Ngangu ahunzi, me kue pëpe

“L’Eternel . . ., Lo créé nda ti sese kue. . . . Lo mû ngangu na zo so anze; na zo so ayeke na ngangu pëpe, Lo sala si ngangu ti lo awu.”​—ESAÏE 40:28, 29.

E ADISCIPLE ti Jésus, e hinga nzoni mingi pendere tisango ndo so: “I ga na Mbi, i kue so i sala kusala na i yeke na kungba so ane, na fade Mbi mû na i lege ti hu tele. . . . Teti joug ti Mbi ayeke nzoni, na kungba ti Mbi ane pëpe.” (Matthieu 11:28-30). A zia nga na gbele aChrétien ‘ngoi ti kiri ti wara ngangu so alondo na gbele Seigneur’. (Kusala 3:19). Biani, mo mveni mo wara awe ngangu so aga na lege ti mandango atâ tënë ti Bible, dutingo na mbeni pendere beku ti gigi ti kekereke nga salango ye alingbi na akpengba-ndia ti Jéhovah na gigi ti mo.

² Ye oko, ngoi na ngoi ambeni wavorongo Jéhovah ayeke tiri na bê so anze. Ti ambeni , kpale ni ayeke gi teti kete ngoi, me na ambeni ngoi, ala yeke tiri na bibe ni so a ninga. Tongana ngoi ayeke hon, ambeni alingbi ti bâ so akungba ti ala ti Chrétien aga mbeni nengo ye, ahon ti duti mbeni ye so adë bê tongana ti so Jésus atene. Sioni pensé so alingbi ti ga na kota kpale na ndo songo ti mbeni Chrétien na Jéhovah.

³ Ngoi kete kozoni si a gbu Jésus na a fâ lo, lo tene na adisciple ti lo: “I zia bê ti i agi i pëpe; i mä na bê na Nzapa, i mä na bê na Mbi nga.” (Jean 14:1). Jésus atene lani atënë so ndali ti so abazengele aga ndulu ti wara aye ti sioni mingi, nga mbeni salango ngangu ayeke bâ gigi na pekoni. Jésus ahinga so abazengele ti lo alingbi ti tï tongana bê ti ala anze kue (Jean 16:1). Tongana a bâ lege ni pëpe, vundu so ayeke na bê ti abazengele ayeke woko ala na lege ti yingo na ayeke sala si ala yeke zia bê ti ala na Jéhovah mbeni pëpe. A yeke nga tâ tënë teti aChrétien ti laso. Bê so anze a ninga alingbi ti ga na kota vundu nga ti sala si bê ti e ane (Jérémie 8:18). Zo-ti-ya-ni ti e alingbi ti woko. Na gbe ti atënë ti gingo bê so, e lingbi ti nze na lege ti bibe nga na lege ti yingo, même e yeke duti na nzara ti voro Jéhovah mbeni pëpe.

⁴ Wango ti Bible so ayeke tâ na lege ni: “Bata bê ti mo ahon mbeni ye ti mo kue so mo bata, teti lege ti fini kue alondo dä.” (aProverbe 4:23). Bible amû nzoni wango so ayeke mû maboko na e ti bata bê ti e na lege ti fä si a woko pëpe, nga si ngangu ti lo na lege ti yingo ahunzi pëpe. Kozoni, a lingbi e gi ti hinga ye so ayeke sala si ngangu ti e ahunzi.

Ti duti Chrétien ayeke ne zo nengo pëpe

⁵ Biani, ti ngbâ ti duti Chrétien, a hunda ti sala kota ngangu (Luc 13:24). Jésus atene: “Zo so ayô [keke ti pasi, NW ] ti lo mveni pëpe ti ga na peko ti Mbi, lo lingbi ga disciple ti Mbi pëpe.” (Luc 14:27). Na bango ni hio tongaso, atënë so ague nde na ti so Jésus atene kungba ti lo ane pëpe nga adë bê. Me ti tâ tënë ni, atënë ni ayeke nde nde pëpe.

