“Babâ ti i asara be-nzoni”
“I sara be-nzoni legeoko tongana Babâ ti i asara be-nzoni.”—LUC 6:36.
1, 2. Tongana nyen atënë so Jésus atene na ascribe na aFarizien nga na adisciple ti lo afa so be-nzoni ayeke mbeni pendere sarango ye?
ANDIA nde nde 600 ayeke na yâ ti Ndia so a mû na Israël na lege ti Moïse. Atâa so a hunda lani ti sara ye alingbi na Ndia ti Moïse, a yeke nga kota ye ti sara be-nzoni na mbage ti azo. Bâ ye so Jésus atene na aFarizien, ala so ayeke sara be-nzoni na zo pëpe. Lege use lo suku na ala lo tene so Nzapa amû yanga atene: “Mbi ye be-nzoni, me Mbi ye sandaga pëpe.” (Matthieu 9:10-13; 12:1-7; Osée 6:6). Na hunzingo ti kusala ti Jésus, lo tene: “Vundu aga na i, amaître ti ndia na aFarizien, i awandendia! teti i futa dîme ti menthe, ti aneth, na ti cumin, me i bata nengo tënë ti Ndia pëpe, so atene, mbilimbili, be-nzoni, na mabe.”—Matthieu 23:23.
2 Biani, Jésus abâ sarango be-nzoni na nene ni mingi. Lo tene na adisciple ti lo, lo tene: “I sara be-nzoni legeoko tongana Babâ ti i asara be-nzoni.” (Luc 6:36). Me ti “sara legeoko tongana Nzapa asara” na yâ ye so, a yeke nzoni e hinga tâ ye so a iri ni be-nzoni (aEphésien 5:1). Na ndo ni, ti hinga anzoni ye so be-nzoni ayeke ga na ni ayeke pusu e ti sara be-nzoni na azo mingi ahon ti kozo.
Be-nzoni na mbage ti azo so ye amanke ala
3. Ngbanga ti nyen a lingbi e bi lê na mbage ti Jéhovah ti manda tâ ye so a iri ni be-nzoni?
3 Wasungo psaume ahe bia, lo tene: “L’Eternel asi na grâce, na Lo sara nzobe [wala “be-nzoni,” MN ]. Ngonzo ti Lo alondo fade pëpe, na nzobe ti Lo ayeke kota mingi. L’Eternel asara nzoni na azo kue, na nzobe ti Lo ayeke na ndo kusala ti Lo kue.” (Psaume 145:8, 9). Jéhovah ayeke “Babâ ti be-nzoni, na Nzapa ti lungula vundu kue”. (2 aCorinthien 1:3). E yeke fa be-nzoni na lege so e yeke sara ye na mbage ti mbeni zo na bango mawa ti lo. Be-nzoni ayeke mbeni kota mbage ti sarango ye ti Nzapa. Tapande ti lo nga na aye so lo hunda na e ti sara ayeke fa na e tâ ye so a iri ni be-nzoni.
4. Esaïe 49:15 afa nyen na e na ndo be-nzoni?
4 Na Esaïe 49:15, Jéhovah atene: “Wali alingbi girisa molenge ti lo so anyon me ti lo? si lo sara be-nzoni pëpe na molenge ti yâ ti lo.” A haka ye so apusu Jéhovah ti sara be-nzoni na zo na ye so ayeke gbu ka mingi bê ti mbeni mama na mbage ti molenge ti lo. Peut-être nzara asara molenge ti lo wala molenge ni ayeke na bezoin ti mbeni ye nde. Ndali ti so mawa ti molenge ni asara mama ni, lo yeke bâ lege ti ye so molenge ti lo aye. A yeke oko mara ti ye so Jéhovah ayeke na ni na bê ti lo na mbage ti azo so lo yeke sara be-nzoni na ala.
