“Fa na mbi lege ti sara ye so Mo ye”
“Fa na mbi lege ti sara ye so Mo ye, teti Mo yeke Nzapa ti mbi.”—PS. 143:10.
AKOTA TËNË SO A LINGBI E BATA NI
Aye wa so asi na yâ ti fini ti David afa so lo bi bê ti lo mingi na ndo ti lege so Jéhovah ayeke bâ na aye?
Nyen la amû maboko na David ti hinga ye so bê ti Nzapa aye?
Nyen la ayeke mû maboko na e ti ngbâ ti nzere na lê ti Jéhovah?
1, 2. Na lege wa bingo bê na ndo ti ye so bê ti Nzapa aye ayeke ga na ye ti nzoni na e? Na lege wa tapande ti Gbia David ayeke ga na ye ti nzoni na e?
BÂ SO mo yeke tambela na ndo ti mbeni lege so ayeke na ndo ti hoto. A si na mbeni ndo, yâ ti lege ni akangbi use. Lege wa la a yeke nzoni mo mû ti si na ndo so mo ye ti gue dä? Peut-être mo yeke montê na ndo ti mbeni tênë so ayo na nduzu ti bâ ndo so alege ni ague dä si mo soro tâ nzoni lege. Ti gi ti bâ aye polele tongaso kozo, a yeke mû maboko na e na ngoi so e yeke mû akota desizion. Ti gi ti bâ aye tongana ti Jéhovah so asara aye kue, so bibe ti lo ayeke na nduzu mingi, ayeke mû maboko na e ti ‘tambela na lege’ so Jéhovah ayeda na ni.—És. 30:21.
2 Mingi ni na yâ ti fini ti David, gbia ti Israël ti giriri, lo yeke gi ti bâ aye tongana ti Nzapa. Ye so asara si David asara ye so bê ti Nzapa aye. David ayeke mbeni zo so amû bê ti lo kue na Jéhovah Nzapa. Article so ayeke mû maboko na e ti hinga ye so David asara na ngoi so lo yeke na yâ ti angangu kpale na ti manda ye dä.—1 aGbia 11:4.
DAVID ABÂ IRI TI JÉHOVAH NA NENE NI MINGI
3, 4. (a) Nyen la apusu David ti tiri na Goliath? (b) David abâ iri ti Nzapa tongana nyen?
3 Bâ ye so asi na ngoi so David atiri lani na Goliath, kota walombe ti aPhilistin. Nyen la apusu David so ade maseka ti gue ti tiri bira na mbeni zo so ayeke na gbâ ti aye ti bira na tere ti lo nga so ayo nduru na mètre ota so? (1 Sam. 17:4). A yeke ndali ti so David ayeke sara ye na mbeto pëpe? Wala a yeke ndali ti so lo yeke na mabe na Nzapa? Mabe nga na sarango ye na mbeto pëpe amû lege na David ti tiri na walombe so. Me, kota ye so apusu David ti tiri na lo ayeke nengo so David ane na Jéhovah nga na kota iri ti lo. David atene na ngonzo, lo tene: “Lo yeke zo nyen ti bi kamene na lê ti aturugu ti Nzapa so ayeke na fini?”—1 Sam. 17:26.
4 Na ngoi so David so ade maseka aga ti tiri na Goliath, David atene na lo, a tene: “Mo yeke ga na mbi na épée na kota likongo na kete likongo; me mbi yeke gue na mo na iri ti L’Éternel Ti Sabaoth, Nzapa ti aturugu ti Israël, so mo bi kamene na lê ti Lo.” (1 Sam. 17:45). Teti so David azia bê ti lo kue na ndo ti tâ Nzapa, lo fâ walombe ti aPhilistin so na mbeni tênë oko so lo pika na lo na mbeni ye so ayeke tongana lance. Na ngoi ni so nga na yâ ti tanga ti fini ti David kue, lo zia bê ti lo na ndo ti Jéhovah nga lo bâ iri ti Nzapa na nene ni mingi. Ni la, David awa amba ti lo azo ti Israël ti pika kate ti ala na iri ti Jéhovah so ayeke “nzoni-kue”.—Diko 1 Chronique 16:8-10.
