Jéhovah ayeke zia pëpe azo ti lo so ayeke be-ta-zo

“Azo ti [Jéhovah so ayeke be-ta-zo, MN ], Lo zia ala pëpe; Lo bata ala lakue.”​—PS. 37:28.

1, 2. (a) Aye wa so asi ngu 1 000 tongaso kozoni si a dü Jésus ahunda ti tene awakua ti Jéhovah afa wala ala yeke be-ta-zo na lo wala pëpe? (b) Na yâ ti aye ota wa so asi lani Jéhovah abata awakua ti lo so ayeke be-ta-zo?

NGU 1 000 tongaso kozoni si a dü Jésus, a hunda lani ti tene awakua ti Jéhovah amû mbeni desizion. A ngbâ kete, bira atï na popo ti akete mara bale-oko so ayeke na banga ti Israël na akete mara use so ayeke na mbongo ti Israël. Me tënë ti bira ni ahunzi na ngoi so a zi lege na akete mara bale-oko so ti wara gbia ti ala wani. Jéroboam so a zia lo gbia fini fini na ndo ti akete mara bale-oko so asara ye hio ti sara si komandema ti lo aluti ngangu: lo zia na sese mbeni bungbi ti vorongo nzapa. Lo hunda ti tene azo kue ti kodoro ti lo ayeda na aye so kue lo hunda na ala ti sara. Awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo ayeke sara ande nyen? Ala yeke ngbâ ande be-ta-zo na Jéhovah Nzapa? Azo saki mingi angbâ be-ta-zo na Jéhovah, na lo bâ ndo na ndo ti ala na ngoi so ala yeke sara na lo.​—1 aGbia 12:1-33; 2 Chron. 11:13, 14.

² Laso nga, awakua ti Jéhovah ayeke wara atara ndali ti mabe ti ala. Bible amû wango na ala atene: “I duti na donzi, i sara sinziri! Wato ti i zabolo ayeke tambela tongana bamara so atoto, na lo yeke gi zo so lo lingbi te lo.” E lingbi biani ti “ke lo na mabe so azia pëpe”? (1 Pi. 5:8, 9). Zia e bâ ambeni ye so asi na ngoi ti ziango Jéroboam na ndo ti mbata ti gbia na ngu 997 kozo ti Christ nga na ye so e lingbi ti manda dä. Na ngoi ni so, a sara ye ti ngangu mingi na awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo. Nga, azo so ake vorongo ti Jéhovah agi ti buba yâ ti li ti awakua ti Jéhovah na ngoi so ala yeke sara akpengba kua so a mû na ala. Na yâ ti aye so kue, Jéhovah azia lani pëpe awakua ti lo so ayeke be-ta-zo, na a yeke ye so lo yeke sara nga laso.​—Ps. 37:28, MN.

Na ngoi so a yeke sara ye ti ngangu na ala

3. Ngbanga ti nyen azo abâ pasi pëpe na gbe ti komandema ti Gbia David?

³ Zia e bâ kozoni kue aye so asara si Jéroboam aga gbia. A-Proverbe 29:2 atene: “Tongana zo ti sioni akomande, azo abima.” Na ngoi so Gbia David ti Israël ti giriri akomande, azo adema tere ti ala pëpe. Atâa so David ayeke mbilimbili-kue pëpe, lo yeke be-ta-zo na Nzapa nga lo zia bê ti lo kue na lo. Azo abâ pasi pëpe na gbe ti komandema ti David. Jéhovah ate mbele na David, lo tene: “Fade azo ti da ti mo na royaume ti mo aga nzoni lakue, fade trône ti mo angbâ lakue.”​—2 Sam. 7:16.

4. Ti tene Salomon na azo ti lo angbâ ti wara aye ti nzoni, a lingbi ala sara nyen?

⁴ Na tongo nda ti komandema ti Salomon molenge ti David, azo aduti na siriri nga aye ti ala amaï nzoni. Ye so afa kozoni awe ye so ayeke si ande na ngoi ti Komandema ti Ngu Saki Oko ti Jésus Christ (Ps. 72:1, 17). Mbeni oko ti akete mara 12 ti Israël ayeke na raison pëpe ti ke komandema ti Gbia Salomon na ngoi ni so. Ye oko, ti tene Salomon na azo ti lo angbâ ti wara aye ti nzoni so, a hunda ti tene ala sara mbeni ye. Jéhovah atene na Salomon, lo tene: “Tongana mo tambela na lege ti kpengba-ndia ti Mbi, na mo bata kpengba-tene ti Mbi, na mo bata komandema ti Mbi kue, na mo tambela na lege ni, tongaso fade Mbi sara si tënë ti Mbi, so Mbi tene na David babâ ti mo, aga tâ tënë. Na fade Mbi duti na popo ti amolenge ti Israël na Mbi zia azo ti Mbi Israël pëpe.”​—1 aGbia 6:11-13.

