Wara dengo bê na lege ti aye ti yingo

“Ala yô joug ti mbi . . . , na fade ala wara dengo bê ngbanga ti âme ti ala.”​—MAT. 11:29.

1. Na Hoto ti Sinaï, ye wa Nzapa aleke lani ndali ti azo ti lo? Ngbanga ti nyen?

NA YÂ ti mbele ti Ndia so a diko lani na Hoto ti Sinaï, tënë ti Sabbat so a yeke sara yenga oko oko ayeke nga dä. Na lege ti Moïse, Jéhovah amû yanga na azo ti Israël lo tene: “Mo sara kusala ti mo lâ omene kue, na mo wu tere ti mo na lâ mbasambala ni, si bagara ti mo na lele ti mo alingbi wu tere ti ala, na molenge ti ngba-wali ti mo, na wande so ayeke na mo, alingbi wu tere ti ala nga.” (Ex. 23:12). Biani, ndali ti so Jéhovah abi bê ti lo na azo so ayeke na gbe ti Ndia ni, na lege ti ndoye lo zia na azo ti lo mbeni lango oko ti mû lege na ala ti “wu tere ti ala”.

2. Tongana nyen azo ti Israël abâ lani nzoni na batango lango ti Sabbat?

² Lango ti Sabbat ayeke lani gi mbeni lango ti wungo tere? Ên-ën, a yeke lani mbeni lango so azo ti Israël ayeke mû ni ti voro na Jéhovah. Lango ti Sabbat amû lege lani na ababâ ti sewa ti ngoi ni kâ ti fa ye na azo ti sewa ti ala “si ala bata lege ti L’Éternel ti sara mbilimbili”. (Gen. 18:19). A mû nga lege na asewa nga na akamarade ti bungbi ndo oko ti gbu li na ndo ti aye so Jéhovah asara nga ti wara ngia na dutingo na tere ti amba ti ala (És. 58:13, 14). Na ndo ni kue, lango ti Sabbat ayeke fä ti ngoi ti tâ dengo bê so ayeke ga ande na lege ti Komandema ti Ngu Saki Oko ti Christ (aRom. 8:21). Me ti ngoi ti e laso ayeke tongana nyen? Na ndo wa nga tongana nyen atâ Chrétien so aye afango lege ti Jéhovah alingbi ti wara mara ti dengo bê tongaso?

Wara dengo bê na lege ti abungbi ti e

3. Tongana nyen akozo Chrétien akpengba tere lani na popo ti ala? Ye wa aga na pekoni?

³ Bazengele Paul atene congrégation ayeke “gbu tâ tënë na nduzu na ayeke bata ni.” (1 Tim. 3:15). Akozo Chrétien awara lani mungo maboko mingi na lege so ala wa tere na popo ti ala nga ala kpengba mba na yâ ti ndoye (aÉph. 4:11, 12, 16). Na ngoi so Paul ayeke lani na Éphèse, lo wara ngangu na lege ti vizite ti ambeni membre ti congrégation ti Corinthe. Paul afa ye so vizite ti ala ni asara na ndo ti lo, lo tene: “Mbi yeke na ngia teti so Stéphanas, Fortunatus na Achaïcus ayeke dä na tere ti mbi . . . Teti ala dë bê ti mbi.” (1 aCor. 16:17, 18). Legeoko nga, na ngoi so Tite ague na Corinthe ti mû maboko na aita so ayeke kâ, Paul akiri atokua mbeti na congrégation ni lo tene: “Ala kue ala sara si bê ti lo adë.” (2 aCor. 7:13). Laso nga kue, aTémoin ti Jéhovah ayeke wara tâ dengo bê na lege ti amba ti ala aChrétien so ayeke kpengba ala.

