“Bâ, mbi yeke na tere ti ala juska”

1. (a) Fa na nduru tënë toli ti ablé na asioni pere. (b) Jésus afa ndani tongana nyen?

MBENI toli ti Jésus na ndo ti Royaume asara tënë ti mbeni zo ti fango yaka so alu pendere ngongoa ti blé na mbeni wato aga alu asioni pere na popo ni. Asioni pere ni akono ahon ndo ti ablé ni, me wa ti yaka ni amû yanga na angbâa ti lo ti “zia ni use kue amaï juska na kongo lê ti kobe.” Na ngoi ti kongo lê ti kobe ni, a gbi asioni pere ni na a bungbi ablé ni. Jésus afa nda ti toli ni. (Diko Matthieu 13:24-30, 37-43.) Toli so afa nyen na e? (Bâ tableau “Ablé na asioni pere.”)

2. (a) Aye wa so asi toli ti ablé na asioni pere afa? (b) E yeke sara tënë na ndo ti mbage wa ti parabole ni?

² Aye so asi na yaka ti zo ti fango yaka so afa tongana nyen la na yâ ti dunia Jésus ayeke bungbi azo so ayeke tongana ablé: aChrétien so a soro ala ti gue na yayu so ayeke komande ande legeoko na lo na yâ ti Royaume ti lo. A fa nga lawa la Jésus ayeke bungbi ala. A komanse ti lu ngongoa ti blé ni na Pentecôte ti ngu 33. A yeke hunzi ti bungbi ablé ni na ngoi so a yeke kpo nzoroko biani biani na ndo ti lê ti aChrétien so a soro ala na so angbâ na fini si na pekoni a gue na ala na yayu ngoi kete kozoni na futingo dunia ti Satan (Mat. 24:31; Apoc. 7:1-4). E lingbi ti haka parabole ti Jésus so na mbeni hoto. Tongana zo aluti na ndo ti hoto, lo yeke bâ aye kue so angoro lo. Legeoko nga, parabole so amû lege na e ti bâ aye so asi na yâ ti ngu 2000 tongaso. Aye ni so ayeke ngoi ti lungo lê ti kobe, ngoi so lê ti kobe ni ayeke maï nga na ngoi ti kongo lê ti kobe ni. Article so ayeke luti ande mingi na ndo ti ngoi ti kongo lê ti kobe ni.a

JÉSUS ANGBÂ TI BÂ NDO NZONI NA NDO TI AZO TI LO

3. (a) Nyen la asi na peko ti ngu 100 nyen? (b) Na Matthieu 13:28, hundango ndo wa abâ gigi? Azo wa la ahunda ndo ni? (Bâ nga kete tënë.)

³ Gi na peko ti ngu 100, “asioni pere ni asigigi”. A-Chrétien ti wataka la ayeke asioni pere ni (Mat. 13:26). Na peko ti ngu 300, wungo ti aChrétien so ayeke tongana asioni pere ahon ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu ngangu mingi. Girisa pëpe so na yâ ti parabole ni, angbâa ni ahunda na maître ti ala ti mû lege na ala ti gboto asioni pere ni.b (Mat. 13:28). Maître ni atene nyen na ala?

4. (a) Kiringo tënë ti Jésus, Maître ni, afa nyen? (b) Lawa la a komanse ti hinga aChrétien so ayeke tongana ablé?

⁴ Jésus asara tënë ti ablé na asioni pere, lo tene: “Zia ni use kue amaï juska na kongo lê ti kobe.” Yanga so lo mû so afa so ti londo na ngoi ti kuâ ti abazengele juska laso, na ndo ti sese a yeke wara lakue ambeni Chrétien so a soro ala ti gue na yayu so ayeke tongana ablé. Ye so ague oko na tënë so Jésus atene na pekoni na adisciple ti lo, lo tene: “Mbi yeke na tere ti ala juska na lâ ni so aye ti ngoi so ayeke gue ti hunzi.” (Mat. 28:20). Tongaso, Jésus ayeke bata aChrétien so a soro ala ti gue na yayu juska na ngoi ti nda ni. Ye oko, teti so wungo ti aChrétien so ayeke tongana asioni pere ahon ti ala, e hinga mbilimbili pëpe azo wa la ayeke lani aChrétien so ayeke tongana ablé ni na yâ ti ngoi so aninga ngbii so. Me na yâ ti ngu 30 tongaso kozo na tongo nda ti ngoi ti kongo lê ti kobe, a komanse ti hinga aChrétien so ayeke tongana ablé. Ye ni asi tongana nyen?

