Aberger so ayeke “tapande ti kundu ni”
“I bata kundu ti Nzapa so ayeke na popo ti i, . . . i sara teti bê ti i aye . . . i sara na bê so aye fade fade. . . . I ga tapande ti kundu ni.”—1 PIERRE 5:2, 3.
1, 2. (a) Jésus amû na bazengele Pierre matabisi wa? Ngbanga ti nyen ziango bê ti Jésus na lo ayeke na lege ni? (b) Tongana nyen Jéhovah abâ ti lo aberger so a iri ala na kusala?
MBENI lâ na ndapre kozo na Pentecôte ti ngu 33, Pierre na ambeni disciple omene ayeke te mbeni kobe so Jésus atö na yanga ti Ngu ti Galilée. A yeke ti kozoni pëpe ti tene Pierre abâ Jésus so azingo na kuâ, na biani bê ti lo anzere ti bâ Jésus na fini. Me bê ti Pierre alingbi lani ti gi lo nga. Senge pëpe, ngbanga ti so lango kete kozoni, lo bere Jésus na lê ti azo kue (Luc 22:55-60; 24:34; Jean 18:25-27; 21:1-14). Jésus asuku lani na Pierre so agbian bê ti lo ndali ti mabe so atia lo? Oko pëpe. Nde na so, lo mû na Pierre matabisi ti mû kobe na “amolenge ti ngasangbaga” ti lo na ti bata ala (Jean 21:15-17). Tongana ti so mbaï ti akozo Chrétien na yâ ti Bible afa, ziango bê so Jésus azia na Pierre ayeke na lege ni. Legeoko na amba ti lo bazengele nga na a-ancien ti Jérusalem, Pierre abata kongregation ti aChrétien na yâ mbeni ngoi ti angangu tara nga na yâ mbeni ngoi so ala gue na li ni hio mingi.—Kusala 1:15-26; 2:14; 15:6-9.
2 Na ngoi ti e, Jéhovah na lege ti Jésus Christ azia akoli so alingbi ti tene ala sara kusala ti berger na lege ti yingo ti fa lege na angasangbaga ti lo na yâ ngoi ti ngangu mingi ti mbaï ti azo (aEphésien 4:11, 12; 2 Timothée 3:1). A yeke na lege ni ti tene Jéhovah azia bê na ala tongaso? Siriri ti sewa ti aita na ndo sese kue afa so ziango bê so ayeke na lege ni. Tâ tënë, aberger so ayeke awasiokpari, tongana Pierre ândö (aGalate 2:11-14; Jacques 3:2). Atâa so kue, Jéhovah azia bê na ala ti bata angasangbaga so lo “vo na mênë ti [Molenge ti, NW ] Lo mveni.” (Kusala 20:28). Jéhovah aye akoli so mingi, lo bâ ala tongana azo so “a lingbi azo ayä iri ti ala mingi mingi”.—1 Timothée 5:17.
3. Tongana nyen aberger ti yingo alingbi ti bata bibe ti sara kusala ti ala na bê kue?
3 Ti tene ala ga tapande ti kundu ni, tongana nyen aberger ti yingo so alingbi ti bata bibe ti sara kusala ti ala na bê kue? Tongana Pierre nga na atanga ti aberger ti ngoi ti akozo Chrétien, ala zia bê ti ala na yingo vulu ti Nzapa, so amû na ala ngangu so alingbi ti yô na nengo kungba ti ala (2 aCorinthien 4:7). Yingo vulu asara nga si ala lë lengo ti yingo so: ndoye, tâ ngia, siriri, be-nze-pepe, nzobe, bê ti sara nzoye, mabe, tâ be-ti-molenge, na ngangu ti kanga nzara ti tere (aGalate 5:22, 23). Zia e bâ ambeni mbilimbili lege so aberger alingbi ti zia tapande na fango na gigi lengo so tongana ala yeke bata kundu so Nzapa azia na maboko ti ala.
Ndoye kundu ni nga ngasangbaga oko oko
4, 5. (a) Tongana nyen Jéhovah na Jésus afa ndoye ti ala teti kundu ni? (b) Na ambeni lege wa aberger ayeke fa ndoye ti ala teti kundu ni?
