Mû maboko na azo ti “zingo na lango”
“Ala hinga ngoi ni, ngbanga ti so ngbonga ni alingbi awe ti tene ala zingo na lango.”—AROM. 13:11.
MO LINGBI TI FA NDANI?
Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti tene aChrétien alango pëpe na lege ti yingo?
Ngbanga ti nyen a yeke nzoni awafango tënë so alango pëpe ahinga ti mä zo nga ahinga ti bâ ndo nzoni?
Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti tene e sara ye na nzoni bê nga e ne zo na ngoi ti fango tënë?
1, 2. Na lege wa azo mingi ayeke na bezoin ti tene a zingo ala?
NGU oko oko azo saki mingi ayeke wara kuâ ndali ti so ala lango na ngoi so ala yeke kpe na kutukutu. Ti ambeni zo, a zi ala na kua ndali ti so ala zingo hio ti gue na kua ape wala ala lango na ngoi ti kua. Me langongo na lege ti yingo alingbi ti ga na aye ti sioni mingi. A yeke kota ye mingi, ndani la Bible atene: “Ngia ayeke na lo so lê ti lo angbâ na zingo ni.”—Apoc. 16:14-16.
2 Na ngoi so kota lâ ti Jéhovah ayeke pusu nduru nduru, mingi ti azo ayeke lango na lege ti yingo. Même ambeni kota zo ti a-eglize atene azo ti ala ayeke ‘azo so aye lango mingi.’ Ti lango na lege ti yingo aye ti tene nyen? Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti tene lê ti atâ Chrétien angbâ na zingo ni? E lingbi ti sara tongana nyen ti mû maboko na azo ti zingo na lango na lege ti yingo?
TI LANGO NA LEGE TI YINGO AYE TI TENE NYEN?
3. Ti mo zo so alango na lege ti yingo ayeke zo so ayeke sara ye tongana nyen?
3 Mingi ni azo so ayeke sara ye oko ape la alango. Me, azo so alango na lege ti yingo alingbi ti duti na aye mingi ti sarango ni; me aye ni so ayeke aye ti yingo ape. Peut-être ala yeke bi tere ti ala kue na yâ ti aye so zo ayeke gi bê ti lo dä lâ na lâ, wala ala yeke gi ti sara gi aye so amû ngia na ala, ala yeke gi kota ndo wala mosoro. Na ngoi so ala yeke sara aye so, ala bi bê ti ala mingi pëpe na ndo ti abezoin ti ala na lege ti yingo. Me, azo so alango pëpe na lege ti yingo ahinga so e yeke na “alango ti nda ni,” ni la ala yeke sara kue ti sara ye so bê ti Nzapa aye.—2 Pi. 3:3, 4; Luc 21:34-36.
4. Paul aye ti tene nyen tongana lo tene: “Zia e lango pëpe tongana ti so atanga ni ayeke lango”?
4 Diko 1 aThessalonicien 5:4-8. Ge Bazengele Paul ayeke wa amba ti lo aChrétien ti “lango pëpe tongana ti so atanga ni ayeke lango.” Lo ye ti tene nyen? Na tapande, e lingbi ti “lango” na lege so e sara sanka ti afango ye ti Nzapa na ndo ti nzoni sarango ye. E lingbi nga ti “lango” tongana e ke ti yeda so ngoi ti Jéhovah ti futi azo so akpe lo pëpe apusu nduru nduru. A lingbi e bâ si mara ti azo tongaso asara ngangu na ndo ti e pëpe ti sara ye tongana ala wala ti duti na abango ndo ti ala.
5. Aye wa la ayeke fa so mbeni zo alango na lege ti yingo?
5 Ambeni zo apensé ti ala so mbeni Nzapa ti hunda ala ndali ti aye so ala sara ayeke dä ape (Ps. 53:2). Ambeni apensé so Nzapa ayeke bi bê ti lo na e ape, tongaso a yeke kota ye pëpe ti tene e bi bê ti e na lo. Me ambeni apensé so tongana ala gue na yâ ti mbeni eglize, a yeke sara si ala ga kamarade ti Nzapa. Azo so kue alango na lege ti yingo. Ala yeke na bezoin ti zingo na lango. E yeke sara tongana nyen ti mû maboko na ala?
