Mû gloire na Nzapa “na yanga oko”
“Si i lingbi mû gloire na Nzapa, Babâ ti Seigneur ti e Jésus Christ, na bê oko na yanga oko.”—AROMAIN 15:6.
A-CHRÉTIEN kue ayeke soro gi oko ye pëpe, wala gi ye oko si anzere na ala kue pëpe. Me, a lingbi e kue e tambela beoko na ndo lege ti fini. A lingbi ti duti tongaso? Biani, tongana e zia lege pëpe na akete kete kpale ti ga akota ni. So ayeke ye ti manda so bazengele Paul amû na amba ti lo Chrétien ti ngoi ti lo. Tongana nyen lo fa nda ti kota tënë so? Na tongana nyen, laso, e lingbi ti sala ye alingbi na wango ti lo so lo sû na gbe ti yingo?
Nene ti beoko ti aChrétien
2 Paul ahinga so beoko ti aChrétien ayeke tâ kota ye, ni la lo mû anzoni wango ti mû maboko na ala ti kanga bê na popo ti ala na yâ ndoye (aEphésien 4:1-3; aColossien 3:12-14). Ye oko, na peko ti so lo sala si akongregation mingi abâ gigi nga lo sala vizite na ambeni nde na yâ ti ngu 20 tongaso, lo hinga so a yeke ngangu ti bata beoko (1 aCorinthien 1:11-13; aGalate 2:11-14). Ni la, lo mû wango so na amba ti lo Chrétien ti Rome: “Nzapa ti bê so azia pëpe, Lo so alungula vundu, Lo sala si . . . i lingbi mû gloire na [Lo], Babâ ti Seigneur ti e Jésus Christ, na bê oko na yanga oko.” (aRomain 15:5, 6). Laso, teti so e yeke mbeni bungbi ti azo ti lo so ayeke beoko, a lingbi e mû gloire na Jéhovah Nzapa “na yanga oko.” E yeke sala ye tongana nyen na ndo tënë so?
3 Mingi ti aChrétien ti Rome ayeke lani atâ kamarade ti Paul (aRomain 16:3-16). Atâa so ndo so ala londo dä ayeke nde nde, Paul ayamba aita ti lo so kue tongana “ala so Nzapa andoye ala mingi”. Lo sû na mbeti: “Mbi mû merci na Nzapa ti mbi teti i kue na lege ti Jésus Christ, teti tënë ti mabe ti i awu na sese kue.” Biani, azo ti Rome azia nzoni tapande na yâ ti aye mingi (aRomain 1:7, 8; 15:14). Me na oko ngoi ni, ambeni ayeke na abango ndo so ayeke nde nde na ndo ti ambeni tënë. Laso, ndo so aChrétien alondo dä nga na angobo ti salango ye ti ala ayeke nde nde. Ni la, gingo nda ti wango so Paul asû na gbe ti yingo na ndo tongana nyen ti leke abango ndo so ayeke nde nde alingbi ti mû maboko na ala ti sala tënë “na yanga oko.”
4 A-Chrétien ti Rome ayeke lani aJuif nga na aGentil (aRomain 4:1; 11:13). A bâ so ambeni Chrétien so ayeke Juif alingbi pëpe ti zia lege ti ambeni ngobo ti salango ye so ala yeke bata lani na gbe ti Ndia ti Moïse, atâa so ala lingbi ti hinga so mara ti asalango ye so ayeke kota ye pëpe teti salut. Na mbage, ambeni Chrétien so ayeke Juif ayeda so sandaga ti Christ azi ala na gbe ti andia so ala yeke bata lani kozo si ala ga aChrétien. Ye so asala si ala gbian ambeni ngobo ti salango ye ti ala (aGalate 4:8-11). Ye oko, tongana ti so Paul afa, ala kue ayeke “ala so Nzapa andoye ala mingi”. Tongana ala bata nzoni bibe na popo ti ala, ala kue alingbi ti sepela Nzapa “na yanga oko.” Laso, e nga kue e lingbi ti duti na abango ndo nde nde na ndo ambeni ye. Ni la, a lingbi e gbu li nzoni na ndo lege so Paul afa nda ti kota kpengba-ndia so.—aRomain 15:4.