4 Kota ye so yingo ti Nzapa apusu zo ti fa ni ayeke ndoye. Jéhovah afa ndoye ti lo teti kundu ni kue na mungo na lo gbâ ti kobe ti yingo (Esaïe 65:13, 14; Matthieu 24:45-47). Ye oko, lo ngbâ gi na ndo mungo kobe na kundu ni pëpe. Lo yeke na tâ bibe ti ndoye teti ngasangbaga oko oko (1 Pierre 5:6, 7). Jésus nga kue andoye kundu ni. Lo mû fini ti lo teti kundu ni, na lo hinga ngasangbaga oko oko “na lege ti iri ti ala”.—Jean 10:3, 14-16.
5 Aberger ti yingo amû tapande ti Jéhovah na Jésus. Ala fa ndoye na mbage ti kundu ti Nzapa ni kue na ‘ziango bê ti [ala] ti fa nda ti tënë’ na kongregation. Adiskur ti ala so aluti na ndo Bible ayeke mbeni lege ti mû kobe na ti bata kundu ni, na zo kue abâ ngangu kusala ti ala na lege so (1 Timothée 4:13, 16). Angoi so ala yeke mû ndali ti adossier ti kongregation, ti bâ ambeti so a tokua na ala, ti sara aprogramme nde nde na ti bâ tënë ti ambeni nzene nzene ye, a yeke bâ ni mingi pëpe; me ala sara aye so kue ti tene abungbi na ambeni kusala atambela “mbilimbili na lege ni.” (1 aCorinthien 14:40). Azo ayeke bâ mingi ti akusala so pëpe, na peut-être ala bi bê na ni pëpe. Aberger asara ni ndali ti ndoye.—aGalate 5:13.
6, 7. (a) Mbeni lege so aberger alingbi ti hinga angasangbaga nzoni mingi ayeke so wa? (b) Ngbanga ti nyen ngoi na ngoi a yeke nzoni ti zi bê ti e na mbeni ancien?
6 Aberger Chrétien so ayeke na ndoye ayeke sara ngangu ti fa so ala bi bê na ngasangbaga oko oko na yâ ti kongregation (aPhilippien 2:4). Mbeni lege ti tene aberger ahinga nzoni mingi mbeni ngasangbaga ayeke ti fa tënë legeoko na lo. Lani Jésus afa tënë mingi legeoko na adisciple ti lo na lo mû angoi so ti wa ala (Luc 8:1). Mbeni ancien so aninga na yâ kua ni atene: “Mbi bâ so mbeni nzoni lege ti hinga na ti wa mbeni ita ayeke ti fa tënë legeoko na lo.” Tongana a ninga awe so mo fa tënë legeoko na a-ancien pëpe, mo lingbi ti mä tere na mbeni oko ti tene ala sigigi na fango tënë?
7 Ndoye apusu lani Jésus ti kangbi ngia na vundu ti adisciple ti lo. Na tapande, lâ ni so adisciple ti lo 70 akiri na kodoro na ngia na peko ti fango tënë ti ala, Jésus nga kue “ayeke na ngia”. (Luc 10:17-21). Me, tongana lo bâ vundu ti Marie na ti tanga ti azo ti sewa ni nga na ti andeko ti lo ndali ti kuâ ti Lazare, “Jésus atoto na ngule.” (Jean 11:33-35). Na tapande ti lo, laso aberger ti nzobe ayeke mû bê ti ala na angasangbaga ni. Ndoye apusu ala ti “sara ngia na ala so ayeke sara ngia”, na ti “toto na ala so ayeke toto.” (aRomain 12:15). Tongana mbeni ye ti ngia wala ti vundu asi na mo, zia mo zi bê ti mo na aberger. Mango tënë ti aye so amû ngia na mo ayeke mû ande ngangu na ala (aRomain 1:11, 12). Mango tënë ti atara so asi na mo ayeke mû ande lege na ala ti kpengba mo na ti dë bê ti mo.—1 aThessalonicien 1:6; 3:1-3.
8, 9. (a) Tongana nyen mbeni ancien afa so lo ndoye wali ti lo? (b) Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti tene mbeni berger afa so lo ndoye sewa ti lo?
