‘Akota kusala ti Nzapa’ apusu e ti sala ye

“E yeke mä ala sala tënë ti kota kusala ti Nzapa na yanga ti e.” ​—KUSALA 2:11.

NA MBENI ndapelele ti nze ti mai ti ngu 33 N.E., mbeni bungbi ti akoli na awali so ayeke adisciple ti Jésus abungbi na yâ da ti mbeni zo na Jérusalem; na ngoi ni so, mbeni ye ti dongo bê asi na bungbi ti azo so: “Fade fade toto tongana toto ti kota pupu so aïa ngangu alondo na yayu azu, na toto ni alingbi na yâ da kue, na ndo so ala yeke duti dä. Na menga mingi, tongana menga-wa, asi na ala, . . . Na ala kue asi na Yingo Vulu, na ala komanse ti sala tënë na mbeni yanga nde nde.”​—Kusala 2:2-4, 15.

² Azo mingi mingi abungbi lani na gbele da ni. Na popo ti azo so, a yeke wara aJuif so a dü ala na kodoro wande; ala yeke “azo so abata tënë ti Nzapa” na ala ga na Jérusalem ti sala matanga ti Pentecôte. Bê ti ala oko oko kue adö ti bâ adisciple na salango tënë ti “kota kusala ti Nzapa” na yanga ti kodoro ti ala mveni. Awafango tënë ni kue ayeke azo ti Galilée; me a sala tongana nyen si ala yeke tënë ayanga so kue?​—Kusala 2:5-8, 11.

³ Mbeni oko ti azo ti Galilée so ayeke bazengele Pierre. Lo tene so ayenga kete kozoni, azo ti kirikiri afâ Jésus Christ. Ye oko, Nzapa azingo Molenge ti lo na popo ti awakinda awe. Na pekoni, Jésus afa tele ti lo na mingi ti adisciple ti lo; na popo ti adisciple so, a wara lani Pierre nga na ambeni zo nde so ayeke fadeso ge. Gi alango bale-oko kozoni, Jésus ama na yayu. A yeke lo si ato yingo vulu na ndo adisciple ti lo. Ye so abâ nga ala so aga ti sala matanga ti Pentecôte so? Biani, a bâ ala nga. Kui ti Jésus aleke lege teti ala ti wara pardon ti siokpari ti ala nga na “matabisi ti Yingo Vulu.” (Kusala 2:22-24, 32, 33, 38). Me ye nyen azo so asala tongana ala mä tënë ti ‘akota kusala ti Nzapa’? Nga tongana nyen si tondo so alingbi ti mû maboko na e ti bâ nga nene ti kusala so e oko oko kue e yeke sala na Jéhovah?

A pusu ala na kusala!

⁴ Tongana ala wara yingo vulu, adisciple na Jérusalem abi tele ti ala fade fade na yâ kusala ti fango nzo tënë ti salut na ambeni zo, na ala to nda ti fa ni na azo mingi so abungbi na ndapelele ti Pentecôte ti ngu 33 so. Fango tënë ti ala asala si kpengba prophétie so Joël, molenge ti Pethuel, asû ni asala fadeso asiècle miombe awe, aga tâ tënë: “Fade Mbi sa Yingo ti Mbi na ndo mitele kue; fade amolenge ti i ti koli na amolenge ti i ti wali afa tënë na iri ti Nzapa, ambakoro koli ti i abâ suma, na apendere koli ti i abâ ye tongana suma; na lâ ni kâ, fade Mbi sa Yingo ti Mbi na ndo aboi na aboi-wali nga . . . kozoni si lâ ti L’Eternel aga, kota lâ ni so amû mbito mingi.”​—Joël 1:1; 2:28, 29, 31; Kusala 2:17, 18, 20.

⁵ Ye so aye ti tene so Nzapa ayeke gue ti sigigi na mbeni molongo ti aprophète ti koli na ti wali tongana David, Joël, na Déborah, na ti sala kusala na ala ti fa aye so ayeke si kekereke? A yeke tongaso pëpe. “Aboi na aboi-wali” so ayeke aChrétien ayeke sala tënë na iri ti Nzapa na lege so yingo ti Jéhovah ayeke pusu ala ti fa ‘akota kusala’ so Jéhovah asala, nga so Lo yeke kiri ti sala ande. Tongaso, ala yeke sala kusala tongana azo so asala tënë na iri ti Lo ti Nduzu Ahon Kue.a Ye oko, salango ye ti azo ni ayeke tongana nyen? ​—aHébreu 1:1, 2.

