Manda ti hinga lege ti Jéhovah

“Mo fa na mbi lege ti Mo fadeso, si mbi lingbi hinga Mo.”​—EXODE 33:13.

MOÏSE akono lani na yâ da ti Pharaon, nga a yeke amokonzi ti Egypte si afa na lo kota ndara ti kodoro ni. Ye oko, Moïse ahinga so lo yeke zo ti Egypte pëpe. Babâ na mama ti lo ayeke aHébreu. Tongana lo wara ngu 40 lo gue ti bâ aita ti lo, amolenge ti Israël. Tongana lo bâ mbeni zo ti Egypte so ayeke sala sana na mbeni Hébreu, Moïse asala mbeni ye. Lo fâ zo ti Egypte ni. Lo soro ti duti na mbage ti azo ti Jéhovah, nga lo tene na bê ti lo so Nzapa ayeke sala kua na lo ti zi aita ti lo (Kusala 7:21-25; aHébreu 11:24, 25). Tongana azo ahinga tënë ti ye so lo sala, amokonzi ti Egypte abâ Moïse tongana zo ti kengo ndia, na lo kpe ti bata fini ti lo (Exode 2:11-15). Ti tene Moïse alingbi na kua ti Nzapa, a lingbi lo hinga lege ti Jéhovah nzoni si. Lo yeke duti ndulu ti yeda ti tene a fa ye na lo?​—Psaume 25:9.

² Na yâ ti ngu 40 so aga na pekoni, Moïse aduti tongana zo so akpe kodoro ti lo nga lo sala kua ti berger. Ahon ti tene lo zia si ngonzo ahon ndo ti lo ndali ti so aita ti lo aHébreu abâ lo na nene ni pëpe, Moïse ayeda na ye so Nzapa azia lege na ni ti si na lo. Atâa so angu mingi ahon sân ti tene lo bâ mbeni ye so afa atene a bâ lo na nene ni, Moïse azia lege na Jéhovah ti leke lo. A yeke pëpe gondango tele ti lo mveni, me a yeke yingo vulu ti Nzapa si apusu lo ti sû tënë so na mbeti: “Moïse ayeke na tâ be-ti-molenge ahon azo kue so ayeke na lê ti sese.” (Nombre 12:3). Jéhovah asala kua na Moïse na ambeni lege so ayeke kota mingi. Tongana e gi nga ti duti na tâ be-ti-molenge, fade Jéhovah ayeke hiri deba nzoni na ndo ti e.​—Sophonie 2:3.

A mû na lo mbeni kua

³ Mbeni lâ, mbeni ange so ayeke sala kua na iri ti Jéhovah asala tënë na Moïse ndulu na Hoto ti Horeb na sese ti Sinaï. Lo tene na Moïse: “Biani, Mbi bâ ye ti vundu ti azo ti Mbi so ayeke na Egypte, na Mbi mä toto ti ala tënë ti akapita ti ala; teti Mbi hinga pono ti ala. Na Mbi zu ti zi ala na tïtî azo ti Egypte na ti sala si ala sigigi na sese so, ala gue na sese ti nzoni so ayeke kota, sese so dulait na ngu-lavu ayeke sua dä.” (Exode 3:2, 7, 8). Ti sala ye alingbi na tënë so, Nzapa ayeke na mbeni kua ti mû na Moïse, me a lingbi lo sala kua ni tongana ti so Jéhovah ayeke fa lani.

⁴ Ange ti Jéhovah angbâ ti tene: “Mo ga, na fade Mbi to mo na Pharaon ti sala si azo ti Mbi, amolenge ti Israël, asigigi na Egypte.” Moïse agi bê ti lo kete. Lo bâ tele ti lo so lo lingbi pëpe, teti biani tongana a yeke tënë ti ngangu ti lo mveni, lo lingbi pëpe. Ye oko, Jéhovah adë bê ti lo: “Biani, Mbi yeke na mo.” (Exode 3:10-12). Jéhovah amû ngangu na Moïse ti sala ambeni miracle so ayeke duti tongana atâ ye so afa atene Nzapa si atokua lo biani. Aaron, ita ti Moïse, ayeke gue legeoko na lo ti tene peko ti yanga ti lo. Nga Jéhovah ayeke fa na ala ye so a lingbi ala tene na ala sala (Exode 4:1-17). Moïse ayeke sala kua so tâ gi tongana ti so Jéhovah afa?