E yamba tele na popo ti e
5 Na yâ mbeti so lo sû na aRomain, Paul asala tënë na ndo ti mbeni ye so bango ndo ti ala na ndo ni ayeke nde nde. Lo sû na mbeti: “Mbeni zo ayeke na mabe ti te ye kue, me zo so akpengba pëpe, lo te gi kugbe kasa.” Ngbanga ti nyen si ye ni ayeke tongaso? Bâ kete, na gbe ti Ndia ti Moïse, a yeke te cochon pëpe (aRomain 14:2; Lévitique 11:7). Ye oko, na pekoni so Jésus akui, Ndia so akaï (aEphésien 2:15). Ngu ota na ndambo na peko ti kuâ ti Jésus, mbeni ange atene na bazengele Pierre so ti Nzapa a lingbi a bâ mbeni kobe oko pëpe tongana ye ti sioni (Kusala 11:7-12). Teti so ala hinga ni, ambeni Chrétien so ayeke Juif abâ ti ala so ala lingbi ti te cochon wala ambeni kobe so a gbanzi ni na gbe ti Ndia.
6 Ye oko, tënë ti tengo akobe so kozoni ayeke sioni ayeke peut-être mbeni ye so aChrétien Juif ake ni. Na bango ambeni mba ti ala Chrétien Juif so ayeke te mara ti akobe so, bê ti ala alingbi ti so. Na ndo ni, bê ti ambeni Chrétien so ayeke aGentil wala azo ti mbeni mara nde, so peut-être kozo vorongo so ala yeke dä agbanzi na ala pëpe ti te ambeni kobe, alingbi ti dö ti bâ so ambeni zo ayeke papa na ndo tënë ti kobe. Biani, a yeke sioni pëpe ti tene mbeni zo ake ambeni kobe, me lo lingbi pëpe ti luti na ndo ni tongana mbeni ye so a hunda ti wara salut. Ye oko, a yeke ngangu pëpe ti tene abango ndo nde nde so aga na papa na yâ kongregation. A hunda na aChrétien ti Rome ti sala hange si mara ti abango ndo nde nde so akanga lege na ala pëpe ti mû gloire na Nzapa “na yanga oko.”
7 Paul amû mbeni use tapande ni: “Na lê ti zo oko, lâ oko ayeke nzoni ahon mbeni lâ; na lê ti mbeni zo, lâ kue ayeke gi legeoko.” (aRomain 14:5a). Na gbe ti Ndia ti Moïse, na lâ ti Sabbat zo ayeke sala kua oko pëpe. Même a kanga lege ngangu na zo ti sala voyage na lango ni so (Exode 20:8-10; Matthieu 24:20; Kusala 1:12). Ye oko, tongana ngangu ti Ndia ni ahunzi, agbanzingo ye so aga ngbele ye. Me, ti ambeni Chrétien Juif, tele ti ala alingbi ti ne nengo ti sala mbeni kua wala ti sala mbeni yongoro voyage na mbeni lango so kozo ala bâ ni tongana nzoni-kue. Même na peko ti so ala ga aChrétien, ala lingbi ti bata lango mbasambala ni gi ndali ti aye ti yingo, atâa so na lê ti Nzapa tënë ti batango Sabbat angbâ na ngangu mbeni pëpe. Ti sala tongaso ayeke sioni? Oko pëpe. Ye oko, ala lingbi ti sala ni gi tongana ala bâ ni pëpe tongana mbeni ye so Nzapa ahunda na ala ti sala. Ni la, ndali ti yingo-ti-hinga ti aita ti lo Chrétien, Paul asû na mbeti: ‘A yeke nzoni zo oko oko ahinga biani so tënë ti bê ti lo [na ndo ti lango ni] ayeke na lege ni.’—aRomain 14:5b, Fini Mbuki, 2001.
