E zia ndo na Zabolo pëpe

“I zia ndo na zabolo pëpe.”​—AEPHÉSIEN 4:27.

1. Ngbanga ti nyen azo mingi adë kite so Zabolo ayeke dä?

TETI angu ngbangbo mingi kozoni, azo mingi apensé so Zabolo ayeke mbeni zo so didi ayeke na li ti lo, li ti gere ti lo ayeke tongana ti bagara, lo yü bengba bongo, lo gbu mbeni ye tongana wen so maboko ni ayo na yanga ni ayeke use so lo yeke pusu na azo ti sioni na lê ti wâ ti enfer. Bible ayeda na tënë so pëpe. Ye oko, ti tâ tënë ni, bango ndo so apusu azo mingi ti dë kite so Zabolo ayeke dä wala ti pensé so Zabolo ayeke zo pëpe; ti ala, lo yeke gi sioni so ayeke na yâ ti tere ti zo awe.

2. Ambeni ye wa Bible afa ni na ndo ti Zabolo?

² Bible afa na e so ambeni zo abâ Zabolo na lê ti ala na a fa nga na e ambeni ye so afa polele so Zabolo ayeke dä. Jésus Christ abâ lani Zabolo na ngoi so lo ngbâ na yayu tongana ange nga lo sara tënë na Zabolo na ngoi so lo yeke na sese (Job 1:6; Matthieu 4:4-11). Atâa so Mbeti ti Nzapa afa na e pëpe iri so ange so ayeke na ni kozo, a iri lo Zabolo (so nda ni aye ti tene “zo ti pango zo”) ndali ti so lo pa Nzapa lani. A iri lo nga Satan (so nda ni aye ti tene “zo ti kengo tënë”), ngbanga ti so lo ke tënë ti yanga ti Jéhovah. Bible atene Satan Zabolo ayeke “ngbo ti giriri”, peut-être ndali ti so lo handa lani Eve na lege ti mbeni ngbo (Apocalypse 12:9; 1 Timothée 2:14). A hinga lo nga tongana “wato-sioni.”​—Matthieu 6:13.a

3. Fade e yeke bâ hundango tënë wa?

³ E so e yeke awakua ti Jéhovah, e ye kete pëpe ti kpa Satan, kota wato ti oko tâ Nzapa. Ni la, a lingbi e mä wango ti bazengele Paul so atene: “I zia ndo na zabolo pëpe.” (aEphésien 4:27). Tongaso, ambeni mbilimbili sarango ye ti Satan wa la a lingbi e kpa lo na ni pëpe?

Mû tapande ti kota wapango zo so pëpe

4. Tongana nyen “wato-sioni” apa Nzapa lani?

⁴ Iri Zabolo alingbi biani na “wato-sioni” so teti lo yeke wapango zo. Ti pa zo aye ti tene ti diko atënë ti wataka, asioni tënë, abuba tënë na ndo ti mbeni zo. Nzapa amû lani yanga na Adam, lo tene: “Lê ti keke ti hinga nzoni na ti hinga sioni, mo te pëpe; teti na lâ ni so mo te lê ni so, fade mo kui biani.” (Genèse 2:17). A fa peko ti ndia so na Eve nga; ye oko, na lege ti mbeni ngbo, Zabolo asara tënë na Eve, lo tene: “I lingbi kui biani pëpe, teti Nzapa ahinga na lâ ni so i te lê ni, fade lê ti i alungula, na i ga tongana Nzapa, i hinga nzoni na sioni.” (Genèse 3:4, 5). Biani, so a yeke tâ pango Jéhovah Nzapa la!

5. Ngbanga ti nyen a lingbi Diotrèphe akiri tënë lani ndali ti pango ndo?

⁵ Nzapa amû yanga lani na azo ti Israël, lo tene: “Mo fono tongana zo ti kunyon zo [wala zo ti pango zo] na popo ti azo ti mo pëpe.” (Lévitique 19:16). Bazengele Jean asara lani tënë ti mbeni zo ti pango ndo ti ngoi ti lo, lo tene: “Mbi sara mbeni mbeti na eglize; me Diotrèphe, lo so aye kozo ndo na popo ti ala, lo mä e pëpe. Teti tënë so, tongana mbi ga, fade mbi dabe azo na kusala so lo yeke sara, teti lo sara sio tënë ti mbana na tere ti e.” (3 Jean 9, 10). Diotrèphe ayeke pa lani Jean na a lingbi lo kiri tënë ngbanga ni. Tâ Chrétien wa la ayeke ye ande dä ti sara ye tongana Diotrèphe na ti kpa Satan, kota wapango zo?

