Akoli, ala yeke woko tere ti ala na gbe ti komandema ti Christ?
“Mokonzi ti akoli kue ayeke Christ.”—1 ACOR. 11:3.
1. Ye wa afa so Jéhovah ayeke Nzapa ti wusuwusu pëpe?
APOCALYPSE 4:11 atene: “Jéhovah, mo so mo yeke Nzapa ti e, mo lingbi ti tene a mû na mo gloire, na gonda na ngangu ngbanga ti so mo sara aye kue, nga a yeke ndali ti ye so bê ti mo aye si aye ni ayeke dä na a sara ala.” Jéhovah ayeke Gbia ti Dunia Kue na lo komande na ndo ti aye kue ngbanga ti so lo la lo créé aye kue. Lege so Jéhovah aleke ti tene aye atambela na popo ti a-ange afa so lo yeke “Nzapa ti wusuwusu pëpe, me ti siriri.”—1 aCor. 14:33; És. 6:1-3; aHéb. 12:22, 23.
2, 3. (a) Kozo ye so Jéhovah acréé ayeke nyen? (b) Kangbi wa ayeke na popo ti Molenge ni na Babâ ni?
2 Jéhovah ayeke lani na fini teti angu mingi mingi kozoni si lo créé aye. Kozo ye so Jéhovah acréé na popo ti aye kue ayeke mbeni créature ti yingo so a iri lo “Tënë ni” ngbanga ti so lo yeke wayanga ti Jéhovah. A yeke na lege ti “Tënë ni” so la si tanga ti aye kue abâ gigi. Angu mingi na pekoni, lo ga na ndo ti sese tongana mbeni zo so alingbi kue na a iri lo Jésus Christ.—Diko Jean 1:1-3, 14.
3 Mbeti ti Nzapa atene nyen na ndo ti kangbi so ayeke na popo ti Nzapa na kozo Molenge ti lo? Yingo ti Nzapa apusu bazengele Paul ti su tënë so: “Mbi ye si ala hinga so mokonzi ti akoli kue ayeke Christ, mokonzi ti wali ayeke koli na mokonzi ti Christ ayeke Nzapa.” (1 aCor. 11:3). Christ ayeke na gbe ti komandema ti Babâ ti lo. Ti tene ye atambela na lege ni nga si siriri aduti dä na popo ti a-ange nga na popo ti azo, a yeke kota ye ti tene mbeni zo amû li ni na atanga ni awoko tere na gbe ti lo. Même lo so “na lege ti lo si a sara tanga ti aye kue”, a hunda na lo ti woko tere ti lo na gbe ti komandema ti Nzapa.—aCol. 1:16.
4, 5. So Jéhovah ayeke mokonzi ti Jésus, Jésus abâ ni tongana nyen?
4 Ti woko tere na gbe ti Jéhovah na ti ga na ndo ti sese, Jésus abâ ti lo ni tongana nyen? Mbeti ti Nzapa atene so Christ Jésus, “lo so, atâa lani lo yeke na yâ ti tere so ayeke tongana ti Nzapa, lo bi bê ti lo ti gbugburu ndo pëpe, so ti tene ti lingbi tere na Nzapa. Lo sara tongaso pëpe, me lo dö aye ti lo kue lo zia, lo mû tere ti ngbâa na lo ga tongana zo. Mingi ahon so, tongana lani lo ga zo ti mitele, lo sara tere ti lo kete na lo ga zo so amä yanga juska na kuâ, kuâ na ndo ti keke ti pasi.”—aPhil. 2:5-8.
5 Na tâ be-ti-molenge, na ngoi kue Jésus awoko tere ti lo ti sara ye so bê ti Babâ ti lo aye. Lo tene: “Mbi lingbi pëpe ti sara mbeni ye oko tongaso na bê ti mbi wani . . . Na ngbanga so mbi yeke fâ ayeke mbilimbili, teti mbi gi ti sara ye so bê ti mbi wani aye pëpe, me ye so bê ti lo so atokua mbi aye.” (Jean 5:30). Lo tene nga: “Mbi yeke sara lakue aye so anzere na bê ti [Babâ ti mbi].” (Jean 8:29). Na ngoi so lo ga nduru ti kui, lo sambela Babâ ti lo, lo tene: “Mbi mû gloire na mo na ndo ti sese so, mbi hunzi awe kusala so mo mû na mbi ti sara.” (Jean 17:4). Biani, na bê kue Jésus ahinga so Nzapa ayeke mokonzi ti lo nga lo yeda na ni.
