Sala hange na handa

“I bata nzoni si mbeni zo agbu i pëpe tongana angbâa, na lege ti . . . handa senge.”​—ACOLOSSIEN 2:8.

A SALA fadeso angu kete awe, mbeni wafango ndia na da-mbeti abâ a-avocat nde nde ti hunda na ala: “Zo oke na popo ti ala awara lâ oko pëpe mbeni client so atene mvene na lo?” Kiringo tënë wa lo wara? Lo tene: “Na popo ti a-avocat saki mingi so mbi hunda tënë so na ala, gi oko si atene so ni wara lâ oko pëpe mbeni client so atene mvene na ni.” Ngbanga ti nyen? “Avocat ni so ato nda ti kua ti lo a ninga mingi pëpe na yâ mbeni kota ndokua, na lo de ti sala lisoro pëpe na mbeni client.” Tondo so afa na gigi mbeni tâ tënë so amû vundu ti tene ni: A yeke so mvene na handa ayeke ye so amû ndo kue na yâ sese ti laso.

² Ayâ ti handa ayeke mingi, na a lï awe na yâ ambage mingi ti fini ti azo laso. Atondo ti asango asi singo na atapande ti handa: amokonzi ti poroso ayeke tene mvene na ndo aye so ala yeke sala, azo so abâ lege ti nginza nga na a-avocat ayeke tënë mvene ti kono ahon ndo ni nginza so mbeni ndokua awara, azo ti salango sabango ti aye ti kango ni ayeke handa awavongo aye ni, azo so atene mvene na gbele ngbanga ti nzi andokua ti assurance, na so gi ti fa gi ambeni tapande ni. Nga, a yeke wara tënë ti handa so alondo na alege ti vorongo. Amokonzi ti lege ti vorongo ayeke handa azo ti ala na fango na ala atënë ti wataka tongana tënë ti âme so akui pëpe, enfer ti wâ na tënë ti Nzapa ti li ota.​—2 Timothée 4:3, 4.

³ A lingbi bê ti e adö na bango gbâ ti ahanda so kue? Biani pëpe. Na ndo “lâ ti nda ni”, Mbeti ti Nzapa amû gbotongo mê so: “Fade lege ti azo ti sioni na azo ti handa azo aga sioni ahon, ala yeke handa azo, na azo ahanda ala.” (2 Timothée 3:1, 13). Ti e so e yeke aChrétien, a lingbi e sala hange na abibe ti handa so alingbi ti gue na e yongoro na tâ tënë. Na ndo ye so, ahundango tënë use alondo: Ngbanga ti nyen handa amû ndo tongaso laso? Na tongana nyen si e lingbi ti sala hange si a handa e pëpe?

Ngbanga ti nyen handa ayeke mingi laso?

⁴ Bible afa polele ngbanga ti nyen handa amû sese so kue. Bazengele Jean asû na mbeti so “sese so kue ayeke na tïtî wato-sioni.” (1 Jean 5:19). “Wato-sioni” so ayeke Satan Zabolo. Na ndo lo, Jésus atene: “Lo duti na tene-biani pëpe, teti tene-biani ayeke na yâ lo pëpe. Tongana lo tene mvene, lo sala tënë ti lo mveni, teti lo yeke wamvene na babâ ti mvene.” Ni la, bê ti e adö pëpe tongana sese so afa na gigi bibe, abango ndo, na asalango ye ti handa ti mokonzi ti lo.​—Jean 8:44; 14:30; aEphésien 2:1-3.

⁵ Na ngoi ti nda ni so, Satan ayeke tiri na ngangu ti lo kue. A bi lo na ndo sese awe, lo hinga so ngoi ti lo angbâ gi kete, na lo yeke na “ngonzo mingi.” Teti lo leke na bê ti lo ti futi azo mingi tongana lege ayeke dä, lo yeke ‘handa azo ti sese kue’. (Apocalypse 12:9, 12). A yeke pëpe gi ngoi na ngoi si Satan agi ti handa zo. Nde na so, lo yeke bi tele ti lo na ngoi kue ti handa azo.a Na yâ gbakuru ti bira ti lo, lo yeke sala kusala na akode kue ti handango na zo, so na yâ ni a yeke wara mayele na handa, ti sala si bibe ti ala so amä na bê pëpe aga ziba na ti kanga lege na ala ti ga ndulu na Nzapa (2 aCorinthien 4:4). Kota wahanda so ayeke tiri na ngangu ti lo kue ti mene ala so ayeke voro Nzapa “na yingo na tene-biani.” (Jean 4:24; 1 Pierre 5:8). Girisa lâ oko pëpe so Satan aye biani ti tene lani: ‘Mbi lingbi ti gboto azo kue yongoro na Nzapa.’ (Job 1:9-12). Zia e bâ ambeni ye so Satan ayeke sala na kusala ‘ti handa na azo.’​—aEphésien 6:11, Fini Mbuki, 2001.

