Jéhovah ayeke Nzapa so “ayeke mû siriri”

“Zia Nzapa, lo so ayeke mû siriri, aduti na ala kue.”​—AROM. 15:33.

1, 2. Nyen la a sara tënë ni na Genèse chapitre 32 na 33? Nyen la asi na pekoni nyen?

GBU li kete na ndo ti ye so: Aita use ague ti wara tere. Ala gue ti tingbi tere nduru na Penuel so ayeke nduru na popo-hoto ti Jabbok na mbage ti tö ti Ngu ti Jourdain. Aita ni so ayeke Ésaü na Jacob nga a ninga ala bâ tere pëpe. Ngu bale-use kozoni, Ésaü akä droit ti lo ti kozo molenge na ita ti lo Jacob. Na ngoi so Ésaü amä so Jacob ayeke na lege ti kiri, lo mû azo 400 na tere ti lo ti gue ti mû devant ti Jacob. Tongana Jacob amä tënë ni mbeto ahon ndo ti lo. Jacob apensé so Ésaü angbâ ti sara ngonzo na tere ti lo na Ésaü aga ti fâ lo. Tongaso, lo mû anyama na azo ti kua ti lo ti gue na ni na Ésaü tongana matabisi. Tongana groupe oko oko ti azo ti kua ti Jacob asi na Ésaü na gbâ ti anyama, ala tene na lo so anyama ni so ayeke amatabisi so ita ti lo Jacob atokua na lo. Anyama so Jacob atokua na lo ahon 550.

² Nyen la asi na ngoi so Ésaü na Jacob awara tere? Jacob asara ye na mbeto pëpe nga lo sara tere ti lo kete. Lo gue na devant ti Ésaü na lo kuku na sese na gbe ti lo fani mbasambala! Kozoni na ye so, Jacob asara ye so ayeke kota mingi. Lo hunda na Jéhovah na yâ ti sambela ti bata lo si Ésaü asara sioni na lo pëpe. Jéhovah akiri tënë na sambela ti lo. Bible atene: “Ésaü akpe ti të lo, lo gbu lo, na lo tï na go ti lo, na lo hunu yanga ti lo.”​—Gen. 32:11-20; 33:1-4.

3. Mbaï ti Jacob na Ésaü afa nyen na e?

³ Mbaï ti Ésaü na Jacob so afa so e lingbi ti sara ye kue so e lingbi ti sara ti leke akpale na popo ti e na aita ti e na yâ ti congrégation. Tongana e sara ni pëpe, siriri nga na beoko ti congrégation ayeke buba. Jacob agi ti duti na siriri na Ésaü. A yeke pëpe ngbanga ti so lo sara mbeni ye ti sioni na tere ti ita ti lo si a yeke na lo ti hunda pardon na lo. Ésaü la abâ droit ti lo ti kozo molenge na nene ni pëpe na lo kä ni na Jacob teti sembe ti kobe oko (Gen. 25:31-34; aHéb. 12:16). Tapande ti Jacob afa so a lingbi e sara ye mingi si e bata siriri na popo ti e na aita ti e. A fa nga so tongana e hunda Jéhovah na yâ ti sambela ti mû maboko na e ti sara ni, lo yeke kiri tënë na sambela ni. Na yâ ti Bible gbâ ti atapande ayeke dä so afa tongana nyen ti ngbâ ti duti na siriri na azo. E yeke bâ ambeni.