⁶ Atâa so ti sala kusala ngangu ayeke hunzi ngangu ti zo, a lingbi ti duti mbeni ye so anzere nzerengo nga adë bê tongana zo ahinga so lo yeke wara nzoni na pekoni (Zo-ti-fa-tene 3:13, 22). Mbeni ye so ayeke tâ nzoni ahon kangbingo apendere tâ tënë ti Bible na amba ti e ayeke dä? Na ndo ni, ngangu so e yeke sala ti bata akpengba-ndia ti Nzapa so ayeke na nduzu ayeke kota ye pëpe tongana a haka ni na aye ti nzoni so e yeke wara na pekoni (aProverbe 2:10-20). Ti bâ pasi teti kusala ti Royaume ti Nzapa ayeke mbeni ye so e yeke bâ ni tongana ye ti gonda, atâa a sala ngangu na e.​—1 Pierre 4:14.

⁷ Kungba ti Jésus ayeke biani ye ti dengo bê, mbilimbili tongana a haka ni na bingo na lege ti yingo so azo so angbâ na gbe ti joug ti vorongo ti wataka ayeke na yâ ni. Nzapa aye e mingi na lo lingbi pëpe ti zia na ndo e ambeni ye so ahon ngangu ti e. “Komandema ti [Jéhovah] ayeke tongana nengo ye pëpe.” (1 Jean 5:3). Tongana ti so a fa ni na yâ Mbeti ti Nzapa, tâ vorongo ti aChrétien ayeke nengo ye pëpe. Biani, lege so e yeke voro na Nzapa ayeke woko e pëpe nga ayeke sala si bê ti e anze pëpe.

“E zia kungba kue”

⁸ Mingi ni, ye so ayeke sala si ngangu ti e na lege ti yingo ayeke hunzi ayeke ambeni nengo kungba so sese so ayeke zia na ndo e. Teti so “sese so kue ayeke na tïtî wato-sioni”, aye so angoro e ayeke gi asioni ngangu so alingbi ti woko e nga ti buba nzoni duti ti e ti Chrétien (1 Jean 5:19). Tombango peko ti ambeni ye so ayeke kota ye pëpe alingbi ti buba yâ ti salango ye ti e ti lâ oko oko ti Chrétien, wala ti sala si a ga mbeni ye so akpengba. Aye ni so alingbi ti ne e ngangu nga ti ga na e gbâ ti gingo bê. A yeke na lege ni so Bible awa e ti “zia kungba kue”.​—aHébreu 12:1-3.

⁹ Na tapande, aye tongana tënë ti dutingo kota, ti nginza, ti salango ngia, ti salango voyage gi ndali ti nzara ni nga na tombango peko ti ambeni ye ti mitele so agbu bê ti azo ti sese so alingbi ti sala ngangu na ndo bibe ti e (1 Jean 2:15-17). Ambeni kozo Chrétien so atomba lani peko ti mosoro asala si gigi ti ala aga ngangu. Bazengele Paul afa nda ni: “Ala so aye ti wara mosoro, ala tï na yâ ye ti handa, na son, na nzara nde nde ti buba ye na ti ye so amû vundu, ye so abi ala na yâ ye so afuti ala, na a bi ala [na yâ futingo, NW ]. Gere ti sioye kue ayeke ti ndoye nginza; na lege ti gingo nginza, ambeni zo ague kirikiri, ala zia lege ti mabe, na ala kpo tele ti ala mveni na ye ti vundu nde nde.”​—1 Timothée 6:9, 10.

