê ti e kue so Nzapa asala nzoni gi na ambeni zo pëpe na lo yeke mbilimbili tongana e yeke bâ na lê ti e mveni “azo mingi so asi singo” so wungo ti ala ahon kutu omene, so alondo na akodoro ahon 230 ti sese, adö ngbele salango ye ti ala azia na ti tambela na lege ti mbilimbili.​—Apocalypse 7:9; Esaïe 2:2-4.

Tongana atâ Chrétien, e ye ti duti pëpe tongana azo so asala ye ahon ndo ni wala azo so aye gi ti luti na ndo tënë ti ala mveni, me azo ti tâ be-ti-molenge na so asala ye na lege ni. Me, e yeke na tâ beku na ndo ye so e yeke mä na bê dä nga ye so e yeke ku na mbage ti kekereke. Bazengele Paul asû mbeti na aChrétien ti kozo siècle: “E ye azo oko oko kue na popo ti i ti fa na gigi nzara ti sala kusala so si i hinga tënë kue ti beku ti i juska na nda ni.” (aHébreu 6:11). Legeoko nga, nzo tënë so alondo na yâ Bible asala si e “hinga tënë kue ti beku”. Paul afa nga so beku so aluti ngangu na ndo Tënë ti Nzapa, “ayeke ga pëpe na suingo bê”.​—aRomain 5:5, NW.

Na ndo ni, e yeke hinga biani na bê ti e so ti fa nzo tënë ti Bible na ambeni zo alingbi ti ga na ala nzoni duti, nga ala yeke na kite pëpe na ndo songo ti ala na Nzapa, na ala yeke wara même nzoni duti na lege ti bibe na ti mitele. E lingbi ti tene legeoko na Paul: “Tene-nzoni ti e aga na i gi na lege ti tënë pëpe, me na lege ti ngangu, na ti Yingo Vulu, na ti bê so ahinga biani.”​—1 aThessalonicien 1:5.

Nzoni dutingo na lege ti yingo ayeke ga laso na adeba nzoni

Atâa so e lingbi pëpe ti ku ti wara nzoni dutingo kue na yâ gigi ti laso, ambeni ye ayeke dä so e lingbi ti sala ti mû maboko na e ti wara mbeni gigi so aluti kamême ngangu na so aduti nzoni. Na tapande, ti duti lakue na popo ti aChrétien ti kongregation na ngoi ti abungbi asala si e luti ngangu na e yengi pëpe ngbanga ti so, na ngoi ni kâ, a yeke fa na e anzoni kpengba-ndia nga na anzoni lengo. Paul asû na mbeti: “Mo wa ala so ayeke na mosoro na sese so, si bê ti ala aga kota pëpe, na ala zia bê ti ala pëpe na mosoro so fade awe, me na Nzapa, Lo so amû na e ye mingi, ye kue ti mû ngia na e.” (1 Timothée 6:17). Na mandango ti zia bê ti ala kue na Jéhovah, na pëpe na yâ aye ti mitele wala angia so aninga pëpe, azo mingi awara lege ti lungula na bê ti ala mveni vundu na suingo bê so ala yeke yô ni giriri.​—Matthieu 6:19-21.

Na yâ kongregation, e yeke wara nga kpengba songo ti aita so ayeke mû maboko na e na yâ alege mingi. Na mbeni ngoi ti kusala ti lo, bazengele Paul na akamarade ti lo so ayeke tambela na lo oko ahu “pono so ahon ndo [ni]” na “bê ti [ala] atene fade [ala] ngbâ na fini pëpe.” Tongaso, na ndo wa Paul awara lani mungo maboko na dengo bê? Biani, ziango bê ti lo na Nzapa awoko lâ oko pëpe. Ye oko, a yeke lani amba ti lo Chrétien so aga ti mû maboko na lo si akpengba na alungula vundu na bê ti lo (2 aCorinthien 1:8, 9; 7:5-7). Laso, tongana akpale ti ndagigi wala aye ti vundu asi, fani mingi, aita ti e Chrétien ayeke akozo zo so asi ti mû maboko na lege ti mitele nga na ti yingo na amba ti ala Chrétien so ye atia ala nga na ambeni zo.