6, 7. Ngbanga ti nyen e yeke ye ande pëpe ti pa mbeni zo?

⁶ Ngbene ye giriri juska laso, fani mingi a pa awakua ti Jéhovah ngangu nga a diko atënë ti wataka na ndo ti ala. “Akota sacrificateur na amaître ti ndia aluti, ala klame [Jésus] mingi.” (Luc 23:10). Kota prêtre Ananias na ambeni zo abi lani atënë ti wataka na li ti Paul (Kusala 24:1-8). Nga Bible asara tënë ti Satan tongana lo so “aklame aita ti e . . . , lo so aklame ala na gbele Nzapa lâ na bï.” (Apocalypse 12:10). Aita so Satan ayeke diko atënë ti wataka na iri ti ala ayeke aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala na so ayeke na ndo sese na lâ ti nda ni so.

⁷ Mbeni Chrétien ayeke ye ande pëpe ti pa mba ti lo wala ti bi atënë ti wataka na li ti lo. Ye oko, ye tongaso alingbi ti si tongana e hinga nda ti atënë kue pëpe na e gue ti sara tënë na tere ti mbeni zo. Na gbe ti Ndia ti Moïse, tongana mbeni zo asara tënë ti témoin ti wataka na tere ti mbeni mba ti lo na mbana, lo so adiko tënë ti wataka ni alingbi na kuâ (Exode 20:16; Deutéronome 19:15-19). Nga, na popo ti aye ti sioni so Jéhovah ake ni, a yeke wara “témoin ti wataka so asara tënë ti mvene”. (aProverbe 6:16-19). Biani, e ye pëpe ti mû tapande ti Satan, kota wapango zo nga wadikongo atënë ti wataka na iri ti zo.

Kpe asarango ye ti kozo wafango zo

8. Tongana nyen Zabolo aga “wafango zo giriri kozoni”?

⁸ Zabolo ayeke wafango zo. Jésus atene: “Lo yeke wafango zo giriri kozoni.” (Jean 8:44). A to nda ni giriri na kozo ye so lo sara ti gboto Adam na Eve yongoro na Nzapa si Satan aga wafango zo. Lo gboto kuâ lo ga na ni ndo kozo koli na kozo wali nga na ndo amolenge ti yâ ti ala (aRomain 5:12). A yeke nzoni ti bâ so gi mbeni tâ zo si alingbi ti sara ye so, me pëpe gi sioni so ayeke na yâ tere ti zo.

9. Tongana ti so 1 Jean 3:15 afa, tongana nyen e lingbi ti ga awafango zo?

⁹ Mbeni oko ti aKomandema Bale-oko atene: “A lingbi mo fâ zo pëpe.” (Deutéronome 5:17). Tongana lo yeke sara tënë lani na aChrétien, bazengele Pierre atene: “A lingbi zo oko na popo ti e ahu pono pëpe na lege ti fango zo.” (1 Pierre 4:15). Tongaso, e awakua ti Jéhovah e yeke ye ande pëpe ti fâ zo. Ye oko, e yeke ga ande azo ti fango zo na lê ti Nzapa tongana e ke mbeni ita ti e Chrétien na e ye ti tene lo kui. Bazengele Jean atene: “Azo kue so ake aita ti ala ayeke awafango zo, na e hinga wafango zo ayeke na fini ti lakue lakue na yâ lo pëpe.” (1 Jean 3:15). A mû lani yanga so na azo ti Israël: “Mo ke ita ti mo na bê ti mo pëpe.” (Lévitique 19:17). Zia e duti nduru ti leke akpale kue so alondo na popo ti e na ambeni mba ti e Chrétien, tongaso si Satan wafango zo abuba beoko ti e ti aChrétien pëpe.​—Luc 17:3, 4.

Luti ngangu ti ke babâ ti mvene

10, 11. Ti luti ngangu ti ke Satan, babâ ti mvene, a lingbi e sara nyen?

¹⁰ Zabolo ayeke wamvene. Jésus atene: “Tongana lo tene mvene, lo sara tënë ti lo mveni, teti lo yeke wamvene na babâ ti mvene.” (Jean 8:44). Satan adü lani mvene na Eve. Me nde na Satan, Jésus aga ti lo lani na sese ti fa tënë ti témoin ti tâ tënë (Jean 18:37). E so e yeke adisciple ti Christ, tongana e ye ti luti ngangu ti ke Zabolo, a lingbi e tene mvene pëpe na e handa zo pëpe. A lingbi e “sara tene-biani” wala e tene tâ tënë (Zacharie 8:16; aEphésien 4:25). Jéhovah “Nzapa ti tene-biani” ayeke iri deba nzoni gi na ndo ti aTémoin ti lo so ayeke tene tâ tënë. Azo ti sioni ayeke na droit oko pëpe ti sara kusala na iri ti Jéhovah.​—Psaume 31:6; 50:16; Esaïe 43:10.