5. Aye wa mo lingbi ti tingbi na ni so akpa tere na atënë ti gingo yanga so Goliath atene?
5 Mo yeke pika kate so Jéhovah ayeke Nzapa ti mo? (Jér. 9:24). Mo yeke sara ye tongana nyen na ngoi so avoizin ti mo, amba ti mo ti place ti kua, ti ekole wala afami ti mo atene sioni tënë ti Jéhovah nga ala he aTémoin ti lo? Mo yeke zia bê ti mo kue na Jéhovah ti mû maboko na mo ti sara tënë na ngoi so azo abi zonga na ndo ti iri lo? Tâ tënë, “lâ ti kaï” ayeke dä, me a lingbi e sara kamene pëpe ti duti aTémoin ti Jéhovah nga adisciple ti Jésus (Zo-ti. 3:1, 7; Marc 8:38). Atâa so a yeke nzoni e sara ye na kode nga e ne azo so ayeke nduru ti mä e pëpe, zia si e sara ye pëpe tongana azo ti Israël so “bê ti ala adö na ala yeke na mbeto mingi” na ngoi so ala mä atënë ti gingo yanga so Goliath atene (1 Sam. 17:11). Me, zia e sara ye na mbeto pëpe ti tene iri ti Jéhovah Nzapa aga nzoni-kue. Ye so e ye ayeke ti mû maboko na azo ti hinga Jéhovah Nzapa nzoni. Ni la, e yeke sara ngangu ti sara kua na Bible ti mû maboko na azo ti bâ so a yeke kota ye ti tene ala ga nduru na Nzapa.—Jacq. 4:8.
6. Nyen la David aye ti sara na ngoi so lo tingbi na Goliath? A yeke nzoni nyen la agbu bê ti e mingi?
6 Tingbingo tere ti David na Goliath afa na e mbeni kpengba ye. Na ngoi so lo ga na place ti bira ni, lo hunda, lo tene: “Fade a mû ye nyen na zo so afâ Philistin so? na lo lungula ye ti zonga so na lê ti azo ti Israël.” Azo ni akiri tënë atene: “Tongana mbeni zo afâ [Goliath], fade gbia amû na zo so mosoro mingi, na lo mû na lo molenge ti lo ti wali.” (1 Sam. 17:25-27). Me a yeke pëpe warango mosoro la agbu bê ti David mingi. Lo yeke na mbeni kota ye so lo zia na gbele lo ti si dä. Lo ye ti mû gloire na tâ Nzapa. (Diko 1 Samuel 17:46, 47.) Ka ti e ayeke tongana nyen? Ye so agbu bê ti e mingi ayeke ti tene iri ti e awu mingi na lege so e yeke gi ti wara gbâ ti mosoro nga ti ga mbeni kota zo na yâ ti dunia? Biani, e ye ti sara ye tongana David so ahe bia, a tene: “I sara si iri ti L’Éternel aga kota legeoko tongana mbi sara, na zia e bungbi ti yä iri ti Lo.” (Ps. 34:4). Tongaso, a yeke nzoni e zia bê ti e kue na Nzapa, e sara si iri ti lo awu ahon ti e.—Mat. 6:9.
7. E lingbi ti sara nyen ti maï kpengba mabe so e yeke na bezoin ni na ngoi so e tingbi na azo so aye peut-être ti mä e pëpe?
7 A lingbi David azia bê ti lo kue na Jéhovah si lo tiri na Goliath na mbeto pëpe. David so ade maseka ayeke na mbeni kpengba mabe. Mbeni ye so lo sara ti tene mabe ti lo akpengba ayeke so lo zia bê ti lo kue na Nzapa na ngoi so lo yeke sara kua ti lo ti berger (1 Sam. 17:34-37). A lingbi e nga kue e duti na kpengba mabe tongaso si e ngbâ ti fa tënë, mbilimbili na ngoi so e tingbi na azo so ayeke nduru ti mä e pëpe. E lingbi ti maï mara ti mabe so na ziango bê ti e kue na Nzapa na yâ ti akua ti e ti lâ oko oko. Na tapande, e lingbi ti to nda ti mbeni lisoro na yâ ti Bible na azo so aga aduti na tere ti e na ngoi so e yeke na yâ ti taxi wala bus. A yeke nga nzoni ti fa tënë na azo so e wara ala na ndo ti lege na ngoi so e yeke fa tënë da na da.—Kus. 20:20, 21.
