Zia E Hinga Ason ti Internet

¹ Awakua ti Jéhovah ayeke na nzoni songo na popo ti ala. Ala fa na mba ye so asi na ala na yâ fango tene na ala yeke na ngia ti mä asango ti ambeni Témoin ti Jéhovah na ndo sese. Ala ye ti mä tene ni tongana mbeni kota kpale asi na aita ti ala ti koli na ti wali, tongana ala yeke na yâ ti mbeni tara wala tongana mbeni kpale ti ndagigi asi na ala na tapande; na ala ye ti hinga wala ala lingbi ti mu maboko. Bingo bê so afa so sewa ti aita ayeke na beoko na a fa so e ndoye tele na popo ti e.​—Jean 13:34, 35.

² Laso, zo ayeke hinga hio ye so asi na ndo sese. Fonono na singa-le ayeke fa biani peko ti aye so ayeke si na anzene nzene mbage ni na zo ti sese kue. Singa amu nga lege ti sala lisoro fade fade na azo ti ndo kue. Na mbeni fini ye ayeke mu ndo mingi na lege ti singa: Internet amu ndo sese kue.​—Ba Réveillez-vous! ti 22 juillet 1997.

³ So a sigigi na singa, lege azi ti sala tene fade fade na ambeni zo na ndo sese kue. Ye oko, atä singa asala nzoni ye mingi, a lingbi e bata lege so e yeke sala kusala na ni; biani, lo lingbi ti mu lege ti ga ndulu na azo wala ti sala akusala so ayeke na lege ni pepe, nga ti pika singa mingi a hunda nginza mingi. Legeoko nga, limon na fonono azi alege mingi na ndo fango ye. Me ye ti vundu ni ayeke so, na popo ti akua-singa-le, mingi andu aye ti pitan, na zo ayeke buba ngoi na bango ni. Ndara ahunda na e ti soro nzoni ye so e yeke ba na limon na e yeke mä na fonono.

⁴ Internet amu lege ti sala tene na azo kutu mingi na ndo sese na a hunda nginza mingi pepe. (Réveillez-vous! ti 8 janvier 1998) Ye oko, salango kusala na Internet na ndara pepe alingbi ti zia mbeni zo na yâ ti kota kpale na lege ti yingo nga na lege ti bibe. Tongana nyen?

⁵ Azo mingi ayeke gi bê tongana ala ba so a yeke ngangu pepe ti wara asango na ndo kode ti leke angombe, atä a-bombe. Amokonzi ti akota ndo-kua adema tele teti ngoi so azo ti ala ayeke buba na ndo ti Internet. Ambeti ti e asala tene mingi na ndo atâ gbanda ti yingo so Internet aga na ni: ando ti sango mingi ti Web ayeke na ambeti so andu salango ngangu wala ye ti pitan, ambeti so ayeke biani nde na lege ti vorongo ti aChrétien. (Ps. 119:37) Na ndo ti akpale so, mbeni ye ayeke dä so ayeke na mayele mingi ahon, so a lingbi aTémoin ti Jéhovah asala hange na ni mingi. Kpale so ayeke nyen?

⁶ Fade mo tisa mbeni wande na yâ da ti mo kozoni si mo hinga tene na ndo lo? Na tongana lege ti hinga mara ti zo so lo yeke ayeke dä pepe? Fade mo mu lege na wande so ti duti gi lo oko na amolenge ti mo? A yeke biani lege so Internet amu.

⁷ Zo alingbi ti tokua mbeti na lege ti Internet na azo so lo hinga ala pepe na lo wara nga ti ala. A yeke legeoko tongana zo ayeke “sala lisoro” na lege ti masini na mbeni bungbi ti azo so ayeke pika patara na popo ti ala. Peut-être ambeni zo ni atene ala yeke aTémoin ti Jéhovah, me fani mingi a yeke tâ tene pepe. Mbeni zo alingbi ti tene ni de pendere me a yeke tongaso pepe. Wala mbeni zo alingbi ti tene ni yeke mara ti zo tongaso wala tongaso.

