“Duti na ngia na wali ti lâ ti pendere ti mo”

“Duti na ngia na wali ti lâ ti pendere ti mo. . . . Molenge ti mbi, teti nyen nzara ti wali ti pitan asara mo?”​—APROVERBE 5:18, 20.

BIBLE asara tënë polele na ndo bungbingo ti koli na wali. Na aProverbe 5:18, 19, e diko: “Zia tënë nzoni aga na ndo lingu ti mo, na mo duti na ngia na wali ti lâ ti pendere ti mo. Lo so ayeke tongana tagba so tere ti lo ayeke nzoni mingi, na tongana gazelle ti pendere, zia nzara ti pendere ti lo asi bê ti mo lakue, na zia nzara ti ndoye ti lo agbu mo lakue.”

² Ge, tënë “lingu” aye ti sara tënë ti tâ ye so ayeke sara si zo akaï nzara ti lo ti bungbi koli na wali. A yeke ye so a iri tënë nzoni dä ngbanga ti so yengo tere na popo ti koli na wali na kota ngia so ala yeke wara na popo ti ala ayeke matabisi ti Nzapa. Ye oko, bungbingo koli na wali ayeke gi teti ala so asara mariage awe. Nda ni la Gbia Salomon ti Israël giriri, wasungo mbeti ti aProverbe, ahunda ndo tongaso: “Molenge ti mbi, teti nyen nzara ti wali ti pitan asara mo? Na teti nyen mo kamata mbeni wali so ayeke wande na libe ti mo?”​—aProverbe 5:20.

³ Na lâ ti mariage ti ala, koli na wali adeba yanga ti ala ti ndoye tere na ti ngbâ be-ta-zo na popo ti ala. Ye oko, amariage mingi abuba ndali ti lango-sioni. A bâ so, na peko ti ambeni gingo nda ti ye 25 so a sara, mbeni wagingo nda ti ye ni atene so “na ndo ti awali ngbangbo oko, ala 25 asara lango-sioni awe; nga na ndo ti akoli ngbangbo oko, ala 44 asara nga lango-sioni awe.” Bazengele Paul atene lani tënë so: “I handa tere ti i pëpe; azo ti pitan, azo ti sambela ayanda, azo so asara lango-sioni, azo so asara ye ti kamene na tere ti ala na popo ti ala, akoli so asara lango-sioni na mbeni koli, . . . fade azo tongaso aga ahéritier ti royaume ti Nzapa pëpe.” (1 aCorinthien 6:9, 10). Tënë ni ge ayeke polele: lango-sioni ayeke kota siokpari na lê ti Nzapa, na a lingbi atâ wavorongo lo asara hange si ala sara lango-sioni pëpe. Ye wa alingbi ande ti mû maboko na e ti ‘yekia tënë ti mariage si tange ti mariage aga sioni pëpe’?​—aHébreu 13:4.

Hange si bê ti mo ahanda mo pëpe

⁴ Na yâ ti sese so tambela ti azo ayeke kirikiri, mingi ti ala, “lê ti ala asi na ye ti pitan na ala lingbi zia siokpari pëpe.” (2 Pierre 2:14). A nzere na ala ti gi koli wala wali na gigi ti mariage. Na ambeni kodoro, awali mingi ayeke sara kua ti nginza, na akoli na awali ayeke sara kua place oko. A sara si ala to nda ti tï mba, ye so ayeke na lege ni pëpe. Na mbage, alisoro na lege ti Internet asara nga si a yeke ngangu pëpe même na azo so ayeke kamene mingi ti to nda ti lë mbeni kota songo na ambeni zo. Azo mingi so asara mariage awe atï na yâ mara ti agbanda so sân ti hinga ye so ayeke si na ala.

⁵ Bâ ye so asi na mbeni ita-wali so e yeke iri lo Marie. Lo tï na yâ ti mbeni ye so asara si a ngbâ kete lo sara lango-sioni. Koli ti lo so ayeke Témoin ti Jéhovah pëpe afa ndoye mingi pëpe teti sewa ti lo. Marie adabe ti lo na ngoi so lo tingbi mbeni kamarade ti koli ti lo ti place ti kua a sara angu mingi awe. Koli ni ayeke lani mbeni zo so ane zo mingi; mbeni lâ lo fa na Marie so ni ye ti hinga ye na ndo nzapa so lo yeke sara. Marie atene: “Nde na koli ti mbi, lo sara ye na nzobe mingi.” Gi kete na pekoni, Marie na kamarade ti koli ti lo so ato nda ti ye tere mingi. Marie atene na bê ti lo: “Mbi sara lango-sioni pëpe, na koli ni aye ti hinga ye na ndo Bible. Peut-être mbi lingbi ti mû maboko na lo.”

