Asarango ye so a lingbi e gi ti duti na ni

‘Mo gi lege ti aye so: mbilimbili, batango tënë ti Nzapa, mabe, ndoye, be-nze-pepe, na tâ be-ti-molenge.’​—1 TIM. 6:11.

1. Aye wa azo ayeke mû ngoi ti ala mingi ti gi ni?

AYE wa azo ayeke mû ngoi ti ala mingi ti gi ni laso? Tongana ti so Bible afa, azo mingi ayeke gi ti wara aye so ayeke asenge senge ye. Ambeni “ague na peko ti ye senge,” ala pensé so warango gbâ ti akungba alingbi ti sara si ala wara tâ ngia (aProv. 28:19). Ambeni “ague na peko ti ye ti kirikiri”, ala bâ sarango ngia tongana kozo ye so ala yeke gi ti sara na yâ ti gigi ti ala (Ps. 119:150). Atâa so azo alingbi ti sara ngangu mingi ti gi ti wara aye so, ti tâ tënë ni, ye kue so ala yeke sara ayeke “tombango pupu senge.”​—Zo-ti. 1:14.

2. (a) Nyen la Nzapa atisa ambeni Chrétien ti gi ti wara ni? (b) Nyen la Jéhovah aleke ti mû ande na mingi ti aChrétien ti laso?

² Nde na so, bazengele Paul afa anzoni ye so aChrétien alingbi ti gi ti duti na ni, tongana lo tene: “Mbi kpe ngangu ti si na nda ti lege ni ti kamata matabisi so Nzapa airi mbi na nduzu ti kamata na yâ Christ Jésus.” (aPhil. 3:14). Bible afa so aChrétien 144 000 so a sa yingo na ndo ti ala, so Paul ayeke na popo ti ala, ayeke wara fini ti lakue lakue na yayu. A-Chrétien so ayeke komande ande legeoko na Jésus Christ na ndo ti sese teti ngu saki oko. So tâ pendere ye si Nzapa atisa aChrétien so ti gi ti wara ni! Âdu ti tanga ti gbâ ti atâ Chrétien laso, ala yeke gi ti wara ti ala ande fini na mbeni ndo nde. Na ndoye, Jéhovah azi na ala lege ti wara ye so Adam na Eve agirisa ni, so ti tene so ala yeke na beku ti wara fini ti lakue lakue na ti duti na nzoni seni na ndo ti sese so ayeke ga ande paradis.​—Apoc. 7:4, 9; 21:1-4.

3. E lingbi ti sara nyen ti kiri singila ndali ti kota nzobe so Nzapa asara na e?

³ Azo ayeke mbilimbili-kue pëpe; ni la na ngangu ti ala wani, ala lingbi pëpe ti sara ye so ayeke mbilimbili si ala wara fini ti lakue lakue (Es. 64:5). Zo alingbi ti wara fini ti lakue lakue gi tongana lo duti na mabe na yâ ti ye so Nzapa aleke na lege ti Jésus Christ ti sö e. Nyen la e lingbi ti sara ti kiri singila ndali ti kota nzobe ti Nzapa so? Mbeni oko ye ni ayeke ti yeda na yanga so a mû atene: ‘Mo gi lege ti aye so: mbilimbili, batango tënë ti Nzapa, mabe, ndoye, be-nze-pepe, na tâ be-ti-molenge.’ (1 Tim. 6:11). Ti gi nda ti asarango ye so alingbi ti mû maboko na e oko oko kue ti leke na bê ti e ti tomba peko ti aye so “nzoni ahon” ti kozo.​—1 aThes. 4:1.

‘Gi lege ti mbilimbili’

4. Ngbanga ti nyen e hinga biani so a yeke kota ye ti tene zo agi lege ti “mbilimbili”? Kozo ye so a lingbi zo asara ti gi mbilimbili ayeke so wa?

⁴ Na yâ ti alettre use so bazengele Paul atokua na Timothée, lo fa na lo molongo ti asarango ye so a lingbi lo gi ti duti na ni. Lakue tongana Paul ayeke sara tënë ti asarango ye so, lo yeke hunda na lo ti gi “mbilimbili” kozoni (1 Tim. 6:11; 2 Tim. 2:22). Na ndo ni, ambeni versê ti Bible awa e fani mingi ti gi ti sara ye ti mbilimbili (aProv. 15:9; 21:21; Es. 51:1). Mbeni lege ti to nda ti sara ni ayeke ti gi ‘ti hinga oko tâ Nzapa, na ti hinga Jésus-Christ, Lo so Nzapa ato Lo awe.’ (Jean 17:3). Gingo lege ti mbilimbili ayeke pusu mbeni zo ti sara ye: lo yeke changé bê ti lo ndali ti asioni so lo sara ândö nga lo yeke “changé lege” ti lo ti sara ye so bê ti Nzapa aye.​—Kus. 3:19.