¹⁰ Tongana e bâ so ngangu ti e ahunzi na bê ti e anze na kusala ti Nzapa, a yeke peut-être tombango peko ti aye ti mitele si ayeke hon ndo ti bingo bê na aye ti yingo? Tongana ti so parabole ti Jésus na ndo walungo ye afa, tombango peko ti aye ti mitele si alingbi ti duti tâ gunda ti kpale ni. Jésus atene so agingo bê “ti sese so, na handa ti mosoro, na nzara ti mbeni ye” so ayeke tongana akî alingbi ti “kanga lege” na lê ti tënë ti Nzapa so ayeke na bê ti e (Marc 4:18, 19). Tongaso, Bible amû na e wango so: “I zia ndoye ti nginza asala i pëpe, a lingbi bê ti i aduti nzoni na ye so ayeke na i, teti Nzapa atene, Fade Mbi zia ti sala na mo pëpe, na Mbi zia mo lâ oko pëpe.”​—aHébreu 13:5.

¹¹ Na ambeni ngoi, ye so ayeke sala si gigi ti e akpengba ayeke pëpe tombango peko ti gbâ ti aye, me lege so e yeke sala kusala na aye so e yeke na ni awe. Ambeni zo alingbi ti woko na lege ti bibe ndali ti akpale ti seni, kuâ ti azo so ala ye ala mingi wala ambeni kpale so ayeke mû vundu na zo. Ala bâ so a yeke kota ye ndali ti ala ti gbian aye ngoi na ngoi na yâ fini ti ala. Mbeni koli na wali amû desizion ti zia lege ti aye so ala ye mingi ti sala ni nga na apialo so ayeke kota ye pëpe. Ala gi biani yâ ti akungba ti ala, ala bungbi aye kue so andu apialo so na yâ ti mbeni carton na ala zia ni na mbeni ndo so ala lingbi ti bâ ni pëpe. Ngoi na ngoi, e kue e lingbi ti wara nzoni na gingo yâ ti aye so e yeke sala ka lakue nga na aye ti mitele so e yeke na ni ti zi aye kue so ayeke ne e senge senge, si ngangu ti e ahunzi pëpe na âme ti e anze pëpe.

A hunda salango ye ahon ndo ni pëpe nga hingango akatikati

¹² Même na yâ ti akete kete ye, afaute ti e mveni alingbi ti sala si gigi ti e akpengba tongana ngoi ayeke hon. Tënë ti David so ayeke tâ tënë: “Sioye ti mbi ahon ndo ti mbi awe; a ne tongana kungba so ahon ndo ti mbi.” (Psaume 38:5). Mingi ni, akete gbiango ye so ayeke na lege ni ayeke zi e ande na gbe ti akungba so ane.

¹³ Bible awa e ti gi ti duti na ‘tâ ndara na ti bi bê ti e na lege ni’. (aProverbe 3:21, 22). Bible atene: “Ndara so alondo na nduzu ayeke . . . na nzobe [“asala ye na lege ni”, NW ].” (Jacques 3:17). Ambeni ayeke gi bê ti ala ti sala oko ye so amba ti ala ayeke sala na fango tënë. Ye oko, Bible amû na e wango so: “A lingbi zo atara kusala ti lo mveni ti bâ tongana a lingbi, tongaso fade lo lingbi yä iri ti lo teti kusala ti lo mveni, na teti kusala ti mbeni zo pëpe. Teti fade azo oko oko kue ayô kungba ti ala mveni.” (aGalate 6:4, 5). Biani, nzoni tapande ti amba ti e Chrétien alingbi ti pusu e ti sala na Jéhovah na bê ti e kue, me tâ ndara nga na salango ye ahon ndo ni pëpe ayeke mû ande maboko na e ti zia ambilimbili ye na gbele e alingbi na ngangu ti e.