⁶ Na pekoni so azo mingi mingi so amä tënë ti Pierre, bê ti mingi ti ala apusu ala ti sala ye. Ala ‘yeda na tënë ti lo’ na “ala kamata batême. Na lâ ni so, azo so abungbi na ala ayeke ndulu na saki ota.” (Kusala 2:41). Teti so azo so ayeke aJuif nga na aGentil so ayeda na vorongo ti aJuif, ala yeke kamême na mbeni hingango ye ti Mbeti ti Nzapa awe. Hingango ye so, tongana a bungbi ni na mabe so ala zia na yâ ye so ala manda na mbage ti Pierre, amû lege na ala ti wara batême “na iri ti Babâ, na ti Molenge, na ti Yingo Vulu”. (Matthieu 28:19). Na peko ti batême ti ala, “ala ngbâ na tënë so abazengele afa . . . ala zia pëpe.” Na oko ngoi ni, ala to nda ti fa tënë ti fini mabe ti ala na ambeni zo. Biani, “lâ na lâ, ala ngbâ na beoko na yâ Temple, . . . ala sepela Nzapa, na ala ga nzoni na lê ti azo kue.” Ye nyen asi na peko ti kusala ti fango tënë so? Jéhovah “abungbi na ala lâ na lâ ala so awara salut.” (Kusala 2:42, 46, 47). Akongregation ti aChrétien abâ gigi na yâ mingi ti akodoro so afini Chrétien so ayeke dä. Kite ayeke pëpe so mbeni mbage ti guengo na li ni ti kusala so aga na lege ti akota ngangu so ala mû na wâ ti fa na “Tene-nzoni” na ngoi so ala kiri na kodoro ti ala.​—aColossien 1:23.

Tënë ti Nzapa ayeke na ngangu ti sala ye

⁷ Ti ala so ayeke na nzara ti ga awakua ti Nzapa laso, ye ni ayeke tongana nyen? A yeke ti ala nga ti manda Tënë ti Nzapa nzoni. Tongana ala sala tongaso, ala yeke hinga biani so Jéhovah ayeke Nzapa ti “be-nzoni na ti grâce, ngonzo ti Lo alondo fade pëpe, tene-biani na nzobe ti Lo ayeke kota mingi”. (Exode 34:6; Kusala 13:48). Ala mä tënë ti kota ngele so Jéhovah amû na nzobe na lege ti Jésus Christ, lo so mênë ti lo alingbi ti sukula ala na siokpari kue (1 Jean 1:7). Ala wara lege ti yekia nga ye so Nzapa aleke na so andu “londongo ti awakinda kue, azo ti mbilimbili, na azo ti kirikiri.” (Kusala 24:15). Bê ti ala asi singo na ndoye teti Lo so ayeke Lingu ti ‘akota kusala’ so, na a pusu ala ti fa atënë ti ngele ngangu so na ambeni zo. Na pekoni, ala ga awakua ti Nzapa so amû tele ti ala na lo, na awara batême; na ala ngbâ ti “wu na lege ti hinga Nzapa.”b​—aColossien 1:10b; 2 aCorinthien 5:14.

⁸ Hingango ye so awakua ti Nzapa ayeke wara na lege ti mandango Bible ti ala ayeke senge ye pëpe. Mara ti hingango ye tongaso apusu ala na kusala, agbian bibe ti ala, na aga mbeni mbage ti tele ti ala (aHébreu 4:12). Na tapande, mbeni wali so iri ti lo ayeke Camille ayeke sala kusala ti batango ambakoro. Mbeni mbakoro ayeke dä so lo yeke bâ lege ti lo, na iri ti lo ayeke Martha; lo yeke mbeni Témoin ti Jéhovah. Teti so Martha ayeke na mbeni ngangu kobela ti li so asala si li ti lo atambela nzoni pëpe, lo yeke na bezoin ti tene a bâ lege ti lo lakue. A lingbi a dabe lo lakue ti te kobe, na même ti mene kobe so lo yeke te. Me, mbeni ye oko ayeke dä so Martha agirisa na yâ li ti lo oko pëpe; a yeke ye so e yeke bâ fadeso.

