Ke “yingo ti sese so”

“E wara yingo ti sese so pëpe, me e wara Yingo so alondo na Nzapa.”​—1 ACOR. 2:12.

1, 2. (a) Ndali ti nyen a yeke zia ândö ambeni kete ndeke na yâ ti ndo ti hasango charbon na Grande Bretagne? (b) Aye wa alingbi ti sara sioni na aChrétien?

NA NGU 1911, akota zo ti kodoro ti Grande Bretagne alu ndia so amû lege ti bata fini ti azo ti hasango charbon. A hunda ti tene a bata ambeni kete ndeke use na ando kue so a yeke hasa charbon dä. Ndali ti nyen? Ndali ti so tongana wâ atï na ndo ni, azo so ayeke gue ti sö azo ti hasango charbon ayeke mû akete ndeke so na tere ti ala. Tongana sioni gaz ayeke na ndo ni so, akete ndeke so ayeke hinga ni hio. Gaz ni ayeke sara si akete ndeke so ayeke sara ye kirikiri nga ala londo na ndo ti ye so ala yeke dä na ala yeke tï. Ye so asi na andeke so ayeke kota ye mingi. Zo alingbi pëpe ti bâ sioni gaz so wala ti mä fungo ni. A yeke kanga lege na abengba globule so ayeke na yâ ti mênë ti tokua nzoni pupu na yâ ti tere ti zo, na tongaso zo ni akui. Tongana azo ti songo azo ti hasango charbon ahinga pëpe so sioni gaz ayeke na ndo ni, yingo ti ala ahon nga na pekoni ala yeke kui sân ti hinga so ayeke sioni gaz so la.

² Na lege ti yingo, mara ti ye so ayeke si na azo ti hasango charbon so ayeke si nga na aChrétien. Na lege wa? Na ngoi so Jésus ahunda lani na adisciple ti lo ti fa nzo tënë na ndo ti sese kue, lo hinga so aye so angoro ala, so ayeke na gbe ti ngangu ti Satan nga yingo ti sese so, alingbi ti sara sioni na ala (Mat. 10:16; 1 Jean 5:19). Jésus agi bê ti lo lani mingi na ndo ti adisciple ti lo si na bï so aga kozoni na kuâ ti lo, lo sambela Babâ ti lo, lo tene: “Mbi hunda Mo ti lungula ala na sese so pëpe, me ti bata ala si wato-sioni asara ye na ala pëpe.”​—Jean 17:15.

3, 4. Wango wa Jésus amû lani na adisciple ti lo? Ngbanga ti nyen ti bi bê ti e na wango so?

³ Jésus awa adisciple ti lo ti sara hange na aye ti sioni so alingbi ti gue na ala ti lango na lege ti yingo na ti kui na nda ni. Atënë so lo tene ayeke kota ye mingi ndali ti e laso, ndali ti so e yeke na ngoi ti hunzingo ti aye ti ngoi so. Jésus awa adisciple ti lo, lo tene: “I bata na ngoi ni kue, . . . si i lingbi wara ngangu ti kpe ye kue so fade asi, na ti luti na gbele Molenge Ti Zo.” (Luc 21:34-36). Ye oko, a nzere na e ti hinga so Jésus amû nga zendo so fade Babâ ti lo ayeke mû yingo vulu na adisciple ti lo ti dabe ti ala na aye so lo fa na ala nga ti mû maboko na ala ti lango pëpe na lege ti yingo na ti kpengba.​—Jean 14:26.

⁴ Ti e laso a yeke tongana nyen? Oko yingo vulu so ayeke laso dä ti mû maboko na e? Tongana a yeke dä, a lingbi e sara nyen si e wara ni? Yingo ti sese so ayeke nyen? A yeke sara kua tongana nyen? Nga, e lingbi ti sara nyen ti ke biani yingo ti sese so?​—Diko 1 aCorinthien 2:12.

Yingo vulu wala yingo ti sese so?

5, 6. Ye wa yingo vulu alingbi ti sara ndali ti e? Me a lingbi e sara nyen ti wara ni?

