Lawa si azo ayeke zia lege ti ke amba ti ala senge senge?
A SARA angu 50 awe, na 28 août 1963, Martin Luther King, mbeni koli so ayeke tiri ândö na tënë ti mara na sese ti États-Unis, atene so mbeni lâ ande azo kue ayeke duti na siriri na popo ti ala, tënë ti mara ayeke duti dä mbeni pëpe. Atâa so lo sara tënë ni so gi na azo ti États-Unis, azo ti ambeni kodoro mingi amû tënë ti lo ni so asara na kua.
Nze ota na peko ti tënë ti Marthin Luther King ni, na 20 novembre 1963, akodoro 100 na ndo ni asû maboko na gbe ti mbeti so Bendo ti Gigi asigigi na ni ti tiri na tënë ti mara kue so zo alingbi ti ga na ni na tere ti mba ti lo zo. Angu mingi na pekoni, na ndo ti dunia kue, a sû maboko na gbe ti gbâ ti ambeti na ndo ti tënë ni so. Me ye ti peko ti a-effort so kue ayeke so wa?
Na 21 mars 2012, Ban Ki-moon, kota wakuasu ti Bendo ti Gigi, atene so a sigigi na gbâ ti ambeti ti kanga lege na tënë ti mara, na tënë ti kangbi, na tënë ti kengo awande nga na kengo zo senge senge. Lo tene nga so atâa so a sigigi na ambeti ni so, tënë ti mara asara si azo kutu mingi na ndo ti sese mobimba angbâ lakue ti bâ pasi.
Même na yâ ti akodoro so asara effort ti kanga kamême lege na tënë ti mara, na tënë ti kengo zo senge senge nga na tënë ti kangbi, lakue mbeni hundango ndo angbâ: Effort ni so azi biani biani tâ ye so ayeke na gunda ti sioni bibe so azo ayeke ka na ni so? wala apusu gi azo ni ti fa na gigi ape ye so ayeke na gbe ti bê ti ala? Ambeni zo atene so effort ni so akanga lege gi na tënë ti kangbi, me na tënë ti kengo zo senge senge ape. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so tënë ti kangbi ayeke mbeni sarango ye so zo ayeke bâ ni nga ndia ake ni, me tënë ti kengo zo ayeke mbeni ye so ayeke na yâ ti bê ti zo kâ na mbeni ndia alingbi ti kanga lege na ni ape.
Ni la, tongana a ye ti kanga lege na tënë ti kengo zo senge senge, a lingbi a kanga lege na asarango ye so aga na tënë ti kangbi me nga a lingbi a changé bango ndo ti azo na ndo ti amba ti ala. Me a yeke changé bango ndo ti azo ni tongana nyen? Zia e bâ tâ ye so asi na yâ ti fini ti ambeni zo ti bâ tongana nyen la ala changé bango ndo ti ala nga so mbeni ye ayeke dä so amû maboko na ala ti sara tongaso.
BIBLE AMÛ MABOKO NA ALA TI ZIA LEGE TI KENGO AZO SENGE SENGE
Linda: A dü mbi na Afrika ti Mbongo. Lani, mbi bâ ti mbi azo ti Afrika ti Mbongo so ayeke munzu ape tongana ambumbuse zo, azo so ahinga mbeti ape, azo so a lingbi ti sara confiance na ala ape wala ala yeke gi aboi ti amunzu. Andâ lani mbi tï na yâ ti gbanda ti tënë ti kengo zo senge senge la sân ti tene mbi hinga. Me bango ndo ti mbi ni so aga ti changé na ngoi so mbi to nda ti manda Bible. Mbi manda so “Nzapa ayeke sara kangbi na popo ti azo pëpe,” na so bê ti e la ayeke kota ye ahon nzoroko ti poro ti tere ti e wala yanga ti kodoro ti e (Kusala 10:34, 35; aProverbe 17:3). Tënë so ayeke na aPhilippien 2:3 amû maboko na mbi ti hinga so tongana mbi ye ti zia tënë ti kengo zo senge senge, a yeke nzoni mbi bâ amba ti mbi kota ahon mbi. So mbi sara ye alingbi na atënë ti Bible so amû maboko na mbi ti ye azo atâa nzoroko ti poro ti tere ti ala ayeke so wa. Fadeso mbi sigigi na yâ ti gbanda ti tënë ti kengo zo senge senge ni so awe.