DAVID AKU LANI JÉHOVAH
8, 9. Tongana nyen la na yâ ti sarango ye ti David na mbage ti Gbia Saül, lo fa so lo ngbâ ti bata na li ye so bê ti Jéhovah aye?
8 Mbeni tapande so afa so David aye mingi ti zia bê ti lo kue na Jéhovah andu sarango ye ti lo na mbage ti Saül, kozo gbia ti Israël. Fani ota Saül so bê asara lo agi ti fâ David na likongo, me lakue David akpe nga lo ke ti futa kula. Na nda ni, lo kpe na tere ti Saül lo hon (1 Sam. 18:7-11; 19:10). Na pekoni, Saül amû angangu turugu 3000 na popo ti azo ti Israël kue na lo na ala ague ti gi David na yando (1 Sam. 24:3, FD). Me Saül ahinga pëpe, lo lï na yâ ti dü ti tênë so David na azo ti lo ayeke na yâ ni. David alingbi fade ti mû ngoi ni so ti fâ Saül so ayeke gi ti sara sioni na lo. Na ndo ni, Nzapa aye même ti tene David aga gbia ti Israël na place ti Saül (1 Sam. 16:1, 13). Biani, tongana David amä lani wango ti azo ti lo, ka lo fâ Gbia Saül. Me David atene: “So Jéhovah apensé lâ oko tongaso ape, mbi nga mbi lingbi pëpe ti sara tongaso na seigneur ti mbi, lo so Jéhovah asoro lo; mbi lingbi pëpe ti yôro maboko ti mbi ti sara sioni na lo, ngbanga ti so lo yeke zo so Jéhovah asoro lo.” (1 Sam. 24:5-8, FD). Saül angbâ lani gbia so Nzapa atuku mafuta na ndo ti lo. David aye pëpe ti zi Saül na ndo ti mbata ti gbia ndali ti so Jéhovah ade ti zi lo pëpe. So David ague afâ gi yanga ti bongo ti Saül, lo fa so lo ye ti sara sioni na Saül pëpe.—1 Sam. 24:12.
9 David akiri afa so lo ne gbia so Nzapa atuku mafuta na ndo ti lo na ngoi so lo bâ Saül ti ndangba ni. Na ngoi ni so, David na Abisaï asi na ndo so Saül ayeke dä, ala bâ so lo lango awe. Atâa so Abisaï atene so Nzapa azia Saül wato ti David na yâ ti maboko ti lo, na lo hunda ti tene David azia lo lo kpo Saül na likongo, David ake (1 Sam. 26:8-11). Teti so David angbâ ti gi fango lege ti Nzapa, lo ngbâ lakue ti sara ye alingbi na ye so bê ti Jéhovah aye atâa so Abisaï awa lo ti fâ Saül.
10. Kpale wa e lingbi ti tingbi na ni? Nyen la ayeke mû maboko na e ti luti ngangu?
10 E nga kue e lingbi ti tingbi na mbeni kpale so na ngoi ni amba ti e apusu e ti mû peko ti bango ndo ti ala so ayeke ti mitele ahon ti mû maboko na e ti sara ye so bê ti Jéhovah aye. Tongana ti Abisaï, ambeni alingbi même ti wa e ti sara ye sân ti pensé na ye so bê ti Jéhovah aye na ndo ti mbeni tënë. Ti luti ngangu, a lingbi e hinga polele na li ti e bango ndo ti Jéhovah na ndo ti tënë ni na e sara kue ti ngbâ gi na ndo ti alege ti lo.