4. Tongana nyen abungbi ti congrégation ayeke dë bê ti e?

⁴ Mo wani mo bâ awe so abungbi ti congrégation ayeke sara si zo awara ngia mingi. Na angoi ti bungbi e yeke “kpengba tere . . . e oko oko e kpengba na lege ti mabe ti mba”. (aRom. 1:12). Aita ti e aChrétien ayeke pëpe azo so e na ala e hinga tere gi tongaso, me ala yeke azo so tâ songo ayeke na popo ti e na ala. Ala yeke atâ kamarade ti e, azo so e ye ala na e ne ala. E wara ngia nga na dengo bê mingi na ngoi so e wara tere lakue na ala na bungbi.​—Phm. 7.

5. Tongana nyen e lingbi ti dë bê ti mba na ngoi ti akota bungbi?

⁵ Mbeni ye so ayeke dë nga bê ti e ayeke akota bungbi so e yeke sara ni ngu oko oko. Akota bungbi so ayeke mû na e ngu so amû fini na lege ti Mbeti ti Nzapa. A zi nga lege na e ti “maï tâ ndoye” na popo ti e (2 aCor. 6:12, 13). Ka tongana e yeke zo ti mbeto nga a yeke ngangu na e ti gue na tere ti ambeni zo? Mbeni lege ti gi ti hinga tere na aita ti e ayeke ti duti nduru ti sara ambeni kua na ngoi ti akota bungbi. Na pekoni so mbeni ita-wali amû maboko na ngoi ti mbeni assemblée internationale, lo tene: “Nde na afami ti mbi nga na akamarade ti mbi so ayeke nga mingi pëpe, mbi hinga azo mingi kâ pëpe. Me na ngoi so mbi mû tere ti mbi ti sukula ndo ti kota bungbi ni, mbi wara lege ti hinga aita mingi! Tere ti mbi anzere ngangu!”

6. Mbeni ye wa e lingbi ti sara ti wara ngia na ngoi ti congé?

⁶ Azo ti Israël ayeke gue lani na Jérusalem fani ota na yâ ti ngu oko oko ti voro Jéhovah na ngoi ti amatanga (Ex. 34:23). Mingi ni, a hunda ti dö ayaka nga na akungba ti ala ti zia na ti tambela teti alango mingi na ndo ti alege so poussière ayeke dä mingi. Na ndo ni, guengo na temple aga na kota “ngia” na azo so ague kâ ti ‘sepela L’Éternel’. (2 Chron. 30:21). Laso nga, mingi ti awakua ti Jéhovah so asara voyage legeoko na afami ti ala ti gue ti bâ Béthel so ayeke nduru na ndo so ala yeke dä awara ngia mingi na pekoni. Mo lingbi ti leke ti sara mara ti vizite tongaso legeoko na sewa ti mo na ngoi ti congé ti peko?

7. (a) Tongana nyen sarango akete matanga alingbi ti sara nzoni na zo? (b) Nyen la alingbi ti sara si mbeni matanga aduti mbeni ngoi ti ngia so zo agirisa ni pëpe nga so akpengba zo?

⁷ Ti bungbi oko na sewa nga na akamarade na ngoi ti mbeni kete matanga alingbi nga ti sara si e kpengba. Salomon, Gbia so ayeke lani zo ti ndara atene: “Mbeni ye ti nzoni ahon teti zo ayeke pëpe, gi ti te na nyon, na ti sara si âme ti lo awara ngia na lege ti kusala ti lo.” (Zo-ti. 2:24). Sarango akete matanga ayeke sara si e wara ngangu na lege ti mitele na ayeke sara nga si e yeke hinga aita ti e nzoni mingi na e yeke ye ala mingi ahon ti kozo. Ti sara si a duti mbeni ngoi ti ngia so zo agirisa ni pëpe nga so akpengba zo, a yeke nzoni wungo ti azo ni ahon ndo ni pëpe nga a bâ ndo na ndo ni nzoni, mbilimbili tongana sämba ayeke dä.

Fango tënë ayeke dë bê ti zo

8, 9. (a) Fa kangbi so ayeke na popo ti tënë so Jésus afa na ti ascribe na aFarizien. (b) Tongana nyen e yeke bâ nzoni na lege ti fango atâ tënë so ayeke na yâ ti Bible?

