“Mokonzi ti ala ayeke gi oko, Christ”

“Ala zia mbeni zo airi ala ‘amokonzi’ pëpe, teti Mokonzi ti ala ayeke gi oko, Christ.”​—MAT. 23:10.

1. Zo wa la aTémoin ti Jéhovah ahinga so lo yeke Mokonzi ti ala? Ngbanga ti nyen?

A-EGLIZE so atene ala yeke aChrétien ayeke na azo so ayeke amokonzi ti ala. Na tapande, pape so ayeke na kodoro ti Rome nga na ambeni mokonzi ti abungbi ti vorongo nzapa nde nde. A-Témoin ti Jéhovah ahinga ti ala so mbeni mba ti ala zo la ayeke mokonzi ti ala pëpe. Ala mû peko ti mbeni zo pëpe nga ala yeke disciple ti mbeni zo pëpe. Sarango ye tongaso ague oko na mbeni prophétie so Jéhovah atene na ndo ti Molenge ti lo. Lo tene: “Bâ, Mbi mû Lo ti ga témoin ti azo, Zo ti fa lege, na Zo ti komande azo.” (És. 55:4). Congrégation ti aChrétien so a soro ala na lege ti yingo, so ayeke na ndo ti sese kue nga na amba ti ala “ambeni ngasangbaga” aye mbeni mokonzi nde pëpe, ala ye gi Mokonzi so Jéhovah amû lo na ala (Jean 10:16). Ala yeda na tënë ti Jésus so atene: “Mokonzi ti ala ayeke gi oko, Christ.”​—Mat. 23:10.

Ange so ayeke Mokonzi ti Israël

2, 3. Na ngoi ti amolenge ti Israël, kusala wa Molenge ti Nzapa asara?

² Angu ngbangbo mingi kozo si a zia gere ti congrégation ti aChrétien na sese, Jéhovah atokua mbeni ange ti fa lege na azo ti lo so ayeke azo ti Israël. Tongana Jéhovah asigigi na azo ti Israël na sese ti Égypte awe, lo tene na ala lo tene: “Bâ, Mbi to Ange na gbele mo ti bata mo na lege, na ti sara si mo si na ndo so Mbi le­ke awe. I bata nzoni si i mä yanga ti Lo nzoni, na i ke Lo pëpe, wala fade Lo mû pardon na kengo-ndia ti i pëpe; teti iri ti Mbi ayeke na Lo.” (Ex. 23:20, 21). A yeke na lege ni ti tene so ange so, so ‘iri ti Jéhovah ayeke na Lo’ ayeke lani kozo Molenge ti Nzapa.

³ Kozoni si a dü Molenge ti Nzapa so, peut-être iri ti lo aye­ke lani Michel. Na yâ ti buku ti Daniel, a tene Michel ayeke “oko mokonzi ti [azo ti Daniel]”, Israël (Dan. 10:21). Disciple Jude afa so Michel ayeke sara kusala ndali ti azo ti Israël angu mingi kozoni na ngoi ti Daniel. Tongana Moïse akui, Satan aye ti mû kuâ ni ti sara na mbeni ye so bê ti lo wani aye, peut-être ti pusu azo ti Israël ti tï na yâ ti vorongo yanda. Me Michel akanga lege si mara ti ye tongaso asi pëpe. Jude atene: “Me tongana tënë alondo lani na popo ti archange Michel na Zabolo na lo na Zabolo apapa na ndo ti kuâ ti Moïse, lo tara pëpe ti dë ngbanga na ndo ti Zabolo na asioni tënë, me lo tene: ‘Zia Jéhovah asuku na mo.’ ” (Jude 9). Kete na pekoni, me kozo si azo ti Israël amû gbata ti Jéricho, a yeke peut-être Michel, “Capitaine ti aturugu ti L’Éternel” la aga adë bê ti Josué ti fa na lo so Nzapa ayeke mû maboko na lo. (Diko Josué 5:13-15.) Na ngoi so mbeni sioni yingo so ayeke ngangu mingi atara ti kanga lege na mbeni ange ti gue na mbeni kpengba tokua na prophète Daniel, Michel Archange aga amû maboko na ange ni so.​—Dan. 10:5-7, 12-14.