A LINGBI E WANI E LANGO PËPE
6. Ngbanga ti nyen a lingbi aChrétien asara kue ti lango pëpe na lege ti yingo?
6 Tongana e ye ti zingo azo na lango, a lingbi e wani e lango pëpe. Ye so ahunda ti sara nyen? Bible afa so ti lango na lege ti fä ague oko na “akusala so ayeke ti bingo” so ayeke: pumba ti kirikiri, nyongo sämba ahon ndo ni, sarango lango-sioni, sarango sioni ye na kamene pëpe, papa nga na sarango mbanda. (Diko aRomain 13:11-14.) Ti kpe mara ti sarango ye tongaso ayeke kete ye pëpe. A yeke kota ye ti tene lê ti e akpengba. Mbeni zo so abâ langongo na ngoi so lo yeke kpe na oto tongana ye ti ngia alingbi ti zia fini ti lo na lê ti kpale. A yeke kota ye ti tene mbeni Chrétien ahinga so langongo na lege ti yingo alingbi ti sara si lo wara kuâ.
7. Na lege wa dutingo na nzoni bango ndo pëpe na ndo ti azo ayeke sara ngangu na ndo ti e?
7 Na tapande, mbeni Chrétien alingbi ti pensé so azo kue ti yâ ti territoire ti lo ake nzoni tënë awe na ala yeke changé pëpe (aProv. 6:10, 11). Lo lingbi ti tene: ‘Tongana zo oko ayeke sara nzara ti nzoni tënë pëpe, ngbanga ti nyen ti sara ngangu ti ndu bê ti azo wala ti mû maboko na ala?’ Tâ tënë, laso azo mingi alingbi ti lango na lege ti yingo, me dutingo ti ala nga na bango ndo ti ala alingbi ti changé. Ambeni ayeke zingo na lango nga ala yeke yeda na nzoni tënë. E lingbi ti mû maboko na ala tongana e wani e lango pëpe, na tapande na gingo afini lege ti fa tënë ti Royaume na mbeni lege so anzere na zo. Ti tene e lango pëpe, a lingbi e girisa pëpe ndani so fango tënë ayeke kota ye.
NDANI SO FANGO TËNË AYEKE KOTA YE
8. Ngbanga ti nyen kusala ti fango tënë ayeke kota ye mingi?
8 Girisa pëpe so atâa azo ayeda na ni wala ala ke ni, fango tënë ti e ayeke mû gonda na Jéhovah nga ayeke kota ye na yâ ti gango tâ tënë ti ye so Jéhovah aleke ti sara. Na yâ ti kete ngoi, a yeke dë ngbanga na ndo ti azo so ayeda na nzoni tënë pëpe. A yeke fâ ngbanga ti azo alingbi na sarango ye ti ala na gbele tënë so e yeke fa (2 aThes. 1:8, 9). Nga a yeke duti na lege ni pëpe tongana mbeni Chrétien atene so a yeke kota ye pëpe ti fa tënë ngangu ndali ti so “a yeke zingo ande na kuâ azo ti mbilimbili na azo ti mbilimbili pëpe.” (Kus. 24:15). Na lege ti Mbeti ti Nzapa e hinga so azo so ayeke tongana “angasa” ayeke “wara kuâ teti lakue lakue”. Fango tënë ti e ayeke fa na gigi nzoni bê ti Nzapa, a yeke mû lege na azo ti changé na ti wara “fini ti lakue lakue.” (Mat. 25:32, 41, 46; aRom. 10:13-15). Me tongana e fa tënë pëpe, azo ayeke wara lege tongana nyen ti mä tënë so ayeke mû lege na ala ti sö fini ti ala?
9. Tongana nyen fango nzoni tënë aga na ye ti nzoni na mo nga na ambeni zo?
9 Fango nzoni tënë ayeke ga nga na ye ti nzoni na e. (Diko 1 Timothée 4:16.) Mo bâ pëpe so sarango tënë na ndo ti Jéhovah nga na beku ti Royaume asara si mabe ti mo akpengba nga mo kiri mo ye Nzapa mingi? A mû maboko na mo pëpe ti kiri ti sara ye mingi tongana Chrétien? So mo mû tere ti mo na Nzapa na mo fa ni na lege ti kusala ti fango tënë asara si mo kiri mo wara ngia mingi ape? Azo mingi so awara lege ti fa tâ tënë na azo ayeke na ngia ti bâ so yingo ti Nzapa ayeke mû maboko na azo ni so ti sara si fini ti ala aga nzoni.
DUTI ZO SO AHINGA TI BÂ NDO
10, 11. (a) Tongana nyen la Jésus na Paul afa so lê ti ala akpengba nga ala hinga ti bâ ndo nzoni? (b) Fa tongana nyen la tongana lê ti e akpengba nga e hinga ti bâ ndo nzoni ayeke sara si fango tënë ti e aga nzoni.