5, 6. Nyen la asi na pekoni so Salomon aduti be-ta-zo na Jéhovah mbeni pëpe?

⁵ Na ngoi so Salomon aga mbakoro, lo duti be-ta-zo na Jéhovah mbeni pëpe na lo to nda ti sambela anzapa ti wataka (1 aGbia 11:4-6). Yeke na yeke, Salomon ake ti mä yanga ti Jéhovah na lo to nda ti sara ye ti ngangu mingi na azo ti lo. Ye so asara si même na peko ti kuâ ti lo, azo ni adema tere ti ala na Roboam molenge ti lo so amû mbata ti gbia na peko ti lo ti sara si kua ti ala ayapu (1 aGbia 12:4). Nyen la Jéhovah asara na ngoi so Salomon aduti be-ta-zo na lo mbeni pëpe?

⁶ Bible atene: “Ngonzo ti L’Eternel alondo na tere ti Salomon teti bê ti lo azia L’Eternel Nzapa ti Israël, Lo so asi na lo lege use.” Jéhovah atene na Salomon: “Teti mo . . . bata tënë ti mbele na kpengba-ndia pëpe so Mbi komande na mo, fade Mbi lungula royaume na tïtî mo, na fade Mbi mû na boi ti mo.”​—1 aGbia 11:9-11.

7. Atâa so a ke Salomon, Jéhovah abâ lege ti awakua ti lo so ayeke be-ta-zo tongana nyen?

⁷ Na pekoni, Jéhovah atokua prophète Ahija ti sa mafuta na li ti mbeni zo so ayeke zi ande azo ti lo. Zo ni so ayeke Jéroboam, mbeni kpengba koli so ayeke sara kusala na yâ ti ngorogbia ti Salomon. Atâa so Jéhovah agirisa pëpe tënë ti mbele ti Royaume so lo te lani na David, lo yeda ti tene akete mara 12 aduti na agbia nde nde. Jéroboam akomande na ndo ti akete mara bale-oko; ahale ti David so ayeke mû mbata ti gbia na peko ti lo ayeke komande ti ala na ndo ti akete mara use, so Gbia Roboam ayeke lani gbia na ndo ti ala (1 aGbia 11:29-37; 12:16, 17, 21). Jéhovah atene na Jéroboam, lo tene: “Tongana mo mä tënë kue so Mbi komande mo, na mo tambela na lege ti Mbi, na mo sara ye so ayeke nzoni na lê ti Mbi na lege ti bata kpengba-ndia na komandema ti Mbi legeoko tongana David boi ti Mbi asara, fade Mbi yeke na mo, na fade Mbi sara si ahale ti mo angbâ, legeoko tongana Mbi sara teti David, na fade Mbi mû Israël na mo.” (1 aGbia 11:38). Jéhovah asara ye ndali ti awakua ti lo nga lo sara si ala sigigi na gbe ti ye ti ngangu so a sara na ala.

8. Angangu kpale wa awakua ti Jéhovah ayeke wara laso?

⁸ Sarango ye ti ngangu na zo nga sarango ye ti kirikiri ahon ndo ni laso. Zo-ti-fa-tene 8:9 atene: “Zo akomande mbeni zo, na a sara sioni na lo.” Awadengo buze so aye nginza mingi nga na azo ti komande so aye tënë ti goro alingbi ti sara si ngere ti aye aga ngangu. Mingi ni, akota zo ti angorogbia, ti akota ndokua ti dengo buze nga na amokonzi-nzapa azia asioni tapande. Legeoko tongana ti Lot, zo ti mbilimbili so “bê ti lo aso mingi teti ye ti pitan ti azo ti sioni” so angoro lo, awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo na lo ayeke nga na mara ti vundu so Lot ayeke na ni lani (2 Pi. 2:7). Na ndo ni, atâa so e yeke sara ngangu ti sara ye ague oko na akpengba-ndia ti Nzapa, fani mingi azo ti komande so baba ahon ndo ti ala ayeke gi ti sara ngangu na e.​—2 Tim. 3:1-5, 12.

9. (a) Nyen la Jéhovah asara awe ti zi awakua ti lo? (b) Nyen la afa so Jésus ayeke duti ande be-ta-zo na Nzapa lakue?