MBENI WAKUA ‘ALEKE LEGE’

5. Na lege wa prophétie ti Malachie aga tâ tënë na ngoi so Jésus ayeke lani na sese?

⁵ Angu ngbangbo mingi kozo ti tene Jésus amû toli ti ablé na asioni pere, Jéhovah apusu prophète Malachie ti fa kozoni aye so ayeke na yâ ti toli ti Jésus. (Diko Malachie 3:1-4.) Jean Wabatizengo zo la ayeke wakua wala, ‘watokua so aleke lege’. (Mat. 11:10, 11). Na ngoi so lo ga na ngu 29, ngoi ti fango ngbanga ti azo ti Israël aga lani nduru awe. Jésus la ayeke use watokua ni. Lo zi lani aye ti sioni na yâ ti temple na Jérusalem fani use: kozoni ayeke na tongo nda ti kusala ti lo nga use ni ayeke nduru na nda ti kusala ti lo (Mat. 21:12, 13; Jean 2:14-17). Tongaso, kusala ti Jésus ti zingo aye ti sioni ahunda lani ngoi.

6. (a) Kota gango tâ tënë ti prophétie ti Malachie ayeke so wa? (b) Lawa la Jésus aga abâ aye na yâ ti temple ti yingo? (Bâ nga kete tënë.)

⁶ Kota gango tâ tënë ti prophétie ti Malachie ayeke so wa? Na yâ ti angu so ague ngbii asi na ngu 1914, C. T. Russell na amba ti lo asara kua tongana ti Jean Wabatizengo zo. Ala manda Bible ti hinga aye so Bible afa biani. A-Wamandango Bible afa na azo tâ nda ti sandaga ti Christ, ala fa so tënë ti enfer ti wâ ayeke mvene nga ala fa tënë atene Ngoi ti Amara aga nduru ti hunzi awe. Me, a yeke wara gbâ ti abungbi ti vorongo nzapa so azo ti yâ ni atene ala yeke adisciple ti Christ. Tongaso a lingbi a kiri tënë na kpengba hundango ndo so: Na popo ti abungbi ti vorongo nzapa so, ala so wa la azo ti yâ ni ayeke tongana ablé? Ti kiri tënë na hunda so, na ngu 1914 Jésus akomanse ti bâ ye so a sara na yâ ti temple ti yingo. Kusala ti Jésus ti bango aye na yâ ti temple ti yingo so nga na ti zingo aye ti sioni na yâ ni alondo na ngu 1914 juska na kozo mbage ti ngu 1919.c

JÉSUS AMÛ ANGU TI BÂ KUA SO A SARA NGA TI ZI AYE TI SIONI

7. Na ngoi so Jésus akomanse ti bâ aye na yâ ti temple na ngu 1914, lo bâ nyen?

⁷ Na ngoi so Jésus ato nda ti bâ aye so a sara na yâ ti temple ti yingo, lo bâ nyen? Lo bâ mbeni kete groupe ti aWamandango Bible so ayapu na kusala so ahon ngu 30 awe la ala mû ngangu ti ala nga na amosoro ti ala ti sara mbeni kpengba kapa ti fango tënë.d Kite ayeke dä ape so Jésus na a-ange ayeke lani na ngia ti wara kete wungo ti azo so ayeke tongana ablé so angbâ ngangu nga asioni pere ti Satan apete ndo ti ala pëpe. Me, a lingbi a “sukula amolenge ti mara ti Lévi”, so ti tene aChrétien so a soro ala ti gue na yayu (Mal. 3:2, 3; 1 Pi. 4:17). Ngbanga ti nyen?