8 Ye oko, atâa so lo wa aita ti lo mingi ti duti na be-nze-pepe na mbage ti azo so ayeke tiri na atënë so andu yingo-ti-hinga, Paul afâ ngbanga ngangu na ndo ti azo so ayeke tara ti pusu aita ti ala na ngangu ti yeda na Ndia ti Moïse tongana ye so a hunda ti wara salut. Na tapande, ndulu na ngu 61, Paul asû buku ti aHébreu, so ayeke mbeni kpengba mbeti so lo tokua ni na aChrétien Juif ti fa na ala tâ polele so batango Ndia ti Moïse ayeke na ngangu mbeni pëpe ngbanga ti so aChrétien ayeke na mbeni pendere beku so aluti na ndo kota ngele ti sandaga ti Jésus.—aGalate 5:1-12; Tite 1:10, 11; aHébreu 10:1-17.
9 Tongana ti so e bâ awe, Paul atene polele so, tongana a gue biani nde pëpe na akpengba-ndia ti aChrétien, a lingbi aye nde nde so ala soro ti sala abuba dutingo beoko ti ala pëpe. Tongaso, Paul ahunda aChrétien so yingo-ti-hinga ti ala akpengba pëpe: “Mo, teti nyen mo fâ ngbanga na li ti ita ti mo?” Na lo hunda ala so akpengba (peut-être ala so yingo-ti-hinga ti ala amû lege na ala ti te akobe so a ke ni na gbe ti Ndia ti Moïse wala ala so ayeke sala kua ti mitele na lâ ti Sabbat): “Teti nyen mo ke ita ti mo?” (aRomain 14:10). Ti Paul, a lingbi aChrétien so ayeke na yingo-ti-hinga so akpengba pëpe aduti ndulu pëpe ti fâ ngbanga na li ti aita so ayeke na yingo-ti-hinga so akpengba. Na mbage, a lingbi aChrétien so akpengba abâ na sioni lê pëpe ala so yingo-ti-hinga ti ala akpengba pëpe na yâ ti ambeni ye. A lingbi ala kue abâ na nene ni anzoni bibe so amba ti ala ayeke na ni, nga ala ‘bi bê ti ala pëpe ti tene so ala yeke kota’.—aRomain 12:3, 18.
10 Paul afa bango ndo so ayeke na lege ni na tenengo: “A lingbi pëpe zo so ate ye kue ake zo so azia mbeni kobe; na a lingbi zo so azia mbeni kobe afâ ngbanga pëpe na li ti zo so ate ye kue; teti Nzapa akamata lo awe teti Lo mveni.” Na ndo ni, lo tene: “Christ akamata i nga, teti gloire ti Nzapa.” Teti so Nzapa na Christ ayeda na ala kue, atâa ala so yingo-ti-hinga ti ala akpengba wala pëpe, a lingbi e duti na mara ti bibe so na e “kamata” wala e yamba tele na popo ti e (aRomain 14:3; 15:7). Zo wa la ayeke na droit ti gue nde na ye so?
Ndoye ti aita amaï beoko laso
11 Na yâ mbeti ti lo na azo ti Rome, Paul asala tënë na ndo ti mbeni ye so ayeke nde mingi. Ade ti ninga pëpe, Jéhovah amingo mbeni mbele na lo te mbeni fini ni. Ambeni zo ayeke na kpale ti leke dutingo ti ala ti lingbi na fini mbele ni. Mara ti ye so ayeke dä laso pëpe, me ngoi na ngoi ambeni tënë so aye ti gue oko na ni alingbi ti bâ gigi.