⁹ Ye oko, a lingbi e hinga biani so Jéhovah ayeke zia ande pëpe awakua ti lo so ayeke be-ta-zo. Gbu li na ndo ti aye so lo sara awe ti zi azo ti komande so aye tënë ti goro. Royaume ti Nzapa so Jésus Christ ayeke gbia ni ato nda ti komande awe. A sara nduru na ngu 100 awe so Jésus Christ ayeke komande. Na yâ ti kete ngoi, lo yeke zi ande biani biani azo so akpe mbeto ti iri ti Nzapa na gbe ti pasi so ala yeke bâ. (Diko Apocalypse 11:15-18.) Jésus afa lani so lo yeke be-ta-zo na Nzapa juska na kuâ. Salomon azia lani vundu na bê ti azo ti lo, me Jésus ayeke sara ande tongaso kete pëpe.​—aHéb. 7:26; 1 Pi. 2:6.

10. (a) Tongana nyen e lingbi ti fa so e bâ Royaume ti Nzapa na nene ni? (b) Na ngoi so e yeke na yâ ti atara, a lingbi e hinga nyen na bê ti e kue?

¹⁰ Royaume ti Nzapa ayeke mbeni tâ ngorogbia so ayeke zi ande pasi kue. A lingbi e duti be-ta-zo na Jéhovah Nzapa nga na Royaume ti lo. Teti so e zia bê ti e kue na Royaume so, e ke asioni sarango ye so azo so ake Nzapa ayeke sara, nga na bê ti e kue e yeke gi ti sara anzoni kusala (Tite 2:12-14). E sara kue ti ke asioni sarango ye so mingi ti azo ayeke sara (2 Pi. 3:14). Atâa atara wa e yeke wara laso, e hinga biani so Jéhovah ayeke bata e si mbeni ye abuba songo ti e na lo pëpe. (Diko Psaume 97:10.) Na ndo ni, Psaume 116:15 adë bê ti e atene: “Kui ti azo [so ayeke be-ta-zo, MN ] ayeke ye ti ngere ngangu na lê ti L’Eternel.” Awakua ti Jéhovah ayeke kota ye mingi na lê ti lo tongaso lo yeke zia ande lege pëpe ti tene a futi ala kue.

Na ngoi so a-apostat agi ti buba yâ ti li ti ala

11. Nyen la asara si Jéroboam aduti be-ta-zo na Nzapa mbeni pëpe?

¹¹ Komandema ti Gbia Jéroboam alingbi fade ti sara si kua ti awakua ti Nzapa ayapu. Me, aye so lo sara asara si a kiri a ga ngangu na azo ni ti duti be-ta-zo na Nzapa. A ne lo la a zia lo gbia na ndo ti azo ni, me ye so alingbi na lê ti lo pëpe. Lo to nda ti sara ambeni ye si komandema ti lo aluti ngangu. Lo tene na bê ti lo, lo tene: “Tongana azo so ague na Jérusalem ti mû sacrifice na da ti L’Eternel, tongaso fade bê ti azo so akiri na seigneur ti ala Roboam gbia ti Juda; na fade ala fâ mbi, na fade ala kiri na Roboam gbia ti Juda.” Tongaso, Jéroboam asigigi na mbeni bungbi ti vorongo nzapa so aluti na ndo ti vorongo amolenge ti bagara ti lor use. “Na lo zia oko na Béthel, na lo zia mbeni na Dan. Na ye so aga siokpari, teti azo ague ti sambela bagara, même juska na Dan. Lo sara da na ndo-nduzu nga, na lo iri asacrificateur na popo ti azo kue, ala so ayeke amolenge ti mara ti Lévi pëpe.” Jéroboam asigigi même na mbeni lango ti “fête teti amolenge ti Israël” na lo to nda ti ‘mû sacrifice na ndo ti balaga na ti zö yombo.’​—1 aGbia 12:26-33.

12. Nyen la atâ wakua ti Jéhovah so alango na royaume ti banga ti Israël asara na ngoi so Jéroboam asigigi na vorongo amolenge ti bagara ti lor?