⁸ Jésus ayeke fa lani tënë na bê ti lo kue na lo wa nga adisciple ti lo ti sara tongaso. A bâ ni polele na yâ ti atënë ti lo so: “Akobe ti fango ni ayeke mingi, me azo ti kua ni ayeke mingi pëpe. Tongaso, ala hunda mingi na Wa ti kua ni ti tokua azo ti kua ti fâ akobe ti yaka ti lo.” (Mat. 9:37, 38). Tënë so Jésus afa lani ayeke biani tënë ti dengo bê; a yeke “nzoni tënë”. (Mat. 4:23; 24:14). A yeke lani tâ nde mingi na anengo ndia so aFarizien azia na ndo ti go ti azo.​—Diko Matthieu 23:4, 23, 24.

⁹ Na ngoi so e yeke fa tënë ti Royaume na azo, e yeke dë bê ti ala na lege ti yingo nga na oko ngoi ni e yeke hinga nzoni mingi apendere tâ tënë so ayeke na yâ ti Bible nga e yeke kiri singila ndali ni. A yeke na lege ni si mbeni wasungo Psaume atene: “I sepela L’Éternel, teti a yeke nzoni ti sara bia ti sepela Nzapa ti e; ti sara bia so anzere.” (Ps. 147:1). Mo lingbi ti sara si mo kiri mo wara ngia mingi na sepelango Jéhovah na gbele azo?

10. Tongana azo ayeda na tënë so e fa, ni la afa so e sara kusala nzoni? Fa ndani.

¹⁰ A yeke tâ tënë so na ambeni ndo azo ayeke nduru ti mä nzoni tënë, me na ambeni ndo ayeke tongaso pëpe. (Diko Kusala 18:1, 5-8.) Tongana mo yeke na mbeni ndo so azo mingi aye pëpe ti mä tënë ti Royaume, gi ti zia lê ti mo gi na ndo ti ye ti nzoni so mo yeke sara na fango tënë. Girisa pëpe so ngangu so mo ngbâ lakue ti sara ti fa iri ti Jéhovah ayeke ngbâ senge senge pëpe (1 aCor. 15:58). Na ndo ni, atâa azo ayeda wala ala yeda pëpe na nzoni tënë so e yeke fa, ni la ayeke fa pëpe so e sara kusala ti e nzoni. E lingbi ti hinga biani so Jéhovah ayeke sara si azo so aye tâ tënë awara lege ti mä tënë ti Royaume.​—Jean 6:44.

Mandango tënë ti Nzapa na sewa ayeke mû ngangu na e

11. Kusala wa Jéhovah amû na ababâ na amama? Ala lingbi ti sara ni tongana nyen?

¹¹ A yeke kusala ti ababâ na amama so akpe mbeto ti Nzapa ti fa ye na amolenge ti ala na ndo ti Jéhovah nga na alege ti lo (Deut. 11:18, 19). Tongana mo yeke babâ wala mama, mo leke mbeni kapa awe ti fa ye na amolenge ti mo na ndo ti Babâ ti e ti ndoye so ayeke na yayu? Ti mû maboko na mo ti sara kota kusala so nga ti bâ lege ti sewa ti mo, Jéhovah amû gbâ ti kobe ti yingo so ayeke mû ngangu na zo. Lo mû ni na lege ti abuku, apériodique, avidéo nga na akasete wala CD ti mango ni.

12, 13. (a) Tongana nyen azo ti sewa alingbi ti wara ye ti nzoni na lege ti Mandango tënë ti Nzapa na sewa? (b) Tongana nyen ababâ na amama alingbi ti bâ si Mandango tënë ti Nzapa na sewa aduti biani mbeni ye so amû ngangu na zo?

¹² Na ndo ni, ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara azia na sese kapa ti Mandango tënë ti Nzapa na sewa. A yeke mbeni ngoi so a zia ni nde yenga oko oko ti manda Bible na sewa. Asewa mingi abâ so kapa so asara si ala kiri aye tere mingi na akpengba songo ti ala na Jéhovah. Me tongana nyen ababâ na amama alingbi ti sara si Mandango tënë ti Nzapa na sewa aduti biani mbeni ye so amû ngangu na zo na lege ti yingo?

