Sarango nzoni na zo: Zo ayeke fa ni na lege ti atënë nga na asarango ye ti lo

TONGANA a sara nzoni na zo alingbi ti mû ngangu na lo nga ti dë bê ti lo mingi. Tongana e hinga so mbeni zo abi bê na e, e yeke bâ ni na nene ni. E oko oko kue, tongana mbeni zo asara nzoni na e ayeke nzere na e mingi. Tongaso, tongana nyen la e lingbi ti maï pendere sarango ye so?

Zo so asara nzoni na zo ayeke bi bê biani na amba ti lo na lo yeke fa ni na lege so lo yeke mû maboko na ala na lege ti atënë nga na asarango ye ti lo. Zo so asara nzoni na zo ayeke sara ye mingi ahon ti ne zo gï ndali ti lê ti azo. Ti ye zo na gbe ti bê ti mo nga ti zia terê ti mo na place ti zo ayeke pusu mo ti sara biani nzoni na zo. Na ndö ni, mara ti sarango nzoni na zo so ayeke mbage ti lengo ti yingo vulu ti Nzapa so a lingbi aChrétien aduti na ni (aGal. 5:22, 23). A lingbi e ga azo so asara nzoni na azo, tongaso zia e bâ tongana nyen la Jéhovah na Molenge ti lo asara nzoni na azo nga tongana nyen la e lingbi ti mû tapande ti ala.

JÉHOVAH ASARA NZONI NA AZO KUE

Jéhovah asara nzoni na azo kue, même “azo so ayeke kiri singila pëpe nga na azo ti sioni.” (Luc 6:35). Na tapande, Jéhovah ‘asara si ngu-nzapa apika na ndö ti azo ti mbilimbili nga na azo so ayeke mbilimbili pëpe.’ (Mat. 5:45). Ni la, même azo so ayeda pëpe so Jéhovah la acréé ala angbâ ti bâ nzoni na lege ti aye so lo mû na ala na nzoni bê si ala ngbâ na fini nga ala lingbi kamême ti duti na ngia.

Ye so Jéhovah asara ndali ti Adam na Ève afa na e tâ nzoni tapande ti sarango nzoni na zo. Kete na peko ti so Adam na Ève asara siokpari, ala “fü akugbe ti keke ti figue, ala sara na kambusu ndali ti ala wani.” Me Jéhovah ahinga so ala bezoin nzoni bongo ti tene ala vivre na gigi ti yaka ti Éden, ndo so a deba sese ni na “asisi nga na akî”. Tongaso, na nzoni bê Jéhovah abâ lege ti bezoin ti ala na lege so lo ‘mû poro ti nyama, lo leke na ayongoro bongo’ ndali ti ala.—Gen. 3:7, 17, 18, 21.

Atâa so Jéhovah ayeke sara nzoni na “azo ti mbilimbili nga na azo so ayeke mbilimbili pëpe”, lo ye mbilimbili ti sara nzoni na awakua ti lo so ayeke be-ta-zo. Na tapande, na ngoi ti prophète Zacharie, mbeni ange agi bê ti lo ndali ti so azo azia lege ti lekengo temple so abuba na Jérusalem. Jéhovah amä ange ni na ngoi so lo yeke fa agingo bê ti lo na lo kiri tënë na lo na “nzoni bê” nga na lege ti “atënë ti dengo bê”. (Zach. 1:12, 13). Jéhovah asara nga tongaso na prophète Élie. Na mbeni ngoi, vundu asara prophète ni mingi asara si lo hunda ti tene Jéhovah afâ lo. Jéhovah afa so lo bi bê na Élie na lo tokua mbeni ange ti kpengba lo. Na ndö ni, Nzapa adë bê ti prophète ni so lo yeke gï lo oko ape. Na peko ti so a tene anzoni tënë so na lo nga lo wara mungo maboko so lo bezoin ni, lo wara ngangu ti sara kua so a mû na lo (1 aGbia 19:1-18). Na popo ti awakua ti Nzapa, zo wa la asara nzoni na zo mingi tongana lo?

JÉSUS: KOLI SO ASARA NZONI MINGI NA ZO

Na ngoi so Jésus ayeke sara lani kua ti fango tënë, a hinga lo tongana zo so asara nzoni na azo. Lâ oko lo son na ndö ti azo ape nga lo gi pëpe ti komande ala na ngangu. So mawa ti ala asara lo, lo tene: “Ala ga na mbi, ala kue so asara ngangu kua na kungba ane ala, na mbi yeke dë bê ti ala. . . . Ndali ti so a yeke ngangu pëpe ti yô joug ti mbi”. (Mat. 11:28-30). Nzoni so Jésus asara na azo apusu ala ti mû peko ti lo na ando kue so lo gue dä. So “mawa ti ala asara” Jésus, lo mû na ala kobe, lo sava azo so kobela asara ala nga azo so mbage ti terê ti ala abuba, nga lo fa na ala “aye mingi” na ndö ti Babâ ti lo.—Marc 6:34; Mat. 14:14; 15:32-38.