⁵ A yeke gi akozo Chrétien la alingbi ti wara yingo vulu pëpe. A-Chrétien ti laso alingbi nga ti wara ni, na yingo ti Nzapa alingbi ti mû na e ngangu ti sara ye so ayeke na lege ni nga ti sara kua ti lo na ngangu ti e kue (aRom. 12:11; aPhil. 4:13). A lingbi nga ti sara si e sara ye na ndoye, na nzobe nga e sara anzoni ye, na aye so ayeke ambage nde nde ti “lengo ti Yingo”. (aGal. 5:22, 23). Ye oko, Jéhovah Nzapa ayeke mû yingo vulu ti lo pëpe na azo so ayeke na nzara ni pëpe.

⁶ Tongaso, a yeke na lege ni ti tene e hunda tere ti e: ‘Mbi lingbi ti sara nyen ti wara yingo vulu?’ Bible afa so aye mingi ayeke dä so e lingbi ti sara ni. Mbeni kota ye ni ayeke gi ti hunda Nzapa na ni. (Diko Luc 11:13.) Mbeni nga ayeke ti manda Mbeti ti Nzapa na ti sara ye alingbi na awango ti yâ ni (2 Tim. 3:16). Ti tâ tënë ni, a yeke pëpe azo oko oko kue so adiko Bible la ayeke wara yingo ti Nzapa. Me tongana mbeni Chrétien amanda Mbeti ti Nzapa na bê ti lo kue, lo lingbi ti hinga abibe nga na atënë so agbu bê, so ayeke na yâ ni. A yeke kota ye nga ti tene e yeda so Jéhovah azia Jésus ti sara kua na iri ti lo nga so a yeke na lege ti Jésus si Nzapa ayeke mû yingo ti lo (aCol. 2:6). Ni la, e ye ti mû tapande ti Jésus nga ti sara ye alingbi na aye so lo fa (1 Pi. 2:21). Tongana e yeke gi mingi ti sara ye tongana ti Christ, e yeke wara yingo vulu ti Nzapa mingi ahon ti kozo.

7. Na lege wa yingo ti sese so ayeke sara ngangu na ndo ti azo?

⁷ Nde na yingo ti Nzapa, yingo ti sese so ayeke pusu azo ti sara ye tongana ti Satan. (Diko aÉphésien 2:1-3.) Yingo ti sese so ayeke sara kua na alege nde nde. Tongana ti so aye so angoro e ayeke fa, yingo ti sese so ayeke pusu azo ti sara ye ague nde na akpengba-ndia ti Nzapa. A yeke maï “nzara ti mitele, nzara ti lê, na fandara ti fini”. (1 Jean 2:16). A yeke pusu azo ti sara akusala ti mitele tongana pitan, vorongo ayanda, sarango yorö, mbanda, ngonzo na nyongo sämba ahon ndo ni (aGal. 5:19-21). A yeke maï tënë ti a-apostat so ayeke sara si azo ake ye so ayeke nzoni-kue (2 Tim. 2:14-18). Kite ayeke dä pëpe so tongana zo azia si yingo ti sese so asara ngangu na ndo ti lo mingi, lo yeke sara ye tâ gi tongana Satan.

8. Ye wa a yeke na e oko oko kue ti soro?

⁸ Zo alingbi pëpe ti tene so aye so angoro lo alingbi pëpe ti sara ngangu na ndo ti lo. A lingbi zo oko oko kue asoro ye so lo ye ti tene akomande fini ti lo: yingo vulu wala yingo ti sese so. Azo so yingo ti sese so akomande fini ti ala laso alingbi ti sigigi na gbe ni nga ti zia si yingo vulu afa lege na ala. Ye oko, zo alingbi nga ti sigigi na gbe ti yingo vulu ti Nzapa. Azo so na mbeni ngoi yingo vulu afa lege na ala alingbi ti tï na yâ ti gbanda ti yingo ti sese so (aPhil. 3:18, 19). Zia e bâ tongana nyen e lingbi ti ke yingo ti sese so.

Hinga akozo fä ni

9-11. Ambeni ye so afa so peut-être e to nda ti tï na gbe ti yingo ti sese so awe ayeke so wa?

⁹ Azo ti hasango charbon ti kodoro ti Grande Bretagne, so e sara tënë ti ala fade, ayeke sara kua na akete ndeke ti tene afa na ala hio wala sioni gaz ayeke dä. Tongana mbeni zo ti hasango charbon abâ so mbeni kete ndeke so atï, lo yeke bâ so a lingbi lo sara ye hio ti sö fini ti lo. Na lege ti yingo, ambeni kozo fä wa afa so yingo ti sese so ayeke sara ngangu na ndo ti e?