⁵ Kozoni, a-ancien ti azo ti Israël ayeda na tënë ti Moïse na Aaron (Exode 4:29-31). Ye oko, kete na pekoni, “akete capita ti amolenge ti Israël” abi tënë na li ti Moïse na ita ti lo ngbanga ti so lo na ita ti lo asala si ‘fion ti ala aga sioni’ na lê ti Pharaon na awakua ti lo (Exode 5:19-21; 6:9). Na ngoi so azo ti Israël azia Egypte, ala yeke na mbito ti bâ azo ti Egypte so ayeke tomba peko ti ala na apuse ti mbarata. So Ngu-ingo ti Bengba ayeke na gbele ti ala nga apuse ti mbarata ti bira ayeke na peko ti ala, azo ti Israël abâ ti ala so ye ahunzi na ala awe, na tongaso ala londo na ndo ti Moïse. A zia mo na ngoi ni kâ, mo yeke sala ye tongana nyen? Atâa so azo ti Israël ayeke na amangboko pëpe, Jéhovah atene na Moïse ti tene na ala ti leke akungba ti ala si ala hon. Na pekoni Nzapa akangbi yâ ti Ngu-ingo ti Bengba, nga sese ti gbe ti ngu ni aga kuru ni si azo ti Israël alingbi ti hon dä.​—Exode 14:1-22.

Tënë so ayeke kota ahon zingo ala

⁶ Tongana lo yeke tokua Moïse, Jéhovah aluti mingi na ndo nene ti iri ti lo. Bango iri so na nene ni nga kpengo Zo so ayeke na peko ti iri ni ayeke lani kota ye mingi. Tongana Moïse ahunda iri ti lo, Jéhovah atene na lo: “Fade Mbi yeke ga ye so fade Mbi yeke ga.” (NW ). Na pekoni, a lingbi Moïse atene na amolenge ti Israël: “L’Eternel [“Jéhovah”, NW ] Nzapa ti akotara ti i, Nzapa ti Abraham, Nzapa ti Isaac, na Nzapa ti Jacob, ato mbi na i.” Na Jéhovah akiri atene: “Iri so ayeke iri ti Mbi lakue, na iri so ayeke ye ti dabe awagame kue na Mbi.” (Exode 3:13-15). Jéhovah angbâ lakue iri so awakua ti Nzapa na ndo sese kue ahinga na lo.​—Genèse 22:14; Esaïe 12:4, 5; 43:10-12.

⁷ Tongana ala si na gbele Pharaon, Moïse na Aaron afa tokua ti ala na iri ti Jéhovah. Me na baba Pharaon atene: “L’Eternel [“Jéhovah”, NW ] ayeke Zo nyen, si mbi mä yanga ti Lo ti zia Israël ague? Mbi hinga L’Eternel [“Jéhovah”, NW ] pëpe, na a hon so, fade mbi zia Israël ague pëpe.” (Exode 5:1, 2). Pharaon afa so lo yeke zo so bê ti lo akpengba nga zo so ayeke sala ye na mayele, ye oko Jéhovah ahunda na Moïse ti tene atokua ni na lo lege mingi (Exode 7:14-16, 20-23, Ex7:26, 27; 8:16). Moïse abâ tongana nyen ngonzo agbu Pharaon. Mbeni ye ti nzoni alingbi ti ga na peko ti kiringo ti bâ lo? Azo ti Israël ayeke ku kungo ti tene a zi ala. Me Pharaon ake tâ na kuru go ti zi ala. Tongana mo yeke fade Moïse, ka mo sala nyen?

⁸ Moïse akiri afa mbeni tokua nde. Lo tene: “L’Eternel [“Jéhovah”, NW ] Nzapa ti aHébreu atene tongaso, zia azo ti Mbi ague si ala lingbi sala na Mbi.” Nzapa atene nga: “Tongana Mbi ye, ka Mbi lingbi zia tïtî Mbi na ndo mo ti pika mo na azo ti mo na lege ti kobela ti futi kodoro, na Mbi lungula mo biani na sese. Me Mbi zia mo ngbâ na fini teti nyen? A yeke ti fa na mo ngangu ti Mbi, na ti fa iri ti Mbi na gigi na sese kue.” (Exode 9:13-16). Ndali ti ngbanga so a yeke dë na li ti Pharaon so bê ti lo akpengba, Jéhovah aleke na bê ti lo ti fa ngangu ti lo na mbeni lege so ayeke duti tongana gbotongo mê teti zo kue so aye ti haka tele ti lo na Lo. Ye so ayeke ndu nga Satan Zabolo, mbeni zo so na pekoni Jésus Christ ahiri lo “mokonzi ti sese so”. (Jean 14:30; aRomain 9:17-24). Tongana ti so a fa kozoni, a fa iri ti Jéhovah na sese kue. Kangango bê ti lo ti ku amû lege ti bata azo ti Israël, nga amû lege na gbâ ti azo nde nde ti bungbi na azo ti Israël ti voro lo (Exode 9:20, 21; 12:37, 38). Ngbele ye na ngoi ni kâ juska laso, fango iri ti Jéhovah aga na gbâ ti aye ti nzoni na azo kutu mingi so ayeda na tâ vorongo.