5. A lingbi e sara nyen ti ga azo ti mbilimbili na lê ti Nzapa na ti ngbâ lakue ti duti azo ti mbilimbili na lê ti lo?

⁵ Azo kutu mingi so ayeda na bê ti ala kue ti gi lege ti mbilimbili amû tere ti ala na Jéhovah na ala fa ni na lege ti batême ti ngu. Tongana mo yeke mbeni Chrétien so awara batême awe, a yeke nzoni mo gbu li ti mo na ndo ti hundango tënë so: Mo hinga so a yeke nzoni asarango ye ti mo afa biani so mo yeke gi ti sara ye ti mbilimbili? Mbeni lege ti sara ye ti mbilimbili ayeke ti zia si Bible amû maboko na mo ti hinga kangbi so ayeke na popo ti “nzoni na sioni” na ngoi so mo yeke mû akpengba desizion so andu fini ti mo. (Diko aHébreu 5:14.) Na tapande, tongana mo yeke mbeni Chrétien so ade kumbamba, na so ngu ti mo alingbi ti sara mariage awe, mo leke biani na bê ti mo ti kpe ti bâ tere ndali ti mariage na mbeni zo so ade awara batême tongana Témoin ti Jéhovah pëpe? Mo yeke gi ti sara ye ti mbilimbili tongana mo kpe ti sara tongaso.​—1 aCor. 7:39.

6. Gingo biani ti sara ye ti mbilimbili andu nyen?

⁶ Dutingo zo ti mbilimbili ayeke nde na bango tere ti zo lo wani tongana zo ti mbilimbili wala gango “mbilimbili ahon ndo ni”. (Zo-ti. 7:16). Jésus awa azo ti kpe ti fa na lê ti azo so ala la ayeke azo ti mbilimbili na ti sara si azo abâ so ala la ayeke nzoni ahon amba ti ala (Mat. 6:1). Gingo ti sara ye ti mbilimbili andu ye so zo ayeke sara na bê ti lo: lo yeke zi asioni bibe nga na asioni bango ndo so ayeke pusu lo ti sara ye nga na asioni nzara so lo yeke na ni. Tongana e ngbâ lakue ti sara ngangu ti sara tongaso, kite ayeke dä pëpe so a yeke kanga lege na e si e sara akota siokpari pëpe. (Diko aProverbe 4:23; bâ Jacques 1:14, 15.) Na ndo ni, Jéhovah ayeke yeda na e nga lo yeke mû maboko na e na ngoi so e yeke gi ti duti na akpengba sarango ye ti aChrétien.

‘Gi lege ti bata tënë ti Nzapa’

7. “Batango tënë ti Nzapa” aye ti tene nyen?

⁷ Ti bata tënë ti Nzapa aye ti tene ti mû tere ti mo kue na lo nga ti duti be-ta-zo na lo. Mbeni bakari so afa nda ti atënë ti Bible atene so tënë ti yanga ti Grec so a kiri pekoni na tënë “batango tënë ti Nzapa” aye ti sara tënë ti “nzoni bibe so apusu mbeni zo ti sara kue ti ngbâ lakue ti kpe mbeto ti Nzapa.” Fani mingi, azo ti Israël abata tënë ti Nzapa pëpe, na a yeke bâ ni na angoi so ala ke yanga ti Nzapa même na pekoni so a zi ala na ngbâa na sese ti Egypte.

8. (a) Siokpari ti Adam asara si hundango tënë wa alondo? (b) Na lege wa a kiri tënë na “tënë ti ndagigi” so?

⁸ Na yâ ti angu saki mingi na peko ti siokpari ti Adam so ayeke lani mbilimbili-kue, azo ayeke hunda lani tere ti ala, ala tene: “Mbeni zo alingbi biani ti bata tënë ti Nzapa tâ na lege ni?” Na yâ ti angu so kue, mbeni zo so alingbi ti bata tënë ti Nzapa tâ na lege ni kue ayeke dä pëpe. Me na ngoi so alingbi, Jéhovah akiri tënë na “tënë ti nda-gigi” so. Lo zia fini ti ngengele Molenge ti lo ti yayu na yâ ti Marie si lo dü lo tongana mbeni zo so ayeke mbilimbili-kue. Na lege ti fini ti Jésus na sese nga na kuâ ti kamene so lo wara, lo fa ye so aye biani ti tene ti mû tere kue na tâ Nzapa nga ti duti be-ta-zo na lo. Sambela ti Jésus afa so lo kpe mbeto ti Baba ti lo ti yayu so ayeke na ndoye (Mat. 11:25; Jean 12:27, 28). Ni la yingo ti Jéhovah apusu Paul ti tene so aye so Jésus asara na yâ ti fini ti lo afa nzoni tapande ti “batango tënë ti Nzapa”.​—Diko 1 Timothée 3:16.