8. Aye wa asi na peko ti ngu 1914?

⁸ Na hunzingo ti ngu 1914, bê ti ambeni Wamandango Bible anze ndali ti so ala gue na yayu pëpe. Na ngu 1915 nga na ngu 1916, azo so ayeke na yâ ti bungbi pëpe asara si kua ti fango tënë akiri na peko. Ti so ayeke sioni mingi ayeke so, na peko ti kuâ ti Ita Russell na octobre, ngu 1916, ambeni zo na yâ ti bungbi la agi ti kanga lege na kua ni. Lani a mû desizion ti tene Ita Rutherford amû li ni, me azo osio na popo ti awayinda mbasambala ti Société Watch Tower alondo ti ke desizion ni. Ala gi ti ga na kangbi na popo ti aita, me na nze ti août, ngu 1917, ala sigigi na Béthel; ye so ayeke biani mbeni lege so Jésus azi na aye ti sioni na yâ ti temple ti yingo! Nga, teti so mbeto ti zo ahon ndo ti ambeni Wamandango Bible, ala zia ti sara na Nzapa. Me, ala yeke lani nduru ti yeda ti tene Jésus asukula ala na lege ti yingo nga ala changé aye so a lingbi ala changé. Ni la, Jésus abâ so ala yeke atâ Chrétien so ayeke tongana ablé, me lo ke aChrétien kue ti wataka so ayeke na yâ ti congrégation nga na ala so ayeke na yâ ti a-eglize so atene ala yeke aChrétien (Mal. 3:5; 2 Tim. 2:19). Nyen la asi na pekoni nyen? Ti hinga ni, zia e kiri na ndo ti parabole ti ablé na asioni pere.

NYEN LA ASI NA PEKONI SO NGOI TI KONGO LÊ TI KOBE ATO NDA NI?

9, 10. (a) Nyen la e yeke bâ fadeso na ndo ti ngoi ti kongo lê ti kobe? (b) Na ngoi ti kongo lê ti kobe, nyen la asi kozoni?

⁹ Jésus atene: “Ngoi ti kongo lê ti kobe ni ayeke ngoi so aye ti mbeni ngoi ayeke gue ti hunzi.” (Mat. 13:39). Ngoi ti kongo lê ti kobe so ato nda ni na ngu 1914. E yeke bâ aye oku so Jésus atene ayeke si na ngoi ti kongo lê ti kobe.

¹⁰ Kozoni, gbotongo asioni pere. Jésus atene: “Na ngoi [ti kongo lê ti kobe], fade mbi yeke tene na azo ti kongo lê ti kobe ni: Ala gboto asioni pere ni kozoni, ala kanga ni.” Na peko ti ngu 1914, a-ange akomanse ti “gboto” aChrétien so ayeke tongana asioni pere na lege so ala zia ala nde na aChrétien so a soro ala ti gue na yayu, “amolenge ti royaume.”​—Mat. 13:30, 38, 41.

11. Juska laso, nyen la azia kangbi na popo ti atâ Chrétien na aChrétien ti wataka?

¹¹ Na ngoi so kua ti gbotongo asioni pere ayeke gue na li ni, a bâ polele kangbi so ayeke na popo ti aChrétien so ayeke tongana ablé na ala so ayeke tongana asioni pere (Apoc. 18:1, 4). Na ngu 1919, a bâ polele so Babylone, Ngangu gbata atï awe. Nyen mbilimbili la azia kangbi na popo ti atâ Chrétien na aChrétien ti wataka? Kusala ti fango tënë. Azo so amû li ni na popo ti aWamandango Bible akomanse ti fa so a yeke kota ye ti tene zo oko oko abi tere ti lo na yâ ti kua ti fango tënë ti Royaume. Na tapande, mbeni brochure so a sigigi na ni na ngu 1919 na Anglais (To Whom the Work Is Entrusted) awa aChrétien kue so a soro ala ti gue na yayu ti fa tënë da na da. A tene na yâ ti tract ni atene: “Na bango ni kusala ni ayeke tâ mingi, me a yeke ti Seigneur, na lege ti ngangu ti lo e yeke sara ni. Mo yeke na pasa ti sara kusala so.” Nyen la asi na pekoni? Ti londo na ngoi ni so ti ga na ni, a tene na yâ ti mbeni Tour ti Ba Ndo ti ngu 1922 atene, aWamandango Bible afa tënë mingi ahon ti kozo. Kete na pekoni, fango tënë da na da aga ye so a hinga na aChrétien be-ta-zo so. A ngbâ ti hinga ala na ni juska laso.

