Dutingo beoko ti aChrétien amû gloire na Nzapa
“Ala sara ngangu ti bata beoko ti yingo.”—AÉPH. 4:3.
1. Na lege wa akozo Chrétien so ayeke na Éphèse amû gloire na Nzapa?
DUTINGO beoko ti aChrétien ti Éphèse ti giriri amû gloire na Jéhovah so ayeke tâ Nzapa. Na yâ ti gbata so dengo buze ague na li ni mingi, ambeni ita so ayeke azo ti mosoro ayeke na angbâa. Ambeni ita ni nga ayeke ti ala angbâa na kite ayeke pëpe so ala yeke awayere (aÉph. 6:5, 9). Ambeni ita ni nga ayeke ti ala aJuif so aga aChrétien na ngoi so bazengele Paul afa tënë na yâ ti Synagogue ti ala teti nze ota. Ambeni ita ni ayeke azo so ândö ayeke voro Artémis nga ala yeke sara aye ti magie (Kus. 19:8, 19, 26). A yeke polele so tâ bungbi ti vorongo Nzapa abungbi lani azo so dutingo ti ala ayeke nde nde. Paul ahinga so dutingo beoko ti congrégation amû gloire na Jéhovah. Lo tene: “Zia a mû na lo gloire na lege ti congrégation.”—aÉph. 3:21.
2. Nyen la aye lani ti buba dutingo beoko ti aChrétien ti Éphèse?
2 Ye oko, mbeni ye aye ti buba dutingo beoko ti congrégation ti Éphèse. Paul agboto mê ti a-ancien ni lo tene: “Na popo ti ala wani, ambeni koli ayeke londo na ala yeke sara atënë so ala ba yâ ni kirikiri ti gboto na adisciple na peko ti ala.” (Kus. 20:30). Na mbage, ambeni ade ti zia biani biani pëpe bibe ti kangbi so Paul atene a yeke “sara kua fadeso na yâ ti amolenge ti kengo yanga.”—aÉph. 2:2; 4:22.
Mbeni mbeti so kota tënë ni ayeke dutingo beoko
3, 4. Na lege wa mbeti ti Paul na aÉphésien aluti mingi na ndo ti dutingo beoko?
3 Paul abâ so, ti tene aChrétien ni angbâ ti sara ye na yâ ti mango tere, a lingbi ala oko oko kue asara ngangu ti duti beoko. Yingo ti Nzapa apusu Paul ti tokua na aÉphésien mbeni mbeti so mama-tene ni a yeke dutingo beoko. Na tapande, Paul atene so ye so bê ti Nzapa aye a yeke ti “kiri ti bungbi aye kue oko na yâ ti Christ”. (aÉph. 1:10). Lo haka aChrétien so a soro ala na lege ti yingo na atênë nde nde so a leke na mbeni da. Lo tene: “Ambage ti tere ti da ni kue atingbi oko nga a kono ti ga mbeni temple so ayeke nzoni-kue ndali ti Jéhovah.” (aÉph. 2:20, 21). Na pekoni Paul aluti mingi na ndo ti dutingo beoko ti aJuif na aGentil so ayeke aChrétien na lo kiri lo dabe ti ala so Nzapa la acréé ala kue. Lo tene so Jéhovah ayeke ‘Babâ so na lege ti lo asewa kue na yayu nga na sese awara iri ti ala’.—aÉph. 3:5, 6, 14, 15.
4 Na ngoi so e yeke bâ chapitre osio ti mbeti so Paul atokua na aÉphésien, e yeke bâ so ti duti beoko ahunda ti sara ngangu. E yeke bâ nga tongana nyen Jéhovah ayeke mû maboko na e ti duti beoko. E yeke bâ nga bango ndo wala sarango ye so alingbi ti mû maboko na e ti ngbâ ti duti beoko. Ti wara aye ti nzoni mingi na lege ti article so, a yeke nzoni mo diko chapitre osio ni kue.
Ndani so a lingbi e sara ngangu
si e duti beoko
5. Ngbanga ti nyen a-ange ti Nzapa alingbi ti sara na lo beoko? Ngbanga ti nyen a lingbi ti duti ngangu na e ti duti beoko?