9. E lingbi ti sara nyen ti gi ti bata tënë ti Nzapa?

⁹ Teti so e yeke mbilimbili-kue pëpe, e lingbi pëpe ti bata tënë ti Nzapa tâ na lege ni. Me e lingbi ti gi ti bata tënë ti Nzapa. Ye so ahunda na e ti gi ti sara ye tâ gi tongana ti Christ (1 Pi. 2:21). Ni la, e yeke gi pëpe ti sara ye tongana ti azo so ayeke gi ti handa lê ti azo, ala so “a bâ ala tongana azo ti bata tënë ti Nzapa, me ala ke ngangu ni awe”. (2 Tim. 3:5). Ye so aye ti tene so batango tënë ti Nzapa andu pëpe ye so azo ayeke bâ na mbage ti e? A ndu ni biani! Na tapande, atâa tongana mbeni ita-wali aye ti soro mbeni bongo ti yungo ni ndali ti mariage wala mbeni Chrétien aye ti soro bongo so lo ye ti yü ti gue na gara ti vo ye, a yeke nzoni lege so lo yeke leke na tere ti lo afa lakue so lo “yeke bata tënë ti Nzapa.” (1 Tim. 2:9, 10). Biani, ti gi ti bata tënë ti Nzapa ahunda ti tene e sara ye lâ oko oko alingbi na akpengba-ndia ti Nzapa so ayeke mbilimbili.

Gi ti duti na mabe

10. A lingbi e sara nyen ti tene mabe ti e angbâ ti kpengba?

¹⁰ Diko aRomain 10:17. Ti tene mbeni Chrétien aduti na mbeni mabe so akpengba na lo ngbâ ti bata ni, a lingbi lo ngbâ lakue ti gbu li ti lo na ndo ti akpengba tâ tënë so ayeke na yâ ti Mbeti ti Nzapa. “Ngbâa be-ta-zo na ti ndara” (MN ) amû na e gbâ ti apendere mbeti. Buku Koli so ahon tanga ti azo kue, buku Mä Kota Wafango ye nga na buku “Viens, suis-moi” ayeke akpengba buku ota so a sigigi na ni ti mû maboko na e ti hinga Christ nzoni mingi ahon ti kozo si e mû tapande ti lo (Mat. 24:45-47). Ngbâa be-ta-zo aleke nga kapa ti abungbi nga na akota bungbi so mingi ti ala ayeke luti na ndo ti “tënë” so andu “Christ.” Na ngoi so mo yeke gi ti “bata nzoni ahon”, so ti tene ti dengi mê nzoni na aye so Nzapa afa na ngoi ti abungbi so, mo bâ ambeni lege so mo lingbi ti wara aye ti nzoni mingi ahon ti kozo dä?​—aHéb. 2:1.

11. Na lege wa sambela nga na mango yanga ayeke sara si mabe ti e akpengba?

¹¹ Sambela ayeke mbeni ye so ayeke mû maboko na e ti duti na kpengba mabe. Adisciple ti Jésus avoro yanga lani na lo atene: “Mo sara si mabe ti e aga kota.” Na tâ be-ti-molenge, e lingbi ti voro yanga na Nzapa ti wara mara ti mabe tongaso (Luc 17:5). Ti duti na mara ti mabe so, a yeke nzoni e sambela Nzapa ti tene yingo vulu ti lo amû maboko na e, ndali ti so “mabe” (MN ) ayeke mbeni mbage ti “lengo ti Yingo”. (aGal. 5:22). Na ndo ni, ti yeda na akomandema ti Nzapa ayeke kpengba mabe ti e. Na tapande, e lingbi ti sara ngangu ti fa tënë mingi ahon ti kozo. Kite ayeke dä pëpe so sarango tongaso ayeke sara si e wara kota ngia mingi. Nga, tongana e yeke gbu li na ndo ti aye ti nzoni so e wara ndali ti so e “gi royaume ti Nzapa na mbilimbili ti Lo kozoni,” a yeke sara si mabe ti e akpengba.​—Mat. 6:33.

‘Gi lege ti ndoye’

12, 13. (a) Fini komandema so Jésus amû ayeke so wa? (b) Akpengba lege so a lingbi e gi ti mû tapande ti ndoye ti Christ dä ayeke so wa?