¹⁴ Salango ye ahon ndo ni pëpe même na yâ ti aye so e bâ ni tongana akete kete ye alingbi ti mû maboko na e ti bata si e nze pëpe. Na tapande, e yeke gi ti duti na anzoni salango ye ti lâ oko oko so ayeke sala si seni ti e aduti nzoni? Bâ tapande ti mbeni koli na wali so ayeke sala kua na yâ mbeni oko ti abiröo ti aTémoin ti Jéhovah. Ala bâ nzoni so tâ ndara ayeke ga na ni na yâ kangango lege na aye so asala si zo anze. Wali ni atene: “Atâa akusala ti e ayeke mingi tongana nyen, na bï oko oko, e yeke sala ngangu ti gue ti lango ndulu na oko ngbonga so e yeke lango ka na ni. E yeke tara nga tele ti e lakue. Ye so amû maboko na e biani. E manda ti hinga akatikati ti e na e yeke sala ye alingbi na ni. E yeke tara pëpe ti haka tele ti e na ala so ayeke sala ye mo bâ mo tene ngangu ti ala ayeke hunzi ka pëpe.” E yeke te anzoni kobe lakue nga e yeke hu tele ti e nzoni? Bingo bê na lege ni na ndo seni ti e alingbi ti sala si e woko mingi pëpe na lege ti bibe nga na lege ti yingo.

¹⁵ Abezoin ti ambeni zo so ayeke na popo ti e ayeke nde mingi. Na tapande, mbeni ita-wali so asala lani kusala ti ngoi kue awara akusala so kpale ayeke dä mingi. Lo yeke lani na akota kpale ti seni, so na popo ni kobela ti cancer. Ye wa amû maboko na lo ti hon ndo ti agingo bê ti lo? Lo tene: “A yeke kota ye mingi ti tene mbi duti gi mbi oko nga na mbeni ndo so adë kpô. Tongana mbi bâ so mbi yeke gi bê ti mbi mingi nga mbi yeke woko mingi, ge la si mbi yeke na bezoin ti wara hio mbeni kete ngoi so ayeke kpô so mbi lingbi ti diko ye na ti hu tele.” Tâ ndara nga bingo bê na lege ni ayeke mû maboko na e ti hinga aye so atia e oko oko na ti kaï ni si e woko pëpe na lege ti yingo.

Jéhovah Nzapa amû ngangu na e

¹⁶ Bango lege ti seni ti e ti yingo ayeke tâ kota ye mingi. Tongana songo ti e na Jéhovah Nzapa akpengba, ngangu ti e ti mitele alingbi ti hunzi, me e yeke woko ande lâ oko pëpe na vorongo lo. Jéhovah ayeke lo so amû “ngangu na zo so anze; na zo so ayeke na ngangu pëpe, Lo sala si ngangu ti lo awu.” (Esaïe 40:28, 29). Bazengele Paul, so lo mveni lo bâ tongana nyen atënë so ayeke tâ tënë, asû na mbeti: “Bê ti e anze pëpe; kamême zo-ti-gigi ti e ayeke futi, zo-ti-ya-ni akiri awara fini lâ na lâ.”​—2 aCorinthien 4:16.

¹⁷ Tënë “lâ na lâ” aye ti fa so a lingbi e mveni e wara nzoni na lege ti aye so Jéhovah ayeke mû na e lâ oko oko. Mbeni missionnaire so asala kusala be-ta-zo teti ngu 43 aluti lani na gbele angoi so ngangu ti lo ahunzi nga bê ti lo anze. Me lo woko kue pëpe. Lo tene: “Kozo ti to nda ti mbeni kusala, mbi leke ti zingo hio na ti mû ngoi ti sambela Jéhovah na ti diko Tënë ti lo. Salango tongaso lâ oko oko amû maboko na mbi ti gbu ngangu juska laso.” E lingbi biani ti zia bê kue na mungo maboko ti Jéhovah tongana, “lâ na lâ”, e yeke sambela lo na e yeke gbu li na ndo akota lengo ti lo nga na azendo ti lo.