¹³ A yeke nzoni Mandango tënë ti Nzapa na sewa aduti mbeni ngoi so amû ngia na zo nga ayapu. Na ndo ni kue, e yeke voro “Nzapa so ayeke na ngia” na lo ye si e voro lo na ngia (1 Tim. 1:11; aPhil. 4:4). Sarango lisoro na ndo ti apendere tâ tënë so ayeke na yâ ti Bible ayeke tâ ye ti nzoni mingi. Ababâ na amama alingbi ti sara kusala na akode nde nde na yâ ti fango ye ti ala, na so a hunda ti tene ala gbu li ti ala nzoni ti sigigi na ambeni fini ye. Na tapande, mbeni sewa ahunda na Brandon, molenge ti ala ti koli so ayeke na ngu baleoko, ti sara mbeni devoir so mama-tene ni ayeke “Ngbanga ti nyen na yâ ti Bible a iri Satan Ngbo?” Devoir so asara si Brandon ayeke na ngia pëpe ndali ti so lo ye angbo mingi, nga a nzere na lo pëpe so a haka Satan na ngbo. Ti ambeni sewa, ngoi na ngoi ala yeke haka peko ti ambeni mbaï so ayeke na yâ ti Bible. Azo ti sewa ni oko oko ayeke mû iri ti azo ti yâ ti mbaï ni, ala diko peko ti tënë ti azo ni na yâ ti Bible, wala ala yeke haka peko ti aye so asi. Akode ti fango ye tongaso anzere na alingbi ti sara si amolenge amû tere ti ala na mandango ye ni; ye so ayeke sara si afango ye ti Bible andu bê ti ala.a

Kpe aye so alingbi ti sara si mo woko

14, 15. (a) Na alango ti nda ni so, tongana nyen akpale nga na mbeto ahon ndo ni? (b) Ambeni kpale nde wa e lingbi ti wara?

¹⁴ Na yâ ti alango ti nda ni ti aye ti sioni ti ngoi so, akpale ahon ndo ni nga azo ayeke na yâ ti mbeto. Azo kutu mingi asara kua pëpe nga ala yeke na kpale ti nginza. Même azo so ayeke sara kua abâ so anginza so ala wara ayeke hon gi tongaso, na azo ti sewa ti ala abâ nzoni dä mingi pëpe. (Bâ Aggée 1:4-6.) A bâ so azo ti poroso nga na ambeni kota zo ti kodoro ayeke na ngangu pëpe ti kanga lege na aterroriste nga na ambeni kpale so azo ayeke bâ pasi ndali ni. Azo mingi ayeke na yâ ti vundu ndali ti afaute ti ala wani.​—Ps. 38:5.

¹⁵ Atâ Chrétien nga kue ayeke wara ka akpale na aye ti dunia ti Satan so ayeke sara nga ngangu na ndo ti ala (1 Jean 5:19). Na ndo ni kue, ndali ti so adisciple ti Christ ayeke sara ngangu ti ngbâ be-ta-zo na Jéhovah, ala lingbi ti wara ambeni kpale nde na ti tanga ti azo. Jésus atene: “So azo ni asara ye ti ngangu na mbi, ala yeke sara ande ye ti ngangu na ala nga.” (Jean 15:20). Ye oko, même tongana “azo asara ye ti ngangu na e,” “a dö e a zia gi tongaso pëpe”. (2 aCor. 4:9). Ngbanga ti nyen tongaso?

16. Ye wa alingbi ti mû maboko na e ti ngbâ ti duti na ngia?

¹⁶ Jésus atene: “Ala ga na mbi, ala kue so asara ngangu kua na kungba ane ala, na fade mbi dë bê ti ala.” (Mat. 11:28). Tongana e mä na bê biani na ngere so Christ afuta ti zi e, andâ e zia tere ti e kue na yâ ti maboko ti Jéhovah la. Na sarango tongaso, e yeke wara “ngangu so ahon ti so zo ayeke na ni”. (2 aCor. 4:7). “Wamungo maboko”, yingo vulu ti Nzapa, ayeke kpengba mabe ti e ti gbu ngangu na yâ ti akpale nga na atara. A yeke sara nga si e ngbâ ti duti na ngia.​—Jean 14:26; Jacq. 1:2-4.