¹² Awakua ti Jéhovah so ayeke na royaume ti banga ti Israël na so ayeke be-ta-zo ayeke sara fadeso nyen? Tongana ti so akotara ti ala asara ândö, azo ti kete mara ti Lévi so alango na yâ ti agbata so a mû na ala na yâ ti territoire ti royaume ti banga ni asara ye hio (Ex. 32:26-28; Nom. 35:6-8; Deut. 33:8, 9). Ala zia akodoro so a mû na ala, na ala na asewa ti ala ague ti sara kodoro na Juda na tongaso ala ngbâ ti voro Jéhovah sân ti tene mbeni ye akanga lege na ala (2 Chron. 11:13, 14). Ambeni zo ti Israël so ague ti duti teti kete ngoi na Juda amû desizion ti ngbâ kâ biani ahon ti kiri na kodoro ti ala (2 Chron. 10:17). Jéhovah asara kue si lege azi na azo ti royaume ti banga ti Israël, so aga ande na peko ti komandema ti Jéroboam, ti ke vorongo amolenge ti bagara ti lor na ti kiri na Juda.​—2 Chron. 15:9-15.

13. Na lege wa a-apostat ayeke gi ti buba yâ ti li ti awakua ti Jéhovah laso?

¹³ A-apostat ayeke sara aye nde nde ti gi ti buba yâ ti li ti awakua ti Jéhovah laso. Ambeni zo ti komande agi ti sigigi na bungbi ti vorongo nzapa ti ala wani, na ala yeke sara ngangu na ndo ti azo ti ala si ala yeda na ni. Amokonzi-nzapa ti aChrétien ti wataka nga azo ti baba atene so ala yeke ‘asacrificateur ti nzoni-kue’. Me, a yeke gi na popo ti atâ Chrétien la a yeke wara azo so a sa yingo na ndo ti ala biani, na ala la ayeke ‘asacrificateur ti nzoni-kue’.​—1 Pi. 2:9; Apoc. 14:1-5.

14. A lingbi e sara nyen si a-apostat ahanda e pëpe?

¹⁴ Legeoko tongana ti so azo ti kete mara ti Lévi so ayeke be-ta-zo asara lani ngu 1 000 tongaso kozoni si a dü Jésus, laso awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo ayeke zia pëpe si a-apostat ahanda ala. A-Chrétien so a sa yingo na ndo ti ala nga na ambeni ngasangbaga ayeke sara ye hio ti ke abibe ti a-apostat. (Diko aRomain 16:17.) Atâa so e yeke nduru ti mä yanga ti azo ti komande na yâ ti aye so andu vorongo Nzapa pëpe nga so e yeke yôro tere ti e pëpe na yâ ti poroso na abira, e yeke duti be-ta-zo na Royaume ti Nzapa (Jean 18:36; aRom. 13:1-8). E ke atënë ti azo so atene ani yeke sara na Nzapa me na oko ngoi ni asarango ye ti ala ayeke buba iri ti lo.​—Tite 1:16.

15. Ngbanga ti nyen “ngbâa be-ta-zo na ti ndara” alingbi ti tene e duti be-ta-zo na lo?

¹⁵ Gbu li nga na ndo ti lege so Jéhovah asara si azo so ayeke na nzara ti hinga lo awara lege ti sigigi na popo ti azo ti sioni na ti ga na yâ ti paradis ti yingo so lo sigigi na ni (2 aCor. 12:1-4). Teti so bê ti e asi na singila, e yeke duti nduru na “ngbâa be-ta-zo na ti ndara” (MN ) so wa ti lo “azia lo na ndo azo ti da ti lo ti kangbi kobe na ala na l’heure ni so alingbi.” Christ azia ngbâa so “na ndo ye ti lo kue.” (Mat. 24:45-47). Tongaso, atâa tongana e hinga kue pëpe nda ti mbeni ye so ngbâa so ahunda na e ti sara, so ayeke mbeni raison pëpe ti tene e ke ti sara ni wala ti kiri ti sara ye tongana ti mingi ti azo. Me tongana e ye ti duti be-ta-zo na Jéhovah, na tâ be-ti-molenge e yeke ku ti tene Jéhovah afa ye na e polele na ndo ti tënë ni.

Na ngoi so ala yeke sara akua so Nzapa amû na ala

16. A tokua mbeni prophète ti Juda ti sara nyen?

¹⁶ Jéhovah afâ lani ngbanga na ndo ti Jéroboam ndali ti so lo sara ye tongana apostat. Jéhovah atokua mbeni prophète so ayeke na Juda ti gue na Béthel so ayeke na mbage ti banga ti Israël ti bâ Jéroboam na ngoi so lo yeke mû sandaga na ndo ti balaga so lo leke. Jéhovah ahunda na prophète ni ti fa kpengba tënë ti ngbanga so lo fâ na ndo ti Jéroboam. So ayeke biani mbeni kete kua pëpe.​—1 aGbia 13:1-3.