Tapande so ayeke nzoni ahon atanga ni kue

4. Nyen la Nzapa asara ti zi azo na gbe ti siokpari nga na kuâ?

⁴ Jéhovah la ayeke tapande so ayeke nzoni ahon atanga ni kue ti zo so ayeke gi ti duti na siriri na azo. Lo yeke ‘Nzapa so ayeke mû siriri’. (aRom. 15:33). Gbu li na ndo ti aye kue so Jéhovah asara ti mû lege na e ti ga akamarade ti lo. Teti so e yeke ahale ti Adam na Ève so ayeke awasiokpari, e lingbi na “futa ti peko ti siokpari”. (aRom. 6:23). Me, teti so Jéhovah aye e mingi, lo leke lani ti tene a sö e na gbe ti siokpari nga na kuâ. Ni la, lo tokua Jésus, Molenge ti lo so lo ye lo mingi, ti tene a dü lo tongana mbeni zo so alingbi kue. Nga, Jésus ayeke na ngia ti sara ye so Babâ ti lo aye nga ti mû fini ti lo na sandaga ndali ti e (Jean 10:17, 18). Na pekoni tâ Nzapa azingo Jésus ti wara fini na yayu. A yeke kâ na yayu la Jésus afa na Jéhovah ngere ti mênë ti lo so a tuku. Sandaga so, wala ngere so a futa ti zi na azo, ayeke zi na gbe ti ngbanga ti kuâ ti lakue lakue azo kue so achangé lege ti ala.​—Diko aHébreu 9:14, 24.

5, 6. Tongana nyen la mênë ti Jésus aleke songo so abuba na popo ti Nzapa na azo?

⁵ Siokpari asara si azo aga awato ti Nzapa. Tongana nyen la sandaga ti Jésus amû maboko na azo? Ésaïe 53:5 atene: “Na lege ti pika so Lo wara, e wara siriri; na lege ti kä ti Lo, e ga nzoni.” Sandaga ti Jésus asara si lege azi na azo so amä yanga ti ga akamarade ti Nzapa. Bible atene nga atene: “Na lege ti ngere so Molenge ni afuta ti zi azo, a zi e na lege ti mênë ti lo, biani a pardone afaute ti e.”​—aÉph. 1:7.

⁶ Bible atene: “Nzapa abâ so a yeke nzoni ti zia si aye kue asi singo na yâ ti [Christ].” Ye so afa so Nzapa amû Jésus ti sara si ye so lo leke ti sara aga tâ tënë. Nyen la Nzapa aleke ti sara nyen? Nzapa aleke ti ‘sara si songo akiri na popo ti lo na tanga ti aye kue na lege ti mênë ti Christ so lo tuku ni’. “Tanga ti aye kue” so Nzapa akiri ti sara songo na ni andu “aye so ayeke na yayu” nga na “aye so ayeke na ndo ti sese”. Aye ni so ayeke nyen?​—Diko aColossien 1:19, 20.

7. “Aye so ayeke na yayu” na “aye so ayeke na ndo ti sese” ayeke nyen?

⁷ Sandaga ti Jésus asara si “a diko” aChrétien so a soro ala ti gue na yayu “azo ti mbilimbili” tongana amolenge ti Nzapa nga ti “duti na siriri na Nzapa”. (Diko aRomain 5:1.) Bible atene ala yeke “aye so ayeke na yayu” ndali ti so ala yeke na beku ti gue na yayu nga “ala yeke komande tongana agbia na ndo ti sese.” (Apoc. 5:10). “Aye so ayeke na ndo ti sese” aye ti sara tënë ti azo so achangé bê ti ala, so na nda ni ayeke wara ande fini ti lakue lakue na ndo ti sese.​—Ps. 37:29.

8. So Jéhovah ague ngbii ti duti na siriri na azo asara nyen na ndo ti mo?

⁸ Na fango singila ti bê ti lo ndali ti ye so Jéhovah aleke so, Paul atene na aChrétien ti Éphèse so a soro ala ti gue na yayu, lo tene: “Nzapa, so ayeke sara nzoni bê mingi na zo, asara si e kiri na fini legeoko na Christ, atâa so e kui lani awe na yâ ti afaute ti e. A yeke ndali ti kota nzobe ti Nzapa si a sö ala so.” (aÉph. 2:4, 5). Atâa e yeke na beku ti gue na yayu wala ti ngbâ na sese, e kue e kiri singila mingi teti nzoni bê ti Nzapa nga na kota nzobe ti lo. E kiri singila mingi ndali ti aye kue so Jéhovah asara ti mû lege na azo ti duti na siriri na lo. Na ambeni ngoi e yeke wara ambeni kpale so alingbi ti buba dutingo beoko ti congrégation. Na yâ ti angoi tongaso, a yeke nzoni e pensé na ndo ti tapande ti Nzapa na e bata siriri na popo ti e na aita ti e.