¹⁸ Ye so ayeke mû maboko mingi na ala so bê ti ala anze ndali ti so ala ga mbakoro nga so seni ti ala ayeke nzoni pëpe. Bê ti ala ayeke nze, pëpe ndali ti so ala haka tele ti ala na ambeni zo, me ndali ti so ala haka ni na ye so ala yeke ândö. A yeke biani ye ti dengo bê ti hinga so Jéhovah ayekia ambakoro! Bible atene: “Kuali so avulu ayeke couronne ti gloire, zo awara so na lege ti mbilimbili.” (aProverbe 16:31). Jéhovah ahinga awokongo ti e, nga lo yeke bâ na nene ni mingi vorongo so e yeke mû na lo na bê kue atâa awokongo so. Na ndo ni, Nzapa ayeke bata biaku biaku na li ti lo anzoni kusala so e sala awe. Mbeti ti Nzapa adë bê ti e: “Nzapa ayeke kirikiri pëpe si Lo lingbi girisa kusala ti i, ndoye so i fa giriri teti iri ti Lo, teti i sala kusala teti azo ti be-vulu, na i de ti sala tongaso.” (aHébreu 6:10). So tâ ngia si e kue e yeke na ni ti wara na popo ti e ala so asala na Jéhovah be-ta-zo teti angu mingi!

Zia bê ti mo awoko pëpe

¹⁹ Azo mingi atene so tongana zo ayeke tara tele ti lo lakue na lege ti mitele, ye so alingbi ti sala si lo nze mingi pëpe. Legeoko nga, akusala ti yingo so zo ayeke sala ni lakue alingbi ti mû ngangu na lo tongana lo woko mingi na lege ti bibe wala na lege ti yingo. Bible atene: “A lingbi bê ti e anze pëpe na salango kusala ti nzoni; teti na ngoi so alingbi, fade e fâ lengo ni ti nzoni, tongana bê ti e anze pëpe. Tongaso, tongana e wara lege ni, a lingbi e sala ye ti nzoni na azo kue; na a hon kue, a lingbi e sala ye ti nzoni na aita ti e awamabe.” (aGalate 6:9, 10). Atënë “salango kusala ti nzoni” na “sala ye ti nzoni” aye ti fa so a yeke ti e ti sala ye. Salango aye ti nzoni ndali ti azo alingbi biani ti mû maboko na e ti bata si ngangu ti e ahunzi kue pëpe na yâ kusala ti e teti Jéhovah.

²⁰ Nde na so, salango kamarade na azo so abata andia ti Nzapa pëpe nga salango kusala legeoko na ala alingbi ti ga mbeni kungba so awoko zo. Bible amû na e wango so: “Tênë ane nengo, mbutu ane, me ngonzo ti wabuba ane ahon ala use kue.” (aProverbe 27:3). Ti bata si bê ti e anze pëpe nga si ngangu ti e ahunzi pëpe, a lingbi e kpe ti duti na tele ti azo so ayeke bâ ye na nzoni lê pëpe nga ayeke ndulu ti bâ gi afaute ti azo na ti kasa ala.

²¹ Abungbi ti aChrétien ayeke mbeni ye so Jéhovah aleke ti mû ngangu na e na lege ti yingo. Ala yeke tâ ambeni nzoni ngoi ti kpengba mba na lege ti fango ye so adë bê nga na ti dutingo kamarade (aHébreu 10:25). A lingbi azo kue ti kongregation asala ngangu ti duti azo so ayeke kpengba mba tongana ala yeke kiri tënë wala tongana amû na ala mbeni ye ti sala na bungbi. Mbilimbili kungba ti azo so amû li ni tongana awafango ye ayeke ti duti azo so ayeke kpengba amba ti ala (Esaïe 32:1, 2). Même tongana a hunda ti wa mbeni zo wala ti zingo na lo, a lingbi a mû wango ni na mbeni go so adë bê (aGalate 6:1, 2). Fade ndoye so e yeke na ni na mbage ti azo ayeke mû biani maboko na e ti sala na Jéhovah sân ti tene ngangu ti e ahunzi kue.​—Psaume 133:1; Jean 13:35.