10 E lingbi ti sara kusala na alege nde nde ti zia nzara ti nzoni tënë na yâ ti azo. A lingbi aChrétien aduti azo so ahinga ti bâ ndo nzoni. Jésus azia na e nzoni tapande. Teti so lo lingbi kue, lo hinga ngonzo so ayeke na yâ ti bê ti mbeni Farizien, lo bâ tâ gbiango bê ti mbeni wali so ayeke wasiokpari, nga lo hinga bibe ti mbeni womua so abi bê ti lo gi na ndo ti lo wani pëpe (Luc 7:37-50; 21:1-4). Jésus ahinga ti mû ye ti yingo na zo oko oko alingbi na bezoin ti lo. Ye oko, a hunda pëpe na mbeni wakua ti Nzapa ti lingbi kue si lo duti mbeni zo so ahinga ti bâ ndo nzoni. Bazengele Paul azia na e mbeni nzoni tapande ni na ndo ti tënë so. Lo leke lani yâ ti atënë ti lo ti tene andu bê ti agroupe ti azo nde nde nga na azo so bango ndo ti ala ayeke nde nde.—Kus. 17:22, 23, 34; 1 aCor. 9:19-23.
11 Tongana e sara ngangu ti tene lê ti e akpengba nga e duti azo so ahinga ti bâ ndo nzoni tongana Jésus nga na Paul, e yeke hinga nzoni lege ti zia nzara ti tënë ti e na yâ ti azo so e tingbi na ala. Na tapande, tongana mo ga nduru na ambeni zo, gi ti bâ aye so na lege ni mo lingbi ti hinga ndo so ala londo dä, aye so agbu bê ti ala wala dutingo ti sewa ti ala. Peut-être mo lingbi ti bâ ye so ala yeke sara na ngoi ni so, sara mbeni nzoni tënë na ndo ni na ngoi so mo yeke to nda ti lisoro.
12. Na ngoi so e yeke fa tënë, ngbanga ti nyen a lingbi e sara hange na lisoro ti e?
12 Mbeni zo so ahinga ti bâ ndo nzoni na lê ti lo akpengba ayeke gi ti kpe aye so alingbi ti gboto lê ti lo. Na fango tënë, lisoro so e yeke sara na ita so e na lo e yeke fa tënë alingbi ti kpengba e. Me, a lingbi e girisa pëpe so ndani so e gue na fango tënë ayeke ti fa tënë na azo (Zo-ti. 3:1, 7). Tongaso a yeke nzoni e sara hange si, tongana e londo na mbeni da ti gue na mbeni, lisoro so e yeke sara akanga lege na fango tënë ti e pëpe. Ti sara lisoro na ndo ti atënë so e ye ti fa na azo ayeke nzoni lege ti sara si li ti e angbâ gi na ndo ti ye so e ga ndali ni. Nga, atâa so na ambeni ngoi téléphone ti maboko alingbi ti mû maboko na e ti fa tënë nzoni, a yeke nzoni e sara si pikango singa abuba yâ ti lisoro so e yeke sara na mbeni zo pëpe.
BI BÊ TI MO NA AZO
13, 14. (a) E lingbi ti sara tongana nyen ti hinga aye so agbu bê ti mbeni zo? (b) Nyen la alingbi ti zingo nzara ti mbeni zo teti aye ti yingo?
13 Awafango tënë so alango pëpe nga so lê ti ala akpengba ayeke dengi mê nzoni ti mä azo so ala tingbi na ala. Atënë wa mo lingbi ti hunda na mbeni zo na yâ ti territoire ti mo ti pusu lo ti fa atënë ti bê ti lo? Lo yeke gi bê ti lo mingi ndali ti abungbi ti vorongo Nzapa so ayeke mingi, sarango ngangu so ayeke na ndo so lo yeke dä, wala angorogbia so ayeke na ngangu pëpe? Mo lingbi ti zingo nzara ti lo teti aye ti yingo na sarango tënë na ndo ti lege so apendere ye so ayeke na fini na ndo ti sese ayeke tambela wala ti fa tongana nyen wango ti Bible ayeke mû maboko mingi na zo? Azo mingi aye tënë ti sambela, même ambeni zo so atene Nzapa ayeke dä pëpe. Azo mingi ayeke gi bê ti ala wala mbeni zo ayeke mä asambela. Ambeni alingbi ti gi bê ti ala na ndo ti ahundango tënë tongana: Nzapa ayeke mä asambela kue? Tongana lo mä asambela kue pëpe, nyen la a lingbi e sara si Nzapa amä e?