17. Jéhovah abata prophète ti lo tongana nyen?

¹⁷ Bê ti Jéroboam aso mingi na ngoi so lo mä tënë ti ngbanga so Jéhovah afâ na ndo ti lo. Lo yôro maboko ti lo na tere ti prophète ni, na lo dekongo na akoli so ayeke nduru na tere ti lo, lo tene: “I gbu lo.” Me hio, kozoni si mbeni zo agbu lo, “maboko ti lo so lo [yôro] ti ke zo ti Nzapa ahule, tongaso lo lingbi kiri maboko ti lo na tere ti lo pëpe. Na balaga afâ nga, na mbi-wa ti balaga asa na sese”. A lingbi Jéroboam ahunda lani na prophète ni ti dë bê ti Jéhovah nga ti sambela si maboko ti lo so ahule akiri aga nzoni. Prophète ni asambela Jéhovah, na maboko ti lo asava. Ni la, Jéhovah abata lani zo so lo tokua lo si lo wara sioni pëpe.​—1 aGbia 13:4-6.

18. Na lege wa Jéhovah ayeke bata e na ngoi so e yeke sara na lo na mbeto pëpe?

¹⁸ Na ngoi so e yeke fa tënë ti Royaume na e yeke sara si azo aga adisciple, ngoi na ngoi e yeke tingbi na azo so aye pëpe ti mä e (Mat. 24:14; 28:19, 20). Me a lingbi e zia lâ oko pëpe si mbeto ti tene azo ake ti mä tënë ti e asara si e dë dengo na fango tënë. Legeoko tongana ti prophète ti ngoi ti Jéroboam so Bible afa iri ti lo pëpe, “e lingbi sara na [Jéhovah] na mbeto pëpe na lege ti be-vulu”, wala ti duti be-ta-zo na Jéhovaha (Luc 1:74, 75). Atâa so e ku pëpe ti tene Jéhovah asara miracle ndali ti e laso, lo ngbâ lakue ti bata e so e yeke aTémoin ti lo na ti mû maboko na e na lege ti yingo vulu ti lo nga na a-ange. (Diko Jean 14:15-17; Apocalypse 14:6.) Nzapa azia lâ oko pëpe azo so na mbeto pëpe angbâ ti fa tënë ti lo.​—aPhil. 1:14, 28.

Jéhovah ayeke bata azo ti lo so ayeke be-ta-zo

19, 20. (a) E hinga tongana nyen so Jéhovah ayeke zia ande e lâ oko pëpe? (b) Ahundango tënë wa e yeke bâ ande ni na yâ ti article ti peko?

¹⁹ Jéhovah Nzapa ti e ayeke be-ta-zo (1 aCor. 10:13). “Lo sara kusala ti Lo kue na nzobe”, wala lo duti be-ta-zo na yâ ti kusala ti lo (Ps. 145:17). Nga, Bible adë bê ti e atene: “Lo bata lege ti azo ti lo ti nzobe”, wala so ayeke be-ta-zo (aProv. 2:8). Na ngoi so e tingbi na akpale wala atënë so alondo na a-apostat wala tongana a mû na e mbeni kpengba kua, awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo alingbi ti zia bê ti ala kue na lo ti fa lege na ala nga ti mû maboko na ala.

²⁰ A hunda ti tene zo oko oko agbu li na ndo ti hundango tënë so: Nyen la ayeke mû ande maboko na mbi ti ngbâ be-ta-zo na Jéhovah atâa akpale wala atara so mbi lingbi ti wara? So ti tene, mbi lingbi ti sara nyen si mbi ngbâ lakue ti duti be-ta-zo na Nzapa?

[Kete tënë na gbe ni]

Mo yeke kiri tënë tongana nyen?

• Tongana nyen Jéhovah afa so lo zia pëpe azo ti lo so ayeke be-ta-zo na ngoi so a yeke sara ye ti ngangu na ala?

• A lingbi e sara nyen na tënë ti a-apostat?

• Tongana nyen Jéhovah abata awakua ti lo so ayeke be-ta-zo na ngoi so ala yeke fa tënë?

[Encadré/Foto na lembeti 10]

(Ti bâ ni mbilimbili, bâ buku ni.)

ROYAUME TI BANGA (Jéroboam)

Dan

SICHEM

Béthel

ROYAUME TI MBONGO (Roboam)

JÉRUSALEM

[Foto]

Jéhovah azia pëpe azo ti lo so ayeke be-ta-zo na ngoi so Jéroboam asigigi na vorongo amolenge ti bagara ti lor

[Foto na lembeti 8]

Ti tene Salomon na azo ti lo angbâ lakue ti wara aye ti nzoni, a hunda na ala ti sara mbeni ye