⁶ Kozoni si yengo tere ti ala ni asi na lango-sioni, Marie abâ ye ti sioni so alingbi ti si (aGalate 5:19-21; aEphésien 4:19). Bê ti lo akomanse ti gi lo, na lo gi lege fadeso ti zi tere ti lo. Ye so asi na Marie afa so “bê ti zo ayeke na handa ahon mbeni ye kue na ayeke sioni mingi”. (Jérémie 17:9). Bible amû na e wango so: “Bata bê ti mo ahon mbeni ye ti mo kue so mo bata.” (aProverbe 4:23). E lingbi ti sara ni tongana nyen?

“Zo ti ndara abâ ye ti sioni, na lo honde tere ti lo”

⁷ Bazengele Paul asû tënë so: “Zo so atene na bê ti lo, lo yeke luti, a lingbi lo bata tere ti lo nzoni si lo tï pëpe.” (1 aCorinthien 10:12). Na mbeti ti aProverbe 22:3 atene: “Zo ti ndara abâ ye ti sioni, na lo honde tere ti lo.” Ahon ti zia bê ti mo na mo mveni na ti tene: ‘Ye oko ayeke si na mbi pëpe’, a yeke lege ti ndara ti gbu li kozoni na ndo kpale so sarango ye ti mo alingbi ti ga na ni. Na tapande, tongana mo yeke koli duti pëpe oko zo so mbeni wali ayeke fa na mo angangu kpale ti mariage ti lo. Tënë so abâ nga mo tongana mo yeke wali (aProverbe 11:14). Tene na zo ni so a lingbi lo sara tënë ti akpale ti mariage ti lo na koli wala wali ti lo; wala lo sara tënë ni na mbeni mba ti lo Chrétien biazo so aye ti tene mariage ti lo aga nzoni (tongana lo yeke wali lo sara tënë ni na mba ti lo wali, na tongana lo yeke koli lo sara tënë na mba ti lo koli); wala ti sara tënë ni na a-ancien (Tite 2:3, 4). A-ancien ti akongregation ti aTémoin ti Jéhovah ayeke nzoni tapande na yâ tënë so. Tongana mbeni ancien aye ti sara tënë na mbeni ita-wali gi ala use, lo yeke sara ni na ndo so azo ayeke dä mingi, na tapande na Da ti Royaume.

⁸ Na place ti kua wala na mbeni ndo nde, sara hange na aye so alingbi ti gue na mo ti ye tere mingi na mbeni zo so ayeke koli wala wali ti mo pëpe. Na tapande, tongana mo yeke koli si ngoi ti kua ahunzi awe na mo na mbeni wali angbâ ti sara kua, a lingbi ti sara si mo tï na yâ tara. Teti so mo yeke koli wala wali so amû tere na mariage awe, a yeke nzoni tënë ti yanga ti mo na sarango ye ti mo afa so mo ye ti gi mbeni zo nde pëpe. Nga, teti so mo yeke zo so abata tënë ti Nzapa, mo yeke ye pëpe ti gboto lê ti zo na ndo ti mo na sarango ngia ti koli na wali, nga mo yeke yü bongo na mo yeke leke li ti mo kirikiri pëpe (1 Timothée 4:8; 6:11; 1 Pierre 3:3, 4). Ti zia afoto ti koli wala wali ti mo nga na amolenge ti mo na ndo ti kusala ti mo ayeke dabe mo so sewa ti mo ayeke kota ye na lê ti mo na amba ti mo wakua ayeke hinga ni. Leke na bê ti mo ti sara mbeni ye oko pëpe so agboto mbeni zo ti gi ti lë songo na mo nga mo ke tongana mbeni zo agi ti sara ni na mbage ti mo.​—Job 31:1.