Manda ye na lege ti tapande ti Abraham na Isaac

9, 10. Na lege wa Abraham afa so lo ye ti bata siriri na popo ti lo na azo?

⁹ Bible asara tënë ti Abraham atene: “‘Abraham amä na bê na Jéhovah, ndali ti mabe ti lo Nzapa adiko lo tongana zo ti mbilimbili’, na a iri lo ‘kamarade ti Jéhovah.’” (Jacq. 2:23). Mbeni ye so Abraham asara so afa so lo mä na bê na Jéhovah ayeke so lo ngbâ ti duti na siriri na azo. Na tapande, mbeni papa atï lani na popo ti azo ti batango anyama ti Abraham na ala ti Lot, molenge ti ita ti lo (Gen. 12:5; 13:7). Abraham na Lot abâ so nzoni ye ti sarango ni ayeke ti tene ala kangbi. Bâ ye so Abraham asara na yâ ti ngangu ye so asi so. Abraham atene pëpe so a lingbi lo la lo mû ndangba desizion ni ndali ti so lo la lo yeke kota zo nga so lo yeke na kpengba songo na Jéhovah. Nde na so, lo fa so lo ye ti ngbâ ti duti na siriri na Lot.

¹⁰ Abraham atene na Lot: “Mbi hunda mo, zia tiri aga na popo ti mbi na mo pëpe, na popo ti aboi-nyama ti mbi na aboi-nyama ti mo pëpe, teti e yeke aita. Sese ni kue ayeke na gbele mo pëpe? Mbi hunda mo, mo mveni, mo kangbi na mbi. Tongana mo gue na mbage ti gati, fade mbi gue na mbage ti koti; wala tongana mo gue na mbage ti koti, fade mbi gue na mbage ti gati.” Lot asoro ti lo mbage ti ndo ni so ayeke nzoni mingi, me Abraham abata lo na bê pëpe (Gen. 13:8-11). Ambeni ngoi na pekoni, na ngoi so aturugu amû Lot na ngbâa ahon na lo, hio Abraham alondo ti gue ti zi lo.​—Gen. 14:14-16.

11. Tongana nyen la Abraham angbâ ti bata siriri na popo ti lo na avoizin ti lo aPhilistin?

¹¹ Bâ nga tongana nyen Abraham asara ye so lo lingbi ti sara ti ngbâ ti duti na siriri na aPhilistin so ayeke avoizin ti lo na sese ti Canaan. A-Philistin agbu na ngangu dungu so azo ti kua ti Abraham azi na Béer-Séba. Abraham so alondo ti kinda agbia osio so agbu Lot na ngbâa ayeke sara ande ye tongana nyen? Ahon ti tiri ti tene a kiri na lo dungu ni, Abraham azi yanga pëpe. Na pekoni, gbia ti aPhilistin aga ti bâ Abraham ti tene ala te mbele ti siriri na popo ti ala. Abraham ayeda ti sara ye na nzoni bê na mbage ti ahale ti gbia ni. A yeke gi na peko ti ye so la Abraham atene na gbia ni tënë ti dungu so aPhilistin amû na ngangu. Tënë ti dungu so ason gbia ni na lo kiri na ni na Abraham. Abraham angbâ ti duti na ndo ni so na siriri tongana mbeni wande.​—Gen. 21:22-31, 34.

12, 13. (a) Isaac amû tapande ti babâ ti lo tongana nyen? (b) Tongana nyen la Jéhovah airi tënë nzoni na ndo ti ngangu so Isaac asara ti bata siriri?