¹⁰ Na ngoi so e manda tâ tënë ti Bible nga e mû tere ti e na Jéhovah, kite ayeke dä pëpe so e yeke diko lani Bible na kota nzara ni. Biani, e yeke sambela lani lakue nga na bê ti e kue. Na ndo ni, e yeke lani na kota ngia ti gue na abungbi, na e bâ abungbi oko oko tongana mbeni ye so ayeke kpengba e, tongana mbeni ndo so zo so go ti lo ahule alingbi ti wara dede ngu dä ti nyon. Aye so amû lani maboko na e ti sigigi na gbe ti yingo ti sese so na ti duti nde.

¹¹ E yeke sara ngangu ti diko Bible lâ oko oko? (Ps. 1:2). E yeke sambela lakue nga na bê ti e kue? E ye guengo na abungbi, na e yeke gue na abungbi kue ti yâ ti yenga ni? (Ps. 84:11). Wala e yeke sara aye so tongana ti kozo pëpe? A yeke tâ tënë so e lingbi ti duti na aye mingi ti sarango ni so ayeke mû ngoi ti e nga na ngangu ti e, na a lingbi ti duti ngangu na e ti ngbâ ti bata anzoni sarango ye so e yeke lani na ni. Me tongana a yeke lakue tongaso, a yeke peut-être ngbanga ti so e tï na gbe ti yingo ti sese? E yeke sara fadeso ngangu ti kiri ti sara anzoni ye so e yeke sara lani?

E zia pëpe si mbeni ye ‘ane bê ti e’

12. Ngbanga ti nyen Jésus atene na adisciple ti lo “i bata nzoni”?

¹² Mbeni ye nde wa e lingbi ti sara ti ke yingo ti sese so? Na ngoi so Jésus awa adisciple ti lo ti “bata na ngoi ni kue”, lo londo fade ti fa na ala ambeni mbilimbili kpale so a lingbi ala kpe ni. Lo tene: “I bata nzoni, wala peut-être tengo kobe na nyongo sämba mingi, na kusala ti leke ye ti fini so ane bê ti i, na lâ ni so aga na ndo i tongana son.”​—Luc 21:34, 35.

13, 14. Ahundango tënë wa so andu tengo ye nga na nyongo ye a yeke na lege ni ti hunda tere ti e na ni?

¹³ Gbu li na ndo ti wango so. Jésus atene so a yeke sioni ti tene zo ate ye na lo nyon ye? Ên-ën. Lo hinga nzoni mingi tënë ti Salomon so lo tene: “Mbi hinga mbeni ye ti nzoni ahon teti [azo] ayeke pëpe, gi ti sara ngia na ti sara nzoni na lâ ti fini ti ala kue. Na a lingbi azo kue ate na anyon na awara ngia na yâ kusala kue ti ala, ye so kue ayeke matabisi ti Nzapa nga.” (Zo-ti. 3:12, 13). Ye oko, Jésus ahinga so yingo ti sese so ayeke sara si azo asara aye so ahon ndo ni.

¹⁴ E lingbi ti hinga biani tongana nyen so yingo ti sese so akanga lege na e pëpe ti bâ akpale so tengo ye ahon ndo ni wala nyongo ye ahon ndo ni alingbi ti ga na ni? E lingbi ti hunda tere ti e: ‘Mbi yeke sara ye tongana nyen na ngoi so mbi diko mbeni wango na yâ ti Bible wala na yâ ti mbeni mbeti ti e na ndo ti tengo ye ahon ndo ni? Mbi yeke nduru ka ti ke wango ni na ti bâ ni tongana mbeni hundango ye ahon ndo ni na zo? Peut-être mbi yeke gi ti wara ambeni raison ti fa so ye so mbi yeke sara ayeke na lege ni?a Ka ti wango na ndo ti sämba, nyongo ni alingbi na ni, kengo ti nyongo ni nga na kengo biaku ti ‘nyongo sämba ahon ndo ni’ ayeke tongana nyen? Mbi yeke bâ awango so tongana mbeni mbumbuse ye na lê ti mbi, na tenengo so awango so abâ mbi pëpe? Tongana azo afa so ala yeke gi bê ti ala na ndo ti nyongo sämba ti mbi, mbi yeke fa so mbi yeke na faute pëpe wala mbi yeke sara ngonzo? Mbi yeke pusu azo ti bâ awango so Bible amû na ndo ti sämba na nene ni pëpe?’ Biani, bango ndo ti mbeni zo ayeke fa wala lo tï na gbe ti yingo ti sese so awe wala pëpe.​—Bâ nga aRomain 13:11-14.