11. Nyen la mo manda na mbage ti David na ndo ti tënë ti batango na li ye so bê ti Nzapa aye?
11 David asambela na Jéhovah Nzapa, lo tene: “Fa na mbi lege ti sara ye so Mo ye.” (Diko Psaume 143:5, 8, 10.) Ahon ti tene David azia bê ti lo na ndo ti apensé ti lo wani wala lo sara aye so mbeni zo awa lo ti sara, lo ye mingi ti tene Nzapa afa ye na lo. Lo tene: “Mbi bi bê ti mbi na kusala ti Mo kue; mbi bi bê ti mbi na kusala ti tïtî Mo.” E nga kue e lingbi ti hinga ye so bê ti Nzapa aye tongana e manda Bible nzoni nga e gbu li na ndo ti gbâ ti ambaï so asara tënë ti asarango ye ti Jéhovah na mbage ti azo.
DAVID AHINGA ATÂ YE SO NDIA AYE TI FA
12, 13. Ngbanga ti nyen David atuku ngu so azo ti lo ota aga na ni na lo?
12 David ahinga atâ ye so Ndia aye ti fa nga lo ye mingi ti sara ye alingbi na ni. Ye so ayeke mbeni nzoni tapande teti e. Bâ ye so asi na ngoi so nzara ti ngu agbu David na lo ye ti tene a ‘mû na lo ngu ti dungu so ayeke na yanga ti kodoro ti Bethléhem!’ Azo ti David ota alï na ngangu na yâ ti gbata ni, so aPhilistin amû ni, ala tö ngu ala ga na ni. Me “David ake ti nyon, lo sa ngu ni na gbele L’Éternel.” Ngbanga ti nyen? David afa ndani, lo tene: “Nzapa ti mbi ake na mbi ti sara ye so. Mbi lingbi nyon mênë ti azo tongana nyen? teti ala bâ fini ti ala tongana ye senge tongana ala ga na ngu so.”—1 Chron. 11:15-19.
13 Na lege ti Ndia, David ahinga so a lingbi a te mênë pëpe me a tuku ni na sese na Jéhovah. Lo hinga nga ndani so a lingbi a sara tongaso. David ahinga so “fini ti mi ayeke na yâ mênë”. Ye oko, a yeke ngu la ala ga na ni na lo, me a yeke mênë ape. David ake ti nyon ni ngbanga ti nyen? Lo hinga atâ ye so Ndia aye ti fa. Ti David, ngu ni so ayeke mbeni ye so ayeke kota mingi legeoko tongana mênë ti azo so ague atö ngu ni so. Tongaso, lo lingbi pëpe ti nyon ngu ni. Ahon ti nyon ni, lo bâ so a yeke nzoni lo tuku ni na sese.—Lév. 17:11; Deut. 12:23, 24.
14. Nyen la amû maboko na David ti hinga bango ndo ti Jéhovah na ndo ti aye?
14 David agi ti bi tere ti lo kue ti hinga ndia ti Nzapa. Lo he bia, lo tene: “Mbi ye ti sara ye so bê ti Mo aye, O Nzapa ti mbi, Ndia ti Mo ayeke na yâ bê ti mbi.” (Ps. 40:9). David amanda lani ndia ti Nzapa na lo gbu li na ndo ni mingi. Lo hinga na bê ti lo kue so sarango ye alingbi na acommandement ti Jéhovah ayeke lege ti ndara. Ye so asara si David aye mingi ti sara ye alingbi na Ndia ti Moïse nga na atâ ye so Ndia ni aye ti fa. Tongana e manda Bible, a yeke nzoni e gbu li na ndo ti ye so e diko nga e bata ni na bê ti e tongaso si e lingbi ti hinga ye wa anzere na Jéhovah na yâ ti mbeni ye.