8 Mingi ni, a yeke bâ ndoye so mbeni berger ayeke na ni teti kundu ni na yâ lege so lo yeke sara ye na sewa ti lo (1 Timothée 3:1, 4). Tongana lo mû wali awe, ndoye na yekiango ndo so lo yeke fa na wali ti lo ayeke zia mbeni tapande na atanga ti akoli ti mû pekoni (aEphésien 5:25; 1 Pierre 3:7). Bâ tënë ti Linda, mbeni wali Chrétien. Koli ti lo so akui awe asara kusala ti ancien a hon ngu 20. Ita-wali ni atene: “Lakue koli ti mbi ayeke lani na kua mingi na yâ kongregation. Me lo fa na mbi so mbi na lo e sara kua legeoko. Fani mingi lo kiri singila na mbi ndali ti mungo maboko ti mbi, na tongana lo yeke na kua pëpe lo duti na tere ti mbi. Ye so asara si mbi bâ so lo ye mbi mingi na mbi sara ngonzo pëpe ndali ti angoi so lo mû teti kongregation.”
9 Tongana mbeni berger ayeke na amolenge, lege so lo yeke fa lege na amolenge ti lo na ndoye na lo yeke gonda ala lakue ayeke zia mbeni tapande na atanga ti ababâ na mama ti mû pekoni (aEphésien 6:4). Ti tâ tënë ni, ndoye so lo yeke fa na sewa ti lo ayeke duti lakue ye so afa so lo lingbi na ziango bê so a zia na lo tongana yingo vulu airi lo na kusala ni.—1 Timothée 3:4, 5.
Maï ngia na siriri na lege ti lisoro
10. (a) Ye wa alingbi ti kanga lege na ngia na siriri ti kongregation? (b) Tënë wa aye lani ti buba siriri ti kongregation ti akozo Chrétien? A leke tënë ni tongana nyen?
10 Yingo vulu alingbi ti sara si ngia na siriri amaï na bê ti Chrétien, na popo ti a-ancien nga na yâ kongregation kue. Me, tongana lisoro ayeke pëpe, a lingbi ti kanga lege na aye so. Salomon so ayeke na fini ândö atene: “Ye so azo aye ti sara aga ye pëpe tongana ala wa tere ti ala pëpe.” (aProverbe 15:22). Nde na so, sarango lisoro na yekiango ndo nga polele ayeke maï ngia na siriri. Na tapande, lani tongana tënë ti fango ganza aye ti buba siriri ti kongregation ti akozo Chrétien, wabatango bungbi na Jérusalem agi fango lege ti yingo vulu. A-ancien so afa abibe ti ala nde nde na ndo tënë ni. Na peko ti ngangu pikango patara so, ala mû mbeni desizion. Tongana ala fa na akongregation desizion so ala kue ayeda na ni, aita ‘ayeke na ngia tënë ti wango so.’ (Kusala 15:6-23, 25, 31; 16:4, 5). Ngia na siriri amaï.
11. Fa lege so a-ancien alingbi ti maï ngia na siriri na yâ kongregation.
11 Legeoko nga laso, aberger ayeke maï ngia na siriri na yâ kongregation na lege ti anzoni lisoro. Tongana akpale atara ti buba siriri ti kongregation, ala bungbi na ala fa polele bibe ti ala na ndo ni. Na yekiango ndo ala mä tënë ti amba ti ala aberger (aProverbe 13:10; 18:13). Na peko ti so ala sambela ti wara yingo vulu, ala mû desizion na lege ti akpengba-ndia ti Bible nga na awango so “ngbâ be-ta-zo na ti ndara” asû na mbeti (Matthieu 24:45-47, NW; 1 aCorinthien 4:6). Tongana bungbi ti a-ancien amû mbeni desizion so aluti na ndo Mbeti ti Nzapa, ancien oko oko ayeda na fango lege ti yingo vulu na ndo tënë ni na sarango ye alingbi na ni, même tongana mingi ti ala ayeda fade pëpe na bibe ti lo. Sarango ye na tâ be-ti-molenge tongaso ayeke maï ngia na siriri na ayeke zia nzoni tapande na angasangbaga ni na ndo lege ti tambela na Nzapa (Michée 6:8). Na tâ be-ti-molenge mo yeke sara kua alingbi na adesizion so aberger ti kongregation amû so aluti na ndo Bible?