“Duti na ngia na wali so mo ndoye lo”

⁹ Ti tene zo abata bê ti lo ahunda gi pëpe ti kpe aye so alingbi ti ga na lo kpale. Tongana koli wala wali atï mbeni zo na gigi ti mariage, a lingbi ti fa so ala bi bê na abezoin ti mba pëpe. Peut-être lakue koli ni ayeke sara sanka ti wali ti lo wala wali ni ayeke kasa lakue koli ti lo. Mo ye ti bâ, lo bâ mbeni zo so ayeke na anzoni sarango ye so amanke koli wala wali ti lo, peut-être a yeke mbeni mba ti lo ti place ti kua wala même mbeni ita ti bungbi. A ninga pëpe lo na zo ni ato nda ti ye tere mingi, na fadeso nzara ti zo ni agbu lo ngangu. Aye so asi yeke yeke so afa biani tâ tënë ti tënë ti Mbeti ti Nzapa so: “Ye so ahanda zo ti sara siokpari ayeke nzara ti tere ti lo mveni so agbu lo na ahanda lo.”​—Jacques 1:14.

¹⁰ Ambeni zo so asara mariage awe ayeke gi aye tongana ndoye, kamarade wala zo ti mû maboko na ala ti hon ndo ti mbeni ngangu kpale. Ahon ti gi aye so na gigi ti mariage, a yeke nzoni akoli na awali agi ti kono ndoye so ayeke na popo ti ala. Ala mû ngoi mingi ti sara ye legeoko, na ala kpengba songo ti ala. Gbu li na ndo ye so apusu lani ala ti ye tere mingi. Tara ti zingo na yâ ti mo ndoye so mo yeke lani na ni na mbage ti zo so aga fadeso koli wala wali ti mo. Pensé na angoi so ala mû lani ti sara angia place oko. Sambela Nzapa na ndo tënë ni. Na yâ psaume ti lo, David atoto na Jéhovah lo tene: “O Nzapa, Mo créé bê so avulu na yâ mbi; Mo kiri Mo sara yingo na yâ mbi so aduti kpô.” (Psaume 51:12). Leke na bê ti mo ti ‘duti na ngia na wali so mo ndoye lo, so Nzapa amû na mo na gbe ti lâ.’​—Zo-ti-fa-tene 9:9.

¹¹ Ambeni ye so ayeke sara si kamba ti mariage akpengba ayeke hingango ye, ndara na bango nda ti ye. A-Proverbe 24:3, 4 atene: “Zo asara da na lege ti ndara, na a ga nzoni na lege ti hingango nda ti ye. Na lege ti hingango ye, yâ ti da asi na ye ti mosoro ti ngere ngangu so ayeke nzoni.” A yeke wara na popo ti aye ti mosoro so asara si sewa aduti na ngia aye tongana ndoye, dutingo be-ta-zo, kpengo mbeto ti Nzapa na mabe. Ti wara aye so ahunda ti wara hingango ye ti Nzapa. Tongaso, a lingbi akoli na awali so asara mariage awe aduti anzoni wamandango Bible. Ndara na bango nda ti ye ayeke akota ye biani? A yeke akota ye ngbanga ti so ti tiri na akpale ti lâ oko oko ahunda ti duti na ndara, so ti tene ngangu ti sara kua na hingango ye ti Mbeti ti Nzapa. Zo so ahinga ti bâ nda ti ye ayeke hinga abibe na ye so ayeke na bê ti koli wala wali ti lo (aProverbe 20:5). Na lege ti Salomon, Jéhovah atene: “Molenge ti mbi, mo mä tënë ti ndara ti mbi; mo dengi mê ti mo ti mä tënë ti mbi teti mbi hinga nda ti tënë.”​—aProverbe 5:1.

Tongana “ye ti ngangu” ayeke dä

¹² Amariage kue ayeke na akpale. Mbeti ti Nzapa même atene so akoli na awali so asara mariage awe ayeke wara “ye ti ngangu na yâ mitele”. (1 aCorinthien 7:28). Gingo bê, songo tere, sarango ngangu na ambeni ye alingbi ti ga na kpale na yâ mariage. Ye oko, tongana akpale alondo, a lingbi ala gi ti leke ni legeoko ti fa so ala yeke be-ta-zo na mba na so ala gi ti mû ngia na Jéhovah.