5. Tongana nyen Jéhovah lo wani afa so lo yeke “na mosoro ti be-nzoni” na mbage ti Israël?
5 A yeke nzoni ti bâ mawa ti azo, me a yeke nzoni mingi ti sara ye alingbi na ni ndali ti nzoni ti azo so ye amanke ala. Bâ tongana nyen Jéhovah asara ye lani tongana azo so ayeke voro lo ayeke lani na ngbâa na Egypte a sara ngu 3 500 awe. Lo tene na Moïse lo tene: “Biani, Mbi bâ ye ti vundu ti azo ti Mbi so ayeke na Egypte, na Mbi mä toto ti ala tënë ti acapita ti ala; teti Mbi hinga pono ti ala. Na Mbi zu ti zi ala na tïtî azo ti Egypte na ti sara si ala sigigi na sese so, ala gue na sese ti nzoni so ayeke kota, sese so dulait na ngu-lavu ayeke sua dä.” (Exode 3:7, 8). Ngu 500 tongaso na pekoni so Jéhovah azi azo ti Israël na gbe ti ngbâa na Egypte, lo dabe ti ala lo tene: “Mbi sara si i sigigi na Egypte, na Mbi zi i na tïtî azo ti Egypte, na Mbi zi i na tïtî agbia kue so asara ngangu na i.” (1 Samuel 10:18). Ndali ti so ala gue nde na andia ti Nzapa so ayeke mbilimbili, azo ti Israël aduti fani mingi na yâ ti vundu. Me Jéhovah abâ mawa ti ala, na fani mingi lo zi ala na tïtî awato ti ala (aJuge 2:11-16; 2 Chronique 36:15). Ye so afa tongana nyen Nzapa ti ndoye ayeke sara ye na mbage ti azo so ye amanke ala, ala so sioni ayeke hara ala, wala ala so ayeke na yâ ti kpale. Jéhovah “ayeke na mosoro ti be-nzoni”.—aEphésien 2:4.
6. Tongana nyen Jésus Christ asara ye tongana Babâ ti lo na sarango be-nzoni na azo?
6 Na ngoi so Jésus Christ ayeke lani na ndo ti sese, lo sara ye tâ gi tongana Babâ ti lo na sarango be-nzoni na azo. Mbeni lâ, azo use so lê ti ala abuba atoto na Jésus atene: “Seigneur, Molenge Ti David, Mo sara be-nzoni na e.” Azo so ayeke hunda na Jésus ti sara ye ti kpene si lê ti ala akiri aga nzoni. Jésus asara nyen? Jésus asara ye ti kpene ni, me lo sara ni pëpe gi na dede ni tongaso. Bible atene: “Mawa ti ala gbu Jésus si lo ndu lê ti ala. Gi hio tongaso, ala kiri abâ ndo.” (Matthieu 20:30-34, Fini Mbuki, 2001). Mawa ti azo apusu Jésus ti sara aye ti kpene mingi ti zi vundu ti azo so lê ti ala abuba, ti ala so ayingo sioni asara ngangu na ala, ti azo ti buruma nga na ti ababâ na amama so amolenge ti ala yeke na kobela.—Matthieu 9:27; 15:22; 17:15; Marc 5:18, 19; Luc 17:12, 13.
7. Tapande ti Jéhovah Nzapa na ti Molenge ti lo afa nyen na e na ndo be-nzoni?
7 Tapande ti Jéhovah Nzapa na ti Jésus Christ afa so aye use ayeke na yâ ti be-nzoni: Kozoni ayeke mawa ti azo so ye amanke ala nga use ni ayeke sarango ye so ayeke zi vundu ti ala. Ti sara be-nzoni a yeke nzoni zo asara aye use so kue. Na yâ ti Mbeti ti Nzapa, mingi ni be-nzoni andu sarango nzoni na azo so ye amanke ala. Ye oko, na ngoi ti fango ngbanga, tongana nyen zo alingbi ti sara be-nzoni? Azo atene ye so andu nga tënë ti ke ti se zo, so a lingbi ti bâ ni tongana mbeni sioni sarango ye. A yeke tongaso?
Be-nzoni na mbage ti azo so asara siokpari
8, 9. Be-nzoni so a sara na David na peko ti siokpari ti lo na Bath-Séba andu nyen?
8 Bâ ye so asi na pekoni so prophète Nathan afa tâ na lê ti David, gbia ti Israël ti giriri, tënë ti lango-sioni so lo David lo sara na Bath-Séba. David so achangé bê ti lo asambela, lo tene: “O Nzapa, Mo sara be-nzoni na mbi, na lege ti nzobe ti Mo. Na lege ti kota nzobe ti Mo, Mo mbô kengo-ndia ti mbi. Sukula mbi nzoni si sioye ti mbi kue awe, Mo sukula mbi si siokpari ti mbi awe. Teti mbi hinga kengo-ndia ti mbi, na siokpari ti mbi ayeke na gbele mbi lakue. Mbi sara siokpari so ake Mo, gi Mo oko, na mbi sara ye so ayeke sioni na lê ti Mo.”—Psaume 51:3-6.