¹² Diko 1 Timothée 5:1, 2. Paul amû tâ nzoni wango na ndo ti lege so aChrétien alingbi ti fa so ala ye tere na popo ti ala. Ti bata tënë ti Nzapa ayeke pusu nga e ti sara ye ague oko na fini komandema so Jésus amû na e ti ‘ndoye tere na popo ti e’ tongana ti so lo ndoye e (Jean 13:34). Bazengele Jean atene: “Zo so ayeke na ye ti sese so, na lo bâ ita ti lo so ye amanke lo mingi, na bê ti lo ake ti mû ye na lo, ndoye ti Nzapa aduti na yâ lo tongana nyen?” (1 Jean 3:17). Mo lingbi ti dabe ti mo na ambeni ngoi so mo sara mbeni ye ti fa so mo ye aita?

¹³ Mbeni lege ti fa so e yeke gi lege ti ndoye ayeke ti pardone aita ti e, na e yeke bata ngonzo na bê ti e na tere ti ala pëpe. (Diko 1 Jean 4:20.) E yeke gi ti sara ye ague oko na wango so Bible amû atene: “I zingo na ambeni zo na popo ti i fade pëpe, na tongana mbeni zo ayeke na tënë na popo ti lo na ita ti lo, i pardone ye na popo ti i. I pardone azo legeoko tongana Seigneur apardone i.” (aCol. 3:13). Mbeni ita ayeke dä so a yeke nzoni mo sara ye alingbi na wango so na mbage ti lo? Mo yeke yeda ande ti pardone lo?

‘Gi lege ti be-nze-pepe’

14. E manda nyen na lege ti kongregation ti Philadelphie?

¹⁴ A yeke ngangu mingi pëpe ti sara ngangu ti wara mbeni ye so e lingbi ti wara ni hio. Me ye alingbi ti duti nde tongana ye so e zia na gbele e ti wara ni ayeke kete ye pëpe wala ayeke hunda ngoi mingi na e ahon ti so e ku tere ti e na ni. A yeke polele so ti gi ti wara fini ti lakue lakue ahunda ti tene e duti na be-nze-pepe, wala e gbu ngangu. Seigneur Jésus atene lani na kongregation ti Philadelphie, lo tene: “Teti mo bata tënë ti Mbi na bê so azia pëpe, fade Mbi bata mo nga si mo si pëpe na yâ l’heure ti ye so atara azo.” (Apoc. 3:10). Biani, Jésus afa so aChrétien ayeke na bezoin ti gbu ngangu, mbeni sarango ye so ayeke mû maboko na ala ti woko pëpe na ngoi so ala tingbi na akpale nga na atara. Aita ti kongregation ti Philadelphie afa biani so ala gbu ngangu na yâ ti gbâ ti atara so asi na ala ndali ti mabe ti ala. Jésus ade bê ti ala so fade a yeke kiri ti mû maboko na ala na ngoi ti kota tara so ayeke ga.​—Luc 16:10.

15. Nyen la Jésus afa na ndo ti tënë ti gbungo ngangu?

¹⁵ Jésus ahinga so fade afami ti adisciple ti lo so ayeke aTémoin ti Jéhovah pëpe nga na mingi ti azo ayeke ke ande ala. Ni la fani use, lo wa adisciple ti lo, lo tene: “Zo so agbu ngangu juska na nda ni, fade A sö lo.” (Mat. 10:22; 24:13). Jésus afa nga tongana nyen na ngoi ni so adisciple ti lo alingbi ti wara ngangu so ala yeke na bezoin ni ti gbu ngangu. Na yâ ti mbeni tapande so Jésus amû, lo haka sese so atênë ayeke dä na azo so ‘akamata Tënë ti Nzapa na tâ ngia’, me ala tï na ngoi so ala tingbi na kpale ndali ti mabe ti ala. Ye oko, lo haka adisciple ti lo so ayeke be-ta-zo na pendere sese na lege so ala “bata” tënë ti Nzapa na ala “ngbâ ti lë lakue.”​—Luc 8:13, 15.

16. A sigigi na nzoni ye wa ti mû lege na azo kutu mingi ti gbu ngangu?

¹⁶ Mo bâ ye so ayeke mû ande maboko na e ti gbu ngangu? A lingbi e “bata” tënë ti Nzapa, na e sara si a ngbâ lakue na bê ti e nga na bibe ti e. A yeke wara Bible Les Saintes Écritures ​— Traduction du monde nouveau na ayanga ti kodoro mingi laso na tongaso zo alingbi ti sara tongaso. A yeke mbeni Bible so a kiri peko ti atënë ni tâ na lege ni nga a yeke ngangu pëpe ti diko ni. Tongana e yeke gbu li ti e lâ oko oko na ndo ti ambage ti Bible so e diko, a yeke mû maboko na e ti wara ngangu so e yeke na bezoin ni ti ‘ngbâ lakue’ ti lë.​—Ps. 1:1, 2.