Ti woko tere na gbe ti Babâ ni aga na ye ti nzoni na Molenge ni
6. Apendere sarango ye wa Jésus ayeke na ni?
6 Na ngoi so Jésus ayeke lani na ndo ti sese, azo abâ so lo yeke na apendere sarango ye mingi. Mbeni sarango ye so ayeke pendere mingi ayeke ndoye so lo yeke na ni teti Babâ ti lo. Lo tene: “Mbi ndoye Babâ.” (Jean 14:31). Lo fa nga kota ndoye teti azo. (Diko Matthieu 22:35-40.) Jésus ayeke lani na nzoni bê nga lo ne azo, lo yeke son songo pëpe na ndo ti azo wala lo komande na ndo ti ala na ngangu pëpe. Lo tene: “Ala ga na mbi, ala kue so asara ngangu kua na kungba ane ala, na fade mbi dë bê ti ala. Ala yô joug ti mbi na ala manda ye na tere ti mbi, teti mbi yeke sara ye na ngangu pëpe na mbi yeke na tâ be-ti-molenge, na fade ala wara dengo bê ngbanga ti âme ti ala. Teti a yeke ngangu pëpe ti yô joug ti mbi na kungba ti mbi ayapu.” (Mat. 11:28-30). Atâa ala yeke na ngu oke, azo kue so ayeke tongana angasangbaga, mbilimbili ala so azo so ayeke na komandema na ndo ti ala ayeke sara pasi na ala, apendere sarango ye ti Jésus adë bê ti ala na amû ngangu na ala.
7, 8. Na lege ti Ndia ti Moïse, a bâ lani wali so ayeke na kobela ti mênë so tongana nyen? Jésus asara ye na mbage ti lo tongana nyen?
7 Bâ lege so Jésus asara ye na mbage ti awali. Na yâ ti mbaï ti azo, akoli mingi asara pasi na awali. Même amokonzi-nzapa ti Israël ti giriri ayeke sara lani tongaso. Me Jésus ane awali. A bâ ni polele na yâ ti sarango ye ti lo na mbage ti mbeni wali so ayeke na kobela so asara si mênë ayeke ga na tere ti lo mingi teti angu 12. “Lo bâ pasi mingi” na maboko ti awanganga nde nde, nga lo buba nginza ti lo kue ti tene lo sava. Atâa so kue, kobela ti lo ni ‘angbâ gi ti gue na li ni’. Na lege ti Ndia ti Moïse, lo yeke sioni. Tongana mbeni zo andu lo, zo ni kue ayeke ga sioni.—Lév. 15:19, 25.
8 Tongana wali so amä so Jésus ayeke kaï kobela ti azo, lo lï na popo ti gbâ ti azo so angoro Jésus na lo tene: “Tongana mbi ndu gi yanga ti abongo ti lo ti ndo ni, mbi yeke sava ande.” Lo ndu Jésus, na gi na lê ni lê ni lo sava. Jésus ahinga so a lingbi wali so andu bongo ti lo pëpe. Me Jésus asuku na lo pëpe. Nde na so, lo sara ye na nzoni bê na mbage ti wali ni. Lo hinga so wali so abâ pasi teti angu mingi na kobela so na lo gi mungo maboko gbä. Jésus abâ mawa ti lo na lo tene na lo: “Molenge ti mbi, mabe ti mo asava mo awe. Mo gue na siriri, na zia mo duti na nzoni seni.”—Marc 5:25-34.