⁸ Asango so ayeke tokua na mo alingbi ti duti tongana mbeni ye so asi wala ambeni tene na ndo mabe ti e. A mu asango so na ambeni zo, so na mbage ti ala akiri atokua na ambeni nde. Fani mingi a lingbi ti hinga pepe tongana a yeke tâ tene wala pepe, na ngoi na ngoi a yeke tene ti wataka. Ambeni tene alingbi ti mu lege ti kangbi abango ndo ti a-apostat.​—2 aThes. 2:1-3.

⁹ Ndali ti kpale so, tongana mo sala kusala na Internet, hunda atene so: ‘Ngbanga ti nyen mbi yeke sala kusala na ni? Lege so mbi yeke sala na kusala alingbi ti sala sioni na mbi na lege ti yingo? Ye alingbi ti si so mbi sala sioni na dutingo na lege ti yingo ti ambeni zo?’

¹⁰ Ando ti sango ti Web ti “aTémoin ti Jéhovah”: Zia e ba ambeni ndo ti sango ti Internet so ambeni zo so atene ala yeke aTémoin ti Jéhovah asigigi na ni. Ala tisa mo ti ba ando ti sango ti ala ti diko ambeni tene so ambeni zo so atene ala yeke aTémoin atokua. Ala yeke wa mo ti fa na gigi abibe ti mo na atene ti bê ti mo na ndo ambeti ti Société. Ambeni ayeke fa akozo li ti tene so alingbi ti sala na kusala na fango tene. Ando ti sango ti Internet so aleke abungbi ti salango lisoro, so amu lege ti sala tene fade fade na ambeni zo, tongana ti so a yeke sala tene na singa. Fani mingi ala yeke fa na mo ambeni ndo ti sango ti Internet so alingbi ti sala lisoro na aTémoin ti Jéhovah ti sese kue. Me, mo yeke na ye ti hinga so a-apostat alï pepe na yâ ti alisoro so?

¹¹ Asongo na lege ti Internet ague lakue legeoko pepe na wango so afa na aÉphésien 5:15-17, (NW). Bazengele Paul atene: “Tongaso, i bata nzoni si i tambela pepe tongana awabuba me tongana awandara, i vo ngoi so alingbi teti i mveni, teti angoi ni ayeke sioni. Teti tene so, i zia ti duti azo so asala ye kirikiri, me i ngbâ ti gbu nda ti ye so bê ti Jéhovah aye.”

¹² Kongrégation ti aChrétien ayeke lege ti théocratie so “ngba ti be-ta-zo na ti ndara” ayeke sala kua na ni ti mu na e kobe na lege ti yingo. (Mat. 24:45-47, NW) E wara na yâ bungbi ti Nzapa afango lege na ndo ti bata tele ti duti nde na sese, nga na aye so apusu e ti ngbâ na wâ na yâ kusala ti Seigneur. (1 aCor. 15:58) Wasungo psaume afa la ni so lo ba tele ti lo na ngia nga na siriri na popo ti awakua ti Nzapa so abungbi. (Ps. 27:4, 5; 55:15 [55:14, NW]; 122:1) Kongrégation amu nga maboko na ngangu na lege ti yingo na ala so ayeke gue dä. E wara na yâ ni bungbi ti andeko so ayeke na ndoye, na be-nzoni, so aye nzoni ti e, azo so e hinga ala na ayeke ndulu nga ayeda ti mu maboko na e, ti kpengba e na yâ ye ti vundu. (2 aCor. 7:5-7) A bata azo ti yâ ti kongrégation na lege ti ndia ti Bible so ahunda ti bi na gigi awasiokpari so ake sioni ti ala pepe wala so akangbi abibe so ake tene ti Nzapa. (1 aCor. 5:9-13; Tite 3:10, 11) Zo alingbi ti ku ti wara a-oko ye so aleke na ndoye na yâ songo na ambeni zo na lege ti Internet?

¹³ A ba polele so a yeke tâ tene pepe. Ambeni ndo ti sango ti Web akangbi biani tene ti a-apostat. Ngoi na ngoi ando ti sango so abele tene ni, na azo ni alingbi ti fa anzene nzene tene kue ti fa so ala yeke aTémoin ti Jéhovah. Ala hunda même na mo atene ti hinga wala mo yeke biani Témoin ti Jéhovah.

