Ngoi ti Noël na Fini Ngu: A yeke duti ande tongana ti so mo ye?

“Pierre [ti Kota] amû yanga lani ti tene kota sambelango Nzapa aduti na yâ ti ada-nzapa kue na lango 1 ti janvier ngbanga ti Fini Ngu. Nga, lo hunda ti tene azo amû amaboko ti akeke so ade fini ti zia ni na tele ti acadre ti porte ti yâ ti ada si a duti pendere. Na ndo ni, lo mû yanga na azo ti Moscou kue ti ‘fa ngia ti bê ti ala na sambelango’ nzoni Fini Ngu na mba na kota go.”​—Buku Pierre le Grand: sa vie, son univers.

TI MO, mo yeke ku nyen na ngoi ti matanga ti Noël na ti Fini Ngu? A yeke mbeni ngoi so aninga kete na so na ndo lê sese azo ayeke sala matanga ti Noël, so ala bâ ni tongana lango ti dungo Christ, nga na pekoni matanga ti Fini Ngu. Teti so ababâ na amolenge mingi ayeke hu tele na ngoi ni so, asewa abâ ni tongana nzoni ngoi ti tene ala duti place oko ti sala ngia. Ambeni zo abâ ti ala so kota ye ni ayeke ti mû gonda na Christ na ngoi ni so. Peut-être mo kue mo bâ ye ni tongaso.

Wala a yeke ti mû gonda na Christ wala ti sala ngia na sewa, wala a yeke ti sala aye use so kue, na ndo sese mobimba azo kutu mingi (koli, wali na molenge) ayeke ku ngoi so na kota nzara ni. Ti ngu so a yeke duti ande tongana nyen? Fade a duti biani mbeni kota ngoi na yâ sewa ti mo? nga kota ngoi teti Nzapa? Tongana a yeke ti tene a bungbi sewa ndo oko ti sala ngia, fade ye ni kue ayeke tambela tongana ti so bê ti mo aye? wala a yeke ga ande nde na bê ti mo ayeke so?

Azo mingi so ayeke ku sambelango nzapa nde nde na angoi ni so abâ so mingi ni a yeke sala matanga ti Noël na ti Fini Ngu na bingo bê na Christ oko pëpe. Nde na so, amatanga so aga gi senge ngoi ti warango amatabisi, ti salango angia so na yâ ni azo ayeke sala asioni ye so abi zonga na ndo iri ti Christ, wala kozoni kue a ga gi mbeni ngoi ti tene sewa aduti place oko ti sala ngia. Fani mingi, mara ti amatanga tongaso abuba ndali ti zo oko wala azo mingi so ate kobe wala anyon sämba ahon ndo ni, ye so ague na ala ti papa na mingi ni tiri alondo na yâ ti sewa. Peut-être mo bâ ye so kue awe, wala même a si na mo mveni.

Tongana a yeke tongaso, peut-être mo bâ ti mo so ye mingi agbian pëpe ngbele ye na ngoi ti Pierre ti Kota, gbia ti Russie, so e sala tënë ti lo na tongo nda ni. Teti so bê ti ala aso ti bâ aye so atambela na ngoi ni so, azo mingi aye fade ti tene matanga ti Noël na ti Fini Ngu aduti mbeni ngoi ti gbu li ngangu na ndo tënë ti Nzapa nga ti sala nzoni ngia na yâ ti sewa. Même ambeni ayeke wa azo ngangu ti gbian salango ye ti ala, na lege ti atënë tongana: Matanga ni ayeke ndali ti Jésus. Me ala lingbi biani ti gbian ye ni? Na même tongana ala wara lege ti sala ni, fade a mû gonda biani na Christ? Ambeni tënë ayeke dä so alingbi ti pusu e ti duti na mbeni bango ndo nde na ndo matanga ti Noël na ti Fini Ngu?

Ti wara anzoni kiringo tënë, zia e bâ ye ni tongana ti so azo ti mbeni kodoro ayeke bâ na ni na so ala yeke na mbeni kpengba nda ti tënë ti kiri singila na ngoi ti amatanga ti ngu oko oko so.