Michael: Mbi kono na Australie na mbeni ndo so gi amunzu la ayeke dä mingi. Ye so asara si mbi ye lani tënë ti azo ti Asie oko ape, mbilimbili aChinois. Tongana mbi yeke kpe na oto si mbi bâ mbeni zo akpa Chinois, mbi yeke descend vitre ti oto ni, mbi yeke tene sioni tënë na zo ni, na tapande mbi tene: “Mo Chinois, kiri na kodoro ti mo!” Me na ngoi so mbi to nda ti manda Bible, mbi ga ti hinga bango ndo ti Nzapa na ndo ti azo. Lo ye ti lo azo kue atâa ala yeke ti kodoro wa wala ala yeke tongana nyen. Ndoye ni so andu bê ti mbi mingi, a sara si mbi zia lege ti kengo azo na mbi ndoye ala. Mara ti changement ni so adö bê mingi. Fadeso a nzere ka na mbi mingi ti bungbi oko na mara ti azo ti kodoro kue. Ye so achangé bango ndo so mbi yeke na ni kozo nga asara si mbi yeke na ngia mingi.
Sandra: Mama ti mbi ayeke zo ti Umunede, ti kodoro-komanda ti Delta na Nigéria. Afami ti babâ ti mbi ayeke ti ala azo ti kodoro-komanda ti Edo na ala yeke tene yanga ti Esan. Teti so mama ti mbi ayeke ti kodoro ti ala ape, ala ke lo na bê oko juska lo kui na ni. Mbi deba tere ti mbi mbi tene ye oko ayeke bungbi mbi lâ oko ape na azo so ayeke tene yanga ti Esan na mbi yeke mû koli so ayeke ti Edo lâ oko ape. Me na tango so mbi komanse ti manda Bible mbi to nda ti bâ aye ni na mbeni lê nde. Teti so Bible atene Nzapa ayeke sara kangbi na popo ti azo ape na so zo so akpe mbeto ti lo, lo yeke nzere na lê ti Nzapa, mbi ni mbi yeke ti mbi zo wa ti ke zo ndali ti mara ti lo wala ndali ti yanga ti kodoro ti lo? Mbi changé bango ndo ti mbi nga mbi kiri mbi sara sewa na afami ti babâ ti mbi. So mbi sara ye alingbi na atënë ti Bible so asara si mbi yeke na ngia nga na siriri ti bê. A sara nga si mbi yeke mä tere nzoni fadeso na azo so dutingo ti ala, mara ti ala wala kodoro ti ala ayeke nde na ti mbi. Mbeni ye ni ayeke so koli so mbi na lo e mû tere ayeke tâ gi mbeni zo ti Edo so ayeke tene yanga ti Esan nga!
Nyen la asara si Bible amû maboko na azo so nga na ambeni mingi ti zia lege ti ke zo senge senge? A yeke ngbanga ti so Bible ayeke tënë ti yanga ti Nzapa. Bible ayeke na ngangu ti changé bango ndo ti azo na ndo ti amba ti ala. Na ndo ni, Bible afa ye so e bezoin ni ti hunzi biaku biaku tënë ti kengo zo, tënë ti kangbi, tënë ti mara na ambeni mingi tongaso.