Sala hange na handa ti a-apostat

⁶ A sala angu mingi awe si Satan ayeke sala kusala na a-apostat ti gi ti handa awakua ti Nzapa (Matthieu 13:36-39). A-apostat alingbi ti tene so ala yeke voro Jéhovah na ala mä na bê na Bible, me ala ke bungbi ti Lo so lo yeke sala kusala na ni na sese ge. Ambeni même akiri na mbage ti angbele tënë ti mabe so abi zonga na ndo Nzapa, na so a wara na yâ ‘Babylone ti Kota’, bungbi ti alege ti vorongo ti wataka ti sese kue (Apocalypse 17:5; 2 Pierre 2:19-22). Na gbe ti yingo ti Nzapa, awasungo Bible asala lani kusala na angangu tënë ti fa na gigi abibe so ayeke pusu a-apostat ti sala ye, nga akode ti kusala ti ala.

⁷ Ye so a-apostat ayeke gi ti si dä ayeke nyen? Ti mingi ti ala, a nzere na ala pëpe gi ti zia mabe so ala bâ ni peut-être kozo tongana tâ tënë. Fani mingi, ala ye nga ti mû ambeni zo na tele ti ala. Ahon ti gi adisciple ti ala mveni, a-apostat mingi aye si “adisciple [so ti tene, adisciple ti Christ] ague na peko ti ala.” (Kusala 20:29, 30). Na ndo awafango ye ti wataka, bazengele Paul amû ngangu gbotongo mê so: “I bata nzoni si mbeni zo agbu i pëpe tongana angbâa.” (aColossien 2:8). Ye so afa pëpe na gigi ye so a-apostat mingi ayeke tara ti sala? Legeoko na mbeni zo ti nzi so ahanda mbeni zo so asala hange pëpe ti gue na lo yongoro na sewa ti lo, a-apostat ayeke gbu na gbanda azo ti kongregation so ayeke ndulu ti zia bê kue na atënë ti ala, na gingo ti gboto ala yongoro na kundu ni.

⁸ Akode wa a-apostat ayeke sala na kusala ti gboto azo? Fani mingi, ala yeke fa atënë so ala ba yâ ni, atënë so gi ndambo ni si ayeke tâ tënë nga na akota mvene. Jésus ahinga lani so adisciple ti lo ayeke wara ande ye ti ngangu na mbage ti ala so ayeke “sala tënë ti mvene sioni nde nde na li” ti ala (Matthieu 5:11). Mara ti awato ti sioni bê tongaso ayeke tene ande atënë ti mvene ti gi ti handa ambeni zo. Bazengele Pierre awa e ti sala hange na a-apostat so ayeke sala ande kusala na ‘atënë ti handa’, so ayeke kangbi ‘afango ye ti handa’ na so ayeke ‘ba yâ ti atënë ti Mbeti ti Nzapa’ ti wara ye so ala ye (2 Pierre 2:3, 13; 3:16). Mawa ni ayeke so a-apostat awara lege ti “kinda mabe ti ambeni zo.”​—2 Timothée 2:18.

⁹ Tongana nyen e lingbi ti sala hange ti tene ala handa e pëpe? Na salango ye alingbi na wango ti Mbeti ti Nzapa so atene: “Mbi hunda i mingi, aita, i bâ lege ti azo so asala si azo akangbi, na ala sala si azo atï, ye so alingbi pëpe na tënë so i manda giriri; i zia ala so.” (aRomain 16:17). E yeke “zia ala” na kengo atënë ti ala, atâa a londo na yanga ti ala, na lê ti mbeti wala na lege ti Internet. Ngbanga ti nyen e soro ti sala ye tongaso? Kozoni kue, ngbanga ti so Mbeti ti Nzapa ahunda na e ti sala tongaso, na e yeke na mabe so Jéhovah aye lakue gi nzoni ti e.​—Esaïe 48:17, 18.