12 Na tapande, mbeni wali Chrétien alingbi ti duti kozoni na yâ ti mbeni vorongo so na yâ ni a luti mingi na ndo yungo gi senge bongo nga ti sala pendere pëpe. Na ngoi so lo yeda na tâ tënë, lo lingbi ti bâ so a yeke ngangu na lo ti yeda so a ke pëpe ti tene zo ayü bongo so ayeke na lege ni, bongo so ayeke na nzoroko, wala ti kpaka ambeni ye ti baba kete na lê ti lo. Teti so a gue nde na mbeni kpengba-ndia pëpe, a yeke na lege ni pëpe ti tene mbeni zo apusu wali Chrétien so ti sala ye nde na yingo-ti-hinga ti lo. Na mbage, a lingbi lo hinga so lo lingbi pëpe ti kasa awali Chrétien so yingo-ti-hinga ti ala amû lege na ala ti sala aye ni so.
13 Zia e bâ mbeni tapande nde. Mbeni koli Chrétien akono peut-être na mbeni ndo so a ke nyongo sämba dä. Na pekoni so lo hinga tâ tënë, lo manda so Bible afa vin tongana mbeni matabisi so alondo na Nzapa nga zo alingbi ti nyon ni alingbi na ni (Psaume 104:15). Lo yeda na bango ndo so. Ye oko, teti so lo kono na ndo so azo anyon sämba dä pëpe, lo yeke gbanzi tele ti lo ti nyon asämba kue, me lo lingbi pëpe ti kasa ala so anyon ni alingbi na ni. Na lege so, lo yeke sala ye alingbi na atënë ti Paul so: “Tongaso a lingbi e tambela na peko ti ye so amû siriri, na ye so asala si e kue akpengba.”—aRomain 14:19.
14 Ambeni ye nde ayeke nga dä so ahunda salango ye alingbi na tâ nda ti wango ti Paul na aChrétien ti Rome. A yeke mara ti azo nde nde si abungbi ti ga kongregation ti aChrétien, nga ye so ala ye ayeke nde nde. Tongaso, ye so ala yeke soro na ndo tënë ti yungo bongo nga na lekengo tele pendere ayeke nde nde. Biani, Bible amû akpengba-ndia so ayeke polele so atâ Chrétien kue ayeke bata ni. Zo oko pëpe na popo ti e alingbi ti yü bongo wala ti leke kuä ti li ti lo na mbeni lege so ayeke kirikiri, so a lingbi pëpe wala so a fa lo tongana oko ti asioni zo ti sese so (1 Jean 2:15-17). A lingbi aChrétien azia na li ti ala so na ngoi kue, même na angoi ti gbotongo gere, ala yeke awakua so asala kusala na iri ti Kota Gbia ti dunia kue (Esaïe 43:10; Jean 17:16; 1 Timothée 2:9, 10). Ye oko, na yâ ti ambeni ye, aChrétien alingbi ti soro popo ti aye mingi so ayeke sioni pëpe.a
Kpe ti ga tênë ti pikango gere ti azo
15 Na yâ wango ti lo na aChrétien ti Rome, mbeni kota kpengba-ndia ayeke dä so Paul agboto lê ti e na ndo ni. Ngoi na ngoi, mbeni Chrétien so ayeke na yingo-ti-hinga so lo fa lege na ni nzoni alingbi ti gbanzi tele ti lo ti sala mbeni ye so ayeke sioni pëpe. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so lo hinga so mbeni ye so lo ye ti sala alingbi ti sala sioni na ambeni zo. Na yâ mara ti aye tongaso, a lingbi e sala nyen? Paul atënë: “A yeke nzoni pëpe ti te nyama, wala ti nyon vin, wala ti sala mbeni ye so asala si ita ti mo apika gere ti lo.” (aRomain 14:14, 20, 21). Ni la, “e so e yeke ngangu, a lingbi e sala na azo so ayeke na ngangu pëpe, e sala na ala na ndo so ala kpengba dä pëpe; na e mû ngia na e mveni pëpe. A lingbi azo oko oko kue amû ngia na azo so ayeke ndulu na ala, ti sala nzoni na ala si ala kpengba.” (aRomain 15:1, 2). Tongana ye so e sala alingbi ti sala sioni na yingo-ti-hinga ti amba ti e Chrétien, ndoye ti aita ayeke pusu e ande ti bi bê na ala na ti gbanzi tele ti e ti sala ye so e ye fade ti sala. Mbeni tapande ni ayeke na ndo tënë ti nyongo sämba. Mbeni Chrétien alingbi ti nyon sämba alingbi na ni. Me tongana salango tongaso alingbi ti sala si amba ti lo apika gere ti ala, lo yeke luti ande gi pëpe na ndo ti adroit ti lo.