Duti na be-nze-pepe na nzobe
12. Ngbanga ti nyen a lingbi Jésus asara ye na be-nze-pepe nga na nzobe na mbage ti abazengele ti lo?
12 Jésus asara ye na be-nze-pepe nga na nzobe na abazengele ti lo, atâa so ala girisa lege fani mingi. Na tapande, fani mingi Jésus aluti na ndo nene ti duti na tâ be-ti-molenge (Matthieu 18:1-4; 20:25-27). Ye oko, na ndangba bï ti Jésus na ndo sese, tâ gi na peko ti so lo londo ti fa na ala lege ti duti na tâ be-ti-molenge na sukulango gere ti ala, “dengo gaba alondo na popo ti ala ti hinga zo nyen na popo ti ala ayeke kota ahon ambeni.” (Luc 22:24; Jean 13:1-5). Jésus asuku ngangu na abazengele ni? Oko pëpe, me na nzobe lo hunda atënë so na ala: “Teti zo nyen ayeke kota ahon? zo so aduti na table ti te kobe, wala zo so asara boi? A yeke zo so aduti na table ti te kobe pëpe? Me Mbi yeke na popo ti i tongana zo so asara boi.” (Luc 22:27). Na nda ni, be-nze-pepe na nzobe ti Jésus (legeoko na nzoni tapande ti lo) andu bê ti abazengele ni.
13, 14. Na ngoi wa mbilimbili a lingbi aberger aduti na nzobe?
13 Legeoko nga, mbeni berger ayeke peut-être na bezoin ti mû wango fani mingi na mbeni zo na ndo mbeni wokongo ti lo. Bê ti berger ni alingbi ti so na zo ni. Me, tongana lo zia na li ti lo so lo kue lo yeke na awokongo na ngoi so lo yeke “zingo na ala so atambela kirikiri,” lo lingbi ti fa be-nze-pepe na nzobe na ita ti lo. Na lege so lo yeke mû tapande ti Jéhovah na Jésus, so asara tongaso na aChrétien kue, même na aberger nga.—1 aThessalonicien 5:14; Jacques 2:13.
14 A lingbi ti si so aberger amû wango ti ngangu na mbeni zo so asara kota siokpari. Tongana zo ni achangé bê ti lo pëpe, a lingbi aberger azi lo na yâ kongregation (1 aCorinthien 5:11-13). Ye oko, lege so ala yeke sara ye na zo ni afa so ala ke gi siokpari ni, me wasiokpari ni pëpe (Jude 23). Nzobe ti aberger ni alingbi ti sara si ye ayapu na ngasangbaga so agirisa lege ti tene mbeni lâ lo kiri na yâ ti kundu ni.—Luc 15:11-24.
Anzo kusala so mabe ayeke na gunda ni
15. Mbeni lege so aberger ayeke mû tapande ti nzobe ti Jéhovah ayeke so wa? Nyen si apusu ala ti sara ni?
15 “L’Eternel asara nzoni na azo kue,” même na azo so akiri singila teti ye so lo sara ndali ti ala pëpe (Psaume 145:9; Matthieu 5:45). A bâ nzobe ti Jéhovah mbilimbili na lege so lo to azo ti lo ti fa “Tene-nzoni so ti royaume”. (Matthieu 24:14). Aberger afa na gigi nzobe ti Nzapa na mungo li ni na yâ fango tënë so. Nyen si ayeke na gunda ti angangu kue so ala yeke sara? Ngangu mabe na Jéhovah nga na yâ azendo ti lo.—aRomain 10:10, 13, 14.
16. Tongana nyen aberger alingbi ti “sara ye ti nzoni” na angasangbaga ni?
16 Aberger ayeke sara “ye ti nzoni na azo kue” na lege ti fango tënë, “na a hon kue, a lingbi [ala] sara ye ti nzoni na aita ti [ala] awamabe.” (aGalate 6:10). Mbeni lege so ala yeke sara ni ayeke ti gue ti bâ aita ti wa ala. Mbeni ancien atene: “Mbi ye mingi ti gue ti bâ aita, teti a mû na mbi lege ti gonda ala ndali ti angangu so ala yeke sara nga ti mû maboko na ala ti bâ so ngangu kusala ti ala ayeke na ngere mingi.” A lingbi ti si so aberger amû wango na mbeni zo na ndo lege so lo lingbi ti sara kusala ti Jéhovah nzoni ahon ti kozo. Na sarango tongaso, aberger ti ndara amû tapande ti Paul. Bâ lege so lo sara tënë na aita ti Thessalonique: “Na lege ti Seigneur, e hinga ye so na bê ti e tënë ti i, i yeke sara ye so e komande i ti sara na fade i ngbâ ti sara ye so.” (2 aThessalonicien 3:4). Atënë ti ziango bê tongaso ayeke zingo anzoni bibe ti angasangbaga ni na a sara si a yeke duti ngangu pëpe na ala ti “mä tënë ti ala so afa lege”. (aHébreu 13:17). Tongana mo wara mbeni vizite ti a-ancien so akpengba mo, ngbanga ti nyen ti kiri singila ndali ni pëpe?
