He bia na Jéhovah!

“Fade mbi sara bia ti sepela Nzapa ti mbi na lâ ni kue so mbi de na fini.”​—PS. 146:2.

1. Nyen la apusu lani maseka David ti sigigi na ambeni bia so ayeke na yâ ti mbeti ti Psaume?

NA NGOI so David ayeke lani maseka, lo mû angbonga mingi ti bata anyama ti babâ ti lo na yâ ti ngonda nduru na Bethléhem. Na ngoi so lo yeke bata angasangbaga, David abâ pendere ti aye so Jéhovah acréé: atongoro, “anyama ti benyama” nga “andeke ti nduzu”. Aye so lo bâ asara ye mingi na ndo ti lo na apusu lo ti sigigi na apendere bia ti gonda na Zo so aleke apendere ye so. A yeke wara mingi ti abia so David asigigi na ni na yâ ti mbeti ti Psaume.a​—Diko Psaume 8:4, 5, 8-10.

2. (a) Mozoko alingbi ti sara nyen na ndo ti mbeni zo? Mû mbeni tapande. (b) Psaume 34:8, 9 na Psaume 139:2-8 afa nyen na e na ndo ti songo ti David na Jéhovah?

² A yeke peut-être na ngoi ni so la si David amaï kode ti lo ti zo ti pikango mozoko. Teti so lo hinga ti pika mozoko nzoni mingi, a tisa lo ti pika mozoko na harpe teti Gbia Saül (aProv. 22:29). Mozoko ti David adë lani bê ti gbia ni so ayeke na kpale tongana ti so laso nzoni mozoko ayeke dë bê ti zo. Na ngoi kue so David ayeke pika mozoko, “bê ti Saül aduti nzoni”. (1 Sam. 16:23). David ayeke lani zo so akpe mbeto ti Jéhovah. Abia so lo sigigi lani na ni angbâ na ngangu juska laso. Gbu li kete! A sara laso ngu 3000 tongaso awe na peko ti so David abâ gigi. Azo kutu mingi so dutingo ti ala ayeke nde nde nga so ayeke na yâ ti akodoro nde nde ayeke diko lakue apsaume ti David ti wara dengo bê nga na beku.​—2 Chron. 7:6; diko Psaume 34:8, 9; 139:2-8; Amos 6:5.

Mozoko ayeke na kota ndo na yâ ti tâ vorongo

3, 4. Na ngoi ti David, aye wa a zia na sese so andu abia so a yeke voro na Nzapa?

³ David ahinga ti pika mozoko nzoni mingi na lo pika lani amozoko ti gonda na Jéhovah. Na pekoni so lo ga gbia ti Israël, David aleke si apendere mozoko aduti na popo ti aye so a yeke sara lani na yâ ti tabernacle. Na popo ti aLévite 38 000 so ayeke sara lani kusala na temple, a mû ambeni 4 000 tongaso ti ‘sepela L’Éternel’ so ambeni 288 ayeke azo so “ahinga lege ti sara bia nzoni na L’Éternel”.​—1 Chron. 23:3, 5; 25:7.

⁴ David la asigigi na mingi ti abia so aLévite ayeke pika na ala yeke he ni lani. Tongana mbeni zo ti Israël awara lege lani ti duti dä na ngoi so a yeke he apsaume wala abia ti David so, a yeke ndu bê ti lo mingi. Na pekoni, na ngoi so a mû lani arche ti mbele ti gue na ni na Jérusalem, “David asara tënë na amokonzi ti mara ti Lévi ti iri aita ti ala so ahinga lege ti sara bia, si ala luti ti sara bia ngangu na ye ti musique, na kundi, na harpe, na kpolo, si azo amä bia ti ngia ti ala.”​—1 Chron. 15:16.

5, 6. (a) Ngbanga ti nyen a bâ mozoko na nene ni mingi na ngoi ti komandema ti David? (b) Nyen la afa na e so mozoko ayeke na kota ndo mingi na yâ ti vorongo Nzapa na Israël ti giriri?

⁵ Ngbanga ti nyen na ngoi ti David a bâ mozoko na nene ni tongaso? A yeke ndali ti so gbia ni ayeke lani zo ti pikango mozoko? Ên-ën, raison ni ayeke nde. A fa ni angu mingi na pekoni na ngoi so nzoni Gbia Ezéchias akiri aleke yâ ti akusala so a yeke sara na yâ ti temple. Na 2 Chronique 29:25 a tene: ‘Lo [Ezéchias a]sara si azo ti mara ti Lévi aluti na da ti L’Éternel na kpolo, na kundi, na harpe, na lege ti komandema ti David, na ti Gad zo ti gbia David so abâ nda ti ye, na ti prophète Nathan. Teti L’Éternel amû komandema so na lege ti aprophète ti Lo.’