16 E lingbi nga ti sala ye alingbi na kpengba-ndia so na yâ salango ye ti e na mbage ti azo ti gigi. Na tapande, e lingbi ti lango na mbeni ndo so église so amû ndo kâ afa na azo ni ti bâ mbeni lango oko ti yenga tongana lango ti hungo tele. Ti sala si azo so ayeke ndulu na e apika gere ti ala pëpe wala a kanga lege pëpe na kusala ti fango tënë, tongana lege ayeke dä e lingbi ti kpe ti sala mbeni ye na lango ni so si aso bê ti avoizin ti e pëpe. Wala mbeni Chrétien so ayeke na mosoro alingbi ti zia ndo so lo yeke dä ti gue na mbeni ndo so awafango tënë ayeke mingi pëpe, nga azo ni ayeke awanzinga. Lo lingbi ti fa yekiango ndo teti afini voizin ti lo na yungo bongo ti nginza mingi pëpe wala na gbiango dutingo ti lo ti lingbi na ndo ni so.
17 A yeke na lege ni ti ku ti tene ala so ‘ayeke na ngangu’ asala agbiango ye so? Bâ tapande so: Na ngoi so e yeke kpe na kutukutu na ndo ti mbeni kota lege, e bâ so amolenge ayeke tambela kirikiri na tele ti lege ni. E yeke ngbâ ti kpe ngangu ndali ti so e yeke na droit ti sala tongaso? Oko pëpe. E yeke kpe yeke yeke ti bata si kpale asi na amolenge so pëpe. Ngoi na ngoi, a hunda nga ti duti ndulu ti sala tongaso na yâ songo ti e na amba ti e Chrétien wala na ambeni zo nde. Peut-être e yeke sala mbeni ye so e yeke tâ na droit ti sala ni, sân ti doro akpengba-ndia ti Bible. Me tongana ye ni alingbi ti so bê ti azo wala ti sala sioni na ala so yingo-ti-hinga ti ala akpengba pëpe, ndoye ti aChrétien ayeke pusu ande e ti sala ye na hange (aRomain 14:13, 15). Ti bata beoko na ti maï aye ti Royaume ayeke biani kota mingi ahon salango ye so e yeke na droit ti sala.
18 Tongana e sala tongaso, e yeke mû peko ti pendere tapande so ahon atanga ni kue. Paul atene: “Christ amû ngia na Lo mveni pëpe; me legeoko tongana Mbeti ti Nzapa atene, Tënë ti zonga ti azo so azonga Mo atï na li ti Mbi.” Jésus aduti lani ndulu ti mû fini ti lo teti e. Biani e yeke ndulu ti zia ambeni droit ti e tongana a yeke mû ande lege na “azo so ayeke na ngangu pëpe” ti mû gloire na Nzapa na beoko legeoko na e. Biani, ti fa na gigi nzobe na mbage ti aChrétien so ayeke na yingo-ti-hinga so akpengba pëpe, wala ti zia lege ti ambeni ye so e ye ti sala, nga ti luti mingi pëpe na ndo adroit ti e afa so e ‘bi bê ti e’ legeoko tongana Christ Jésus.—aRomain 15:1-5.