9 Vundu asara David mingi. Ni la Jéhovah apardone siokpari ti lo na Jéhovah ase lo na Bath-Seba ngangu mingi pëpe ahon ti so ala lingbi fade na ni. Ti Ndia ti Moïse, a lingbi a fâ fade David na Bath-Séba fango (Deutéronome 22:22). Me a zia ala ngbâ na fini, atâa so aye kue ti peko ti siokpari ti ala atï na ndo ti ala (2 Samuel 12:13). Tongaso, be-nzoni so Nzapa asara andu tënë ti mungo pardon na sioni so azo asara. Ye oko, lo yeke ke pëpe ti se azo ni alingbi na ni.
10. Jéhovah ayeke sara be-nzoni na yâ ti fango ngbanga. Me ngbanga ti nyen a lingbi e sara ye ahon ndo ni pëpe na be-nzoni ti lo?
10 Ndali ti so “siokpari aga na sese so na lege ti zo oko [Adam]” nga so “futa ti siokpari ayeke kui”, azo kue alingbi na kuâ (aRomain 5:12; 6:23). So singila si asi bê ti e so Jéhovah afa be-nzoni na yâ ti fango ngbanga ti lo! Ye oko, a lingbi e sara hange si e sara ye ahon ndo ni pëpe na be-nzoni ti Nzapa. Deutéronome 32:4 atene: “Lege ti [Jéhovah] kue ayeke mbilimbili.” Na ngoi so Nzapa ayeke sara be-nzoni, lo yeke girisa pëpe andia ti lo ti fango ngbanga so ayeke mbilimbili-kue.
11. Tongana nyen Jéhovah afa so lo sara ye biani alingbi na fango ngbanga na yâ ye so lo sara na David ndali ti siokpari ti lo na Bath-Séba?
11 Kozoni si a dë pëpe ngbanga ti kuâ na ndo ti David na Bath-Séba, a yeke nzoni a pardone siokpari ti ala. Jéhovah amû lege lani pëpe na ajuge ti Israël ti pardone siokpari ti David na ti Bath-Séba. Tongana Jéhovah azia ala lani ti fâ ngbanga so, ala lingbi lani gi ti fâ ngbanga ti kuâ na ndo ti David na ti Bath-Séba. A yeke ye so Ndia ahunda la. Me ndali ti mbele so Jéhovah ate na David, lo ye ti bâ wala mbeni ye ayeke dä so amû lege na lo ti pardone siokpari ti David (2 Samuel 7:12-16). Ni la, Jéhovah Nzapa, “Juge ti sese kue”, so ayeke zo so ayeke “tara bê ti azo,” asoro ti fâ ngbanga ni lo wani (Genèse 18:25; 1 Chronique 29:17). Nzapa alingbi lani ti bâ ye so ayeke na yâ ti bê ti David, ti hinga so lo changé bê ti lo biani na ti pardone lo.
12. Tongana nyen awasiokpari ayeke wara nzoni ti peko ti be-nzoni ti Nzapa?
12 Jéhovah asara be-nzoni na e na lege so lo sara si a lingbi ti zi e na gbe ti ngbanga ti kuâ ndali ti siokpari so a dü e dungo na ni. Be-nzoni so ague oko na fango ngbanga ti lo. Ti sara si lege ayeke dä ti pardone siokpari sân ti gue nde na fango ngbanga ti lo, Jéhovah amû Molenge ti lo, Jésus Christ, na sandaga ti zi e. So ayeke be-nzoni so ayeke kota ahon atanga ni kue (Matthieu 20:28; aRomain 6:22, 23). Ti wara nzoni ti peko ti be-nzoni ti Nzapa, so alingbi ti zi e na gbe ti ngbanga ti kuâ ti siokpari so a dü e dungo na ni, a lingbi e ‘mä na bê na Molenge ni’.—Jean 3:16, 36.