¹³ Ka tongana koli na wali awara kpale na yâ mariage ti ala ndali ti lege so ala yeke sara ye na popo ti ala? Ti gi ti leke ni ahunda ti sara ngangu. Na tapande, peut-être lakue atënë ti yanga ti ala ayeke so ka bê ti mba (aProverbe 12:18). Tongana ti so e sara tënë ni na yâ ti article so aga kozo na so, atënë tongaso alingbi ti buba mariage. Mbeni proverbe ti Bible atene: “A yeke nzoni ahon ti sara kodoro na yando, ahon ti duti na wali ti ngonzo so agi tënë mingi.” (aProverbe 21:19). Tongana mo yeke wali so ayeke na yâ ti mara mariage tongaso, hunda tere ti mo: ‘Sarango ye ti mbi asara si a yeke ngangu na koli ti mbi ti duti na tere ti mbi?’ Bible atene na akoli: “Akoli, i ndoye awali ti i, na i zia bê ti i aso na ala pëpe.” (aColossien 3:19). Tongana mo yeke koli, hunda tere ti mo: ‘Sarango ye ti mbi afa so mbi bâ mawa ti wali ti mbi pëpe ni la a pusu lo ti gi dengo bê na mbage ti mbeni zo nde?’ Tâ tënë, lango-sioni ayeke na lege ni pëpe. Ye oko, ti hinga so mara ti ngangu kpale tongaso alingbi ti si ayeke nzoni raison ti sara lisoro na ndo akpale polele.

¹⁴ Ti tene koli wala wali agi dengo bê na gigi ti mariage ti lo ayeke lege ti leke akpale so asi na yâ mariage ti lo pëpe. Sarango ye tongaso ayeke gue na zo na ndo wa? Na mbeni fini mariage so ayeke nzoni ahon ti kozo? Ambeni alingbi ti tene tongaso. Ala tene: ‘Ka zo ni ayeke na anzoni sarango ye so mbi gi ni na mbage ti koli wala wali so.’ Me abibe tongaso ayeke handa zo, teti zo so adö koli wala wali ti lo azia abâ mariage na nene ni oko pëpe, legeoko nga na zo so awa mo ti ke koli wala wali ti mo. Mbeni nda ti tënë oko ayeke dä pëpe ti ku ti wara mbeni mariage so ayeke nzoni ahon ti kozo.

¹⁵ Marie, so e sara tënë ti lo fade kozo, agbu li ti lo nzoni na ndo asioni ye ti peko ti sarango ye ti lo, na tapande Nzapa alingbi ti ke lo wala mbeni zo nde (aGalate 6:7). Lo tene: “Na ngoi so mbi to nda ti bâ ye so apusu mbi ti ye kamarade ti koli ti mbi ti place ti kua, mbi bâ so tongana lege ayeke dä ti tene koli so ahinga tâ tënë, ye so mbi sara ayeke kanga lege na lo. Sioni sarango ye ayeke sara sioni na azo kue so tënë ni andu ala na ayeke sara si ambeni atï.”​—2 aCorinthien 6:3.

Kota raison ti sara lango-sioni pëpe

¹⁶ Bible amû wango so: “Tënë ti yanga ti wali ti pitan asa tongana ngu-lavu, na tënë ti yanga ti lo asua tongana mafuta, me na nda ni, lo sui tongana absinthe, lo za tongana épée ti yanga use.” (aProverbe 5:3, 4). Aye ti peko ti lango-sioni aso mingi na alingbi ti gue na zo na kuâ. A yeke aye tongana yingo-ti-hinga so ayeke kpô pëpe, kobela ti koli na wali nga na kota vundu ti koli wala wali ti lo so asara lango-sioni. Biani, so ayeke mbeni raison ti ke ti sara aye so alingbi ti gue na lango-sioni.

¹⁷ Kota raison so ndali ni lango-sioni ayeke sioni ayeke so Jéhovah, Lingu ti mariage na lo so amû na koli na wali lege ti bungbi tere, ake ni na kuru go. Jéhovah atene na lege ti prophète Malachie: “Fade Mbi ga nduru na i ti fâ ngbanga; Mbi ga témoin so asara fade fade ti ke azo . . . so asara lango-sioni.” (Malachie 3:5). Na ndo ye so Jéhovah abâ, aProverbe 5:21 atene: “Teti lege ti zo ayeke na gbe lê ti L’Eternel, na Lo bâ lege kue ti zo.” Biani, “ye kue ayeke na gigi senge na a honde pëpe na lê ti Lo so tënë ti e ayeke na tïtî Lo.” (aHébreu 4:13). Tongaso, kota ye so ayeke pusu zo ti ngbâ be-ta-zo na koli wala wali ti lo ayeke ti hinga so atâa a honde ni na zo tongana nyen nga wala mo bâ mo tene a sara sioni na tere ti zo pëpe wala a sara ye oko na azo pëpe, lango-sioni ayeke buba songo ti e na Jéhovah.