19 Abango ndo ti e na ndo aye so andu akpengba-ndia ti Bible alingbi ti duti nde nde. Me tongana a ndu tënë ti vorongo, e yeke sala ye kue na beoko (1 aCorinthien 1:10). Na tapande, beoko so ayeke sigigi polele na yâ salango ye ti e na mbage ti awato ti tâ vorongo. Tënë ti Nzapa ahiri awato so awande, nga a wa e ti sala hange na “yanga ti awande.” (Jean 10:5). Tongana nyen e lingbi ti hinga awande so? E lingbi ti sala ye tongana nyen na gbele ala? E yeke bâ ahundango tënë so na yâ article ti peko.
[Kete tënë na gbe ni]
a A yeke ti ababâ na mama ti fa lege na amolenge ti ala so ade kete na ndo tënë ti yungo bongo.
Fade mo kiri tënë tongana nyen?
• Ngbanga ti nyen abango ndo nde nde so zo oko oko ayeke na ni ayeke sala sioni na dutingo beoko pëpe?
• Ngbanga ti nyen a lingbi e aChrétien e fa so e bi bê ti e biani na amba ti e?
• Na yâ aye wa e lingbi ti sala ye alingbi na wango ti Paul na ndo beoko laso? Na ye wa si ayeke pusu ande e ti sala tongaso?
[Ahundango tënë ti manda na ye]
1. Ye ti manda wa Paul amû na amba ti lo Chrétien na ndo lekengo akpale?
2. Na lege wa Paul aluti mingi na ndo nene ti dutingo beoko?
3, 4. (a) A-Chrétien ti Rome alondo na yâ ti adutingo nde nde wa? (b) Tongana nyen aChrétien ti Rome alingbi ti sala na Jéhovah “na yanga oko”?
5, 6. Na yâ kongregation ti Rome, ngbanga ti nyen abango ndo nde nde ayeke lani dä?
7. Abango ndo nde nde wa ayeke lani dä na ndo batango mbeni lango nde yenga oko oko?
8. Atâa so a lingbi ala yekia yingo-ti-hinga ti ambeni zo, ye wa a lingbi aChrétien ti Rome asala pëpe?
9, 10. A lingbi aChrétien aduti ndulu pëpe ti sala nyen? Fa nda ni.
11. Mbeni ye wa so ayeke nde abâ gigi lani na ngoi ti Paul?
12, 13. Ambeni ye so na yâ ni aChrétien ti laso alingbi ti yekia yingo-ti-hinga ti aita ti ala ayeke so wa?
14. Na yâ ti aye wa aChrétien alingbi ti sala ye alingbi na tâ nda ti wango ti Paul na aChrétien ti Rome?
15. Ndali ti nzoni ti aita ti lo, na ngoi wa mbeni Chrétien alingbi ti gbanzi tele ti lo ti sala ye so lo yeke na droit ti sala ni?
16. Tongana nyen e lingbi ti fa yekiango ndo teti azo ti territoire ti e?
17. Ngbanga ti nyen a yeke na lege ni ti bi bê na ambeni zo na yâ ti aye so e yeke soro ti sala?
18, 19. (a) Na ndo tënë ti yekiango azo, tongana nyen e yeke mû tapande ti Jésus? (b) Na yâ aye wa e kue e yeke sala ye tâ na beoko? Na e yeke bâ ande nyen na yâ article ti peko?
[Foto na lembeti 9]
Wango ti Paul na ndo beoko ayeke lani kota ye teti kongregation ni
[Foto na lembeti 10]
A-Chrétien aduti beoko atâa so ando so ala londo dä ayeke nde nde
[Foto na lembeti 12]
Zo ti kpengo na kutukutu so ayeke sala nyen fadeso?