¹⁴ Jéhovah aye si e duti na ngangu ti gbu nda ti ye. Ngbanga ti nyen? Teti so lo hinga fade ngangu ti gbu nda ti ye ayeke bata e na akpale nde nde. A-Proverbe 2:10-19 (NW) ato nda ni tongaso: “Tongana ndara alï na yâ bê ti mo nga tongana hingango ye anzere na tâ âme ti mo, fade ngangu ti gbungo li aba ndo na ndo mo, fade bango nda ti ye abata mo.” A bata e na nyen? Na tapande na “lege so ayeke sioni,” ti ala so azia lege ti mbilimbili, nga ti azo ti pitan na ala so asi singo na aye ti kirikiri.

¹⁵ Tongana e yeke gue na Da ti Royaume, kite ayeke pepe so e yeke na tele ti aita ti e ti koli na ti wali. E hinga ala. A hunda pepe ti tene mbeni oko ti ala afa so lo yeke biani mbage ti kongrégation, teti ndoye ti aita so ala yeke na ni afa ni polele. Zo oko ahunda na e pepe ti sigigi na ye so afa atene e yeke aTémoin ti Jéhovah. A yeke na ndo so si a yeke wara tâ kangbingo mungo maboko so Paul asala tene ni na aHébreu 10:24, 25. A lingbi ti ku pepe ti wara ni na ando ti sango ti Web so awa azo ti duti na songo na lege ti Internet. E dabe e na atene ti Psaume 26:4, 5: fade ala yeke gboto mê ti e na ndo akpale so zo ayeke wara fade fade na fonongo na ndo ti sango ti Internet.

¹⁶ A yeke ngangu ti kanga lege wala ti ba lege ti mara ti asango so azo so ayeke sala kusala na ni ayeke sigigi na ni wala ayeke ba ni na ndo ti Internet. Fani mingi, na yâ ando tongaso, akete molenge na apendere ayeke tï hio mingi na gbe ti azo ti sioni na ala so agi ti wara faïda. Amolenge ayeke ndulu ti zia bê na zo, ti gi ti hinga ye na ti sala nzala ti hinga fini ye na ndo ti sango ti Internet. Tongaso a lingbi ababâ na mama aba lege ti amolenge ti ala na afa ye na ala alingbi na Mbeti ti Nzapa na ndo kusala na Internet, tongana ti so ala yeke fa lege na ala na yâ sorongo mozoko so ala yeke mä wala alimon so ala yeke ba.​—1 aCor. 15:33.

¹⁷ Vundu ni ayeke so, a bi na gigi ambeni zo so ayeke la ni aita ti e ti koli na ti wali teti so ala to nda ti fono na azo ti gigi so ala tingbi na ala na yâ ti abungbi ti lisoro na ndo ti Internet nga na nda ni ala tï na yâ aye ti pitan. A-ancien, so tene ni adö bê ti ala mingi, afa so ambeni ita azia koli wala wali ti ala ti kpengba songo so ala wara na ndo Internet. (2 Tim. 3:6) Ambeni abele tâ tene ngbanga ti so ala mä na bê na atene so a-apostat afa. (1 Tim. 4:1, 2) Teti ason so ayeke biani sioni, a yeke pepe na lege ni ti duti na donzi tongana zo aye ti mu mbage na apikango patara na ndo Internet? Na ndo tene so, ndara, hingango ye, ngangu ti gbu li na ti gbu nda ti ye so asala tene ni na aProverbe 2:10-19 ayeke bata ande e biani.

¹⁸ Ye asi so ambeni zo asigigi na ando ti sango ti Internet teti so ala tene ala ye ti fa nzo tene. A yeke aita so ayeke na donzi pepe si asigigi na mingi ti ando ti sango so. Ambeni ndo ti sango ti Internet alingbi ti ba gigi na lege ti a-apostat so agi ti handa azo so ayeke na ndara pepe. (2 Jean 9-11) Na ndo nda ni ti sigigi na ando ti sango ti Internet tongaso, ba ye so Kusala ti Royaume ti mai 1998 lembeti 3 atene: “A yeke kota ye pepe ti tene e mveni e leke ambeni lembeti ti Internet na ndo aTémoin ti Jéhovah, akusala ti e nga na aye so e mä na bê dä. Bozo ti mbeti ti e so ahinga ni [http://www.watchtower.org] aye ti fa na azo so ayeke sala kusala na ni asango so ayeke mbilimbili.”