ROYAUME TI NZAPA AYEKE HUNZI ANDE ATËNË KUE TI KENGO ZO
So Bible ayeke mû maboko na zo ti hon ndo ti asioni bibe na ti zi ni na yâ ti bê ti e, ambeni ye use ayeke dä so a lingbi zo atiri na ni ti ku na ngoi so a yeke zi na tënë ti kengo zo so biaku biaku. Kozo ye ni ayeke siokpari so ayeke na tere ti e azo. Bible atene polele: “Zo oko ayeke pëpe so asara siokpari pëpe.” (1 aGbia 8:46). Atâa e sara nyen, e kue e yeke wara oko kpale na yâ ti tere ti e so bazengele Paul atiri na ni ândö, lo tene: “Tongana mbi ye ti sara ye so ayeke mbilimbili, ye so ayeke sioni si ayeke na yâ ti mbi.” (aRomain 7:21). Ni la, ngoi na ngoi, bê ti e so ayeke mbilimbili-kue pëpe so ayeke pusu e ti duti na “asioni tënë”, wala asioni pensé, na li ti e so alingbi ti gue na e ti tï na yâ ti tënë ti kengo zo.—Marc 7:21.
Use ye ni ayeke Satan Zabolo so ayeke sara ngangu mingi na ndo ti azo. Bible atene lo yeke “wafango zo” nga “wahanda ti azo ti sese so kue”. (Jean 8:44; Apocalypse 12:9, La Sainte Bible en sango). Ye so afa ndani so tënë ti kengo zo amû ndo kue. A fa nga ndani so a yeke ngangu na azo ti zi tënë ti kangbi, tënë ti bira so azo ayeke sara ti hunzi na mbeni mara kue kue kue nga na tënë ti kengo zo ndali ti mara ti lo, ndali ti nzapa so lo yeke sara nga ndali ti ambeni ye nde.
Ni la, kozo ti tene a zi tënë ti kengo zo biaku biaku, a lingbi a zi siokpari so ayeke na tere ti zo nga na ngangu so Satan Zabolo ayeke sara na ndo ti azo kozoni si. Bible atene so Royaume ti Nzapa la ayeke ga ti zi aye ni so.
Jésus Christ afa na adisciple ti lo tongana nyen ti sambela Nzapa na tenengo: “Zia royaume ti mo aga. Zia a sara ye so bê ti mo aye, na yayu legeoko nga na ndo ti sese.” (Matthieu 6:10). Na lege ti Royaume ti Nzapa la aye ti sioni kue, so andu nga tënë ti kangbi, tënë ti kengo zo nga na tënë ti mara, ayeke hunzi ande.
Tongana Royaume ti Nzapa aga abâ lege ti aye kue so ayeke na sese ge, a yeke “kanga” Satan, si lo wara lege ape ti “handa amara”. (Apocalypse 20:2, 3). Fade azo ayeke duti na yâ ti “fini sese”, wala fini dunia, so “mbilimbili ayeke duti ande na yâ ni.”a—2 Pierre 3:13.
A yeke zi ande siokpari na tere ti azo ni so (aRomain 8:21). Teti so ala yeke na gbe ti Royaume ti Nzapa, ala yeke sara ande “ye ti ngangu” pëpe, wala ala yeke “futi ye pëpe”. Ngbanga ti nyen? “Teti fade sese ni asi na ndara ti L’Éternel [“Jéhovah,” FD].” (Ésaïe 11:9). Na ngoi ni kâ ande, azo kue ayeke manda aye so Jéhovah Nzapa aye nga ala yeke sara ye na ndoye tongana lo. A yeke sara ande si atënë kue ti kengo zo senge senge ayeke hunzi, ngbanga ti so “Nzapa ayeke sara kangbi na popo ti azo oko pëpe.”—aRomain 2:11.
a Tongana mo ye ti hinga tënë na ndo ti Royaume ti Nzapa nga na ye so Royaume ni aga nduru ti sara, bâ chapitre 3, 8 nga na 9 ti buku Bible afa nyen biani?, so aTémoin ti Jéhovah asigigi na ni.