Fango lege na mbeni mara so li ti lo akpengba

⁹ A-Hébreu ahinga iri ti Nzapa nzoni. Moïse adi iri so tongana lo yeke sala tënë na ala, me a yeke lakue lakue pëpe si ala duti na kpengo mbito so alingbi na mbage ti Zo so ayô iri ni. Kete na peko ti so Jéhovah azi azo ti Israël na Egypte na lege ti ye ti kpene, ye nyen asi tongana ala wara nzoni ngu ti nyongo hio pëpe? Ala diko tënë na gbe ti go na tele ti Moïse. Na pekoni ala dema tele ti ala ndali ti kobe. Moïse agboto mê ti ala so demango tele ti ala ni ayeke gi na tele ti lo na Aaron pëpe, me na tele ti Jéhovah nga (Exode 15:22-24; 16:2-12). Na Hoto ti Sinaï, Jéhovah amû Ndia na azo ti Israël nga lo fa na ala ambeni ngangu ye ti kpene so zo alingbi ti sala ni pëpe. Ye oko, na kengo yanga azo ni asala mbeni molenge ti bagara ti lor ti voro ni na ala tene so a yeke “fête ti L’Eternel.”​—Exode 32:1-9.

¹⁰ Tongana nyen si Moïse ayeke bâ lege ti mbeni mara so Jéhovah lo mveni atene li ti lo akpengba? Moïse ahunda mingi na Jéhovah: “Tongana mbi ga nzoni na lê ti Mo, Mo fa na mbi lege ti Mo fadeso, si mbi lingbi hinga Mo, na mbi lingbi ga nzoni na lê ti Mo.” (Exode 33:13). Na bango lege ti aTémoin ti Jéhovah ti laso, a-ancien ayeke bata mbeni kundu so ayeke na tâ be-ti-molenge mingi ahon azo ti Israël. Ye oko, ala yeke sambela tongaso: “O L’Eternel, fa na mbi lege ti Mo; fa nda ti lege ti Mo na mbi.” (Psaume 25:4). Hingango lege ti Jéhovah ayeke mû lege na a-ancien ti leke aye alingbi na Tënë ti Nzapa nga ague oko na salango ye ti lo.

Ye wa Jéhovah aku na mbage ti azo ti lo?

¹¹ Ye so Jéhovah ayeke ku na mbage ti azo ti lo, a fa ni na yanga na Hoto ti Sinaï. Na pekoni Moïse awara atableau ti tênë use so a sû aKomandema Bale-oko na ndo ni. Tongana lo londo na ndo ti hoto ni ti zu na sese, Moïse abâ azo ti Israël ayeke voro molenge ti bagara so ala leke ni, ngonzo agbu lo ngangu, lo bi atableau so na sese na yâ ni afâ. Jéhovah akiri asû aKomandema Bale-oko na ndo atableau ti tênë so Moïse si aleke (Exode 32:19; 34:1). A yeke gi a-oko komandema so a mû kozo. A lingbi Moïse asala ye alingbi na ni. Nzapa afa nga tele ti lo na Moïse na mbeni lege so apika bê. Na salango tongaso lo fa na Moïse lege so lo lingbi ti sala ye tongana lembe ti Jéhovah. A-Chrétien ayeke pëpe na gbe ti Ndia so a mû na lege ti Moïse, me a yeke wara na yâ ti aye so Jéhovah atene na Moïse akota kpengba-ndia mingi so agbian pëpe nga so angbâ ti fa lege na azo kue so ayeke voro Jéhovah (aRomain 6:14; 13:8-10). Zia e bâ ambeni.