14 Tongana e bâ lege so aita so ahinga ti fa tënë nzoni ayeke to nda ti alisoro, e lingbi ti manda ye mingi dä. Bâ tongana nyen ala yeke kpe ti tene azo abâ so ala yeke hunda atënë ahon ndo ni wala ala yeke hunda atënë so abâ ala pëpe. Na lege wa totongo ti go ti ala nga na lê ti ala afa so ala yeke gi ti hinga bibe ti zo so ala yeke sara lisoro na lo?—aProv. 15:13.
SARA YE NA NZONI BÊ NGA NA KODE
15. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e sara ye na nzoni bê na ngoi so e yeke fa tënë?
15 Mo ye si a zingo mo na ngoi so mo lango ngangu? Ti mingi ti azo, tongana a zingo ala na ngangu a yeke nzere na ala pëpe. Ala ye si a zingo ala yeke. A yeke nga tongaso na ngoi so e yeke sara ngangu ti zingo azo na lege ti yingo. Na tapande, tongana mbeni zo so mo gue ti fa tënë na lo asara ye na ngonzo, mingi ni nzoni lege ti sarango ye ayeke so wa? Na nzoni bê yeda na bibe ti lo, kiri singila na lo so lo fa bibe ti lo na mo, nga zia lo yeke mo hon (aProv. 15:1; 17:14; 2 Tim. 2:24). So mo sara ye na nzoni bê alingbi ti pusu lo ti sara ye nzoni na ngoi so mbeni Témoin aga ti fa tënë na lo mbeni lâ.
16, 17. Tongana nyen la e lingbi ti sara ye na ndara na ngoi so e yeke fa tënë?
16 Na yâ ti ambeni ye, tongana mbeni zo aye ti mä e pëpe, mo lingbi ti hon ndo ni. Mbeni zo alingbi ti tene: “Mbi ye ape, mbi nga kue mbi yeke na eglize ti mbi” wala, “Mbi ye ti mä tënë ni ape” ndali ti so lo bâ so a yeke kanga biani lege na e ti sara lisoro. Ye oko, na kode, mo lingbi ti ngbâ ti sara lisoro na lo, na hundango mbeni tënë so apusu zo ni ti gbu li ti lo nga so azingo nzara ti lo ndali ti aye ti yingo.—Diko aColossien 4:6.
17 Na ambeni ngoi tongana e tingbi na azo so ala bâ so ala yeke na kua mingi, a yeke nzoni mingi ti yeda na ni na ti zia ala. Ye oko, na mbeni ngoi mo lingbi ti bâ so mo lingbi ti tene mbeni tënë nduru nga na mbeni lege so ayeke nzoni. Ambeni ita ahinga ti zi Bible, ti diko mbeni versê so apusu zo ti gbu li ti lo nga ti zia mbeni hundango tënë na zo ni ti hon; ala yeke sara ni ahon penze-ngbonga oko pëpe. Teti so tënë ti ala ni ayeke nduru nga andu bê ti zo, a sara si zo so atene ni yeke na kua mingi abâ so lo lingbi ti sara mbeni nduru lisoro. Ngbanga ti nyen mo gi pëpe ti sara tongaso tongana lege ayeke dä?
18. Nyen la e lingbi ti sara ti fa tënë mingi ahon ti kozo na alege kue so azi?
18 Tongana na yâ ti kua ti e ti lâ na lâ e tingbi na azo, mingi ni e lingbi ti zingo nzara ti ala ndali ti nzoni tënë tongana e leke tere ti e ti fa tënë na alege kue so azi. Aita mingi ayeke zia ambeni mbeti na yâ ti bozo ti bongo ti ala wala na yâ ti bozo ti maboko. Ala lingbi nga ti bata mbeni mbilimbili versê na li ti fa ni na azo tongana lege azi. Mo lingbi ti sara lisoro na surveillant ti kusala wala na apionnier ti congrégation ti mo na ndo ti lege so mo lingbi ti leke tere ti mo ti sara ni.
E ZINGO AFAMI TI E NA NZONI BÊ
19. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e zia pëpe ti sara ngangu ti mû maboko na afami ti e?
19 E ye ka mingi ti mû maboko na afami ti e ti yeda na nzoni tënë (Jos. 2:13; Kus. 10:24, 48; 16:31, 32). Tongana e sara ngangu ti fa tënë na ala si ala ke, ye so alingbi ti sara si e yeke na ngia mbeni pëpe ti kiri ti sara ni. E lingbi ti pensé so e lingbi pëpe ti sara mbeni ye wala ti tene mbeni tënë so ayeke changé bango ndo ti ala. Ye oko, aye alingbi ti sara si fini ti afami ti mo wala bango ndo ti ala achangé. Wala peut-être mo maï kode ti mo ti fango tâ tënë ahon ti kozo awe, ye so asara si fadeso mo lingbi ti wara ye ti nzoni na pekoni.
20. Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti sara ye na ndara na ngoi so e yeke sara tënë na afami ti e?
20 A yeke nzoni e son bê ti afami ti e senge senge pëpe (aRom. 2:4). A yeke nzoni ti sara tënë na ala na nzoni bê tongana ti so e yeke sara tënë na azo na fango tënë. Sara tënë na ngangu pëpe nga na mbeni lege so ane zo. Sân ti fa tënë na ala lakue, fa polele na yâ ti sarango ye ti mo tongana nyen tâ tënë asara ye ti nzoni na mo (aÉph. 4:23, 24). Zia si a bâ polele so Jéhovah asara si fini ti mo aga nzoni, lo ‘wa mo si mo ga nzoni’. (És. 48:17). Zia si afami ti mo abâ sarango ye ti atâ Chrétien na yâ ti fini ti mo.
21, 22. Fa mbeni ye so asi so afa nene ti ngbâ lakue ti sara ngangu ti mû maboko na afami ti e na lege ti yingo.
21 Ade ti ninga pëpe, mbeni ita-wali atene: “Lakue mbi gi ti fa tënë na aita ti mbi 13 ti koli na ti wali na lege ti tënë ti yanga ti mbi nga na tambela ti mbi. Ngu oko oko mbi yeke tokua mbeti na ala kue. Me, teti ngu 30, gi mbi oko la mbi yeke Témoin na yâ ti sewa ni.”
22 Ita-wali ni atene: “Mbeni lâ, mbi pika singa na mbeni ita ti mbi ti wali ni so ayeke na mbeni ndo so ayo akilomètre ngbangbo mingi. Lo tene so lo hunda lani na mbeni kota zo ti eglize ti lo ti manda Bible na lo, me lo sara ni lâ oko ape. Tongana mbi tene na lo so mbi yeke na ngia ti mû maboko na lo, lo tene: ‘Nzoni, me mbi tene na mo biani: Mbi yeke ga Témoin ti Jéhovah lâ oko ape.’ Na pekoni so mbi tokua na lo buku Bible afa nyen biani?, mbi manke ti iri lo na téléphone ape. Me ade lo diko buku ni ape. Mbi hunda na lo na nda ni ti mû buku ni, nga teti penze-ngbonga 15 na téléphone e diko ambeni versê so a fa atënë ti yâ ni na yâ ti buku ni na e sara lisoro dä. Na peko ti ambeni lisoro na téléphone, lo tene so lo ye ti manda Bible ahon penze-ngbonga 15. Na pekoni lo komanse ti iri mbi ndali ti étude ni, na ambeni ngoi lo iri mbi na ndapre même kozo ti tene mbi londo na ndo ti gbogbo nga na ambeni ngoi lo yeke iri mbi fani use na yâ ti lango oko. Ngu oko na pekoni, lo wara batême nga ngu oko na peko ti batême ti lo, lo mû kua ti pionnier.”
23. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e ngbâ lakue ti gi ti zingo azo na lango na lege ti yingo?
23 Ti mû maboko na azo ti zingo na lango na lege ti yingo ayeke mbeni ye so a lingbi a sara ni na kode nga ahunda ti ngbâ lakue ti sara ngangu. Ye oko, azo so asara tere ti ala kete ayeke yeda lakue na angangu so e yeke sara ti zingo ala. Na yâ ti nze oko oko, azo 20 000 na ndo ni ayeke wara batême ti ga aTémoin ti Jéhovah. Zia e bâ na nene ni wango so Paul amû na ita Archippe lo tene: “Mo zia lê ti mo lakue na ndo ti kusala so mo yeda ti wara ni na yâ ti Seigneur, si mo sara ni a hunzi.” (aCol. 4:17). Article ti peko ayeke mû maboko na azo kue ti hinga ndani so a lingbi e fa tënë hio.
[Encadré na lembeti 13]
YE SO MO LINGBI TI SARA TI LANGO PËPE
▪ Bi tere ti mo kue ti sara ye so bê ti Nzapa aye
▪ Kpe akusala so ayeke ti bingo
▪ Hinga kpale so zo ayeke wara tongana lo lango na lege ti yingo
▪ Ngbâ ti duti na nzoni bango ndo na ndo ti azo ti territoire ti mo
▪ Gi ambeni fini kode ti fa tënë na azo
▪ Girisa pëpe ndani so fango tënë ayeke kota ye