17, 18. (a) Bibe wa a lingbi e kpe ni? (b) Ye wa alingbi ti si tongana e mû ngoi ti e kue ti sara gi ngia?

¹⁷ Dunia ti laso andoye ngia mingi, a lingbi atâ Chrétien akpe bibe ni so. (Diko aÉphésien 2:2-5.) Tongaso pëpe, e lingbi ti tï na yâ ti gbanda ti “nzara ti mitele, nzara ti lê na sarango baba ti akungba so zo ayeke na ni”. (1 Jean 2:16). Wala e lingbi ti anda tere ti e e pensé so ti sara aye so mitele ti e aye ayeke ga na e dengo bê (aRom. 8:6). Na tapande, ti wara ngia, ambeni zo amû kua ti nyongo mbangi wala nyongo sämba ahon ndo ni, bango porno, sarango angia ti wanguru so azia fini ti zo na lê ti kuâ, wala sarango akua nde nde so ndia ake ni. Na lege ti “amayele” ti lo, Satan ayeke handa azo ti tene ala duti na mbeni bango ndo so ayeke kirikiri na ndo ti ye so alingbi ti ga na zo dengo bê.​—aÉph. 6:11.

¹⁸ Tâ tënë, a yeke sioni pëpe ti tene zo ate ye, lo nyon ye, nga lo sara ambeni ngia tongana lo sara ni ahon ndo ni pëpe. Ye oko, e yeke zia pëpe si aye so aduti na kozo ndo na yâ ti fini ti e. Ndali ti ngoi so e yeke na yâ ni, a yeke kota ye ti zia ye oko oko na place ni nga ti kanga nzara ti bê ti e. Ti gi gi aye so e wani e ye alingbi ti sara si e woko na e “duti gi senge senge” nga ayeke kanga lege na e ti “lë lengo tongana a ndu tënë ti tâ hingango ye na ndo ti Seigneur ti e Jésus Christ.”​—2 Pi. 1:8.

19, 20. E lingbi ti wara tâ dengo bê tongana nyen?

¹⁹ Tongana pensé ti e ague oko na afango ye ti Jéhovah, e yeke bâ so angia kue so zo ayeke wara na lege ti aye ti dunia so ayeke gi teti kete ngoi. Moïse ahinga tënë so, na e nga kue e hinga ni (aHéb. 11:25). Tâ tënë, zo ayeke wara tâ dengo bê nga na ngia so aninga gi na sarango ye so bê ti Babâ ti e ti yayu aye.​—Mat. 5:6.

²⁰ Zia e ngbâ lakue ti wara dengo bê na lege ti aye ti yingo. Na sarango tongaso, e yeke “ke asarango ye so ayeke nde na ye so Nzapa aye, ti ke anzara ti dunia so . . . na ngoi so e yeke ku beku so amû ngia na e nga na pendere lege so kota Nzapa nga na Sauveur ti e Christ Jésus ayeke fa tere ti ala na gigi”. (Tite 2:12, 13). Tongaso, zia e sara kue ti ngbâ na gbe ti joug ti Jésus na lege so e yeke woko tere ti e na gbe ti komandema ti lo nga e yeda na fango lege ti lo. Na sarango tongaso, fade e yeke wara tâ ngia nga na tâ dengo bê!

[Kete tënë na gbe ni]

Mo yeke kiri tënë tongana nyen?

• Tongana nyen awakua ti Jéhovah ayeke wara dengo bê laso?

• Tongana nyen fango tënë ayeke dë bê ti e nga na ti azo so e fa tënë na ala?

• Amokonzi ti sewa alingbi ti sara nyen si Mandango tënë ti Nzapa na sewa amû ngangu na sewa ni?

• Aye wa ayeke sara si e woko na lege ti yingo?