¹⁰ Use ni, e ndoye bungbi so afa na e atâ tënë so azia kota kangbi na popo ti e na Babylone ti Kota. Na oko ngoi ni, e hinga na bê ti e so e yeke na hingango ye nzoni kue pëpe na ndo aye so Nzapa aleke ti sala; gbungo nda ti ye ti e agbian tongana angu ayeke hon. A-Chrétien so ayeke be-ta-zo ayeke na ngia ti ku si Jéhovah aleke bango ndo ti ala nzoni (aProverbe 4:18). Ti ku na ngoi ni so, fade e yeke zia pëpe bungbi so Nzapa ayeke na ngia ti sala na kusala, teti e bâ na lê ti e biani deba nzoni ti lo na ndo ni.​—Kusala 6:7; 1 aCorinthien 3:6.

Sala hange ti handa tele ti mo mveni pëpe

¹¹ Azo so ayeke mbilimbili-kue pëpe ayeke na mbeni bibe so Satan ayeke ndulu ti sala na kusala teti lo mveni; na bibe so ayeke ti handa tele ti ala mveni. Jérémie 17:9 atene: “Bê ti zo ayeke na handa ahon mbeni ye kue na a yeke sioni mingi.” Nga, Jacques asû tënë so na mbeti: “Ye so ahanda zo ti sala siokpari ayeke nzara ti tele ti lo mveni so agbu lo na ahanda lo.” (Jacques 1:14). Tongana bê ti e atï na yâ handa, lo lingbi ti gboto siokpari ti ga na ni na gbele e, na salango si siokpari ni akpa ye so ayeke nzoni na so asala sioni na zo pëpe. Mara ti bango ndo tongaso ayeke ye ti handa, teti zo so atï na yâ siokpari alingbi gi ti sala sioni na tele ti lo mveni na nda ni.​—aRomain 8:6.

¹² E lingbi hio ti zia si bê ti e ahanda e. Bê ti zo so ayeke na handa alingbi ti bâ sioni oko pëpe na yâ mbeni kota wokongo so lo yeke na ni wala ti tene so a yeke sioni pëpe ti sala mbeni kota siokpari tongaso (1 Samuel 15:13-15, 20, 21). Bê ti e ti handa alingbi nga ti gi ti tene na e so mbeni sioni tambela ayeke na lege ni. E mû gi tapande na ndo tënë ti asalango ngia. Ambeni ngia ayeke dä so ayeke sioni pëpe, na a lingbi ti nzere mingi. Ye oko, aye mingi so sese so ayeke mû, atâa na limon wala na ndo Internet, andu gi aye ti buba na ti pitan. A yeke duti ngangu pëpe na e ti tene na yâ bê ti e so e lingbi ti bâ mbeni ngia ti sioni na ayeke sala ye oko pëpe na ndo ti e. Ambeni atene même so ‘a yeke sala ye pëpe na yingo-ti-hinga ti ala, na tongaso ala bâ ti ala sioni ni pëpe.’ Ye oko, mara ti azo tongaso ayeke ‘handa tele ti ala mveni.’​—Jacques 1:22.

¹³ Tongana nyen e lingbi ti sala hange ti handa tele ti e pëpe? Na tongo nda ni, a lingbi e dabe ti e so e lingbi lakue pëpe ti zia bê ti e kue na yingo-ti-hinga ti e. Bâ gi tapande ti bazengele Paul. Kozoni si lo ga Chrétien, lo sala ngangu na adisciple ti Christ (Kusala 9:1, 2). Peut-être na ngoi ni so, yingo-ti-hinga ti lo aga na lo pëpe gingo bê. Me ti bâ ni nzoni, yingo-ti-hinga ni ayeke mû sioni lege. Paul atene: “Mbi sala tongaso tongana mbi de mbi hinga pëpe, na mbi de mbi mä na bê pëpe.” (1 Timothée 1:13). Tongaso, ti tene so mbeni ngia tongaso asala ye oko pëpe na yingo-ti-hinga ti e, ayeke tâ biani pëpe fä so ye ni so e yeke sala ayeke nzoni. Gi mbeni nzo yingo-ti-hinga so Mbeti ti Nzapa afa lege na ni nzoni si alingbi ti fa na e tâ lege.