Mbeni Nzapa ti be-nzoni na ti fango ngbanga
13, 14. Be-nzoni ti Nzapa ayeke woko yâ ti fango ngbanga ti lo? Fa nda ni.
13 Atâa so be-nzoni ti Jéhovah ague nde pëpe na ndia ti lo ti fango ngbanga, ye so asara kamême mbeni ye na ndo ti fango ngbanga ti lo? Be-nzoni ayeke kiri na gbe ni ngangu ti fango ngbanga ti Nzapa na lege so a yeke woko yâ ni? Ên ën, a yeke sara tongaso pëpe.
14 Na lege ti prophète Osée, Jéhovah asara tënë so na azo ti Israël, lo tene: “Fade Mbi kamata mo ti ga wali ti Mbi teti lakue. Biani, Mbi hunda ti kamata mo na lege ti mbilimbili na ti fango ngbanga ti mbilimbili, na lege ti nzobe na ti be-nzoni.” (Osée 2:21). Atënë so afa polele so be-nzoni so Jéhovah ayeke sara ayeke gue lakue oko na tanga ti asarango ye ti lo, so na popo ni mo yeke wara fango ngbanga. Jéhovah ayeke “Nzapa ti be-nzoni na ti grâce, . . . Lo pardone sioye na kengo-ndia, na siokpari, me Lo zi wasiokpari kete pëpe”. (Exode 34:6, 7). Jéhovah ayeke mbeni Nzapa ti be-nzoni na ti fango ngbanga. Bible asara tënë so na ndo ti lo, atene: “Tênë ni, kusala ti Lo alingbi kue, lege ti Lo kue ayeke mbilimbili.” (Deutéronome 32:4). Fango ngbanga ti Nzapa ayeke mbilimbili-kue, legeoko tongana be-nzoni ti lo. Mbeni ayeke kota ahon mba ti lo pëpe, wala mbeni oko ahunda pëpe ti tene mba ti lo awoko yâ ti ngangu ti lo. Nde na so, aye so use kue ayeke sara kusala maboko na maboko nzoni mingi.
15, 16. (a) Nyen la afa so fango ngbangba ti Nzapa ayeke sara sioni na zo senge senge pëpe? (b) Na ngoi so Jéhovah ayeke fâ ngbanga na ndo ti aye ti sioni ti ngoi so, azo so ayeke voro lo alingbi ti hinga nyen biani?
15 Fango ngbanga ti Jéhovah ayeke sara sioni na zo senge senge pëpe. Mingi ni fango ngbanga ahunda ti tene a sara ye alingbi na andia, nga so a lingbi a se azo ti sioni alingbi na ye so ala sara. Ye oko, fango ngbanga ti Nzapa andu nga tënë ti songo azo so alingbi na ni. Na tapande, na ngoi so a futi azo ti sioni ti agbata ti Sodome na ti Gomorrhe, Nzapa asö Lot na amolenge ti lo ti wali use.—Genèse 19:12-26.
16 Zia e hinga biani so tongana Jéhovah ayeke fâ ande ngbanga na ndo ti aye ti sioni ti ngoi so, “azo mingi so asi singo” ayeke sö kuâ. Ala yeke azo so ayeke atâ zo ti vorongo Nzapa, azo so asukula “bongo ti ala awe, na ala sara si bongo ti ala avuru na lege ti mênë ti Molenge Ti Ngasangbaga”. Ni la, fade ala yeke sigigi “na yâ kota ye ti vundu”.—Apocalypse 7:9-14.
Nda ni so a lingbi e sara be-nzoni
17. Tâ nda ti sarango be-nzoni ayeke nyen?
17 Tapande ti Jéhovah na ti Jésus Christ afa na e biani ye so tâ be-nzoni ayeke. A-Proverbe 19:17 afa na e tâ nda ni so zo ayeke sara be-nzoni, atene: “Zo so asara be-nzoni na awanzinga, lo mû ye na L’Eternel [na bon], na fade L’Eternel afuta lo teti nzo kusala ti lo.” Bê ti Jéhovah ayeke na ngia tongana lo bâ so e sara ye tongana lo nga tongana Molenge ti lo, na sarango be-nzoni na popo ti e (1 aCorinthien 11:1). Nga, ambeni zo ayeke wara ngangu ti sara be-nzoni, teti so tongana mo sara be-nzoni a yeke sara be-nzoni na mo nga.—Luc 6:38.