Mbeni ye so afa so Jésus asara nzoni mingi na azo ayeke so lo comprendre azo nga lo hinga ye so ala bezoin ni. Atâa so azo aga na terê ti Jésus na ngoi so lo yeke sara mbeni ye, “na nzoni bê” lo yamba azo kue so agi peko ti lo na bê ti ala kue (Luc 9:10, 11). Na tapande, lo suku pëpe na mbeni wali so andu bongo ti lo ti ndö ni na beku ti tene lo kaï mênë so ayeke ga na terê ti lo, so mbeto asara lo, atâa so ndia afa so lo ga sioni awe (Lév. 15:25-28). So Jésus abâ mawa ti wali so abâ pasi teti ngu 12, lo tene na lo: “Molenge ti mbi ti wali, mabe ti mo asava mo awe. Mo gue na siriri, na zia mo wara sava na peko ti ngangu kobela ti mo so.” (Marc 5:25-34). So ayeke sarango nzoni na zo so apika bê mingi!

TI SARA NZONI NA ZO A LINGBI MO SARA ANZONI YE NA AZO

Na yâ ti atapande so e bâ fade, e bâ so zo so asara biani nzoni na zo ayeke fa ni na lege ti aye so lo sara. Jésus afa ni na yâ ti toli ti nzoni zo ti Samarie. Atâa so azo ti Samarie na aJuif aye terê ape, mbeni koli so ayeke zo ti Samarie abâ mawa ti mbeni koli so ayeke Juif so aga nduru na kuâ na peko ti so a nzi aye ti lo, a pika lo nga a zia lo na ndö ti lege. So zo ti Samarie aye ti sara nzoni na azo apusu lo ti sara ye. Lo soigné akä ti koli ni na lo gue na lo na mbeni da so agene ayeke futa ti lango dä. Zo ti Samarie ni amû nginza na zo ti batango da ni ti tene lo bâ lege ti koli so awara akä so, lo tene même so tongana lo futa mbeni ye na ndö ni, lo yeke kiri na ni na lo.—Luc 10:29-37.

Atâa so fani mingi asarango ye ti zo la ayeke fa so lo yeke sara nzoni na azo, anzoni tënë so e tene na azo so apusu ala ti sara ye alingbi nga ti fa so e yeke sara nzoni na azo. Ni la, atâa so “gingo bê asara si bê ti zo anze,” Bible atene nga so “nzoni tënë asara si bê ti [zo] akiri awara ngia.” (aProv. 12:25). Tongana e sara nzoni na azo nga e sara nzoni bê na ala, e yeke tene atënë so akpengba ala na ayeke mû maboko na ala ti duti na ngia ahon ti kozo.a Atënë so e tene na ala na nzoni bê ayeke fa na ala so e bi bê na ala. So atënë ti e kpengba ala, a yeke duti ngangu mingi na ala ape ti gbu ngangu na yâ ti akpale ti ala.—aProv. 16:24.

LEGE TI GA ZO SO ASARA NZONI NA ZO

Ndali ti so Nzapa asara azo “na image ti lo,” azo kue alingbi ti ga azo so asara nzoni na zo (Gen. 1:27). Na tapande, Julius, mbeni turugu ti kota kamba ti Rome so a zia bazengele Paul na maboko ti lo na ngoi so lo voyagé ti gue na Rome, “asara nzoni na Paul, lo mû lege na Paul ti gue ti bâ akamarade ti lo ti tene ala bâ lege ti lo” na gbata ti Sidon (Kus. 27:3). Ambeni ngoi na pekoni, azo ti zoa ti Malte “asara tâ nzoni mingi” na Paul nga na ambeni zo so bateau atuku na ala. Azo ti zoa ni atingo même wâ ti tomba dê na terê ti azo so bateau atuku na ala so (Kus. 28:1, 2). Aye so ala sara ayeke ye ti gonda, me sarango nzoni na zo andu aye mingi ahon ti sara nzoni na azo gï na ambeni ngoi.

Ti nzere biani na lê ti Nzapa, a lingbi sarango nzoni na zo aga mbeni mbage ti sarango ye ti terê ti e. Ndani la, Jéhovah atene na e ti “yü” sarango nzoni na zo (aCol. 3:12). Me e hinga so a yeke lakue kete ye ape ti sara si sarango ye ti Nzapa so aga mbage ti terê ti e. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so kamene, dutingo na confiance na e wani ape, kangango lege wala so na ambeni ngoi e yeke pensé gï na nzoni ti e wani alingbi ti sara si e sara nzoni na zo ape. Me e lingbi ti hon ndö ti akpale so tongana e zia bê ti e na yingo vulu nga e mû tapande ti Jéhovah ti sarango nzoni na zo.—1 aCor. 2:12.