E kpe ti gi bê ti e ahon ndo ni

15. Ye wa so azo ayeke nduru ka ti sara ni Jésus amû wango na ndo ni?

¹⁵ Mbeni ye so ayeke mû lege na e ti ke yingo ti sese so ayeke hongo ndo ti agingo bê. Jésus ahinga so teti so e yeke mbilimbili-kue pëpe, e yeke ka nduru ti gi bê ti e ndali ti aye so e yeke na bezoin ni lâ oko oko. Na ndoye, lo hunda na adisciple ti lo ti zia ti “gi bê” ti ala (Mat. 6:25). A yeke na lege ni ti tene e gi bê ti e na ndo ti akota ye tongana gingo ti nzere na lê ti Nzapa, sarango akua so a mû na aChrétien nga mungo na azo ti sewa ti e aye so ala yeke na bezoin ni (1 aCor. 7:32-34). Tongaso, nyen la e manda na yâ ti wango ti Jésus?

16. Ngangu wa yingo ti sese ayeke sara na ndo ti azo mingi?

¹⁶ Yingo ti sese so, so ayeke pusu azo ti gboto lê ti amba ti ala na ndo ti akungba ti ala, asara si azo mingi ayeke gi bê ti ala ahon ndo ni. Ala ye si e bâ so nginza la ayeke sara si zo aduti nzoni nga so a yeke hinga nengo ti mbeni zo na lege ti wungo nga na ngere ti akungba so lo yeke na ni, me pëpe na lege ti asarango ye ti lo ti Chrétien. Azo so ayeda na atënë ti handa so ayeke sara kua tongana angbâa ti wara mosoro nga ala yeke gi bê ti ala lakue na ndo ti warango aye so asigigi fini fini, aye so akono ahon atanga ni kue nga na aye so a leke na fini kode (aProv. 18:11). Mara ti bango ndo tongaso na ndo ti akungba, so ayeke na lege ni pëpe, ayeke sara si azo awara agingo bê mingi na ayeke kanga lege na ala ti gue na li ni na lege ti yingo.​—Diko Matthieu 13:18, 22.

17. Nyen la e lingbi ti sara si agingo bê ahon ndo ti e pëpe?

¹⁷ E lingbi ti kpe ti tene agingo bê ahon ndo ti e tongana e sara ye alingbi na yanga so Jésus amû, lo tene: “I gi royaume ti Nzapa na mbilimbili ti Lo kozoni.” Jésus adë bê ti e so tongana e sara tongaso, e yeke wara nga aye so e yeke tâ na bezoin ni (Mat. 6:33). E yeke fa tongana nyen so e zia bê ti e na zendo so? Mbeni lege ti fa ni ayeke ti gi mbilimbili ti Nzapa kozoni, so ti tene ti sara ye alingbi na akpengba-ndia ti Nzapa na ndo ti tënë ti nginza. Na tapande, e yeke ke ti sara aye na lege ti handa ti futa lampo wala douane mingi pëpe na lëta wala même ti tene “akete mvene” na ndo ti akungba so e yeke kä. Na ndo ti tënë ti nginza, e yeke sara ye kue so e lingbi ti sara ti sara ye alingbi na yanga so e mû. Tongana a ndu tënë ti futango bon, e yeke zia si en ti e angbâ en (Mat. 5:37; Ps. 37:21). Mara ti sarango ye na lege ni tongaso ayeke sara pëpe si e ga zo ti mosoro, me e yeke nzere na lê ti Nzapa, a yeke sara si e duti na nzoni yingo-ti-hinga nga a yeke sara si e gi bê ti e mingi pëpe.