Mokonzi so afa tënë ti lo kozoni awe aga

4. A fa lani prophétie wa na ndo ti tënë ti gango ti Messie ni?

⁴ Kozoni na kpale so asi na ange so, Jéhovah atokua ange Gabriel ti fa na prophète Daniel mbeni prophétie na ndo ti tënë ti gango ti “Gbia ni, Lo so A sa mafuta na li ti Lo”. (Dan. 9:21-25).a Tâ gi tongana ti so prophétie ni afa, na hunzingo ti ngu 29, Jean abatize Jésus. Yingo vulu azu na ndo ti Jésus, lo ga lo so a soro lo na lege ti yingo so ti tene Christ, Messie ni (Mat. 3:13-17; Jean 1:29-34; aGal. 4:4). So lo yeke Messie ni, lo ga Mokonzi so mbeni mokonzi ti lingbi na lo ayeke dä pëpe.

5. Na lege wa Jésus asara kusala ti Mokonzi na ngoi so lo yeke fa tënë na sese ge?

⁵ Gi na tongo nda ti kusala ti lo na ndo ti sese, Jésus asara aye so afa so lo la lo yeke “Gbia ni, Lo so A sa mafuta na li ti Lo”. Kete na pekoni, lo to nda ti soro adisciple ti lo nga lo sara kozo miracle ti lo (Jean 1:35–2:11). Adisciple ti lo amû peko ti lo na ngoi so lo yeke tambela na yâ ti kodoro ni kue ti fa nzoni tënë ti Royaume (Luc 8:1). Lo fa na ala tongana nyen ti fa tënë, na lo mû li ni na yâ ti kusala ti fango tënë na ti fango ye. Na sarango tongaso lo zia mbeni nzoni tapande (Luc 9:1-6). A yeke nzoni a-ancien ti laso amû tapande ti Jésus so.

6. Jésus asara nyen ti fa so lo yeke Berger nga Mokonzi?

⁶ Jésus afa nga mbeni ye so lo yeke sara na yâ ti kusala ti lo ti mokonzi tongana lo tene ni yeke mbeni berger so ayeke sara ye na ndoye. Na kodoro ti Palestine, aberger ayeke fa ka lege na kundu ti anyama ti ala. Na yâ ti mbeni buku (The Land and the Book), W M. Thomson atene: “Berger ni ayeke tambela na devant ti kundu ti anyama ni gi ti fa lege na ala pëpe, me nga ti bâ wala lege ni ayeke nzoni na mbeni ye ti sioni ayeke dä pëpe. . . . Na lege ti mbeni keke so lo yeke na ni na maboko ti lo, berger ni ayeke fa lege na kundu ni ti gue na ala na ndo so nzoni pere ayeke dä nga tongana aye ti sioni aye ti si na ala lo yeke kanga lege na ni.” Ti fa so lo yeke mbeni nzoni Berger na nzoni Mo­konzi, Jésus atene: “Mbi yeke berger so ayeke nzoni mingi. Berger so ayeke nzoni mingi akä âme ti lo na kuâ ndali ti angasangbaga ni. Angasangbaga ti mbi amä go ti mbi, mbi hinga ala, na ala mû peko ti mbi.” (Jean 10:11, 27). Ti sara ye alingbi na tënë so lo tene, Jésus akui ti mû fini ti lo na sandaga ndali ti angasangbaga ti lo, me Jéhovah “ayä lo na nduzu na koti ti lo ti duti tongana Kota Mokonzi nga Sauveur”.​—Kus. 5:31; aHéb. 13:20.