12. Ngbene ye lawa la a bungbi aChrétien so ayeke tongana ablé?

¹² Use ni, bungbingo ablé. Jésus amû yanga na a-ange, lo tene: “Ala gue ala bungbi ablé ni na ala zia ni na yâ ti gogoro ti mbi.” (Mat. 13:30). Ngbene ye na ngu 1919, a bungbi aChrétien so a soro ala ti gue na yayu na yâ ti congrégation ti aChrétien so a kiri a leke ni. Ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu so ayeke ngbâ ande na fini na ngoi ti futingo dunia so, ndangba bungbingo ala ayeke si na ngoi so ala wara futa ti ala na yayu.​—Dan. 7:18, 22, 27.

13. Tënë wa Apocalypse 18:7 atene na ndo ti bango ndo so wali-ndumba, wala Babylone, Ngangu gbata, ayeke na ni laso?

¹³ Ota ni, toto na tengo pembe. Nyen la ayeke si na pekoni so a kanga asioni pere? Jésus asara tënë ti bungbi ti aChrétien so ayeke tongana asioni pere, lo tene: “Kâ la si fade ala yeke toto na ala yeke te pembe ti ala.” (Mat. 13:42). A yeke ye so asi laso la? Ên-ën. Laso, bungbi ti nzapa ti aChrétien ti wataka, mbeni mbage ti wali-ndumba, angbâ ti tene na yâ ti bê ti lo atene: “Mbi yeke gbia-wali, mbi yeke womua pëpe na fade mbi yeke duti na yâ ti mua lâ oko pëpe.” (Apoc. 18:7). Biani, bungbi ti nzapa ti aChrétien ti wataka abâ tere ti lo so lo yeke na komandema mingi, lo tene même so lo “yeke gbia-wali” na ndo ti bungbi ti akota zo ti poroso. Laso, azo so asioni pere aduti fä ti ala ayeke pika kate ti ala, ala yeke toto ape, me ye so aga nduru ti changé awe.

14. (a) Lawa la aChrétien ti wataka ayeke ‘te pembe ti ala’? Ngbanga ti nyen? (b) Na lege wa fini gbungo nda ti ye ti e na ndo ti tënë so ayeke na Matthieu 13:42 ague oko na tënë so ayeke na Psaume 112:10? (Bâ kete tënë.)

¹⁴ Na ngoi ti kota ye ti vundu, na pekoni so a yeke futi abungbi ti nzapa ti wataka kue, angbene membre ni ayeke kpe ande ti bata tere ti ala me ala yeke wara pëpe mbeni nzoni ndo ti honde tere ti ala dä (Luc 23:30; Apoc. 6:15-17). Tongana ala bâ so ala lingbi pëpe ti kpe futingo, ala yeke toto na vundu nga ala yeke ‘te pembe ti ala’ na ngonzo. Tongana ti so Jésus afa ni na yâ ti prophétie ti lo na ndo ti kota ye ti vundu, na ngoi ti ye ti vundu so, ala “yeke pika tere ti ala ti fa so ala yeke na vundu.”e​—Mat. 24:30; Apoc. 1:7.

15. Nyen la a yeke sara ande na asioni pere? Lawa la a yeke sara ande ni?

¹⁵ Osio ni, a yeke bi ala na yâ ti four ti wâ. Nyen la a yeke sara ande na asioni pere so a kanga ni so? A-ange “ayeke bi ala na yâ ti four ti wâ.” (Mat. 13:42). Ye so aye ti tene so a yeke futi ala biani biani. Tongaso, a yeke futi ande angbene membre ti abungbi ti nzapa ti wataka na ngoi ti Harmaguédon, ndangba mbage ti kota ye ti vundu.​—Mal. 4:1.

16, 17. (a) Ndangba ye wa la Jésus asara tënë ni na yâ ti parabole ti lo? (b) Ngbanga ti nyen e tene so ye so ade ti si pëpe?