5 Paul awa aita ti lo ti Éphèse ti “sara ngangu ti bata beoko ti yingo”. (aÉph. 4:3). Ti hinga ngbanga ti nyen a hunda ti sara ngangu si e duti beoko, zia e bâ tapande ti a-ange ti Nzapa. Na popo ti aye so ayeke na fini na ndo ti sese, a lingbi pëpe ti wara aye use so sarango ye ti ala ayeke tâ gi legeoko. E lingbi ti tene so a-ange ti Jéhovah kutu mingi ayeke nga tongaso. Lo leke ala oko oko kue na asarango ye ti ala so ayeke nde nde (Dan. 7:10). Atâa so kue, ala yeke sara na Jéhovah beoko ngbanga ti so ala kue ayeke mä yanga ti lo na ala yeke sara ye so bê ti lo aye. (Diko Psaume 103:20, 21.) A-ange ayeke na asarango ye so a yeke nde nde, me ti e aChrétien e yeke na asarango ye nga na awokongo so ayeke nde nde. Ye so alingbi ti sara si a yeke ngangu na e ti duti beoko.
6. Bango ndo wa ayeke mû maboko na e ti sara kusala maboko na maboko na aita ti e so awokongo ti ala ayeke nde na ti e?
6 Tongana azo so alingbi kue pëpe aye ti sara kua maboko na maboko, kpale ayeke ninga ka ti si pëpe. Na tapande, tongana mbeni ita so ayeke sara ka ye na ngangu pëpe me so ayeke ga ka ti lo na l’heure pëpe asara kua ndo oko na yâ ti bungbi na mbeni ita so ayeke si ti lo lakue na l’heure me so ayeke ninga ti sara ngonzo pëpe, nyen la a lingbi ti si? Zo oko oko alingbi ti bâ so sarango ye ti mba ti lo ni ayeke na lege ni pëpe, me lo girisa so lo nga kue ambeni sarango ye ti lo ayeke na lege ni pëpe. Aita use so alingbi ti sara kua na yâ ti mango tere tongana nyen? Na yâ ti ambeni tënë so lo kiri lo tene na pekoni, Paul afa ambeni bango ndo so a lingbi aÉphésien aduti na ni. Zia e bâ tongana nyen a lingbi ti mû maboko na aita so. Na pekoni, zia e gbu li ti e ti bâ tongana nyen e lingbi ti gi ti duti na bango ndo nga na asarango ye so ayeke sara si e duti beoko. Paul atene: “Mbi voro yanga na ala . . . ti sara ye lakue na tâ be-ti-molenge nga na ngangu pëpe, ti duti na kangango bê ti ku; ala kanga bê na mba na yâ ti ndoye, ala sara ngangu ti bata beoko ti yingo na yâ ti kamba ti siriri so abungbi ala oko.”—aÉph. 4:1-3.
7. Ngbanga ti nyen a lingbi e sara kue ti duti beoko na aita ti e so alingbi kue pëpe?
7 Ti hinga ti sara kua beoko na azo so alingbi kue pëpe ayeke kota ye ngbanga ti so bungbi ti atâ Chrétien ayeke gi oko. Bible atene: “Tere ayeke oko, yingo ayeke oko, gi tongana ti so beku ayeke oko na yâ ti iringo ndo so a iri na ala, beku so lani a iri ala ndali ni; Seigneur ayeke oko, mabe ayeke oko, batême ayeke oko; Nzapa ayeke oko nga lo yeke Babâ ti azo kue.” (aÉph. 4:4-6). Yingo ti Jéhovah na tënë nzoni ti lo ayeke na ndo ti oko bungbi ti aita so lo yeke sara kusala na ni. Même tongana mbeni zo na yâ ti congrégation ason bê ti e, e yeke na mbeni ndo nde ti gue dä? Mbeni ndo nde so e lingbi ti gue dä ti wara afango ye so ayeke mû fini ti lakue lakue ayeke dä pëpe.—Jean 6:68.