Zo ti bango ndo na ndo ti congrégation

7. Jésus ayeke bâ ndo na ndo ti congrégation ti aChrétien na lege ti nyen?

⁷ Ngoi kete kozoni si lo gue na yayu, Jésus so azingo na kuâ atene na adisciple ti lo atene: “A mû na mbi komandema kue na yayu nga na sese.” (Mat. 28:18). Jéhovah amû lege na Jésus ti tokua yingo vulu na ndo ti adisciple ti lo si ala kpengba na yâ ti tâ tënë (Jean 15:26). Na Pentecôte ti ngu 33, Jésus atuku yingo vulu na ndo ti akozo Chrétien (Kus. 2:33). A yeke na lango so a tuku yingo vulu so si a zia gere ti con­grégation ti aChrétien na sese. Ka na yayu, ­Jéhovah azia Molenge ti lo ti ga mokonzi ti acongrégation kue so ayeke na sese ge. (Diko aÉphésien 1:22; aColossien 1:13, 18.) Jésus ayeke fa lege na congrégation ti aChrétien na lege ti yingo vulu ti Jéhovah na a-ange so ayeke “na gbe ti lo” ayeke sara kusala na lo.​—1 Pi. 3:22.

8. Na ngoi ti akozo Chrétien, Christ asara kusala na zo wa ti fa lege na adisciple ti lo? Laso lo yeke sara kusala na zo wa?

⁸ Na lege ti yingo vulu, Christ amû nga “akoli tongana amatabisi” so ambeni ayeke sara kusala “tongana aberger na awafango ye” na yâ ti congrégation (aÉph. 4:8, 11). Bazengele Paul awa aChrétien so ayeke bâ ndo na ndo ti con­grégation lo tene: “Ala sara hange na ala wani nga na kundu ni kue, so yingo vulu azia ala na popo ni tongana azo ti bango ndo na ndo ni, si ala bata congrégation ti Nzapa.” (Kus. 20:28). Na ngoi so congrégation ti aChrétien abâ gigi, akoli kue so ayeke bâ ndo na ndo ti congré­gation ayeke lani aChrétien so a soro ala na lege ti yingo. Abazengele nga na a-ancien ti congrégation ti Jérusalem ayeke sara kusala lani tongana bebungbi. A yeke na lege ti bebungbi so la si Christ afa lege na “aita” ti lo kue so a soro ala na lege ti yingo so ayeke na sese ge (aHéb. 2:11; Kus. 16:4, 5). Na ngoi ti nda ni so, Christ azia “akungba ti lo kue” so ti tene aye kue ti Royaume so ayeke na ndo ti sese na maboko ti “ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara” nga na Bebungbi so ayeke sara kusala na iri ti ngbâa ni, so ayeke groupe ti ambeni Chrétien so a soro ala na lege ti yingo (Mat. 24:45-47). A-Chrétien so a soro ala na lege ti yingo nga na ambeni ngasangbaga ahinga so na sarango ye alingbi na fango lege ti Bebungbi, ala yeke mû peko ti Mokonzi ti ala Christ.

Christ azia na sese kusala ti fango tënë

9, 10. Ti tene nzoni tënë ti Royaume amû ndo, Christ asara nyen?

⁹ Gi na tongo nda ti kusala ti lo, Jésus lo wani lo mû li ni na yâ ti kusala ti fango tënë nga na ti fango ye so ayeke gue ti mû yâ ti dunia kue. Lo fa kapa so a lingbi a sara ye alingbi na ni si a fa nzoni tënë ti Royaume na azo ti sese kue. Na ngoi ti kusala ti lo na sese ge, lo mû yanga na abazengele ti lo lo tene: “Ala mû lege ti azo ti amara pëpe na ala lï na yâ ti mbeni gbata ti Samarie pëpe. Me, ala ngbâ ti gue na mbage ti angasangbaga ti da ti Israël so agirisa. Tongana ala yeke gue, ala fa tënë, ala tene: ‘Royaume ti yayu aga nduru awe.’ ” (Mat. 10:5-7). Ala sara kusala so na bê ti ala kue na popo ti aJuif nga na aprosélyte, mbilimbili na peko ti Pentecôte ti ngu 33.​—Kus. 2:4, 5, 10, 11; 5:42; 6:7.