⁶ Biani, Jéhovah la amû yanga na lege ti aprophète ti lo ti tene azo so ayeke voro lo asepela lo na lege ti abia. A hunda na azo ti hengo bia so a mû ala lani na yâ ti kete mara ti Lévi ti sara mbeni kusala nde pëpe tongaso si ala wara ngoi mingi ti sigigi na abia na, mingi ni, ti tara pekoni.​—1 Chron. 9:33.

7, 8. Tongana a ndu tënë ti hengo abia ti Royaume, nyen la ayeke kota mingi ahon kode ti hengo bia?

⁷ Peut-être mo tene: “Tongana a ndu tënë ti hengo bia nzoni, mbi lingbi ti duti lâ oko pëpe na popo ti amaître ti hengo bia so ayeke he lani bia na Tente ti Bungbi.” Me a yeke pëpe aLévite kue so ayeke sara mozoko lani la ayeke amaître ti hengo bia. Tongana e bâ na 1 Chronique 25:8, e bâ so ambeni angbâ ti “manda” ni mandango. A yeke nga nzoni ti hinga so na yâ ti ambeni kete mara ti Israël, a yeke wara nga ambeni zo so ahinga ti pika mozoko nzoni nga na azo so ahinga ti he bia nzoni. Me Jéhovah amû kua ti mozoko na aLévite. Kite ayeke pëpe so atâa ala yeke ‘amaître’ wala azo so angbâ ti “manda” ni mandango, aLévite kue so ayeke be-ta-zo asara lani kusala ti hengo bia na bê ti ala kue.

⁸ David aye lani mozoko mingi na lo hinga kua ni nzoni. Me gi kode ti lo ni la ayeke lani kota ye mingi na lê ti Nzapa? Na Psaume 33:3, David atene: “Sara [mozoko] ngangu na lege ti ndara.” Tënë ni ayeke polele: Kota ye ni ayeke ti he bia na “ngangu” ti e kue ti sepela Jéhovah.

Kusala ti mozoko na yâ ti tâ vorongo na peko ti David

9. Fa ye so mo lingbi ti bâ wala ti mä tongana mo gue na ngoi ti mungo temple na Nzapa na ngoi ti komandema ti Salomon.

⁹ Na ngoi ti komandema ti Salomon, mozoko ayeke lani na kota ndo na yâ ti aye so a yeke sara ndali ti tâ vorongo. Na ngoi ti mungo temple na Nzapa, a yeke wara gbâ ti bungbi ti hengo bia. A yeke wara bungbi ti azo 120 so ala yeke huru ti ala gi atrompette. (Diko 2 Chronique 5:12.) Bible atene so “azo ti trompette [so kue ayeke aprêtre] na azo ti sara bia asara bia kue legeoko, na ala kue ayä yanga ti ala legeoko ti sepela na ti mû merci na L’Éternel”, teti “lo yeke nzoni, teti nzobe ti Lo angbâ lakue.” Tâ gi na ngoi so bia so a he na nzerengo tere ayeke gue na li ni, “mbinda asi da ni,” ye so afa so Jéhovah ayeda na ni. Kite ayeke pëpe so bia ni anzere lani mingi tongana mo mä toto ti atrompette nga na go ti azo saki mingi so ayeke he bia ague oko.​—2 Chron. 5:13.

10, 11. Nyen la afa so akozo Chrétien ayeke voro Nzapa na lege ti mozoko?

¹⁰ Akozo Chrétien nga kue ayeke voro lani Nzapa na lege ti mozoko. Na ngoi ni kâ, ala yeke bungbi tere ti voro Nzapa na yâ ti atabernacle wala atemple pëpe, me na yâ ti ada ti amba ti ala. Atâa so a sara lani aye ti sioni na ala nga ala wara akpale mingi, ala ngbâ lakue ti gonda Nzapa na lege ti abia.

¹¹ Bazengele Paul awa aita ti lo ti kodoro ti Colosses lo tene: “Ala ngbâ ti gboto mê ti mba na popo ti ala na lege ti apsaume, abia ti sepelango na Nzapa, abia ti yingo so a he ni nzoni.” (aCol. 3:16). Na pekoni so a bi Paul na Silas na da ti kanga, ala to nda ti “sambela na ala yeke he bia ti sepela Nzapa”, atâa so ala yeke na mbeti ti bia pëpe (Kus. 16:25). Tongana a bi mo na da ti kanga, abia ti royaume oke la mo lingbi ti he na li?