¹² A lingbi a voro gi Jéhovah lo oko. Azo ti Israël kue ayeke lani dä na ngoi so Jéhovah atene so lo hunda ti tene a voro gi lo oko (Exode 20:2-5). Ala bâ lani aye mingi so afa atene Jéhovah ayeke tâ Nzapa (Deutéronome 4:33-35). Atâa aye so ambeni mara ayeke sala, Jéhovah afa polele so lo ke mara ti vorongo yanda wala asalango ye kue so andu aye ti yorö na popo ti azo ti lo. A lingbi mungo tele ti ala kue na lo aduti pëpe mbeni ye so ala sala ni gi tongaso. A lingbi ala kue andoye Jéhovah na bê ti ala kue, na âme ti ala kue nga na ngangu ti ala kue (Deutéronome 6:5, 6). Ye so andu tënë ti yanga ti ala, tambela ti ala: na ndulu tënë, a ndu ambage oko oko kue ti fini ti ala (Lévitique 20:27; 24:15, 16; 26:1). Jésus nga afa polele so Jéhovah ahunda ti tene a voro gi lo oko.​—Marc 12:28-30; Luc 4:8.

¹³ Sala tâ gi ye so Jéhovah ahunda. A lingbi azo ti Israël ahinga so na ngoi so ala te mbele ti lë songo na Jéhovah, ala deba yanga ti ala ti mä tâ gi lo. Ala yeke na liberté mingi na ndo aye so abâ gi ala mveni, me ti aye so Jéhovah alu andia dä, a lingbi ala kpe ni. Salango tongaso afa biani ndoye ti ala na mbage ti Nzapa, nga ala na ahale ti ala ayeke wara aye ti nzoni dä ngbanga ti so aye kue so Jéhovah ahunda ayeke ndali ti nzoni ti ala.​—Exode 19:5-8; Deutéronome 5:27-33; 11:22, 23.

¹⁴ Zia aye ti yingo na kozo ndo. A lingbi mara ti Israël azia pëpe si bingo bê na aye ti mitele so atia ala akanga lege na ala ti bi bê na aye ti yingo. Fini ti ala alingbi pëpe ti duti gi na ndo tombango peko ti aye ti mitele. Yenga oko oko Jéhovah azia mbeni ngoi so lo tene a yeke nzoni-kue, ngoi so a lingbi a sala kusala na ni gi ngbanga ti aye so andu vorongo ti tâ Nzapa (Exode 35:1-3; Nombre 15:32-36). Ngu oko oko, a kiri a zia ambeni ngoi nde ndali ti akota bungbi so ayeke nzoni-kue (Lévitique 23:4-44). Angoi so amû lege ti sala lisoro na ndo angangu kusala ti Jéhovah, ti dabe na lege ti lo nga ti kiri singila na lo ndali ti anzoni ye kue so lo sala na ala. Tongana azo ni asala ye alingbi na mungo tele ti ala kue na Jéhovah, ndoye nga na kpengo mbito so ala yeke na ni na mbage ti lo ayeke kono na ayeke mû maboko na ala ti tambela na lege ti lo (Deutéronome 10:12, 13). Awakua ti Jéhovah ti laso alingbi ti wara nzoni na lege ti anzoni kpengba-ndia so ayeke na yâ ti aye so a fa na azo ti Israël.​—aHébreu 10:24, 25.

Bango anzoni salango ye ti Jéhovah na nene ni

¹⁵ Bango anzoni salango ye ti Jéhovah na nene ni amû nga maboko na Moïse ti fa lege na mara ni. Exode 34:5-7 atene so Nzapa ahon na gbele Moïse na lo tene: “L’Eternel, L’Eternel, Nzapa ti be-nzoni na ti grâce, ngonzo ti Lo alondo fade pëpe, tene-biani na nzobe ti Lo ayeke kota mingi; Lo bata nzobe teti azo saki mingi, Lo pardone na sioye na kengo-ndia, na siokpari, me Lo zi wasiokpari kete pëpe, Lo zia sioye ti ababâ na ndo amolenge ti ala, na ndo amolenge ti amolenge ti ala, na ndo awagame ota ni na osio ni.” Mû ngoi ti gbu li na ndo ti atënë so. Hunda tele ti mo: ‘Asalango ye so ge oko na oko aye ti tene nyen? Jéhovah afa ni tongana nyen? Tongana nyen a-ancien alingbi ti fa ni na gigi? Tongana nyen nzoni salango ye ni so alingbi ti fa lege na salango ye ti zo oko oko na popo ti e?’ Zia e bâ ambeni tapande ni.