¹⁰ Na pekoni, na lege ti yingo vulu, Jésus asara si a fa nzoni tënë ti Royaume na azo ti Samarie nga na pekoni na azo so ayeke aJuif pëpe (Kus. 8:5, 6, 14-17; 10:19-22, 44, 45). Teti so Jésus aye si nzoni tënë amû ndo juska na popo ti amara, lo wani lo sara si Saul ti Tarse aga Chrétien. Jésus amû yanga na disciple ti lo Ananias, lo tene: “Londo, mo gue na lege so a iri ni Lege-so-aba-pepe, na tongana mo si na da ti Judas, mo gi mbeni koli so iri ti lo ayeke Saul, zo ti Tarse. . . . Gue, teti koli so ayeke mbeni ta so mbi soro ni awe ti mû iri ti mbi ti fa na mara, agbia nga na amolenge ti Israël.” (Kus. 9:3-6, 10, 11, 15). “Koli so” aga bazengele Paul.​—1 Tim. 2:7.

11. Tongana nyen, na lege ti yingo vulu, Christ asara si kusala ti fango tënë amû ndo?

¹¹ Teti so Christ aye si azo so ayeke aJuif pëpe amä tënë ti Royaume, na lege ti yingo vulu lo fa na bazengele Paul ti gue na mbeni tambela ti missionnaire na sese ti Asie Mineure nga na sese ti Poto. Tondo so Luc asara na mbeti ti Kusala atene: “Tongana ala [aChrétien so ayeke aprophète nga awafango ye na yâ ti congrégation ti Antioche ti Syrie a]yeke sara kusala ti Jéhovah ndali ti nzoni ti azo na ala ngbâ ti mû jeûne, yingo vulu atene: ‘Na popo ti azo so kue ala zia Barnabas na Saul nde teti mbi ndali ti kusala so mbi iri ala ngbanga ni.’ Tongaso ala mû jeûne, ala sambela na ala zia maboko na ndo ti Barnabas na Saul na ala zia ala ti gue.” (Kus. 13:2, 3). Jésus lo wani airi Saul ti Tarse ti duti ‘ta so lo soro ni awe’ ti fa iri ti lo na amara. Tongaso, a yeke Christ, Mokonzi ti congrégation la asara si kusala ti fango tënë ague na li ni. Na ngoi ti use tambela ti Paul ti missionnaire, a bâ polele so Jésus ayeke sara kusala na yingo vulu ti fa lege na kusala ni. Tondo ni atene so “yingo ti Jésus” so ti tene na lege ti yingo vulu, Jésus afa lege na Paul nga na amba ti lo ti soro ngoi nga na ndo so a lingbi ala gue dä ti fa tënë. Na yâ ti mbeni suma, a fa na ala ti gue na sese ti Poto.​—Diko Kusala 16:6-10.

Jésus akomande na ndo ti congrégation ti lo

12, 13. Tongana nyen mbeti ti Apocalypse afa so Jésus ayeke bâ ye so ayeke si na yâ ti acongrégation oko oko kue?

¹² Jésus ayeke bâ ndo lani na ndo ti aye so ayeke tambela na yâ ti congrégation ti adisciple ti lo so a soro ala na lege ti yingo na ngoi ti akozo Chrétien. Lo hinga nzoni mingi dutingo ti acongrégation oko oko kue na lege ti yingo. E yeke bâ ni polele tongana e diko Apocalypse chapitre use na ota. Lo fa iri ti acongrégation mbasambala, ala kue ayeke na Asie Mineure (Apoc. 1:11). E lingbi biani ti tene so lo hinga nga nzoni mingi dutingo ti tanga ti acongrégation ti adisciple ti lo ti ngoi ni kâ na lege ti yingo.​—Diko Apocalypse 2:23.