¹¹ Tongana e bâ zingo e na gbe ti amvene ti Satan na nene ni, e yeke ngbâ ande gi na tere ti bungbi ti vorongo ti aChrétien so ayeke “lege ti tene-biani” wala tâ tënë (2 Pierre 2:2; Jean 8:32). Atënë kue so atâ Chrétien ayeke fa ni ayeke ye so a iri ni “tene-biani ti Tene-nzoni”. (aGalate 2:5, 14). Tâ salut ti e aluti gi na ndo lege so e yeke “tambela na lege ti tene-biani”, so ti tene e ngbâ na ndo ni nga e ke “babâ ti mvene.”​—3 Jean 3, 4, 8.

Ke Satan, kota apostat

12, 13. A lingbi e bâ a-apostat tongana nyen?

¹² Ange so aga lani Zabolo ayeke kozo na yâ ti tâ tënë. Me Jésus atene: “Lo duti na tene-biani pëpe, teti tene-biani ayeke na yâ lo pëpe.” (Jean 8:44). Ngbene ye giriri juska laso, tâ kota apostat so angbâ gi ti sara kpengba-li na “Nzapa ti tene-biani.” Ambeni Chrétien ti ngoi ti abazengele atï lani na yâ “son ti zabolo” peut-être ndali ti so ala zia si a handa ala na a gue na ala yongoro na tâ tënë. Ndani la, Paul awa lani Timothée so ayeke mba ti lo na yâ kusala ti fa ye na ala na tâ be-ti-molenge tongaso si ala lingbi ti wara ngangu na lege ti yingo na ala sigigi na yâ gbanda ti Satan (2 Timothée 2:23-26). Biani, a yeke tâ nzoni mingi ti gbu tâ tënë ngangu na ti zia lâ oko pëpe si bango ti apostat agboto e.

¹³ Ndali ti so ala dengi mê ti ala ti mä Zabolo na ala ke amvene ti lo pëpe, Adam na Eve ake yanga ti Nzapa na ala ga a-apostat. Tongaso, a lingbi e dengi mê na tënë ti apostat? A lingbi e diko abuku ti ala wala e bâ aye so ala zia ni na ndo ti Internet? Tongana e ndoye Nzapa nga e ndoye tâ tënë, e yeke sara ande aye so pëpe. A lingbi e zia lege pëpe na a-apostat ti ga na yâ ti da ti e wala même a lingbi e bara ala pëpe, ndali ti so tongana e sara tongaso e yeke ‘ga fon ala na sio kusala ti ala.’ (2 Jean 9-11). Zia e tï lâ oko pëpe na yâ handa ti Zabolo ti dö “lege ti tene-biani” ti aChrétien ti zia na ti mû peko ti awafango ye ti wataka so ayeke gi ti ga “na ambeni fango ye ti mvene so ayeke gue na zo na kuâ” na so ayeke tara ti gbu e na ‘lege ti atënë’ ti handa ti sara si e ga ye ti ngere.​—2 Pierre 2:1-3, Fini Mbuki, 2001.

14, 15. Gbotongo mê wa Paul amû lani na a-ancien ti Ephèse nga na Timothée?

¹⁴ Paul atene lani na a-ancien ti Ephèse: “I bata tere ti i mveni, na i bata kundu so kue so Yingo Vulu asara si i ga [asurveillant, NW ] na popo ni, na i mû kobe na eglize ti Seigneur so Lo vo na mênë ti Lo mveni. Mbi hinga, tongana mbi gue awe, fade aïkai [“asioni mbo ti ngonda”, FM 01] alï na popo ti i, ala zia kundu ni pëpe; na fade azo alondo na popo ti i mveni, ala fa tënë ti kirikiri si adisciple ague na peko ti ala.” (Kusala 20:28-30). Tongana ngoi ayeke hon, a-apostat so alondo lani biani na popo ti aChrétien na ala “fa tënë ti kirikiri”.

¹⁵ Nduru na ngu 65, bazengele Paul awa Timothée ti ‘fa nda ti tene-biani na lege ni.’ Na pekoni lo tene: “Me mo kpe pande senge ti tënë kirikiri, teti fade tënë so asara si azo ake Nzapa mingi ahon, na fade tënë ti ala ate tongana gangrène. Hyménée na Philète ayeke na popo ti azo tongaso, ala zia lege ti tene-biani, ala tene lâ ti londongo ti awakinda ahon awe, na ala kinda mabe ti ambeni zo.” Biani, sarango ye ti a-apostat ato nda ni lani awe! Me Paul akiri atene: “Me kpengba gere ti da so Nzapa asara aluti.”​—2 Timothée 2:15-19.