Mbeni lege ti hon ndo ti ye so aluti mbilimbili kue pëpe na yâ fini ayeke sambela. E lingbi lakue ti gue na mbage ti Babâ ti e ti ndoye so ayeke na yayu tongana e yeke na gbe ti kota gingo bê so e ku ni pëpe. “L’Eternel ayeke Tour so ayo na nduzu teti azo so ye ti ngangu asala ala, Lo yeke Ndo Ti Bata Tele na lâ ti vundu.” (Psaume 9:10). Ababâ alingbi peut-être kue pëpe ti bata amolenge ti ala. Ye oko, Nzapa ayeke ndulu ti mû maboko na e ti hon ndo ti mbito nga na dutingo na kite. Tongana e bi agingo bê ti e na ndo Jéhovah na yâ sambela, e lingbi ti hinga biani so lo lingbi “sala mingi ahon ye kue so e hunda wala ye kue so e bi bê ti e dä”.​—aEphésien 3:20.

Mo yeke sambela Nzapa lakue? Mo hinga na bê ti mo biani so Nzapa ayeke mä sambela ti mo? Mbeni maseka-wali ti kodoro ti São Paulo atene: “Mama ti mbi atene na mbi so a lingbi mbi sambela Nzapa. Me mbi hunda lani tele ti mbi: ‘Ngbanga ti nyen ti sala tënë na mbeni zo so mbi hinga même lo pëpe?’ Ye oko, aProverbe 18:10 amû maboko na mbi ti hinga so e yeke na bezoin ti mungo maboko ti Nzapa na a yeke nzoni e sala tënë na lo na yâ sambela.” Versê ni atene: “Iri ti L’Eternel ayeke tour ti ngangu; zo ti mbilimbili akpe dä na lo bata tele ti lo.” Biani, tongana nyen e lingbi ti maï ziango bê kue nga beku na Jéhovah tongana a yeke na yâ salango ye ti e pëpe ti sala tënë na lo lakue? Ti wara aye ti nzoni so aga na lege ti nzoni dutingo na lege ti yingo, a yeke nzoni lâ oko oko e duti na nzara ti sambela na bê kue. Jésus atene: “Me i bata na ngoi ni kue, i sambela, si i lingbi wara ngangu ti kpe ye kue so fade asi, na ti luti na gbele Molenge Ti Zo.”​—Luc 21:36.

Mbeni ye so e lingbi ti duti na kite pëpe na ndo ni ayeke beku ti e na yâ Royaume ti Nzapa. Bâ atënë so ayeke na Daniel 2:44: “Fade Nzapa ti yayu ayä royaume so afuti lâ oko pëpe, na Lo zia royaume ni na tïtî ambeni zo nde pëpe; me fade royaume so afâ mbeni royaume so kue ndulu ndulu, na a sala si royaume nde nde so kue awe; na fade royaume so angbâ lakue lakue.” So ayeke kpengba beku nga mbeni ye so e lingbi ti zia bê ti e kue dä. Fani mingi azendo ti azo ayeke tï na ngu, ye oko e lingbi lakue ti zia bê ti e kue na tënë ti Jéhovah. Ahon ti duti zo so azo alingbi pëpe ti zia bê kue na lo, Nzapa ayeke tongana mbeni ngbongboro tênë so e lingbi ti zia bê ti e dä. E lingbi ti duti na oko bibe ti David so atene: “Lo yeke Nzapa, Tênë ti mbi, fade mbi kpe na Lo ti bata tele ti mbi; vala ti mbi, Nza Ti Salut ti mbi, Tour ti mbi so ayo na nduzu, na Ndo Ti Bata Tele ti mbi; Sauveur ti mbi, Mo so Mo sö mbi na yâ sioye ti ngangu.”​—2 Samuel 22:3.

Mbeni buku (Managing Your Mind) so e sala tënë ni kozoni awe, akiri atene: “Tongana mbeni zo ayeke gbu li mingi na ndo aye ti sioni so alingbi peut-être ti si, aye ni ayeke ga na li ti lo tongana atâ ye so ayeke si biani, na a yeke duti ngangu mingi na lo ti hinga tongana nyen ti hon ndo ni.” Tongaso, ngbanga ti nyen ti zia lege na avundu nga akite ti sese so ti ne e? Nde na so, a yeke nzoni e zia na place ti atënë ti kite ti sese so, beku so Nzapa amû. Na dutingo na kpengba mabe na yâ azendo ti Jéhovah so alingbi ti tï na ngu lâ oko pëpe, e yeke wara beku so: “Zo so amä na bê na Lo, fade kamene asala lo pëpe.”​—aRomain 10:11.

[Kete tënë na lembeti 29]

Tënë ti Nzapa amû zendo so fade a yeke deba nzoni na ndo azo

[Kete tënë na lembeti 30]

“Zo so amä na bê na Lo, fade kamene asala lo pëpe”

[Foto na lembeti 31]

Nzo tënë ti Royaume ayeke ga na nzoni dutingo na azo