¹³ Jésus agonda ambeni congrégation ni ndali ti so ala gbu ngangu, ala duti be-ta-zo na gbe ti akpale, ala duti be-ta-zo na tënë ti lo nga ala ke azo so aga a-apostat (Apoc. 2:2, 9, 13, 19; 3:8). Na mbage, lo mû akpengba wango na acongrégation mingi ngbanga ti so ndoye so ala yeke na ni na mbage ti lo adë dengo, ala kanga lê na ndo ti vorongo yanda na lango-sioni nga ala zia lege na asecte (Apoc. 2:4, 14, 15, 20; 3:15, 16). Jésus so ayeke bâ ndo na ndo ti con­grégation ayeke sara ye na ndoye, même na mbage ti azo so lo suku na ala ngangu. Lo tene: “Azo kue so mbi ye ala mingi, mbi suku na ala nga mbi se ala. Tongaso yapu na sarango ye nga changé bê ti mo.” (Apoc. 3:19). Atâa so Jésus ayeke na yayu, lo yeke fa lani lege na acongrégation ti adisciple ti lo na ndo ti sese ge na lege ti yingo vulu. Na hunzingo ti atokua ti lo na acongrégation ni so, lo tene: “Zia zo so ayeke na mê amä ye so yingo atene na acon­grégation.”​—Apoc. 3:22.

14-16. (a) Tongana nyen Jésus so ayeke Mokonzi ti azo ti Jéhovah asara ye na mbeto pëpe? (b) So Jésus ayeke “na tere” ti adisciple ti lo “juska na lâ ni so aye ti ngoi so ayeke gue ti hunzi” aga na aye wa? (c) E yeke bâ nyen na yâ ti article ti peko?

¹⁴ Aye so e londo ti bâ afa so Michel (Jésus) la ayeke Mokonzi ti Israël so ayeke na mbeto pëpe. Na pekoni, Jésus ayeke lani mbeni Mokonzi so asara ye na mbeto pëpe nga Berger so ayeke sara ye na ndoye na mbage ti akozo disciple ti lo. Na ngoi ti kusala ti lo na sese ge, lo mû li ni na yâ ti kusala ti fango tënë. Nga, na pekoni so lo zingo na kuâ, lo bâ ndo na ndo ti nzoni tënë ti Royaume si a mû ndo.

¹⁵ Na lege ti yingo vulu, Jésus ayeke sara si a fa tënë ti Royaume tongana tënë ti témoin na ndo ti sese kue. Kozoni si Jésus ague na yayu, lo tene na adisciple ti lo: “Fade ala yeke wara ngangu tongana yingo vulu aga na ndo ti ala, na fade ala yeke duti atémoin ti mbi na Jérusalem, na yâ ti Judée kue nga na Samarie na juska na ambage ti sese so ayeke tâ yongoro.” (Kus. 1:8; diko 1 Pierre 1:12.) Na gbe ti fango lege ti Christ, a fa tënë mingi na ngoi ti akozo Chrétien.​—aCol. 1:23.

¹⁶ Me Jésus afa so kusala so ayeke gue juska ti si na ngoi ti nda ni. Na pekoni so Jésus atokua adisciple ti lo ti fa tënë na ti sara si azo na popo ti amara kue aga adisciple, lo mû zendo na ala lo tene: “Mbi yeke na tere ti ala juska na lâ ni so aye ti ngoi so ayeke gue ti hunzi.” (Mat. 28:19, 20). Teti so lo ga Gbia na ngu 1914, Christ ayeke fadeso nduru mingi “na tere” ti adisciple ti lo ahon ti kozo na lo yeke sara kusala tongana Mokonzi ti ala. Na yâ ti article ti peko, e yeke bâ kpengba kusala so lo yeke sara ngbene ye na ngu 1914.

[Kete tënë na gbe ni]

Mo dabe ti mo na ni?

• Nyen la afa so Molenge ti Nzapa ayeke lani mbeni kpengba Mokonzi na Israël?

• Christ ayeke fa lege na congrégation ti lo na lege ti nyen?

• Christ asara nyen ti tene nzoni tënë amû ndo?

• Nyen la afa so Christ ayeke bâ ndo nzoni na ndo ti dutingo ti acongrégation oko oko kue na lege ti yingo?

[Foto na lembeti 24]

“Mbi to Ange na gbele mo”

[Foto na lembeti 26]

Tongana ti ândö, Christ amû ‘akoli so a mû ala tongana amatabisi’ ti fa lege na kundu ti lo