‘Akoli so a mû ala tongana amatabisi’ asara si e duti beoko
8. Azo wa la Christ amû ala ti mû maboko na e si e hon ndo ti bibe so ayeke kangbi yâ ti azo?
8 Paul asara kusala na mbeni ye so aturugu ti giriri ayeke sara ka ni mingi ti fa tongana nyen Jésus amû “akoli tongana amatabisi” ti mû maboko na congrégation ti duti beoko. Mbeni turugu so asö benda na yâ ti bira alingbi ti gbu mbeni wande ti ga ngbâa ti lo na lo mû ngbâa ni ti mû maboko na wali ti lo na yâ ti ambeni kua ti da (Ps. 68:2, 13, 19). Legeoko nga, so Jésus asö benda na ndo ti dunia so asara si lo wara angbâa mingi so ayeke mä yanga ti lo. (Diko aÉphésien 4:7, 8.) Lo yeke sara kusala na angbâa so tongana nyen? “Lo mû ambeni tongana abazengele, ambeni tongana aprophète, ambeni tongana awafango nzoni tënë, ambeni tongana aberger na awafango ye. Lo mû ala tongaso ti kiri na azo so ayeke nzoni-kue na nzoni lege, tongaso si ala sara kua teti azo, na ala leke tere ti Christ, juska e kue e ga oko na yâ ti mabe”.—aÉph. 4:11-13.
9. (a) Na lege wa ‘akoli so a mû ala tongana amatabisi’ ayeke mû maboko na e ti ngbâ beoko? (b) Ngbanga ti nyen a lingbi membre oko oko ti congrégation asara kue ti bata beoko ti congrégation ni?
9 ‘Akoli so a mû ala tongana amatabisi’ ayeke aberger so ayeke sara ye na ndoye ti mû maboko na e ti ngbâ ti duti beoko. Na tapande, tongana mbeni ancien abâ so aita-koli use ayeke sara ‘mandako na popo ti ala’, ti sara si congrégation angbâ beoko lo lingbi ti iri ala ti mû wango na ala ‘ti kiri na ala na nzoni lege, na lo sara ni na ngangu pëpe.’ (aGal. 5:26–6:1). ‘Akoli so a mû ala tongana amatabisi’ ayeke awafango ye so ayeke mû maboko na e na lege ti afango ye ti Bible ti tene mabe ti e akpengba. Ni la, ala yeke mû maboko na e ti duti beoko na ti ga aChrétien so akpengba na lege ti yingo. Paul atene so a yeke “ti tene e ngbâ akete molenge mbeni pëpe, so amapo ti ngu ayengi ala na so apupu ti fango ye kue ague na ala kirikiri na lege ti handa ti azo, nga na lege ti amvene so a leke ni na mayele.” (aÉph. 4:13, 14). A yeke nzoni Chrétien oko oko kue asara kue si sewa ti aita kue angbâ beoko legeoko tongana ti so membre ti tere ti e oko oko kue ayeke kpengba amba ti lo na mungo na ala ye so ala yeke na bezoin ni.—Diko aÉphésien 4:15, 16.
Gi ti duti na nzoni bango ndo nga na nzoni sarango ye
10. Tongana nyen sioni tambela alingbi ti buba dutingo beoko ti e?
10 Mo bâ so chapitre osio ti mbeti so Paul atokua na aÉphésien afa so ndoye la ayeke kota ye so ayeke mû lege na aChrétien biazo ti duti beoko? Na pekoni, chapitre ni afa ye so ndoye ayeke sara. Na tapande, ndoye ayeke kanga lege na e ti sara lango-sioni wala ti sara aye ti sioni. Paul awa aita ti lo ti “tambela mbeni pëpe tongana ti azo ti dunia so”. Lani azo ni so ‘adö nzoni lege ti tambela kue ala zia awe’ nga “ala bi tere ti ala na yâ ti sarango sioni ye na kamene pëpe”. (aÉph. 4:17-19). Sioni dunia so e yeke na yâ ni so aye ti buba beoko ti e. Azo ayeke sara tënë ti ngia na ndo ti lango-sioni, ala yeke he na bia, a yeke fa ni na télé nga azo ayeke sara ni na hondengo ni wala dandara. Me même ti gi ti zia nzara ti mo na yâ ti mbeni koli wala wali sân ti duti na nzara ti sara mariage na lo alingbi ti gue na mo yongoro na Jéhovah nga na congrégation. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so sarango ye tongaso ayeke sara si zo atï hio na yâ ti lango-sioni. Tongana mbeni koli wala wali so asara mariage awe ayeke sara mara ti ye tongaso, lo nga kue lo lingbi ti tï na yâ ti lango-sioni. Tongana lo tï na yâ ti lango-sioni, a lingbi ti sara si lo na koli ti lo wala wali ti lo akangbi nga a lingbi ti kangbi amolenge na babâ wala mama ti ala. Sarango ye tongaso ayeke kangbi yâ ti azo! Paul ayeke na raison ti tene: “Ala manda lani so Christ ayeke tongaso pëpe.”—aÉph. 4:20, 21.