¹² Isaac aye siriri tongana babâ ti lo Abraham. Lo sara ye kue so lo lingbi ti sara ti duti na siriri na aPhilistin. Teti so warango kobe aga ngangu na ndo ni so, Isaac na azo ti sewa ti lo azia ndo ni so ahule mingi so a iri ni Lachaï-roï so ayeke na sese ti Négueb ala gue na Guérar so sese ni awoko pendere. Guérar ayeke kodoro ti aPhilistin. Jéhovah airi tënë nzoni na ndo ti Isaac, ye so asara si lo wara gbâ ti kobe ti yaka nga na gbâ ti anyama. Me, aPhilistin asara kota bê na tere ti lo. Ala ye pëpe ti tene amosoro ti lo amaï tongana ti babâ ti lo. Ni la, ala kanga adungu so awakua ti Abraham azi ni lani. Na nda ni, gbia ti aPhilistin atene na Isaac: “Mo londo na popo ti e mo gue.” Ti bata siriri na popo ti lo na aPhilistin, Isaac asara ye so gbia ni ahunda.​—Gen. 24:62; 26:1, 12-17.

¹³ Na pekoni so Isaac na azo ti sewa ti lo alondo ahon, aberger ti lo azi mbeni dungu. Aberger so ayeke aPhilistin atene so ngu ni ayeke ti ala. Na tapande ti babâ ti lo, Isaac aye pëpe ti tiri na ala. Lo tene na azo ti lo ti gue ti zi mbeni dungu ni nde. A-Philistin akiri atene a yeke ti ala. Ti bata siriri na popo ti lo na aPhilistin, Isaac amû azo ti sewa ti lo nga na aye ti lo kue lo gue na mbeni ndo nde. Azo ti kua ti lo azi mbeni dungu na ndo ni so na Isaac airi ni Rehoboth. Tongana ngoi ayeke hon, lo londo lo gue na Béer-Séba so ayeke mbeni ndo so sese ni awoko nzoni. Kâ, Jéhovah airi tënë nzoni na ndo ti lo na atene na lo: “Zia mbeto, teti Mbi yeke na mo, fade Mbi iri tënë nzoni na ndo mo, na Mbi sara si ahale ti mo awu mingi tënë ti boi ti Mbi Abraham.”​—Gen. 26:17-25.

14. Na ngoi so gbia ti aPhilistin agi ti te mbele ti siriri na Isaac, tongana nyen la Isaac afa so lo ye ti duti na siriri na lo?

¹⁴ Tâ tënë, Isaac alingbi fade ti tiri ndali ti droit ti lo ti sara kua na adungu so azo ti kua ti lo azi. Gbia ti aPhilistin ahinga so Jéhovah airi tënë nzoni na ndo ti aye kue so Isaac asara. Na ngoi so gbia ni na akota zo ti gbe ti lo aga ti bâ Isaac na Béer-Séba ti te mbele na lo, gbia ni atene: “E bâ L’Éternel ayeke na mo biani.” Me ti bata siriri, Isaac ague na ando nde nde fani mingi. Lo ye pëpe ti tiri. Ge nga kue, Isaac aye ti tene siriri aduti na popo ti lo na gbia ni. Bible atene: “Lo bi pumba teti ala, ala te na nyon. Ala londo fade na ndapre, ala deba na popo ti ala; na Isaac azia ala gue . . . na siriri.”​—Gen. 26:26-31.

Manda ye na lege ti tapande ti Joseph

15. Aita ti Joseph agi yanga ti lo ngbanga ti nyen?

¹⁵ Bible atene so Jacob, molenge ti Isaac, ayeke “zo so tënë ayeke na li ti lo pëpe.” (Gen. 25:27, FD). Tongana ti so e bâ fade, Jacob asara kue ti duti na siriri na ita ti lo Ésaü. Lo manda nzoni tapande ti babâ ti lo Isaac. Ka ti amolenge ti Jacob ayeke tongana nyen? Na popo ti amolenge ti Jacob ti koli 12 kue, Joseph la lo ye lo mingi. Joseph ayeke lani mbeni molenge so ayeke mä yanga nga lo yeke kpe zo. Joseph la babâ ti lo azia bê ti lo na lo mingi (Gen. 37:2, 14). Ye oko, ayaya ti Joseph asara bê na tere ti lo na ye so asara si ala yeke gi gi yanga ti lo. Ala ke lo bê oko, ni la ala kä lo na ngbâa. Na pekoni ala tene na babâ ti ala so mbeni nyama ti ngonda la afâ lo na babâ ni abâ atene a yeke tâ tënë.​—Gen. 37:4, 28, 31-33.