⁹ Mbeni lâ, Martha abâ Camille na totongo ni teti vundu so lo wara na peko ti ambeni kpale na yâ fini ti lo. Martha angoro maboko ti lo na tele ti Camille, na lo hunda ti manda Bible na Camille. Ye oko, mbeni zo so ayeke na kobela tongana ti Martha alingbi biani ti manda Bible na zo? Biani, lo lingbi! Atâa so lo girisa mingi ti aye na yâ fini ti lo awe, Martha agirisa pëpe kota Nzapa ti lo; na lo girisa nga pëpe atâ tënë ti ngele ngangu so lo manda na lege ti Bible. Na ngoi ti mandango ye ni, Martha awa Camille ti diko paragraphe oko oko, ti gi aversê ti Bible so ayeke na yâ ni, ti diko hundango tënë so ayeke na gbe ti lembeti ni, na ti kiri tënë na ni. A sala tongaso teti mbeni ngoi, na atâa so Martha alingbi pëpe ti sala akota ye mingi, Camille ague na li ni na yâ hingango ye ti lo na ndo Bible. Martha abâ so a lingbi Camille abungbi oko na ambeni zo so ayeke na nzara ti sala na Nzapa. Teti ye so, lo mû na Camille mbeni bongo na poro, si Camille aduti na mbeni nzoni ye ti yungo ni tongana lo gue na kozo bungbi ti lo na Da ti Royaume.

¹⁰ Bingo bê so Martha afa na nzobe na mbage ti lo, tapande ti lo, nga na kpengba hingango ye ti lo na ndo ye so lo fa andu bê ti Camille. Lo tene na nda ni so ye so Martha ayeke gi lege ti fa na lo na yâ Bible ayeke kota ye mingi, teti so Martha agirisa mingi ti aye so lo bata na li, me lo girisa pëpe ye so lo manda na lege ti Mbeti ti Nzapa. Na pekoni, tongana a tokua Camille na mbeni ndokua nde ti bango lege ti ambakoro, lo bâ so ngoi ni alingbi awe teti lo ti sala ye. Tongana lege azi na lo ti fani oko ni, lo gue na mbeni Da ti Royaume, lo yü bongo na poro so Martha amû na lo, na lo hunda ti manda Bible. Camille ague na li ni nzoni juska lo wara batême.

Bê ti ala apusu ala ti fa na gigi akpengba-ndia ti Jéhovah

¹¹ Laso, aTémoin ti Jéhovah so wungo ti ala ahon kutu omene ayeke fa ‘nzo tënë ti royaume’ na ndo sese kue tongana Martha na Camille (Matthieu 24:14; 28:19, 20). Legeoko na aChrétien ti kozo siècle, “kota kusala ti Nzapa” andu bê ti ala ngangu si apusu ala ti sala ye. Ala yeke na ngia so a mû na ala matabisi ti yô iri ti Jéhovah, na so lo sa yingo ti lo na ndo ala. Tongaso, ala sala ngangu kue ti “tambela na lege so alingbi na Seigneur, ti mû ngia na Lo na yâ ye kue”, na batango akpengba-ndia ti lo na yâ ambage oko oko kue ti fini ti ala. Ye so andu, na tapande, batango akpengba-ndia ti Nzapa na ndo yungo bongo na lekengo tele.​—aColossien 1:10a; Tite 2:10.

¹² Biani, Jéhovah amû akpengba-ndia na ndo yungo bongo na lekengo tele ti e. Bazengele Paul afa ambeni ye ni so Nzapa ahunda na so andu tënë so. Lo tene: “Mbi ye awali ti yü bongo so alingbi, na kota bê pëpe, na ndara ti bata tele ti ala; ala bua kuali ti ala pëpe [wala “ala leke kuä ti li ti ala na kode so ayeke gbu lê ti azo pëpe”, Buku ti Nzapa Fini Mbuki], ala yü lor pëpe, wala perle pëpe, wala bongo ti nginza mingi nga pëpe; me ala yü kusala nzoni so alingbi na awali so atene ala yeke bata tënë ti Nzapa.”c Ye nyen e manda na lege ti atënë so?​—1 Timothée 2:9, 10.

¹³ Paul atene so a lingbi aChrétien “ayü bongo so alingbi”. A lingbi ala yü bongo wala ala leke tele ti ala kirikiri pëpe. Biani, zo kue, atâa lo yeke na ye mingi pëpe na lege ti mitele, alingbi ti bata akpengba-ndia so amû na lege ti ndara, na salango kue si bongo ti lo aduti nzoni, na saleté pëpe, na alingbi. Na tapande, ngu oko oko, tongana ala yeke gue na kota bungbi ti district ti ala, aTémoin ti Jéhovah na mbeni kodoro ti Amerika ti Mbongo ayeke tambela akilomètre mingi na yâ ti gbako; na pekoni ala mû kete ngo teti ngbonga mingi so ague na ala juska na ndo ni. A yeke si ka na mbeni zo ti tï na yâ ngu wala ti tene ambeni keke agbu bongo ti lo na asuru ni. Ni la, tongana aita so asi na ndo so a yeke sala kota bungbi ni dä, fani mingi bongo ti ala nga na tele ti ala ayeke na lege ni pëpe. Tongaso, ala yeke mû ngoi ti fu abouton ti bongo ti ala, ti leke fermeture ti bongo ni, ti sukula na ti zia fer na ndo abongo so ala yeke yü ande na kota bungbi ni. A nzere na ala mingi ti ga ti te kobe na table ti Jéhovah, na ala ye ti yü bongo nzoni.