²² Ti voro Jéhovah na ngoi ti nda ni so ahunda ti sala ngangu. Na a bata aChrétien nde pëpe na aye so ayeke woko zo na lege ti bibe, na lege ti aye so amû vundu na bê nga na aye so aga na gingo bê. So e yeke mbilimbili-kue pëpe, e yeke tongana mbeni ta ti sese so akpengba pëpe. Ye oko, Bible atene: “Me e yeke na mosoro so na yâ ta ti sese si azo alingbi hinga kota ngangu alondo na Nzapa, a londo na e pëpe.” (2 aCorinthien 4:7). Biani, ngangu ti e ayeke hunzi, me e zia lâ oko pëpe si a hunzi kue. Nde na so, zia si e “tene na mbito pëpe, Seigneur ayeke Zo ti sala na [e]”.​—aHébreu 13:6.

Ndulu tënë ti dango bê

• Ambeni nengo kungba so e lingbi ti bi ni ayeke so wa?

• Tongana nyen e lingbi ti “sala ye ti nzoni” na mbage ti amba ti e Chrétien?

• Tongana nyen Jéhovah ayeke mû maboko na e tongana e bâ so ngangu ti e ahunzi wala bê ti e anze?

[Ahundango tënë ti manda na ye]

1, 2. (a) Pendere tisango ndo wa a mû ni na azo kue so aye ti mû mbage na vorongo so ayeke nzoni-kue? (b) Ye wa alingbi ti ga na kota kpale na dutingo ti e na lege ti yingo?

3. Ngbanga ti nyen Jésus amû wango so ayeke na Jean 14:1?

4. Ye wa alingbi ti mû maboko na e ti bata bê ti e na lege ti fä si ngangu ti lo ahunzi kue pëpe?

5. Na ndo dutingo disciple ti Christ, atënë wa na bango ni hio tongaso aye ti gue nde nde?

6, 7. Ngbanga ti nyen a lingbi ti tene so lege so e yeke voro na Nzapa ayeke ye so awoko zo pëpe?

8. Mingi ni, ye so ayeke hunzi ngangu ti e na lege ti yingo ayeke nyen?

9. Tongana nyen tombango peko ti aye ti mitele alingbi ti ne e ngangu?

10. Na lege ti parabole ti Jésus na ndo walungo ye, nyen la e lingbi ti manda na ndo tënë ti mosoro?

11. Tongana nyen e yeke zi aye so alingbi ti ne e ngangu?

12. Ye wa a lingbi e hinga ni na ndo afaute ti e mveni?

13. Tongana nyen salango ye na ndara ayeke mû ande maboko na e ti duti na nzoni bango ndo na ndo kusala ti e ti fango tënë?

14, 15. Tongana nyen e lingbi ti sala ye na ndara ti bata seni ti mitele na ti bibe?

16, 17. (a) Ngbanga ti nyen a yeke kota ye mingi ti bâ lege ti seni ti e na lege ti yingo? (b) Aye wa e lingbi ti zia na popo ti asalango ye ti e ti lango oko oko?

18. Dengo bê wa Bible amû na abe-ta-zo so aga mbakoro wala ayeke na kobela?

19. Tongana e ngbâ ti sala ye so ayeke nzoni, e yeke wara nzoni dä tongana nyen?

20. Ti bata si bê ti e anze pëpe, a lingbi e kpe ti duti na tele ti azo wa?

21. Tongana nyen e lingbi ti duti azo so ayeke kpengba mba na ngoi ti abungbi?

22. Atâa so e yeke mbilimbili-kue pëpe, ngbanga ti nyen e lingbi ti duti na mbito pëpe?

[Foto na lembeti 23]

Jésus ahinga so tongana bê ti abazengele anze a ninga, li ti ala alingbi ti kpe kirikiri

[Foto na lembeti 24]

Ambeni azia lege ti aye so ala ye mingi na apialo ti ala so ayeke kota ye pëpe

[Foto na lembeti 26]

Atâa awokongo ti e, Jéhovah abâ na nene ni mingi vorongo ti e na bê kue