18. Ngbanga ti nyen a lingbi e gi ti sara be-nzoni?
18 Na yâ ti be-nzoni a yeke wara gbâ ti anzoni sarango ye. A ndu nzoni bê, ndoye nga na nzobe. Mawa ti azo ayeke pusu mbeni zo ti sara be-nzoni na ala. Atâa so be-nzoni ti Nzapa ague nde na fango ngbanga pëpe, Jéhovah ayeke sara ngonzo hio hio pëpe na lo yeke kanga bê ti zia na azo ti sioni ngoi so alingbi ti tene ala changé bê ti ala (2 Pierre 3:9, 10). Ni la, be-nzoni ague oko na kungo ye na kangango bê. Ndali ti so na yâ ti be-nzoni a yeke wara apendere sarango ye mingi, aye tongana ambage nde nde ti lengo ti yingo, be-nzoni ayeke mbeni ye so ayeke mû lege na zo ti maï apendere sarango ye so (aGalate 5:22, 23). A yeke biani kota ye ti gi ti sara be-nzoni.
“Ngia ayeke na azo so asara be-nzoni na azo”
19, 20. Na lege wa be-nzoni ahon ngbanga na tënë?
19 Disciple Jacques atene na e ngbanga ti nyen a lingbi e sara si be-nzoni aduti mbeni kota nzoni sarango ye na yâ ti fini ti e. Lo sû na mbeti lo tene: “Be-nzoni ahon ngbanga na tënë.” (Jacques 2:13b). Jacques ayeke sara lani tënë ti be-nzoni so mbeni wakua ti Jéhovah ayeke fa na mbage ti amba ti lo. Be-nzoni ayeke hon ngbanga na tënë na lege so tongana ngoi asi awe ti tene zo “akiri tënë ti [lo] mveni na Nzapa”, Jéhovah ayeke bâ nga be-nzoni so zo ni asara na azo. Nzapa ayeke pardone lo na lege ti sandaga so Molenge ti lo amû ti zi azo (aRomain 14:12). Kite ayeke dä pëpe so oko ti anda ti tënë so Nzapa asara be-nzoni na David na ndo tënë ti siokpari ti lo na Bath-Seba, a yeke so David wani ayeke lani mbeni zo so ayeke sara be-nzoni na azo (1 Samuel 24:5-8). Ye oko, “ngbanga asara be-nzoni pëpe na zo so asara be-nzoni pëpe”. (Jacques 2:13a). A yeke ye ti dongo bê pëpe so a zia azo so ayeke “sara be-nzoni pëpe” na popo ti azo so Nzapa abâ so ala lingbi na “ngbanga ti kui”!—aRomain 1:31, 32.
20 Jésus atene na yâ ti Fango ye ti lo na ndo ti Hoto, lo tene: “Ngia ayeke na azo so asara be-nzoni na azo, teti fade A sara be-nzoni na ala.” (Matthieu 5:7). Atënë so afa nzoni mingi so a yeke ti azo so ayeke gi ti tene Nzapa asara be-nzoni na ala ti sara be-nzoni na azo nga. Article ti peko ayeke fa ande tongana nyen e lingbi ti sara be-nzoni lâ na lâ.
Mo manda nyen?
• Be-nzoni ayeke nyen?
• A yeke fa be-nzoni na yâ ti aye wa?
• Tongana nyen Jéhovah ayeke mbeni Nzapa ti be-nzoni na ti fango ngbanga?
• Ngbanga ti nyen a lingbi e sara be-nzoni?
[Foto na lembeti 4]
Mawa so Jéhovah ayeke na ni na mbage ti azo so ye amanke ala ayeke tongana ti mbeni mama na mbage ti molenge ti lo
[Foto na lembeti 6]
E manda nyen na ndo be-nzoni na lege ti aye ti kpene so Jésus asara?
[Foto na lembeti 7]
Na sarango be-nzoni na David, Jéhovah ague nde na fango ngbanga ti lo?
[Foto na lembeti 8]
Be-nzoni ti Nzapa na mbage ti awasiokpari ague oko na fango ngbanga ti lo