¹⁶ Oku ni, ala yeke su tongana lâ. Jésus ahunzi prophétie ti lo na lege ti tënë so: “Na lâ ni so, fade azo ti mbilimbili ayeke su tongana lâ na yâ ti royaume ti Babâ ti ala.” (Mat. 13:43). Ye so ayeke si ande lawa nga na ndo wa? Ye so Jésus asara tënë ni so ade ti si pëpe. Na yâ ti prophétie so, Jésus asara pëpe tënë ti mbeni ye so ayeke si na ndembe so na ndo ti sese, me mbeni ye so ayeke si ande na yayu.f Zia e bâ araison use so ague na e ti tene tongaso.

¹⁷ Kozoni, lawa la ye so ayeke si ande? Jésus atene: “Na lâ ni so, fade azo ti mbilimbili ayeke su.” Tënë “na lâ ni so” andu biani ye so Jésus alondo ti sara tënë ni, ‘bingo asioni pere na yâ ti four ti wâ.’ Ye so ayeke si na ngoi ti ndangba mbage ti kota ye ti vundu. Tongaso, aChrétien so a soro ala ti gue na yayu “ayeke su” ande na oko ngoi ni so. Fadeso, use ni, ala yeke su ande na ndo wa? Jésus atene so azo ti mbilimbili ni ayeke ‘su na yâ ti royaume.’ Tënë so aye ti tene nyen? Na peko ti kozo mbage ti kota ye ti vundu, a kpo nzoroko biani biani awe na ndo ti lê ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu na so angbâ na sese. Tongaso, tongana ti so Jésus afa na yâ ti prophétie ti lo na ndo ti kota ye ti vundu, a yeke bungbi ande ala na yayu (Mat. 24:31). Kâ la si ala yeke su ande “na yâ ti royaume ti Babâ ti ala”, nga kete na peko ti bira ti Harmaguédon, ala yeke duti na ngia ti ga wali so asara mariage fini fini na Jésus na yâ ti “mariage ti Molenge ti ngasangbaga.”​—Apoc. 19:6-9.

AYE TI NZONI SO E WARA

18, 19. Na lege wa gbungo nda ti parabole ti Jésus na ndo ti ablé na asioni pere aga na ye ti nzoni na e?

¹⁸ Na lege wa e oko oko e wara ye ti nzoni na lege ti aye so e londo ti bâ na yâ ti parabole so? E wara aye ti nzoni na alege ota. Kozoni, a sara si hingango ye ti e amaï. Parabole so afa mbeni kpengba raison so asara si Jéhovah azia lege na ye ti sioni. Jéhovah “akanga bê . . . na tere ti ata so alingbi na ngonzo” ti leke “ata so a lingbi a sara nzoni bê na ni,” bungbi ti aChrétien so ayeke tongana ablé.g (aRom. 9:22-24). Use ni, a sara si e kiri e zia bê ti e mingi na Jéhovah. Na ngoi so nda ni ayeke pusu nduru nduru, awato ayeke kiri ti sara ande aye ti ngangu mingi na e, “me ala lingbi ti hon [e] pëpe”. (Diko Jérémie 1:19.) Legeoko tongana ti so Jéhovah abata aChrétien so ayeke tongana ablé ngbene ye juska laso, na lege ti Jésus na a-ange Babâ ti e ti yayu ayeke ngbâ na tere ti e “juska na lâ ni so aye ti ngoi so ayeke gue ti hunzi.”​—Mat. 28:20.

¹⁹ Ota ni, parabole so amû maboko na e ti hinga aChrétien so ayeke tongana ablé. Ngbanga ti nyen ye so ayeke kota ye? Ngbanga ti so a yeke kota ye ti hinga aChrétien so ayeke tongana ablé tongana e ye ti wara kiringo tënë na tënë so Jésus ahunda na yâ ti prophétie ti lo so aye mingi ayeke na yâ ni so andu alango ti nda ni. Lo tene: “Zo wa mbilimbili si ayeke ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara?” (Mat. 24:45). A-article use so ayeke ga ayeke kiri tënë nzoni na hundango ndo so.