11. Bible awa aChrétien ti gbian aye wa na yâ ti fini ti ala?
11 Paul afa so a lingbi e zia lege ti asioni bibe kue me e gi ti duti na bango ndo so amû lege na e ti mä tere na amba ti e. Lo tene: “A yeke nzoni ala zi ngbene zo so alingbi na ngbene lege ti sarango ye ti tere ti ala na so ayeke buba gi bubango alingbi na anzara ti bê ti lo [ngbene zo] so ayeke handa zo; . . . a yeke nzoni lakue a ngbâ ti sara si ala kiri gi fini ni na yâ ti ngangu so ayeke fa lege na bibe ti ala, na a yeke nzoni ala ngbâ lakue ti yü fini zo so a sara lo alingbi na ye so bê ti Nzapa aye na so ague oko na tâ lege ti mbilimbili nga na tâ lege ti dutingo be-ta-zo.” (aÉph. 4:22-24). E lingbi ti sara tongana nyen si e ‘kiri gi fini ni na yâ ti ngangu so ayeke fa lege na bibe ti e’? Tongana e gbu li ti e na ndo ti ye so e manda na yâ ti Mbeti ti Nzapa nga na ndo ti pendere tapande ti aChrétien biazo na e kiri singila ndali ni, e lingbi ti sara ngangu ti yü fini zo so “a sara lo alingbi na ye so bê ti Nzapa aye”.
Gi ti sara tënë na mbeni lege so ayeke nzoni
12. Na lege wa tenengo tâ tënë ayeke sara si azo aduti beoko? Ngbanga ti nyen a yeke ngangu na ambeni zo ti tene tâ tënë?
12 Teti so e yeke amembre ti yâ ti sewa wala congrégation, a yeke kota ye ti tene tâ tënë na mba. Ti tene tâ tënë, ti sara tënë polele nga na nzoni bê ayeke sara si azo aduti beoko (Jean 15:15). Ka tongana mbeni zo atene mvene na ita ti lo, nyen la ayeke si na pekoni? Tongana ita ni aga ti bâ so a yeke mvene la, lo yeke kiri ti zia bê ti lo na zo ti mvene ni mbeni pëpe. A yeke ngbanga ni la Paul atene: “Zia zo oko oko na popo ti ala atene tâ tënë na mba ti lo, teti e yeke amembre ti tere ti mba.” (aÉph. 4:25). Zo so kua ti lo ayeke gi tenengo mvene, peut-être lo to nda ni na ngoi so lo de kete, a lingbi ti duti ngangu na lo ti tene tâ tënë. Me Jéhovah ayeke bâ na nene ni ngangu so lo yeke sara ti changé na lo yeke mû maboko na lo.
13. Ti zia lege ti zonga ahunda ti sara nyen?
13 Jéhovah afa na e ti ne amba ti e na yâ ti congrégation nga na yâ ti sewa na ti gi ti duti beoko na sarango hange na lege so e yeke sara na tënë. Bible atene: “Ala zia fungo tënë asigigi na yanga ti ala pëpe . . . Ala zi batango zo na bê, songo bê, ngonzo, dengo kongo na ndo ti zo na zonga, ala zia ni yongoro kâ, ala zi nga asioni ye kue.” (aÉph. 4:29, 31). Mbeni lege ti kpe ti tene sioni yanga ayeke ti gi ti ne amba ti e mingi. Na tapande, a lingbi mbeni koli so ayeke tene yanga ti mbana na wali ti lo asara ngangu ti changé bango ndo ti lo na mbage ti wali ti lo, mingi ni tongana lo manda lege so Jéhovah ayeke ne awali. Nzapa asoro même ambeni wali na lege ti yingo na lo mû na ala beku ti komande tongana agbia na tere ti Christ (aGal. 3:28; 1 Pi. 3:7). Legeoko nga tongana mbeni wali so ayeke dekongo ka na ndo ti koli ti lo amanda tongana nyen Jésus akanga bê ti lo na ngoi so azo agi lo na tënë, a yeke nzoni ye so apusu lo ti changé.—1 Pi. 2:21-23.