¹⁶ Jéhovah ayeke “Nzapa ti be-nzoni na ti grâce”. Tongana mo yeke na buku Étude perspicace des Écritures, ngbanga ti nyen mo diko pëpe atënë so ayeke na gbe ti tënë “Miséricorde”? Wala mo lingbi ti gi ye na ndo tënë so na yâ Index des publications de la Société Watch Tower wala na yâ mbeni gbakuru ti gingo na ye na lege ti ordinateur so a hiri ni Watchtower Library.a Sala kua na Concordance ti wara aversê so asala tënë na ndo be-nzoni. Mo yeke bâ ande so na ndo ti so ngoi na ngoi lo yeke woko yâ ti sengo ndo, be-nzoni ti Jéhovah andu nga bango mawa ti zo. Be-nzoni ayeke pusu Nzapa ti sala mbeni ye ti dë bê ti azo ti lo. Mbeni ye so afa ni ayeke so Nzapa abâ lege ti azo ti Israël na lege ti yingo nga na ti mitele na ngoi ti ngangu tambela ti ala ti gue na Sese ti Zendo (Deutéronome 1:30-33; 8:4). Na be-nzoni Jéhovah apardone azo tongana ala girisa lege. Lo sala be-nzoni na azo ti lo ti giriri. A lingbi awakua ti lo ti laso afa be-nzoni mingi na popo ti ala.​—Matthieu 9:13; 18:21-35.

¹⁷ Be-nzoni ti Jéhovah ague oko na grâce ti lo. Mo yeke fa nda ti tënë “grâce” tongana nyen? Haka ni na aversê ti Bible so atene Jéhovah ayeke Nzapa ti grâce. Bible afa so grâce ti Jéhovah andu bingo bê ti ndoye so lo yeke na ni na mbage ti azo so dutingo ti ala ayeke ngangu na so ayeke na popo ti azo ti lo (Exode 22:26, 27). Na yâ ti akodoro mingi, azo so dutingo ti ala ayeke ngangu alingbi ti duti awande nga na ambeni zo nde. Tongana Jéhovah ayeke fa na azo ti lo ti sala nzoni gi na ambeni zo pëpe nga ti sala nzobe na awande, lo dabe ti ala so ala nga kue ayeke lani awande na Egypte (Deutéronome 24:17-22). Ka ti e azo ti Nzapa ti laso? Grâce wala salango ye ti e na nzobe asala si e duti beoko nga agboto ambeni zo na yâ bungbi ti Jéhovah.​—Kusala 10:34, 35; Apocalypse 7:9, 10.

¹⁸ Ye oko, a lingbi bingo bê na azo ti ambeni mara nde amû pëpe place ti ndoye ti azo ti Israël na mbage ti Jéhovah nga na andia ti lo ti nzoni salango ye. Ndani la a tene na azo ti Israël ti mû pëpe salango ye ti amara so angoro ala, kode so ala yeke voro na anzapa ti ala nga na asioni salango ye ti ala (Exode 34:11-16; Deutéronome 7:1-4). Tënë so abâ nga e laso. A lingbi e duti mbeni mara so ayeke nzoni-kue legeoko tongana Jéhovah Nzapa ti e ayeke nzoni-kue.​—1 Pierre 1:15, 16.

¹⁹ Ti tene Moïse ahinga lege ti Jéhovah nzoni, Jéhovah afa polele so atâa so lo ke siokpari, lo yeke sala ngonzo hio hio pëpe. Lo zia ngoi na azo ti lo ti manda ti hinga aye so lo hunda na ala nga ti sala ye alingbi na ni. Tongana mbeni zo agbian bê ti lo, Jéhovah apardone siokpari ni, me zo so alingbi na sengo ndo ndali ti akota siokpari so lo sala, Jéhovah ayeke se lo. Lo gboto mê ti Moïse so nzoni wala sioni ti peko ti ye so azo ti Israël asala alingbi ti ndu ahale ti ala. Bango na nene ni asalango ye ti Jéhovah ayeke sala si azo ti Nzapa alingbi pëpe ti bi na li ti lo tënë ti aye ti sioni so ala mveni aga na ni na ndo ti ala wala ti tene so lo sala ye gi yeke.