9. Na ngoi so adisciple ti Jésus atara ti kanga lege na amolenge ti ga na tere ti lo, Jésus asara nyen?
9 Même amolenge ayeke na mbeto pëpe ti ga na tere ti Jésus. Mbeni lâ tongana azo aga na amolenge na Jésus, adisciple ti lo asuku na azo ni. Peut-être ala pensé so lo ye pëpe ti tene amolenge ason li ti lo. Me Jésus abâ ti lo ye ni tongaso pëpe. Mbeti ti Nzapa atene: “Tongana Jésus abâ ye so, bê ti lo ason si lo tene na [adisciple ni]: ‘Ala zia akete molenge ni aga na mbi. Ala tara ti kanga lege na ala pëpe, teti royaume ti Nzapa ayeke ti azo so ayeke tongana akete molenge so.’” Na ndo ni, “Jésus amû amolenge ni na yâ ti maboko ti lo na lo to nda ti iri tënë nzoni na ndo ti ala na ziango maboko ti lo na ndo ti ala.” Jésus aye gi pëpe ti tene amolenge aga na lo, me lo yamba ala na ngia.—Marc 10:13-16.
10. Asarango ye so Jésus ayeke na ni lani, lo wara ni tongana nyen?
10 Asarango ye so Jésus ayeke na ni lani na ndo ti sese ge, lo wara ni tongana nyen? Na ngoi so lo ngbâ na yayu kozo si lo ga na sese, lo duti na tere ti Babâ ti lo teti angu mingi mingi na lo manda ti sara ye tongana ti lo. (Diko aProverbe 8:22, 23, 30.) Kâ na yayu, lo bâ tongana nyen Babâ ti lo akomande na lege ti ndoye na ndo ti aye kue so Lo créé na lo nga kue lo sara ye tongaso. Ti komande na lege ti ndoye nga ti sara ye tongana ti Babâ ti lo, a lingbi Jésus awoko tere ti lo na gbe ti lo. A nzere mingi na lo ti woko tere na gbe ti Babâ ti lo, nga Jéhovah ayeke na ngia mingi ti wara mara ti Molenge tongaso. Na ngoi so Jésus ayeke lani na ndo ti sese, lo mû lani tâ gi apendere sarango ye ti Babâ ti lo ti yayu. So tâ kota pasa si e yeke na ni ti duti na gbe ti komandema ti Christ, lo so Nzapa asoro lo ti duti gbia ti Royaume ti yayu!
Mû tapande ti asarango ye ti Christ
11. (a) A lingbi e sara kue ti mû tapande ti zo wa? (b) Ngbanga ti nyen a yeke nzoni akoli so ayeke na yâ ti congrégation asara kue ti mû tapande ti Jésus?
11 A yeke nzoni azo kue na yâ ti congrégation, mbilimbili akoli, angbâ lakue ti sara ngangu ti mû tapande ti asarango ye ti Christ. Tongana ti so e fa kozo awe, Bible atene: “Mokonzi ti akoli kue ayeke Christ.” Tongana ti so Christ amû tapande ti tâ Nzapa so ayeke Mokonzi ti lo, a lingbi akoli asara kue ti mû tapande ti Christ so ayeke mokonzi ti ala. Na pekoni so lo ga Chrétien awe, bazengele Paul awa amba ti lo aChrétien, lo tene: “Ala ga azo so asara ye tongana mbi, tongana ti so mbi nga mbi yeke zo so asara ye tongana Christ.” (1 aCor. 11:1). Bazengele Pierre nga atene: “A iri ala ti wara mara ti fini tongaso, ngbanga ti so Christ abâ lani pasi ndali ti ala, na lo zia na ala mbeni tapande si ala mû tâ gi peko ti gere ti lo mbilimbili.” (1 Pi. 2:21). Wango so a mû na e ti mû tapande ti Christ abâ mingi ni akoli ngbanga ti mbeni nda ti tënë nde nga. Ala la ayeke ga a-ancien na awakua ti mungo maboko. Legeoko tongana ti so Jésus ayeke na ngia ti mû tapande ti Jéhovah, a lingbi a nzere na akoli ti mû tapande ti Christ.
12, 13. A lingbi a-ancien asara ye tongana nyen na mbage ti angasangbaga so ala yeke bâ lege ti ala?