¹⁹ Agbakuru ti manda ye na lege ti Internet? Ambeni zo atene na bê ti ala so ala yeke mu maboko na aita na kangbingo atene so ala gi na ndo akusala nde nde ti théocratie. Na tapande, mbeni Chrétien agi nda ti atene na lege ti plan ti mbeni diskur teti azo kue na lo fa ni na tenengo na bê ti lo so a yeke mu ande maboko na ala so ayeke leke oko diskur ni. Ambeni ayeke fa aversê kue ti mandango Tour ti Ba Ndo ti peko wala afa ambeti na aversê teti Ekole ti kusala ti théocratie wala teti mandango buku. Ambeni nga ayeke mu awango teti fango tene. A hunda aye so kue biani?

²⁰ Ambeti so bungbi ti Jéhovah amu ayeke pusu yingo ti e na lege ti anzoni bibe na a yeke fa na e ti “hinga popo ti ye ti nzoni na ti sioni.” (aHéb. 5:14, NW) A lingbi ti tene mbeni Chrétien awara aye so tongana ambeni zo agi nda ti aye teti lo?

²¹ A tene giriri na ndo ti azo ti Bérée so ala “yeke nzoni ahon azo ti Thessalonique.” Ngbanga ti nyen? Teti so “ala yeke na nzala ti mä tene so, na ala gi Mbeti ti Nzapa lâ na lâ ti ba tongana tene so ayeke biani.” (Kus. 17:11) Atä a yeke Paul na Silas si afa giriri tene na ala, ala lingbi ti yeda na tâ tene gi tongana ala mveni abi tele ti ala dä.

²² Na salango kusala na aye so mbeni zo nde agi ti leke na diskur wala na bungbi, zo ayeke glisa nzoye kue ti mandango ye lo mveni. E yeke pepe na nzala ti kpengba mabe ti e na yâ Tene ti Nzapa? Na pekoni, so zo amä na bê lo mveni na mbeni ye, lo lingbi nzoni ti fa tene ti mabe ti lo na gbele azo, na lege ti adiskur, ti akiringo tene na ngoi ti abungbi nga na yâ fango tene. (aRom. 10:10) Tongana zo asala gi kusala na aye so mbeni zo nde agi, lo yeke sala ye pepe alingbi na ye so ayeke na aProverbe 2:4, 5, so ahunda ti ‘ngbâ ti gi hingango ye ti Nzapa tongana amosoro so ahonde.’

²³ Na tapande, tongana zo agi aversê na yâ Bible ti lo, lo lingbi ti bi lê na ndo atene so angoro ni. Lo lingbi ti ‘gi nda ti ye kue mbilimbili,’ tongana Luc na ngoi so lo sû Évangile ti lo. (Luc 1:3) Na ndo ni, ngangu so e sala ayeke mu ande maboko na e ti wara hio aversê tongana e yeke fa tene wala e yeke sala adevoir. Azo mingi atene bê ti ala adö tongana ala ba aTémoin ti Jéhovah so ahinga ti sala kusala na Bible. Tene so ayeke ndu ande e gi tongana e mveni e yeke mu lakue ngoi ti gi aversê na yâ bible ti e.

²⁴ E sala kusala na ngoi ti e na ndara: Mbeni ye so a lingbi abi bê na ndo ni ayeke ngoi so zo ayeke mu ti sigigi na asango, ti diko ambeni na ti kiri tene na asango so ayeke na ndo ti Internet. Psaume 90:12 (NW) awa e ti sambela tongaso: “Fa na e lege ti diko alâ ti e tongaso si e lingbi ti wara bê ti ndara.” Na Paul atene: “ngoi so angbâ ayeke mingi pepe.” (1 aCor. 7:29, NW) Nga: “Tongaso, tongana e wara lege ni, a lingbi e sala ye ti nzoni na azo kue; na ahon kue, a lingbi e sala ye ti nzoni na aita ti e awamabe.”​—aGal. 6:10.