Ti duti na be-ti-molenge ahunda ti kanga bê
17. Ye wa Pierre amanda na mbage ti Jésus?
17 Jésus ayeke lani na tâ be-ti-molenge, même tongana azo agi lo na tënë (Matthieu 11:29). Lâ ni so a kä lo na a gbu lo, Jésus afa tâ be-ti-molenge na lo kanga bê ngangu. Hio tongaso, Pierre agboto épée ti sara sioni na azo ni. Me Jésus adabe ti lo: “Wala bê ti mo atene Mbi lingbi hunda Babâ ti Mbi pëpe? si Lo to na Mbi a-ange ahon légion bale-oko na ndo ni use, même fadeso.” (Matthieu 26:51-53; Jean 18:10). Pierre amanda ye na yâ tënë so nzoni, na pekoni lo dabe ti aChrétien, lo tene: “Christ ahu pono teti i nga, na Lo mû tapande na i si i lingbi tambela na senda ti Lo. . . . Tongana ala zonga Lo, Lo kiri tënë ti zonga pëpe; tongana Lo hu pono, Lo zingo na ala pëpe.”—1 Pierre 2:21-23.
18, 19. (a) Na ngoi wa mbilimbili a lingbi aberger afa tâ be-ti-molenge nga na kangango bê? (b) Ahundango tënë wa e yeke bâ ande na article ti peko?
18 Legeoko nga, anzoni berger ayeke na tâ be-ti-molenge même tongana a sara ye ti kirikiri na ala. Na tapande, ambeni zo so ala gi ti mû maboko na ala na yâ kongregation alingbi ti yeda pëpe. Tongana mbeni zo so ayeke na bezoin ti mungo maboko awoko wala lo yeke na kobela na lege ti yingo, lo lingbi ti ke wango ni na sarango atënë so “akpo tongana épée”. (aProverbe 12:18). Ye oko, tongana Jésus, aberger ayeke tene asioni tënë pëpe wala ala gi ti kiri sioni teti sioni pëpe. Nde na so, ala kanga bê ti ala na ala sara be-nzoni, ye so alingbi ti sara nzoni na zo so ayeke na bezoin ti mungo maboko (1 Pierre 3:8, 9). Mo yeke manda ye na ndo tapande ti a-ancien na mo yeke fa tâ be-ti-molenge nga na kangango bê tongana a mû na mo wango?
19 Biani, Jéhovah na Jésus amû na nene ni mingi ngangu kusala so aberger saki mingi ayeke sara na bê kue ti bata na kundu ni so ayeke na ndo sese kue. Jéhovah na Molenge ti lo nga ayeke na kota ndoye teti aserviteur ti mungo maboko kutu mingi so ayeke mû maboko na a-ancien ti “sara kusala teti azo ti be-vulu”. (aHébreu 6:10). Tongaso, ngbanga ti nyen ambeni ita-koli so awara batême awe ayeke sara mbeto ti gi ti sara “nzo kusala” so? (1 Timothée 3:1). Na tongana nyen Jéhovah ayeke fa ye na ala so lo iri ala na kusala ti berger? E yeke bâ ahundango tënë so na yâ article ti peko.
Mo dabe mo na ni?
• Na ambeni lege wa aberger afa ndoye teti kundu ni?
• Tongana nyen azo kue alingbi ti maï ngia na siriri na yâ kongregation?
• Ngbanga ti nyen aberger afa be-nze-pepe nga na nzobe tongana ala yeke mû wango?
• Tongana nyen a-ancien afa bê ti sara nzoye nga na mabe?
[Foto na lembeti 18]
Ndoye apusu a-ancien ti sara na kongregation
[Afoto na lembeti 18]
Ala mû nga ngoi ti sara ngia na sewa ti ala . . .
. . . na ti fa tënë legeoko na ala
[Foto na lembeti 20]
Sarango lisoro nzoni na popo ti a-ancien amaï ngia na siriri na yâ kongregation