12. E lingbi ti sara nyen ti fa so e bâ na nene ni abia ti Royaume?

¹² Teti so mozoko ayeke na kota ndo na yâ ti aye so e yeke sara ti voro na Nzapa, a yeke nzoni e hunda tere ti e: ‘Mbi yeke bâ ni na nene ni? Mbi yeke sara ka kue ti si na l’heure na abungbi nga na akota bungbi ti bungbi oko na aita ti he bia ti tongo nda ni? Nga mbi yeke he bia na bê ti mbi kue? A yeke he ka bia na popo ti Ekole ti Kusala ti aChrétien na Bungbi ti Kusala, nga na popo ti diskur na Mandango Tour ti Ba Ndo. Mbi yeke wa amolenge ti mbi ti tene ala bâ ni pëpe tongana mbeni kete ngoi ti wungo tere? wala tongana lege la azi na ala ti sigigi senge senge, peut-être ti gboto gere kete.’ Hengo bia ayeke nga mbeni ye so e yeke sara ti voro na Nzapa. Biani, atâa e yeke “amaître” ti hengo bia wala azo so angbâ ti “manda” ni mandango, a lingbi e kue e bungbi lego ti e ti sepela Jéhovah.​—Bâ 2 aCorinthien 8:12.

Tongana ngoi ayeke hon, abezoin ti e ayeke changé

13, 14. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni ti he bia na bê kue na ngoi ti abungbi? Mû mbeni tapande.

¹³ Ahon ngu 100 tongaso awe, Tour ti Ba Ndo ti ngoi ni kâ afa mbeni raison so ndali ni abia ti Royaume ayeke kota ye mingi. A tene: “Hengo bia ayeke mbeni nzoni lege ti yôro tâ tënë na yâ ti bê ti azo ti Nzapa nga na yâ ti li ti ala.” A mû mingi ti atënë ti yâ ti abia ti e na yâ ti Bible. Tongaso, batango ambeni tënë ti yâ ti abia so na li ti e ayeke mbeni pendere lege ti yôro tâ tënë na yâ ti bê ti e. Mingi ni, azo so kozo gango ti ala na bungbi la, apendere bia so a he na bungbi ti congrégation andu bê ti ala ngangu.

¹⁴ Na mbeni lakui na ngu 1869, tongana Charles Taze Russell alondo na kua lo yeke kiri, lo mä bia so a yeke he ni na yâ ti mbeni da so ayeke na gbe ti sese. A yeke lani na mbeni ngoi so lo pensé so lo lingbi lâ oko pëpe ti hinga tâ tënë na ndo ti Nzapa. Tongaso, lo soro ti bi tere ti lo kue na yâ ti dengo-buze ti lo. Lo tene so tongana ni wara gbâ ti nginza, ni lingbi kamême ti mû maboko na azo mingi na lege ti mitele même tongana ni lingbi ti mû maboko na ala pëpe na lege ti yingo. Ita Russell alï na yâ ti da ni, apoussière amû yâ ni, lo wara azo na ala yeke voro Nzapa na yâ ti da ni. Lo duti lo mä tënë. Na pekoni lo sû mbeti lo tene ye so ni mä lani na bï ni so “asara si, grâce na mungo maboko ti Nzapa, mabe ti [ni] so awoko akiri akpengba na [ni] mä na bê so Bible ayeke tënë ti yanga ti Nzapa.” Bâ so kozo ye so apusu lani Ita Russell ti gue na bungbi ayeke hengo bia.

15. Afini lumière wa asara si e yeke na bezoin ti fini mbeti ti bia?

¹⁵ Tongana ngoi ayeke hon, e wara afini lumière na ndo ti ambeni versê ti Bible. A-Proverbe 4:18 atene: “Lege ti azo ti mbilimbili ayeke tongana lâ ti ndapre so asu, a su mingi, juska a ga kota lâ.” Afini lumière so andu nga atënë ti yâ ti abia ti e. Ngu 25 ahon awe ngbene ye so aTémoin ti Jéhovah na ando mingi ahe bia na mbeti ti bia E sepela Jéhovah na abia ti e.b Na pekoni so a sigigi na mbeti ti bia so, lumière aza mingi na ndo ti ambeni tënë, na ambeni tënë ti yâ ti mbeti ti bia so aga ngbene ni awe. Na tapande, e yeke tene mbeni pëpe “alengo ti yingo” me “lengo ti yingo”. Afango ye so asara si e yeke biani na bezoin ti mbeni fini mbeti ti bia.

16. Tongana nyen fini mbeti ti bia ti e ayeke mû maboko na e ti sara ye ague oko na wango ti Paul so ayeke na aÉphésien 5:19?