¹⁸ Tapande ti Joseph, molenge ti Jacob, afa so nzara ti duti na siriri na Nzapa ayeke mbeni kota ye so alingbi ti pusu zo ti ke lango-sioni. Teti lo ga nzoni na lê ti Potiphar, mbeni kota zo na yangbo ti Pharaon, Joseph aga kota na yâ da ti Potiphar. Nga Joseph ayeke lani “pendere, na tere ti lo ayeke nzoni mingi”, na wali ti Potiphar abâ ni. Lâ na lâ, lo gi ti handa Joseph, me gbä. Ye wa apusu Joseph ti ke ahanda ti wali ni kue? Mbeti ti Nzapa atene: ‘Me lo ke, lo tene na wali ti mveni ti lo, Bâ, mveni ti mbi . . . agbanzi ye oko na mbi pëpe, gi mo, teti mo yeke wali ti lo. Tongaso mbi lingbi sara kota sioye so na siokpari ti ke Nzapa tongana nyen?’​—Genèse 39:1-12.

19 Joseph so ade ti mû wali pëpe abata tere ti lo nzoni na lege so lo ke ti bungbi na wali ti mbeni zo. A-Proverbe 5:15 atene na akoli so asara mariage awe: “Nyon ngu ti dungu ti mo, na ngu so asigigi na dungu ti mo.” Bata tere ti mo si bê ti mo ahanda mo ti tï mbeni zo na gigi ti mariage ti mo pëpe. Sara ngangu ti kpengba kamba ti ndoye na yâ mariage ti mo, na sara ngangu ti leke akpale kue so mo na koli wala wali ti mo alingbi ti wara. Sara kue ti “duti na ngia na wali ti lâ ti pendere ti mo.”​—aProverbe 5:18.

Mo manda nyen?

• Aye wa alingbi ti sara si Chrétien so asara mariage awe ato nda ti tï mbeni zo nde?

• Aye wa zo alingbi ti sara ti bata tere ti lo si lo tï mbeni zo na gigi ti mariage ti lo pëpe?

• Tongana akpale asi, a yeke nzoni ala so asara mariage awe asara nyen?

• Kota ye so apusu zo ti ke lango-sioni ayeke nyen?

[Ahundango tënë ti manda na ye]

1, 2. Ngbanga ti nyen a lingbi ti tene so a iri tënë nzoni na ndo bungbingo koli na wali na yâ mariage?

3. (a) Ye ti vundu wa asi laso na yâ ti amariage mingi? (b) Nzapa abâ ti lo lango-sioni tongana nyen?

4. Aye wa alingbi ti sara si Chrétien so asara mariage awe ato nda ti tï mbeni zo nde?

5, 6. Tongana nyen lani mbeni ita-wali atï na yâ ti mbeni ye so a ngbâ kete aga na lo kota kpale? E manda nyen na ndo ye so?

7. Tongana mo yeke gi ti mû maboko na zo so ayeke na kpale na yâ mariage ti lo, wango ti Bible wa a yeke bata mo?

8. Na place ti kua, aye wa a lingbi e sara hange dä?

9. Tongana azo use ato nda ti ye tere mingi, aye wa ayeke si so alingbi ti sara si a duti ngangu na ala ti zi na bê ti ala nzara ti mba?

10. Tongana nyen akoli na awali alingbi ti kpengba songo ti ala?

11. Tongana nyen hingango ye, ndara na bango nda ti ye ayeke kpengba mariage?

12. Ngbanga ti nyen akoli na awali so asara mariage awe ayeke wara akpale?

13. Na ndo ti atënë wa koli na wali alingbi ti gbu li ti ala dä ti bâ sarango ye ti ala?

14, 15. Ngbanga ti nyen ti gi mbeni zo na gigi ti mariage ayeke lege ti leke akpale ti mariage pëpe?

16. Ambeni ye ti peko ti lango-sioni ayeke so wa?

17. Kota raison ti sara lango-sioni pëpe ayeke nyen?

18, 19. E manda nyen na ndo ye so asi na popo ti Joseph na wali ti Potiphar?

[Foto na lembeti 15]

Mawa ni ayeke so aplace ti kua alingbi ti ga ando so azo ato nda ti tï mba dä, ye so ayeke na lege ni pëpe

[Foto na lembeti 16]

‘Na lege ti hingango ye, ŷa ti da asi na ye so ayeke nzoni’