²⁵ Awango so agboto lê na ndo nene ti bata lege so e yeke sala kusala na ngoi ti e. A yeke nzoni ahon ti mu ngoi na dikongo Tene ti Nzapa. (Ps. 1:1, 2) Lo yeke nzoni kamarade mingi ahon. (2 Tim. 3:16, 17) Ababâ na mama, i yeke fa na amolenge ti i nene ti sala kusala na ngoi ti ala na ndara na yâ akusala so andu Royaume? (Zo ti. 12:3 [12:1, NW]) Ngoi so zo amu ti manda na Bible lo mveni nga na sewa, ti gue na abungbi, na ti fa na tene ayeke nzoni mingi ahon ngoi so amu ti fono na ndo Internet, na beku ti wara anzoye.

²⁶ Na ndo tene so ndara ahunda na e ti bi bê ti e na ndo atene ti yingo nga na aye so andu dutingo ti e ti Chrétien na a yeke kota ye. So andu sorongo nzoni asango so e lingbi ti mu ngoi na gbungo li ti e dä. Christ afa na lege ti ndulu tene kungba so a hunda na Chrétien tongana lo tene: “Tongaso, i ngbâ lakue ti gi royaume na mbilimbili ti lo kozoni, na fade a mu na i tanga ti ye so kue nga.” (Mat. 6:33, NW) Zo so fini ti lo asi singo na akusala so andu Royaume ahon ambeni mara ti kusala nde ayeke pepe na ngia ahon azo kue?

²⁷ Courrier électronique (e-mail): Tongana a yeke nzoni ti kangbi ambeni ye so asi wala abibe na azo ti sewa ti mo wala andeko so alango yongoro, a yeke biani lege ti ndoye ti kangbi ni na ambeni zo so ahinga peut-être pepe sewa ti mo wala andeko ti mo? Wala a lingbi a sû ni na ndo ti Web ti tene zo nde nde kue adiko ni? A lingbi ti sû peko ti asango so aba gi mo na atokua ni kirikiri na azo so mo hinga ala wala mo hinga pepe? Legeoko nga, tongana mo wara atokua so ayeke biani ti mo pepe, a yeke lege ti ndoye ti tokua ni na ambeni zo nga?

²⁸ Na tongana ye so mo yeke tokua ayeke tâ tene pepe? Mo yeke mu ande mbage ti mo pepe na kangbingo tene ti wataka? (aProv. 12:19; 21:28; 30:8; aCol. 3:9) Biani, tongana e ‘bata nzoni lege so e yeke tambela: zia e duti pepe tongana azo so ayeke na ndara pepe, me tongana azo ti ndara,’ fade e yeke gbu li nzoni kozoni. (aÉph. 5:15) E yeke na ngia pepe so Annuaire, Tour ti Ba Ndo na Réveillez-vous! asi singo na ambaï so ayeke tâ ye so amu ngangu na e na a pusu e ti ngbâ ti tambela na “lege ni”?​—Es. 30:20, 21.

²⁹ Mbeni son nde ayeke dä. Bazengele Paul atene na ndo ambeni womua: “Ala manda ti duti senge, na ala tambela kirikiri na yanga ti da nde nde; na ala duti gi senge oko pepe, me ala ga awatene senge na awandendia nga, na ala tene tene so a lingbi ala tene pepe.” (1 Tim. 5:13) Ba a yeke atene so agbanzi e ti mu ngoi na angangu ti tokua na aita ti e asenge senge sango.

³⁰ Bi bê nga na ngoi so ahunda ti gi na yâ ti gbâ ti asango ti Internet. Na ndo tene so, e diko na yâ buku Le smog de données (Angl.): “Tongana mbeni zo ayeke mu ngoi mingi ti duti na tele ti ordinateur ti lo, ahon ti duti mbeni fini ye so amu ngia na zo, asango na lege ti Internet aga mbeni nengo kungba so ayeke te ngoi, teti lâ oko oko a lingbi zo adiko gbâ ti atokua na lo kiri tene na ni, so alondo na akamarade, andeko, azo ti sewa, . . . nga na aye so ahunda ti vo, so zo ahunda pepe.” Lo kiri lo tene: “Azo mingi so aye tene ti Internet awara sioni kode ti tokua akete tene kue ti ngia so ala wara (atene ti ngia, atene ti pande, ambeti so ahunda na ngangu ti kangbi ni na lege ti Internet, na ambeni ye tongaso) na zo kue so iri ti lo ayeke na yâ ti bozo-mbeti ti ala ti Internet.”