16. Atâa gbanda wa si Satan, kota apostat, ayeke ga na ni, ngbanga ti nyen e ngbâ lakue be-ta-zo na Nzapa nga na Tënë ti lo?

¹⁶ Satan asara kua fani mingi na a-apostat ti buba lege ti tâ vorongo Nzapa, me kue gbä tâ vorongo ni angbâ lakue. Nduru na ngu 1868, Charles Taze Russell ato nda ti gi ti bâ mbilimbili yâ ti atënë ti mabe so azo ayeda na ni aninga awe na yâ ti aEglize so atene ala yeke aChrétien. Lo bâ so aEglize so afa peko ti Bible na lege ni oko pëpe. Russell na mbeni kete wungo ti azo so ayeke gi ti hinga tâ tënë azia na sese mbeni kete bungbi ti azo so ayeke manda tënë ti Nzapa na gbata ti Pittsburgh, Amerika. Ti si juska laso, a sara nduru na ngu 140 awe so aTémoin ti Jéhovah akono hingango ye ti ala nga na ndoye ti ala na mbage ti Nzapa na ti Tënë ti lo. Atâa agbanda wa si Satan, kota apostat, ayeke ga na ni, hango lê so ngbâa be-ta-zo na ti ndara ayeke na ni na lege ti yingo amû maboko na e juska fadeso ti ngbâ be-ta-zo na Jéhovah nga na Tënë ti lo.​—Matthieu 24:45.

Zia si mokonzi ti sese so ahon mo na ngangu pëpe

17-19. Sese so ayeke na gbe ti Zabolo ayeke nyen? Na ngbanga ti nyen a lingbi e ndoye ni pëpe?

¹⁷ Mbeni kode ti Satan ti gbu e na gbanda ti lo ayeke ti pusu e ti ndoye sese so, so ti tene bungbi ti azo ti kirikiri so ague yongoro na Nzapa awe. Jésus a iri Zabolo “mokonzi ti sese so” nga lo tene: “Ye oko ti lo ayeke na yâ Mbi pëpe.” (Jean 14:30). Biani, a yeke nzoni e zia lege oko pëpe na Satan ti hon e na ngangu! E hinga so “sese so kue ayeke na tïtî wato-sioni” so (1 Jean 5:19). Ni la, Zabolo alingbi lani ti mû na Jésus “aroyaume kue ti sese” gi tongana Jésus asara mbeni ye ti a-apostat, ti kuku ti voro lo. Me Jésus so ayeke molenge ti Nzapa ake ni na kuru go (Matthieu 4:8-10). Sese so Satan ayeke na li ni aye adisciple ti Christ pëpe (Jean 15:18-21). A yeke tâ na lege ni si bazengele Jean agboto lani mê ti e ti ndoye sese so pëpe!

¹⁸ Jean asû na mbeti, lo tene: “I ndoye sese so pëpe, wala ye so ayeke na sese so. Tongana mbeni zo andoye sese so, ndoye ti Babâ ayeke na yâ lo pëpe; teti ye kue so ayeke na sese so, nzara ti mitele, nzara ti lê, na fandara ti fini, alondo na Babâ pëpe, me a londo na sese so. Na sese so ayeke hon, na nzara ni kue, me zo so asara ye so Nzapa aye, lo duti lakue lakue.” (1 Jean 2:15-17). A lingbi e ndoye sese so pëpe, ndali ti so aye so ayeke na yâ ni ayeke aye ti mitele na ague tâ nde mingi na andia ti Jéhovah Nzapa.

¹⁹ Ka tongana ndoye ti sese ni so angbâ na yâ ti bê ti e? Tongana ayeke tongaso, zia e sambela Nzapa ti mû maboko na e ti hon ndo ti ndoye ti sese ni so nga na nzara ti aye ti mitele so ague gere oko na ni (aGalate 5:16-21). Tongana e zia na li ti e so a yeke “ayingo sioni” so lê ti e alingbi ti bâ ala pëpe si “akomande” na ndo azo ti kirikiri ti sese so, biani e yeke sara ande ngangu kue ti “ga sioni pëpe na lege ti ye ti sese so”.​—Jacques 1:27; aEphésien 6:11, 12; 2 aCorinthien 4:4.