12 A lingbi a-ancien amanda ti sara ye tongana ti Christ. Pierre amû wango na a-ancien, lo tene: “Ala bata angasangbaga ti Nzapa so lo zia na maboko ti ala; zia a gbu ala gbungo na ngangu pëpe ti sara ni, me zia ala sara ni na bê ti ala wani; ala bata angasangbaga ni na bibe ti warango ye na lege ti likisi pëpe, me na bê ti ala kue; ala bata angasangbaga ni na sarango mokonzi pëpe na ndo ti ala so ayeke aye ti Nzapa, me ala ga atapande ndali ti angasangbaga ni.” (1 Pi. 5:1-3). A lingbi a-ancien aduti pëpe azo so akomande na ngangu, azo so ayeke bi bê ti ala pëpe na amba ti ala wala azo so ayeke son gi songo na ndo ti zo. Na mungo tapande ti Christ, ala yeke sara kue ti duti na ndoye, ti ne zo, ti duti na tâ be-ti-molenge nga ti duti na nzoni bê na yâ ti sarango ye ti ala na mbage ti angasangbaga so a zia na tïtî ala ti bâ lege ti ala.
13 Akoli so ayeke mû li ni na yâ ti congrégation ayeke pëpe azo so alingbi kue, na a lingbi ala wani agirisa ni pëpe (aRom. 3:23). Tongaso, a lingbi ala duti nduru ti manda ye na ndo ti Jésus nga ti mû tapande ti ndoye ti lo. Ala yeke na bezoin ti gbu li mingi na ndo ti lege so Nzapa nga na Christ ayeke sara na ye na mbage ti azo nga ti sara kue ti mû tapande ti ala. Pierre awa e, lo tene: “Ala kue, ala yü bibe ti sarango tere kete tongana ala yeke sara ye na mba na popo ti ala, ngbanga ti so Nzapa ake azo ti baba, me lo yeke mû kota nzobe ti lo na azo so ayeke na tâ be-ti-molenge.”—1 Pi. 5:5.
14. Na lege wa a-ancien ayeke fa so ala ne zo?
14 Na yâ ti sarango ye ti ala na mbage ti kundu ti Nzapa, a lingbi azo abâ so akoli so a iri ala na kusala na yâ ti congrégation ayeke na apendere sarango ye. A-Romain 12:10 atene: “Na yâ ti yengo tere ti aita, zia ala duti na tâ yengo tere na popo ti ala. Na ndo ti tënë ti nengo mba na popo ti ala, zia ala duti azo so amû li ni kozo ti sara ni.” A-ancien na awakua ti mungo maboko ayeke ne zo. Legeoko tongana tanga ti aita kue, a hunda na akoli so ti “sara mbeni ye na gingo yanga wala na fango tere pëpe, me na tâ be-ti-molenge [a lingbi] ala bâ amba ti ala tongana azo so ayeke kota ahon ala.” (aPhil. 2:3). A yeke nzoni ala so ayeke mû li ni abâ amba ti ala tongana azo so ayeke kota ahon ala. Na sarango tongaso, ala yeke mû peko ti wango ti Paul so atene: “E so e yeke ngangu, a lingbi e yô awokongo ti ala so ayeke ngangu pëpe, na e gi pëpe ti nzere gi na e wani. Zia zo oko oko na popo ti e agi ti nzere na mba ti lo na yâ ti ye so ayeke nzoni ti kpengba mba ti lo ni. Teti même Christ agi ti nzere na lo wani pëpe.”—aRom. 15:1-3.
“Ala ne awali” ti ala
15. A yeke nzoni akoli asara ye na awali ti ala tongana nyen?
15 Zia e bâ fadeso wango so Pierre amû na akoli so asara mariage awe. Lo tene: “Akoli, ala ngbâ ti duti na awali ti ala na lege ti hingango ye; ala ne awali tongana mbeni ta so awoko ti lo mingi.” (1 Pi. 3:7). Ti ne mbeni zo aye ti tene ti bâ lo tongana mbumbuse zo pëpe. Ni la, mo yeke bâ na nene ni atënë ti bê ti zo ni, abezoin ti zo ni na mo yeke duti nduru ti yeda na aye so lo ye tongana sioni ayeke dä pëpe. A yeke tongaso la a lingbi mbeni koli asara ye na wali ti lo.