¹⁶ Ndali ti tënë so nga na ambeni nde, Bebungbi ayeda ti tene a sigigi na mbeni fini mbeti ti bia so iri ni ayeke He bia na Jéhovah. Na yâ ti mbeti ti bia so a kiri na wungo ti abia ni na gbe ni. Abia ni ayeke 135. Teti so wungo ti abia ni ayeke mingi pëpe, e lingbi ti manda ni na ti bata kamême na li atënë ti yâ ti ambeni fini bia so. Ye so ague oko na wango ti Paul so ayeke na aÉphésien 5:19.​—Diko ni.

Fa so mo ye abia so mingi

17. Tongana mbeto ti tene e he bia na lege ni pëpe na ngoi ti abungbi asara e, aye wa ayeke mû maboko na e ti hon ndo ni?

¹⁷ A lingbi e zia si mbeto ti tene e he bia na lege ni pëpe akanga lege na e ti he bia na ngoi ti abungbi? Tara ti bâ ye ni tongaso: Tongana a ndu sarango tënë, a yeke tâ tënë so “fani mingi e kue e yeke pika gere ti e.” (Jacq. 3:2). Atâa so e yeke sara tënë na lege ni pëpe, ye so akanga lege na e pëpe ti sepela Jéhovah na fango tënë da na da. Ni la, ngbanga ti nyen ti zia si go ti e so ayeke nzoni pëpe na hengo bia akanga lege na e ti sepela Jéhovah na lege ti abia ti e? Jéhovah so “asara yanga ti zo” ayeke na ngia ti mä go ti e na hengo bia ti sepela lo.​—Ex. 4:11.

18. Nyen la amû maboko na aita mingi ti manda afini bia?

¹⁸ CD He bia na Jéhovah so a pika mozoko ni na piano amû maboko na aita mingi ti manda afini bia so. Anzere mingi ti mä amozoko so. Tongana mo yeke mä afini bia so fani mingi na yanga-da na mo he ni na yâ ti mbeti ti bia ti mo, a yeke mû maboko na mo ti manda atënë ti yâ ti abia so na mo yeke duti ande na mbeto pëpe ti he abia so na Da ti Royaume.

19. Aye wa a hunda ti sara ti leke amozoko ti Royaume?

¹⁹ A yeke ngangu pëpe ti bâ akua so a sara ti leke abia so e yeke mä ka ni na ngoi ti kota bungbi ti lango oko, kota bungbi ti circonscription nga na kota bungbi ti district tongana mbeni ye so ayeke ngangu pëpe. A hunda ti sara akua mingi ti leke amozoko so. Tongana a soro abia ni awe, a lingbi a sû ni nzoni na a mû ni na azo ti pikango mozoko ti bungbi ti e (Watchtower) so wungo ti ala ayeke 64 ti tene ala pika ni. Azo ti pikango mozoko ni ayeke mû angbonga mingi ti manda ni na pekoni ala wara tere fani mingi ti tara pekoni ti tene a ga nzoni. Na nda ni, a yeke zia ni na ndo ti CD na mbeni ndokua ti e so ayeke na Patterson, New York. Na popo ti aita ni so, ambeni bale-oko ayeke lango na kodoro ti Amerika pëpe. Ala kue abâ tongana mbeni pasa la ala wara ti leke pendere mozoko ndali ti akota bungbi. A yeke nzoni e kiri singila ndali ti pendere kusala so ala sara so. Tongana président ti kota bungbi ahunda na e ti mû place na ti duti kpô ti mä pendere mozoko so, zia e sara ni hio.

20. Nyen la mo soro ti ngbâ ti sara?

²⁰ Jéhovah ayeke dengi mê na abia so e yeke he ti sepela na lo. Lo bâ ni na nene ni mingi. E lingbi ti zia ngia na bê ti lo na hengo bia na bê ti e kue na ngoi kue so e yeke wara tere ti voro lo. Ni la, atâa e yeke amaître ti hengo bia wala e ngbâ ti manda ni mandango, zia e “he bia na Jéhovah”!​—Ps. 104:33, FD.

[Kete tënë na gbe ni]

Mo tene ti mo nyen?

• Atapande wa ti giriri afa so mozoko ayeke na kota ndo na yâ ti aye so e yeke sara ti voro na Nzapa?

• Ti mo, kamba wa ayeke na popo ti sarango ye alingbi na commandement ti Jésus so ayeke na Matthieu 22:37 nga na hengo abia ti Royaume na bê kue?

• Ambeni ye wa e lingbi ti sara ti fa so e kiri singila ndali ti abia ti Royaume?

[Foto na lembeti 31]

Mo yeke wa amolenge ti mo ti tene ala sigigi senge senge pëpe na ngoi ti hengo bia?