¹⁴ Ti tene e handa tele ti e mveni pëpe, ambeni nzoni wango ayeke dä so a lingbi e bata na li. Na yâ sambela, gbu li na ndo salango ye ti mo mveni (Psaume 26:2; 2 aCorinthien 13:5). Tongana mo gi ti bâ tele ti mo nzoni, a lingbi ti zi lê ti mo ti bâ nene ti gbian ambeni ye na yâ bango ndo ti mo wala asalango ye ti mo. Mä tënë ti ambeni zo (Jacques 1:19). Tongana e yeke gi ti bâ tele ti e mveni nzoni, e yeke ka ndulu ti zia lege gi na bango ndo ti e mveni ti fa lege na e. Tongaso, a yeke lege ti ndara ti mä tënë ti yanga ti aita ti e Chrétien so ayeke abiazo. Tongana mo yeke mû adesizion wala mo yeke sala ambeni ye so aita ti mo Chrétien biazo abâ ni na nzoni lê pëpe, gi ti hunda tele ti mo: ‘Peut-être yingo-ti-hinga ti mbi awara nzoni fango ye pëpe? Wala bê ti mbi ayeke handa mbi?’ Diko lakue Bible na ambeti so aluti na ndo ni (Psaume 1:2). Salango tongaso ayeke mû ande maboko na mo ti bata li ti mo, abango ndo ti mo nga na abibe ti mo si ague oko na akpengba-ndia ti Nzapa.

Sala hange na amvene ti Satan

¹⁵ Satan asala kusala na amvene nde nde ti handa e. Lo tara ti fa na e so mosoro ti mitele ayeke tâ lege ti wara ngia; ye oko, fani mingi a yeke tongaso oko pëpe (Zo-ti-fa-tene 5:9-11). Lo ye si e mä na bê so sioni sese so ayeke ngbâ teti lakue lakue, atâa so aye afa polele so e yeke na “lâ ti nda ni”. (2 Timothée 3:1-5). Satan ayeke maï bibe so a yeke sioni oko pëpe ti sala aye ti pitan, atâa so azo so ayeke sala mara ti ngia so ayeke wara fani mingi sioni na pekoni (aGalate 6:7). Tongana nyen e lingbi ti sala ti tene mara ti amvene tongaso ahanda e pëpe?

¹⁶ Wara nzoni na lege ti atapande ti Mbeti ti Nzapa. A yeke wara na yâ Bible atapande ti gbotongo mê na ndo azo so Satan ahanda ala na lege ti mvene. Ala ndoye lani aye ti mitele, ala bata lê ti ala pëpe na ndo ngoi so ala yeke na yâ ni, wala ala tï na yâ ye ti pitan; ye so kue aga na aye ti sioni mingi na pekoni (Matthieu 19:16-22; 24:36-42; Luc 16:14; 1 aCorinthien 10:8-11). Manda ye na ndo atapande ti laso. Ye ti mawa ni ayeke so ngoi na ngoi, ambeni Chrétien ayeke girisa nene ti bata lê ti ala na zingo ni, na ala to nda ti bâ ti ala so na salango na Nzapa, ala yeke hon na tele ti ambeni nzoni ye. Ala lingbi ti zia tâ tënë ti tomba peko ti aye so ala bâ tongana tâ ye ti mungo ngia na zo. Ye oko, azo tongaso ayeke na “ndo so gere ti ala azene” wala ague ti tï, teti atâa fadeso wala mbeni lâ ande, fade ala yeke wara futa ti peko ti sioni tambela ti ala (Psaume 73:18, 19). A yeke lege ti ndara teti e ti manda ye na ndo girisango lege ti amba ti e.​—aProverbe 22:3.