16. Gbotongo mê wa Mbeti ti Nzapa amû na akoli na ndo ti tënë ti nengo awali ti ala?
16 Tongana Pierre awa akoli ti ne awali ti ala, lo tene: “Si a kanga lege na asambela ti ala pëpe.” (1 Pi. 3:7). Ye so afa polele so Jéhovah ayeke bi bê ti lo mingi na ndo ti lege so mbeni koli ayeke sara ye na wali ti lo. Tongana lo ne wali ti lo pëpe, lege ti sambela ti lo alingbi ti kanga. Na ndo ni, mingi ti awali ayeke sara kusala maboko na maboko na akoli ti ala tongana akoli ni ane ala.
17. Tongana nyen koli alingbi ti fa so lo ndoye wali ti lo?
17 Na ndo ti tënë ti yengo wali ti mo zo, Mbeti ti Nzapa atene: “A lingbi akoli andoye awali ti ala tongana tere ti ala wani. . . . Teti lâ oko pëpe mbeni koli ake tere ti lo wani; me lo mû kobe na ni nga lo yeke ye ni mingi, tongana ti so Christ nga ayeke sara na congrégation . . . Zia koli oko oko na popo ti ala andoye wali ti lo legeoko tongana ti so lo ndoye tere ti lo wani.” (aÉph. 5:28, 29, 33). Tongana nyen akoli ayeke fa so ala ne awali ti ala? Paul atene: “Akoli, ala ngbâ lakue ti ndoye awali ti ala gi tongana ti so Christ nga andoye congrégation na lo kä tere ti lo na kuâ ndali ti congrégation ni.” (aÉph. 5:25). Biani, a yeke nzoni mbeni koli aduti même nduru ti zia fini ti lo na lê ti kuâ ndali ti wali ti lo tongana ti so Christ asara ndali ti azo. Tongana koli so ayeke Chrétien andoye wali ti lo, ane lo, abi bê na lo nga lo bâ na nene ni aye so agbu bê ti lo, a yeke duti ngangu pëpe na wali ni ti woko tere na gbe ti komandema ti lo.
18. Nyen la ayeke mû maboko na akoli ti mû li ni nzoni na yâ ti mariage ti ala?
18 So Jéhovah ahunda na akoli ti ne awali ti ala, a yeke mbeni ye so ahon ngangu ti ala? Ên-ën, Jéhovah ayeke hunda lâ oko pëpe na ala ti sara mbeni ye so ahon ngangu ti ala. Na ndo ni, awavorongo Jéhovah alingbi ti wara yingo vulu ti Nzapa so ayeke ngangu so ahon tanga ti angangu kue na yâ ti dunia. Jésus atene: “Asinga ala so ala yeke sioni, ala hinga tongana nyen ti mû amatabisi so ayeke nzoni na amolenge ti ala si fade Babâ so ayeke na yayu ayeke mû yingo vulu na ala so ahunda ni na lo pëpe?” (Luc 11:13). Akoli so asara mariage awe alingbi ti sambela Jéhovah ti tene na lege ti yingo vulu ti lo, lo mû maboko na ala na yâ ti sarango ye ti ala na mbage ti azo nga na awali ti ala.—Diko Kusala 5:32.
19. Article ti peko ayeke sara tënë ande na ndo ti nyen?
19 Biani, a hunda na akoli ti sara kue ti woko tere ti ala na gbe ti Christ na ti mû tapande ti komandema ti lo. Ka ti awali, mbilimbili ala so asara mariage awe, a yeke tongana nyen? Na yâ ti article ti peko e yeke bâ ande tongana nyen la a lingbi awali abâ place ti ala na yâ ti aye so Jéhovah aleke.
Mo dabe ti mo na ni?
• Asarango ye ti Jésus wa a yeke nzoni e mû tapande ni?
• A yeke nzoni a-ancien asara ye tongana nyen na mbage ti angasangbaga?
• A lingbi koli so asara mariage awe asara ye tongana nyen na mbage ti wali ti lo?
[Afoto na lembeti 16]
Mû tapande ti Jésus na nengo amba ti mo