20. Ngbanga ti nyen a lingbi ti tene so e yeke “ti sese so pëpe?”

²⁰ Na ndo adisciple ti lo, Jésus atene lani: “Ala yeke ti sese so pëpe, legeoko tongana Mbi yeke ti sese so pëpe.” (Jean 17:16). A-Chrétien so a sa yingo na ndo ti ala nga na afon ala so amû tere ti ala na Nzapa awe ayeke sara ngangu kue ti duti na sioni oko pëpe na lege ti tambela ti ala nga na lege ti yingo, na ti duti nde na sese so (Jean 15:19; 17:14; Jacques 4:4). Sese ni so ayeke sara ye ti kirikiri ake e ndali ti so e duti nde na ni na e yeke ‘azo ti fango tënë ti mbilimbili’. (2 Pierre 2:5). Biani, e yeke na popo ti azo ti sese ni, so mo yeke wara na popo ti ala azo ti pitan, azo ti sarango lango-sioni, ti gbungo ye ti azo na ngangu, azo ti sambelango ayanda, azo ti nzi, awamvene nga na angbâa ti sämba (1 aCorinthien 5:9-11; 6:9-11; Apocalypse 21:8). Me e wara “yingo ti sese so pëpe,” teti a yeke pëpe ngangu ti siokpari ti sese so si apusu e ti sara ye.​—1 aCorinthien 2:12.

Zia ndo na Zabolo pëpe

21, 22. Tongana nyen si e lingbi ti sara ye alingbi na wango ti Paul so ayeke na aEphésien 4:26, 27?

²¹ Ahon ti tene e zia “yingo ti sese so” apusu e ti sara ye, a yeke yingo ti Nzapa si ayeke fa lege na e; yingo ni so alë na yâ ti e aye tongana ndoye nga na ngangu ti kanga nzara ti tere (aGalate 5:22, 23). Ndoye nga na ngangu ti kanga nzara ti tere amû maboko na e ti luti na gbele ti angangu so Zabolo ayeke sara na ndo mabe ti e. Lo ye si bê ti e ‘ahanda e ti sara sioni’ me yingo ti Nzapa amû maboko na e ‘ti sara ngonzo pëpe, na ti zia ngonzo ti wâ’. (Psaume 37:8). Biani, a lingbi ti si so ngonzo ti e ni ayeke na lege ni, me bazengele Paul amû na e wango so: “Tongana ngonzo agbu i, i bata si i sara siokpari pëpe; i zia lâ akui na i na ngonzo na bê ti i pëpe, na i zia ndo na zabolo pëpe.”​—aEphésien 4:26, 27.

²² Ngonzo so asara e alingbi ti dü siokpari tongana e ngbâ ti bata ni na bê ti e. Tongana e ngbâ na ngonzo tongaso, e yeke mû lege na Zabolo ti zia kangbi na yâ ti kongregation wala ti pusu e ti sara ye ti sioni. Tongaso, a lingbi e leke hio atënë so alondo na popo ti e na ambeni ita na mbeni lege so amû ngia na bê ti Jéhovah (Lévitique 19:17, 18; Matthieu 5:23, 24; 18:15, 16). Ni la, a yeke nzoni e zia lege na yingo ti Nzapa ti fa lege na e, e duti na ngangu ti kanga nzara ti tere, nga e zia lâ oko pëpe si même ngonzo ti e ni so ayeke na lege ni ague na e ti bata zo na bê pëpe, ti sara sioni wala ti ke mbeni zo pëpe.

23. Na yâ article ti peko, e yeke bâ ande ahundango tënë wa?

²³ E londo ti manda ambeni sarango ye ti tere ti Zabolo so alingbi e kpa lo na ni pëpe. Me ambeni zo alingbi ti hunda tere ti ala: A lingbi e sara mbeto ti Satan? Ngbanga ti nyen si Satan ayeke pusu azo ti sara ngangu na aChrétien? E lingbi ti sara nyen ti tene Zabolo ahon e pëpe?

[Kete tënë na gbe ni]

Mo yeke kiri tënë tongana nyen?

• Ngbanga ti nyen a lingbi e pa mbeni zo lâ oko pëpe?

• Tongana ti so 1 Jean 3:15 afa, tongana nyen e lingbi ti sara hange si e ga azo ti fango zo pëpe?

• A lingbi e bâ a-apostat tongana nyen, na ngbanga ti nyen?

• Ngbanga ti nyen a lingbi e ndoye sese so pëpe?

[Foto na lembeti 23]

E zia ndo lâ oko pëpe na Zabolo ti buba beoko ti e ti aChrétien

[Afoto na lembeti 24]

Ngbanga ti nyen Jean awa e ti ndoye sese so pëpe?