E hinga ambeni ye so na yâ ni e lingbi ti sara nzoni na zo mingi ahon ti kozo? A lingbi e hunda terê ti e: ‘Mbi yeke zia terê ti mbi na place ti azo na ngoi so mbi yeke mä ala? Mbi yeke bâ hio aye so amba ti mbi abezoin ni? Ndangba ngoi so mbi sara nzoni na mbeni zo so ayeke zo ti sewa ti mbi ape wala mbeni kota kamarade ti mbi ape ayeke lawa?’ Na pekoni, e lingbi ti zia ambeni ye na gbele e ti sara, na tapande ti gi ti hinga aye mingi na ndö ti azo so e hinga ala, mbilimbili aita ti congrégation. Tongana e sara tongaso, e lingbi ti hinga aye mingi na ndö ti dutingo ti ala nga na aye so ala bezoin ni. Na pekoni, e lingbi ti gi ti sara nzoni na ala na alege so e nga e ye ti tene ala sara nzoni na e tongana fade e la e yeke na place ti ala (Mat. 7:12). Na nda ni, tongana e hunda na Jéhovah ti mû maboko na e, lo yeke iri tënë nzoni na ndö ti angangu so e sara ti ga azo so asara nzoni na azo.—Luc 11:13.

SARANGO NZONI NA ZO AYEKE GBOTO AZO NA MBAGE TI E

Tongana bazengele Paul afa aye so amû lege na azo ti hinga so lo yeke wakua ti Nzapa, lo zia nga “sarango nzoni na zo” dä (2 aCor. 6:3-6). Azo aga lani na mbage ti Paul ndali ti so lo fa so lo bi bê na ala, na lo fa ni na lege ti anzoni ye so lo sara na ala nga na anzoni tënë so lo tene na ala (Kus. 28:30, 31). E nga kue, tongana e sara nzoni na azo e lingbi ti gboto ala na mbage ti tâ tënë. Tongana e sara nzoni na azo kue, même na azo so asara aye ti ngangu na e, e lingbi ti sara si bê ti ala adë nga ala yeke sara ngonzo na terê ti e tongana ti kozo ape (aRom. 12:20). Mbeni lâ, ala lingbi même ti yeda ti hinga ye so Bible atene.

Na ndö ti sese na yâ ti Paradis so ayeke ga, kite ayeke dä ape so gbâ ti azo so a yeke zingo ande ala na kuâ ayeke duti na ngia mingi ti bâ so azo asara biani nzoni na ala, peut-être a yeke ti kozoni ti tene a sara nzoni na ala la. Singila ti bê ti ala ayeke pusu nga ala ti sara nzoni na azo. Zo kue so ayeke na fini na ngoi ni so, so ake ti sara nzoni na amba ti lo nga ti mû maboko na ala ayeke ngbâ ande lakue lakue na yâ ti Paradis ape. Me azo so Nzapa ayeda ti tene ala ngbâ na fini lakue lakue ayeke sara ye na mba na ndoye nga na nzoni bê (Ps. 37:9-11). So ayeke duti ande mbeni dunia so nzoni duti nga na siriri ayeke mû ndo dä! Ye oko, kozo ti tene pendere ngoi so asi, tongana laso e sara nzoni na azo, anzoni ye ti peko ni ayeke so wa?

ANZONI YE TI PEKO TI SARANGO NZONI NA ZO

Bible atene: “Zo so asara nzoni bê na zo ayeke bâ nzoni na pekoni.” (aProv. 11:17). A nzere na azo ti ga nduru na mbeni zo so ayeke sara nzoni na zo, na ala yeke nga nduru ti sara nzoni na lo. Jésus atene: “A yeke oko ye so ala mû ti haka na ye na azo si a yeke mû ande ti haka na ye na ala.” (Luc 6:38). Tongaso, a yeke ngangu ape na zo so asara nzoni na azo ti wara anzoni kamarade na ti tene ala ngbâ akamarade ti lo.

Bazengele Paul awa aita ti congrégation ti Éphèse ti “sara nzoni na mba, [ti] bâ mawa ti zo mingi, [ti] pardonné mba na popo ti ala na bê ti ala kue”. (aÉph. 4:32). Tongana aita kue na yâ ti congrégation azia terê ti ala na place ti amba ti ala, ala sara nzoni na mba nga ala gi ti mû maboko na mba, aita ti congrégation ayeke bâ nzoni dä mingi. Aita so asara nzoni na zo ayeke tene lâ oko ape na amba ti ala atënë so ason bê ti zo, ala yeke kasa zo ape wala ala yeke tene tënë ti hengo zo ape. Ahon ti sara si asioni kpere-kpere amû ndo, aita ayeke sara kue ti sara si atënë ti yanga ti ala amû maboko na amba ti ala (aProv. 12:18). Ye ti peko ni ayeke so congrégation ni ayeke kpengba nzoni na lege ti yingo.

Biani, sarango nzoni na zo ayeke mbeni ye so zo ayeke fa ni na lege ti atënë nga na asarango ye ti lo. Tongana e sara nzoni na zo, e yeke sara ye tongana Jéhovah Nzapa so aye azo nga amû aye mingi na ala (aÉph. 5:1). Tongana e sara tongaso, e yeke sara si congrégation akpengba nga e yeke gboto azo na mbage ti tâ vorongo Nzapa. Zia a hinga e lakue tongana azo so asara nzoni na azo.