18. Pendere tapande wa Jésus azia na e? Mungo tapande ti lo ayeke mû maboko na e tongana nyen?

¹⁸ Ziango aye ti Royaume na kozo ndo andu hingango aye so ayeke akota ye biani. Bâ tapande ti Jésus. Na mbeni ngoi, lo yeke na mbeni pendere bongo ti nginza (Jean 19:23). Lo yeke te nzoni kobe nga lo yeke nyon nzoni vin legeoko na anzoni kamarade (Mat. 11:18, 19). Ye oko, ngoi ti ngia ayeke gi tongana aye so azia na tere ti mbeni kasa ti sara si kasa ni anzere, me ayeke tâ kasa ni pëpe. Kobe ti Jésus ayeke ti sara ye so bê ti Jéhovah aye (Jean 4:34-36). Gigi ti e ayeke nzere mingi tongana e sara ye tongana ti Jésus! E yeke na ngia ti sara kua na Bible ti mû maboko na azo so ayeke na vundu ti tene ala wara dengo bê. Aita ti kongregation ayeke ye ande e mingi na ala yeke mû maboko na e. Nga, e yeke zia ngia na bê ti Jéhovah. Tongana e hinga aye so ayeke akota ye, akungba nga na sarango ngia ayeke duti amaître ti e pëpe. Me, a yeke duti aye so ayeke mû maboko na e ti voro Jéhovah. Nga, tongana e mû ngoi mingi ti mû maboko na kua ti Royaume ti Nzapa, a yeke duti ngangu ti tene yingo ti sese so asara ngangu na ndo ti e.

E ngbâ ti bi bê na ndo ti Yingo

19-21. Na lege wa e lingbi ti ngbâ ti bi bê na ndo ti yingo? Ngbanga ti nyen a yeke nzoni ti sara tongaso?

¹⁹ Kozoni ti tene zo asara mbeni ye, lo yeke gbu li ti lo si. Ye so azo mingi abâ atene ala sara ni gi tongaso, mingi ni a yeke aye so bibe ti mitele apusu zo ti sara ni. Ni la bazengele Paul adabe ti e so a yeke kota ye ti sara hange na aye so e yeke gbu li ti e na ndo ni. Lo tene: “Azo so ayeke na lege ti mitele, ala bi bê ti ala na ye ti mitele; me ala so ayeke na lege ti Yingo, ala bi bê ti ala na ye ti Yingo.”​—aRom. 8:5.

²⁰ Nyen la e lingbi ti sara ti kpe ti tene yingo ti sese so akomande bibe ti e nga na pekoni aye so e sara? A lingbi e soro yâ ti aye so e yeke gbu li ti e na ndo ni, na sarango ngangu kue ti kanga lege na asabango ti sese so. Na tapande, na ngoi so e yeke soro mbeni ngia, e yeke ke ti zia si asioni limon so afa aye ti pitan nga na sarango ngangu abuba bibe ti e. E yeke bâ so yingo ti Nzapa so ayeke nzoni-kue ayeke duti pëpe na ndo ti mbeni zo so li ti lo asi singo na asioni pensé (Ps. 11:5; 2 aCor. 6:15-18). Na ndo ni, tongana e yeke diko Bible lakue, e yeke sambela, e yeke mû ngoi ti gbu li nga e yeke gue na abungbi, a yeke sara si yingo ti Nzapa akomande bibe ti e. Nga, tongana e yeke sigigi lakue na fango tënë, e yeke sara kua maboko na maboko na yingo ti Nzapa.

²¹ Biani, a lingbi e ke yingo ti sese so nga na anzara ti mitele so lo yeke maï ni. Me a yeke kota ye ti sara tongaso ndali ti so, tongana ti so Paul atene, “bibe ti mitele ayeke kui, me bibe ti Yingo ayeke fini na siriri.”​—aRom. 8:6.

[Kete tënë na gbe ni]

Mo dabe ti mo na ni?

• Ti wara yingo vulu, a lingbi e sara nyen?

• Ambeni lege so yingo ti sese so alingbi ti sara ngangu na ndo ti e ayeke so wa?

• Tongana nyen e lingbi ti ke yingo ti sese so?

[Foto na lembeti 25]

Kozo ti gue na kua wala na ekole, sambela ti wara yingo vulu

[Afoto na lembeti 26]

A lingbi e kpe ti duti na asioni bibe, e ngbâ ti sara ye na lege ni na ndo ti dengo buze nga e sara ye ahon ndo ni pëpe