¹⁷ Mbeni mvene nde ayeke nga dä so Satan asala na kusala ti handa na azo mingi: a yeke mvene ti tenengo so Jéhovah andoye e oko pëpe wala lo bâ e na ngele ngangu pëpe. Satan awara angu mingi ti manda salango ye ti azo so ayeke mbilimbili-kue pëpe. Lo hinga so dutingo na bê so anze alingbi ti woko e (aProverbe 24:10). Ni la, lo maï mvene so e yeke na ngele oko pëpe na lê ti Nzapa. Tongana ‘a kinda’ e na e to nda ti tene na bê ti e so Jéhovah ayeke bi bê na ndo e pëpe, bê ti e alingbi ti pusu e ti zia ye kue (2 aCorinthien 4:9). A yeke tâ gi ye so kota Wahanda ni aye! Tongaso, e lingbi ti sala tongana nyen si mvene ti Satan so ahanda e pëpe?

¹⁸ Gbu li na ndo ye so Bible atene na ndo ndoye ti Nzapa na mbage ti e. Mbeti ti Nzapa asala kusala na ambeni ngangu tënë ti dë bê ti e so Jéhovah abâ ye so e yeke sala, na lo ndoye e oko oko kue. Lo zia ngu ti lê ti mo na yâ “ngbenda” ti lo, so ti tene lo yeke bâ na lo yeke dabe ti lo na angu ti lê so ayeke yuru na lê ti mo na ngoi so mo yeke tiri ti ngbâ be-ta-zo (Psaume 56:9). Lo hinga lawa si ‘bê ti mo afâ’ na lo yeke ndulu na mo na yâ angoi so (Psaume 34:19). Lo hinga anzene nzene ye kue na ndo mo, so andu nga wungo ti ‘akuali ti mo kue’. (Matthieu 10:29-31). Na ndo ni kue, Nzapa “amû Molenge ti Lo ngengele oko” teti mo (Jean 3:16; aGalate 2:20). Ngoi na ngoi, mo lingbi ti bâ so a yeke ngangu ti yeda so aversê tongaso abâ mo mveni. Ye oko, a lingbi e yeda na atënë kue so asigigi na yanga ti Jéhovah. Lo ye si e mä na bê so lo ndoye gi pëpe bungbi ti e ni kue, me nga e oko oko kue so e yeke na yâ ni.

¹⁹ Hinga mvene ni na ke ni. Tongana mo hinga so mbeni zo ayeke tene mvene, mo lingbi ti bata tele ti mo si a handa mo pëpe. Nga, hingango so Satan aye si mo mä na bê so Jéhovah andoye mo pëpe alingbi ti duti ye so amû maboko ngangu na mo. Na pekoni so lo diko awe mbeni article ti Tour ti Ba Ndo na ndo akode ti salango ye ti Satan, mbeni Chrétien atene: “Mbi hinga lani lâ oko pëpe so Satan ayeke tara ti sala kusala na abibe ti mbi ti sala si mbi woko. Hingango ye so apusu mbi ti tiri na abibe so.”

²⁰ Bâ ye so asi na mbeni surveillant so atambela na ndo nde nde ti mbeni kodoro ti Amerika ti Mbongo. Tongana lo yeke sala vizite ti kpengba aita ti lo na yâ vorongo so bê ti ala awoko, fani mingi lo yeke hunda na ala: ‘Mo mä na bê na Nzapa ti li ota?’ Mingi ni, ita ni so awoko ayeke kiri tënë: ‘Oko pëpe’, teti lo hinga so a yeke gi mbeni mvene ti Satan. Na pekoni, surveillant ni ayeke hunda: ‘Mo mä na bê na enfer ti wâ?’ Lo kiri lo tene: ‘Oko pëpe.’ Na pekoni, ancien ni ayeke tene na ala so mbeni mvene ti Satan ni nde ayeke nga dä so mingi ni a bâ ni tongana mvene ti lo pëpe. Lo gboto lê ti ala na lembeti 249, paragraphe 21, ti buku Ga ndulu na Jéhovah,b so afa na gigi mvene so atene Jéhovah andoye e oko oko pëpe. Surveillant ni awara aye ti nzoni na pekoni so lo mû maboko na ala so awoko ti hinga na ti ke mvene ti Satan so.