²⁰ Tongana mo ye ti kono hingango ye ti mo na ndo Jéhovah nga na lege ti lo, ngbâ ti gi nda ti aye na ti gbu li na ngoi so mo yeke diko Bible. Gi ti hinga nzoni asalango ye ti Jéhovah ndenge na ndenge so anzere na zo. Na lege ti sambela, gi ti bâ lege so mo lingbi ti mû tapande ti Nzapa na ti leke gigi ti mo ti lingbi biani na ye so bê ti lo aye. Ye so ayeke mû maboko na mo ti kpe ason, ti sala ye nzoni na mbage ti amba ti mo wamabe nga ti mû maboko na azo ti hinga na ti ndoye kota Nzapa ti e.

[Kete tënë na gbe ni]

Mo manda nyen?

• Ngbanga ti nyen dutingo na tâ be-ti-molenge ayeke kota ye mingi teti Moïse? Na ngbanga ti nyen a yeke kota ye teti e?

• Ye ti nzoni wa asi na peko ti fango tënë ti Jéhovah na Pharaon lege mingi?

• Ambeni kota kpengba-ndia wa a fa ni na Moïse na so andu e nga?

• Tongana nyen e lingbi ti kono hingango ye ti e na ndo anzoni salango ye ti Jéhovah?

[Ahundango tënë ti manda na ye]

1, 2. (a) Ngbanga ti nyen Moïse afâ zo ti Egypte so asala sana na mbeni Hébreu? (b) Ti lingbi na kua ti Jéhovah, a lingbi Moïse amanda nyen?

3, 4. (a) Kua ti nyen si Jéhovah amû na Moïse? (b) Maboko wa Moïse awara?

5. Ngbanga ti nyen salango ye ti azo ti Israël aduti mbeni kpale ndali ti Moïse?

6. Ye nyen Jéhovah aluti mingi na ndo ni tongana lo yeke tokua Moïse?

7. Atâa kpengbango li ti Pharaon, ye wa Nzapa awa Moïse ti sala?

8. Lege so Jéhovah asala na ye na mbage ti Pharaon aga na aye ti nzoni wa? Na aye so alingbi ti ndu e tongana nyen?

9. Na lege wa azo ti Moïse afa so ala kpe Jéhovah pëpe?

10. Ngbanga ti nyen laso tënë ti Moïse na Exode 33:13 agbu bê ti a-ancien ngangu?

11. Aye wa Jéhovah afa na Moïse ti sala? Nga ngbanga ti nyen e yeke bi bê ti e na afango ye so?

12. Jéhovah ahunda ti tene a voro gi lo oko. A lingbi tënë so andu azo ti Israël tongana nyen?

13. Ngbanga ti nyen a lingbi azo ti Israël amä tâ gi Nzapa? Na ye wa alingbi ti pusu e ti mä yanga ti lo? (Zo-ti-fa-tene 12:15).

14. Tongana nyen Nzapa agboto lê ti azo ti Israël na ndo nene ti ziango aye ti yingo na kozo ndo?

15. (a) Tongana nyen bango anzoni salango ye ti Jéhovah na nene ni amû maboko na Moïse? (b) Ahundango tënë wa alingbi ti mû maboko na e ti gbu li mingi na ndo anzoni salango ye oko oko ti Jéhovah?

16. Tongana nyen e lingbi ti kono gbungo nda ti ye ti e na ndo be-nzoni ti Nzapa? Na ngbanga ti nyen ti sala tongaso ayeke kota ye mingi?

17. Tongana nyen gbungo nda ti ye ti e na ndo grâce ti Jéhovah ayeke sala si tâ vorongo amaï?

18. Ye nyen e manda na lege ti katikati so Jéhovah ahunda na azo ti Israël ti zia na popo ti ala na salango ye ti ambeni mara nde?

19. Ti hinga bango ndo ti Jéhovah na ndo aye ti sioni ayeke bata azo ti lo tongana nyen?

20. Ye nyen alingbi ti mû maboko na e ti sala ye nzoni na mbage ti amba ti e wamabe na azo so e wara ala na fango tënë? (Psaume 86:11).

[Foto na lembeti 21]

Moïse afa tënë ti Jéhovah na Pharaon tâ gi tongana ti so Lo hunda

[Foto na lembeti 23]

Jéhovah afa aye so lo hunda na Moïse

[Foto na lembeti 24, 25]

Gbu li na ndo anzoni salango ye ti Jéhovah