15. Na yâ ti ye wa Salomon abâ Ndia ti Nzapa na nene ni pëpe?
15 Jéhovah Nzapa asara ye ti nzoni mingi na Salomon, molenge ti David. Ye oko, tongana ngoi ayeke hon, Salomon abâ Ndia ti Nzapa na nene ni mbeni pëpe. Lo sara ye pëpe alingbi na commandement so Jéhovah amû atene a lingbi gbia ti Israël “akamata awali mingi pëpe”. (Deut. 17:17). Salomon asara mariage na gbâ ti awali wande. Na ngoi so lo ga mbakoro, “awali ti lo agbian bê ti lo si lo gue na peko ti ambeni nzapa nde.” Atâa tënë wa la Salomon atene, “Salomon asara ye so ayeke sioni na lê ti L’Éternel, na lo gue na peko ti L’Éternel na bê ti lo kue pëpe, lo sara pëpe tongana David babâ ti lo asara.” (1 aGbia 11:1-6). A yeke kota ye ti tene e sara ye alingbi na andia nga na aye so e manda na lege ti aversê ti Bible. Ye so a yeke kota ye na ngoi so e ye ti sara mariage.
16. Nyen la e manda na lege ti ndia ti Jéhovah so ahunda ti sara mariage “gi na yâ ti Seigneur?”
16 Tongana azo so ayeke aTémoin pëpe asara nzara ti e, kiringo tënë ti e ayeke fa so bango ndo ti e ayeke tongana ti David wala ti Salomon? Atâ wakua ti Jéhovah ahinga so a lingbi ala sara mariage “gi na yâ ti Seigneur.” (1 aCor. 7:39). Tongana mbeni Chrétien aye ti sara mariage, a yeke nzoni lo sara mariage na mbeni mba ti lo Chrétien. Tongana e hinga tâ ye so commandement so aye ti fa, e yeke ke ti sara mariage na mbeni zo so ayeke Témoin pëpe nga e yeke gi pëpe ti zia nzara ti e na yâ ti zo tongaso.
17. Nyen la alingbi ti mû maboko na e ti kpe ti tï na yâ ti kûkû ti bango porno?
17 Bâ nga tongana nyen tapande ti David so agi fango lege ti Nzapa na bê ti lo kue alingbi ti mû maboko na e ti kpe ti bâ porno. Diko aversê so ge, gbu li na ndo ti atâ ye so aversê ni aye ti fa nga gi ti hinga ye so bê ti Jéhovah aye na ndo ti tënë ni. (Diko Psaume 119:37; Matthieu 5:28, 29; aColossien 3:5.) Gbungo li na ndo ti afango ye ti Nzapa so ayeke na nduzu mingi ayeke mû lege na e ti tï pëpe na yâ ti kûkû ti bango porno.
DUTI NA BANGO NDO TI NZAPA NA ANGOI KUE
18, 19. (a) Atâa so David alingbi kue pëpe, nyen la amû maboko na lo ti ngbâ ti nzere na Nzapa? (b) Nyen la mo yeke ngbâ lakue ti sara?
18 Atâa so David ayeke lani mbeni nzoni tapande na yâ ti aye mingi, lo sara gbâ ti akota siokpari (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 22-27; 1 Chron. 21:1, 7). Ye oko, na yâ ti fini ti David kue, tongana lo sara siokpari lo yeke changé bê ti lo. Lo tambela na gbele Nzapa “na lege ti be-biani”. (1 aGbia 9:4). E tene tongaso ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so David agi ti sara ye alingbi na ye so bê ti Jéhovah aye.
19 Atâa so e lingbi kue pëpe, e lingbi ti ngbâ ti nzere na lê ti Jéhovah. Na batango ye so na li ti e, zia e manda Mbeti ti Nzapa lakue, e gbu li na ndo ti ye so e manda na e sara kue ti sara ye alingbi na ye so e bata na bê ti e. Biani, e yeke sambela Jéhovah tongana ti zo ti sungo psaume so asara tere ti lo kete na lo tene na Jéhovah, lo tene: “Fa na mbi lege ti sara ye so Mo ye.”
[Foto na lembeti 5]
Nyen la akanga lege na David ti fâ Saül na ngoi so David awara lege ti fâ lo?
[Foto na lembeti 6]
Nyen la e lingbi ti manda na lege ti David so ake ti nyon ngu so azo ti lo aga na ni na lo?