‘Gi lege ti tâ be-ti-molenge’ nga na ti siriri

17. (a) Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti sara ye na ngangu pëpe? (b) Na lege wa Jésus afa so lo yeke sara ye na ngangu pëpe?

¹⁷ Zo oko aye pëpe ti tene a bi tënë ti ye so lo tene pëpe wala lo sara pëpe na li ti lo. Azo mingi ayeke kiri ka tënë na ngonzo ti ke tënë ti kirikiri so a tene na ndo ti ala. A yeke tâ nzoni mingi ti tene zo akiri tënë na “tâ be-ti-molenge”, wala na ngangu pëpe! (Diko aProverbe 15:1.) A hunda ti tene zo akanga bê ngangu si lo sara ye na ngangu pëpe na ngoi so azo ayeke diko atënë ti kirikiri na ndo ti lo. Jésus Christ azia tâ nzoni tapande na ndo ti tënë so. Bible atene: “Tongana ala zonga Lo, Lo kiri tënë ti zonga pëpe; tongana Lo wu pono, Lo zingo na ala pëpe, me Lo zia tënë ti Lo na tïtî Lo so afâ ngbanga mbilimbili.” (1 Pi. 2:23). A lingbi e ku tere ti e pëpe ti sara ye tâ gi tongana ti so Jésus asara lani na ndo ti tënë so, me e lingbi ti sara ngangu ti sara tënë yeke.

18. (a) Sarango ye na ngangu pëpe ayeke ga na aye ti nzoni wa? (b) A wa e ti gi ti duti na ambeni sarango ye wa?

¹⁸ Ti mû tapande ti Jésus, a yeke nzoni e ‘leke bê ti e ti kiri tënë lakue’ na ndo ti aye so e mä na bê dä, na zia e “kiri tënë na tâ be-ti-molenge na mbeto”, wala na nengo zo (1 Pi. 3:15). Biani, tongana e kiri tënë yeke, a yeke kanga lege si mbeni tënë so e mä tere na ndo ni pëpe na mbeni zo aga papa, atâa a yeke azo so e yeke fa tënë na ala wala a yeke amba ti e aChrétien (2 Tim. 2:24, 25). Sarango ye na ngangu pëpe ayeke sara si e duti na siriri. Peut-être a yeke ngbanga ni la na yâ ti use lettre so Paul atokua na Timothée, lo hunda na lo ti zia “siriri” na popo ti asarango ye so a lingbi lo gi ti duti na ni. (2 Tim. 2:22; bâ 1 Timothée 6:11.) Biani, “siriri” ayeke nga mbeni sarango ye so Bible awa e ti gi ti duti na ni.​—Ps. 34:15; aHéb. 12:14.

19. Na pekoni so e bâ asarango ye mbasambala so a hunda na aChrétien, sarango ye wa mo leke na bê ti mo ti gi ti duti na ni? Ngbanga ti nyen?

¹⁹ E bâ asarango ye mbasambala so a wa e aChrétien ti gi ti duti na ni: mbilimbili, batango tënë ti Nzapa, mabe, ndoye, gbungo ngangu, sarango ye na ngangu pëpe nga na siriri. A yeke tâ ye ti nzoni mingi tongana na yâ ti kongregation oko oko aita asara ngangu ti duti na apendere sarango ye so mingi ahon ti kozo. Ye so ayeke sara si Jéhovah awara gonda nga ayeke mû lege na lo ti leke e oko oko kue ti sara si iri ti lo awara gonda.

Atënë ti gbu li dä

• Ti gi lege ti mbilimbili nga na ti batango tënë ti Nzapa andu nyen?

• Nyen la ayeke mû maboko na e ti gi ti duti na mabe nga ti gi ti gbu ngangu?

• Ndoye andu lege so e aChrétien e yeke sara ye na popo ti e tongana nyen?

• Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e gi ti sara ye na ngangu pëpe nga e gi ti duti na siriri?

[Foto na lembeti 20]

Jésus awa azo ti kpe ti fa na lê ti azo so ala wani ayeke azo ti mbilimbili

[Foto na lembeti 21]

E lingbi ti gi ti duti na mabe tongana e gbu li na ndo ti atâ tënë ti Bible