16, 17. Tongana nyen lege so Joseph asara ye na aita ti lo afa so lo ye ti ngbâ ti duti na siriri na ala?

¹⁶ Jéhovah airi tënë nzoni na ndo ti Joseph. Tongana ngoi ayeke hon, Joseph aga kozo gbenyongbia ti Égypte so ti tene gi Pharaon la ahon lo. Na ngoi so kota nzara atï na Canaan, aita ti Joseph ague na Égypte ti vo kobe, me ala hinga atene Joseph la pëpe ndali ti so lo yü bongo tongana azo ti Égypte (Gen. 42:5-7). Joseph alingbi fade ti sara ye na aita ti lo tongana ti so ala sara lani na lo nga na babâ ti lo. Me, lo sara ye kue so lo lingbi ti sara ti bata siriri na popo ti lo na ala. Na ngoi so ala fa so ala changé bê ti ala, Joseph afa tere ti lo na ala. Lo tene: “Zia vundu, na ngonzo agbu i pëpe teti i kä mbi si mbi ga na ndo so; teti Nzapa ato mbi kozoni na i, ti bata i na fini.” Na pekoni, lo su ngbangba ti aita ti lo kue, lo toto na ndo ti ala.​—Gen. 45:1, 5, 15.

¹⁷ Na peko ti kuâ ti babâ ti ala Jacob, aita ti Joseph apensé so Joseph alingbi peut-être ti futa kula na ala. Tongana ala fa na Joseph gingo bê ti ala, Joseph “atoto” na lo tene na ala: “I zia mbeto; fade mbi bata i na akete molenge ti i na kobe.” Ge nga kue, Joseph afa so lo ye siriri. Lo “lungula vundu na bê ti ala, lo sara tënë na ala na nzobe.”​—Gen. 50:15-21.

Atapande so “a sû ni ti tene a fa ye na e”

18, 19. (a) Nyen la mo manda na lege ti atapande so e sara tënë ni na yâ ti article so? (b) Na yâ ti article ti peko e yeke sara tënë na ndo ti nyen?

¹⁸ Paul atene: “Aye kue so a sû ândö giriri na yâ ti Mbeti ti Nzapa, a sû ni ti tene a fa ye na e, si na lege ti gbungo ngangu ti e nga na lege ti dengo bê so alondo na yâ ti Mbeti ti Nzapa e duti na beku.” (aRom. 15:4). Tapande ti Jéhovah so ayeke nzoni ahon atanga ni kue nga na tapande ti azo tongana Abraham, Isaac, Jacob nga na Joseph afa nyen na e?

¹⁹ Tongana e pensé na ndo ti aye kue so Jéhovah asara ti leke songo so abuba na popo ti lo na azo, e yeke gi ti sara ye kue so e lingbi ti sara ti ngbâ ti duti na siriri na azo. Ye so e manda na ndo ti Abraham, Isaac, Jacob nga na Joseph afa so ababâ na amama alingbi ti duti anzoni tapande teti amolenge ti ala. E manda nga so Jéhovah ayeke iri tënë nzoni na ndo ti azo so ayeke sara ngangu ti duti na siriri na amba ti ala. Ye so amû maboko na e ti hinga ndani so Paul atene Jéhovah ayeke ‘Nzapa so ayeke mû siriri’! (Diko aRomain 15:33; 16:20.) Article ti peko ayeke fa ndani so Paul atene a lingbi e ngbâ ti gi ti duti na siriri na azo nga tongana nyen la e lingbi ti sara ni.

Mo manda nyen?

• Kozoni ti tene Jacob atingbi na Ésaü, nyen la lo sara ti bata siriri na popo ti lo na Ésaü?

• Jéhovah asara aye mingi ti mû lege na azo ti duti na siriri na lo. Ye so apusu mo ti sara nyen?

• Tapande ti azo tongana Abraham, Isaac, Jacob nga na Joseph afa nyen na mo?

[Afoto na lembeti 19]

Akpengba ye wa Jacob asara ti bata siriri na popo ti lo na Ésaü?