14. Tongana zo afa ngonzo ti lo na gigi, ngbanga ti nyen ayeke ga na kpale?
14 Mingi ni, tongana zo awara lege ti hon ndo ti ngonzo ti lo pëpe la lo yeke zonga ndo. Ngonzo nga kue alingbi ti kangbi yâ ti azo so ayeke amembre ti tere ti mba. Ngonzo ayeke tongana wâ. A lingbi ti pusu zo ti sara ye kirikiri nga alingbi ti ga na kpale (aProv. 29:22). Zo so ayeke na raison ti fa so mbeni ye anzere na lo pëpe, a lingbi lo hon ndo ti ngonzo ti lo ni si lo buba pëpe yâ ti nzoni songo ti lo na azo. A lingbi aChrétien asara kue ti pardone azo, me ti bata zo na bê pëpe nga ti kiri na ndo ti tënë ni pëpe (Ps. 37:8; 103:8, 9; aProv. 17:9). Paul amû wango na azo ti Éphèse, lo tene: “Tongana ngonzo asara ala, ala sara siokpari pëpe; ala zia lâ akui na ndo ti ala na ngonzo na bê pëpe, nga ala zia ndo na Zabolo pëpe.” (aÉph. 4:26, 27). Zo so ahon ndo ti ngonzo ti lo pëpe ayeke mû lege na Zabolo ti ga na kangbi wala même wuluwulu na yâ ti congrégation.
15. Ti mû ye so ayeke ti e pëpe ayeke sara nyen?
15 Ti kpe ye ti amba ti e ayeke sara si congrégation aduti beoko. Paul atene: “Zia zo ti nzi anzi ye mbeni pëpe.” (aÉph. 4:28). Awakua ti Jéhovah ayeke azo so azia bê ti ala kue na ndo ti aita ti ala ndali ti so ala hinga so aita ti ala ayeke sara ye ti kirikiri pëpe. Tongana mbeni ita amû mbeni ye so ayeke ti lo pëpe, lo yeke buba yâ ti beoko so ayeke na popo ti aita.
Ndoye ti e teti Nzapa abungbi e
16. E lingbi ti sara tongana nyen ti tene atënë so akpengba zo si e ngbâ beoko?
16 Azo kue ti yâ ti congrégation aduti beoko ngbanga ti so ndoye ti ala teti Nzapa apusu ala ti sara ye na amba ti ala na ndoye. Tongana e kiri singila teti nzoni bê ti Jéhovah, e yeke sara kue ti sara ye alingbi na wango so: “[Ala tene] gi atënë so ayeke nzoni ti kpengba zo tongana a yeke ngoi ni, si a lingbi ti sara ye ti nzoni na azo so ayeke mä ni. . . . Ala sara nzoni na mba, ala bâ mawa ti zo mingi, ala pardone mba na popo ti ala na bê ti ala kue legeoko tongana ti so Nzapa nga apardone ala na bê ti lo kue na lege ti Christ.” (aÉph. 4:29, 32). Na nzoni bê Jéhovah ayeke pardone e so e lingbi kue pëpe. E nga kue, a yeke nzoni pëpe ti pardone azo tongana e bâ awokongo ti ala?
17. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e sara kue ti duti beoko?
17 Dutingo beoko ti awakua ti Nzapa amû gloire na Jéhovah. Yingo ti lo ayeke sara kua na ndo ti e na alege nde nde ti sara si e duti beoko. E ye pëpe ti sara kpengba-li na fango lege ti yingo. Paul atene: “Ala mû vundu na yingo vulu ti Nzapa pëpe.” (aÉph. 4:30). Dutingo beoko ayeke mbeni mosoro so a lingbi e bata ni. Azo kue so aduti beoko ayeke na ngia nga dutingo beoko ti ala amû gloire na Jéhovah. “Tongaso, ala ga azo so asara ye tongana ti Nzapa, teti ala yeke amolenge so lo ndoye ala mingi, na ala ngbâ ti tambela na yâ ti ndoye.”—aÉph. 5:1, 2.
Mo yeke kiri tënë tongana nyen?
• Asarango ye wa ayeke sara si aChrétien aduti beoko?
• Na lege wa tambela ti e ayeke sara si beoko aduti na yâ ti congrégation?
• Tongana nyen atënë ti yanga ti e ayeke mû maboko na e ti sara kusala maboko na maboko na amba ti e?
[Foto na lembeti 20]
Azo so alondo na ando nde nde aduti beoko
[Foto na lembeti 23]
Mo hinga kpale so ayeke ga tongana zo agi ti zia nzara ti lo na yâ ti mbeni koli wala wali sân ti duti na nzara ti sara mariage na lo?