³¹ Fango peko ti tene so alingbi biani na asango na lege ti Internet so ayeke tambela mingi na popo ti aita: a yeke wara dä atene ti ngia wala aye ti ngia so andu fango tene, a-poème so atene a luti na ndo atene ti mabe ti e, atapande so agboto na yâ ti adiskur so amä na akota bungbi wala na Da ti Royaume, aye so asi na fango tene, na ambeni tongaso, biani, aye so aba atene ayeke kete mingi. Mingi ti ala ayeke tokua mara ti asango so gi tongaso na ala gi bê ti ala pepe na ndo so ala londo dä, na tongaso a yeke ngangu ti hinga zo so asû ni kozo; a lingbi zo ahunda tele ti lo na ndo tâ tene ti asango so.​—aProv. 22:20, 21.

³² Amara ti asango so fani mingi ayeke ambumbuse ye ayeke nde mingi na atene ti salut so Paul abi bê na ni tongana lo tene na Timothée: “Mo sala na lege ti tapande ti nzo tene so mo mä na yanga ti mbi, na lege ti mabe na ndoye so ayeke na yâ Christ Jésus.” (2 Tim. 1:13) ‘Yanga ti nzoni-kue,’ tâ tene ti Bible ayeke na “tapande ti nzo tene” so aluti mbilimbili na ndo kota li ti tene ti Bible: fango na gigi mbilimbili ti kota yanga-ti-komande ti Jéhovah na lege ti Royaume ti lo. (Soph. 3:9) Tongana lege ayeke dä, a lingbi e mu ngoi kue na ngangu kue so e yeke na ni ti mu mbage na fango na gigi mbilimbili ti kota yanga-ti-komande ti Jéhovah.

³³ Teti so e gue na li ni mingi na ngoi ti nda ni ti sese so, a yeke pepe ngoi ti lango. Bible agboto mê ti e tongaso: “I duti na donzi, i sala sinziri! Wato ti i Diable ayeke tambela tongana bamara so atoto, na lo yeke gi zo so lo lingbi te lo.” (1 Pierre 5:8) Lo kiri lo tene: “I yü aye kue ti bira ti Nzapa si i wara lege ti luti ngangu na gbele aye ti handa ti Diable.”​—aÉph. 6:11.

³⁴ Tongana a sala kusala na ni nzoni pepe, Internet alingbi ti duti teti Satan lege ti komande ala so ngangu ti ndo ti sango so agboto ala. Atä so lo yeke ye ti mungo maboko, Internet ayeke sioni tongana zo aduti na donzi pepe. A lingbi mbilimbili ababâ na mama agi bê na ndo kusala so amolenge ti ala ayeke sala na Internet.

³⁵ Ti duti na mbeni nzoni bango ndo na mbage ti Internet ayeke bata zo. E yekia gbotongo mê so ayeke lakue na ngangu so Paul asû na mbeti: ‘Zia . . . ala so asala ye na sese ni, aduti tongana ala so asala ye na ni mingi pepe; teti ye ti sese so ayeke gbian.’ (1 aCor. 7:29-31, NW) Tongana e bata ala na li, fade abibe so ayeke gbanzi e, e na sewa ti e, ti zia si ye kue so sese aze na e, nga na lege ti Internet, agboto lê ti e pepe.

³⁶ A lingbi e duti ndulu na aita ti e ti koli na ti wali na yâ ti kongrégation na e sala kusala na ndara na ngoi so angbâ; tongaso e yeke duti ndulu ti maï aye so andu Royaume. Ye ti fadeso ague na loro ti buba: tongaso e tambela “tongana aGentil mbeni pepe, ala so atambela na fandara senge ti bibe ti ala,” me ‘e ngbâ ti gbu nda ti ye so bê ti Jéhovah aye.’​—aÉph. 4:17; 5:17.