Sala hange na handa

²¹ Na yâ ndangba mbage ti lâ ti nda ni so, e hinga so fade Satan ayeke ngbâ ti tuku gbâ ti atënë ti mvene na ti handa na ndo sese. E kiri singila so Jéhovah azia e na yâ bingo pëpe na ndo akode ti handa ti Satan. Bible nga na ambeti so aluti na ndo ni ti ‘ngbâa be-ta-zo na ti ndara’ afa polele na gigi asioni kode ti Zabolo (Matthieu 24:45). Teti a gboto mê ti e kozoni awe, e yeke leke tele ti e ti luti na gbele ni.​—2 aCorinthien 2:11.

²² Tongaso, zia e sala hange na atënë ti a-apostat. Zia e leke na bê ti e ti kpe sioni gbanda ti handango tele ti e mveni. Nga, zia e hinga na e ke amvene kue ti Satan. Na salango tongaso, fade e yeke bata songo ti e na ‘Nzapa ti tâ tënë’, so ake handa.​—Psaume 31:6; aProverbe 3:32.

[Akete tënë na gbe ni]

Mo dabe mo na ni?

• Ngbanga ti nyen handa ayeke mingi tongaso na sese laso?

• Tongana nyen e lingbi ti sala hange si a-apostat ahanda e pëpe?

• Tongana nyen e lingbi ti sala hange na bibe kue ti handango tele ti e mveni?

• Tongana nyen e lingbi ti kpe si Satan ahanda e pëpe?

[Ahundango tënë ti manda na ye]

1-3. (a) Atapande wa afa so handa alï awe na yâ ambage mingi ti fini ti zo? (b) Ngbanga ti nyen a lingbi bê ti e adö pëpe na handa so ayeke na yâ sese?

4. Tongana nyen Bible afa ye so ayeke na gunda ti guengo na li ni ti handa na yâ sese so?

5. Tongana nyen Satan ayeke tiri na ngangu ti lo kue ti handa azo na ngoi ti nda ni so? Na azo wa mbilimbili lo yeke gi ti handa ala?

6, 7. (a) A-apostat alingbi ti tene nyen? (b) Tongana nyen Mbeti ti Nzapa afa polele ye so a-apostat aye mbilimbili?

8. Akode wa a-apostat ayeke sala na kusala ti handa na azo?

9, 10. (a) Tongana nyen e lingbi ti sala hange ti tene a-apostat ahanda e pëpe? (b) Ngbanga ti nyen bê ti e agi e pëpe tongana gbungo nda ti ye ti e na ndo aye so Nzapa aleke ti sala, ahunda agbiango ye?

11. Ngbanga ti nyen azo so ayeke mbilimbili-kue pëpe ayeke na bibe ti handa tele ti ala mveni?

12. Na lege wa e lingbi peut-être ti handa tele ti e?

13, 14. (a) Tapande ti Bible wa afa so yingo-ti-hinga ti e ayeke fa lakue pëpe na e nzoni lege? (b) Tongana nyen e lingbi ti sala hange ti handa tele ti e mveni pëpe?

15, 16. (a) Tongana lo yeke sala kue ti handa e, Satan ayeke sala kusala na amvene wa? (b) Tongana nyen e lingbi ti sala ti tene mara ti amvene tongaso ahanda e pëpe?

17. Ngbanga ti nyen Satan amaï mvene so Jéhovah aye e oko pëpe na abâ e na nene ni pëpe?

18. Tongana nyen Bible adë bê ti e so Jéhovah andoye e?

19, 20. (a) Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti hinga na ti ke mvene ti Satan so atene Jéhovah andoye mo pëpe? (b) Tongana nyen mbeni surveillant so atambela na ndo nde nde amû maboko na ambeni zo so bê ti ala awoko?

21, 22. Ngbanga ti nyen a zia e pëpe na yâ bingo na ndo akode ti handa ti Satan? Na ye nyen a lingbi e leke na bê ti e ti sala?

[Foto na lembeti 17]

Handa tele ti mo pëpe na ndo asalango ngia

[Afoto na lembeti 18]

Tongana mo yeke sala hange ti handa tele ti mo mveni pëpe, gbu li na yâ sambela na ndo asalango ye ti mo, mä tënë ti ambeni zo na diko lakue Mbeti ti Nzapa