¹⁴ Paul afa nga so a lingbi e yü bongo “na kota bê pëpe, na ndara ti bata tele ti [e]”. So ti tene a lingbi yungo bongo ti e agboto lê ahon ndo ni pëpe, aduti kirikiri pëpe, azingo pëpe anzara ti mitele na bê ti mbeni zo nde, wala afa na gigi pëpe mbage ti tele so a lingbi a honde ni. Na ndo ni, a lingbi e yü bongo na mbeni lege so afa na gigi so e yeke “bata tënë ti Nzapa.” Ye so amû lege na e ti gbu li kete; a yeke tongaso pëpe? A hunda gi pëpe ti yü bongo nzoni na ngoi ti abungbi, na ti sala ye so ague nde na ni na yâ tanga ti angoi ni. A lingbi yungo bongo ti e afa lakue na gigi so e yeke sala ye na lege ni, na e yeke bata tënë ti Nzapa, teti so e yeke aChrétien na awakua ti Nzapa na ngoi kue. Tâ tënë, bongo so e yeke yü teti kua, na so e yeke yü ti gue na ni na ekole ayeke lingbi na kusala so e yeke sala ande. Ye oko, a lingbi e yü bongo na lege ni, na so afa na gigi nengo tele. Tongana yungo bongo ti e afa lakue na gigi so e mä na bê na Nzapa, fade e yeke kpe lâ oko pëpe ti gbu ngoi kue ti fa tënë ndali ti so kamene asala e teti yungo bongo wala lekengo tele ti e.​—1 Pierre 3:15.

“Ndoye sese so pëpe”

¹⁵ Wango so a wara na 1 Jean 2:15, 16 afa nga lege na e na ndo tënë ti yungo bongo na lekengo tele. E diko: “I ndoye sese so pëpe, wala ye so ayeke na sese so. Tongana mbeni zo andoye sese so, ndoye ti Babâ ayeke na yâ lo pëpe; teti ye kue so ayeke na sese so, nzara ti mitele, nzara ti lê, na fandara ti fini, alondo na Babâ pëpe, me a londo na sese so.”

¹⁶ Wango so alingbi tâ na ngoi ti e biani! E yeke na mbeni ngoi so azo ayeke sala ngangu sioni mingi ahon na ndo amba ti ala; tongaso a lingbi e zia si sese afa lege na e pëpe na ndo tënë ti yungo bongo na lekengo tele. Alege ti yungo bongo na ti lekengo tele aga sioni mingi na yâ angu so ahon. Même lege so azo ti dengo buze na ti kusala ayeke yü na bongo alingbi lakue pëpe teti aChrétien. Ye so ayeke nga mbeni nda ti tënë nde so apusu e ti bâ lakue nene ti “tambela na lege ti sese so pëpe” tongana e ye ti bata akpengba-ndia ti Nzapa na ti “sepela nzo tënë ti Nzapa, Sauveur ti e na yâ ye kue.”​—aRomain 12:2; Tite 2:10.

¹⁷ Kozoni si mo yeda ti vo mbeni bongo, a yeke nzoni mo hunda tele ti mo: ‘Ngbanga ti nyen bongo so anzere na mbi? A yeke bongo so ahinga na mbeni kota zo ti cinéma wala ti mozoko so mbi ye tënë ti lo mingi? A yeke mara ti bongo so azo ti mbeni sioni bungbi wala ti mbeni bungbi ti azo ti kpengba-li ayeke yü ti tene ahinga na ala?’ A lingbi e bâ nga bongo ni nzoni. Tongana a yeke mbeni robe wala jupe, yongo ni ayeke tongana nyen? A fâ bongo ni tongana nyen? Bongo ni alingbi, a yeke na lege ni, na a ne zo? Wala a yeke gbu tele ti zo, a yeke ti gboto lê ti akoli, wala a yeke kirikiri? Hunda tele ti mo: ‘Bongo so mbi yeke yü ayeke duti ande ye ti pikango gere teti ambeni zo nde?’ (2 aCorinthien 6:3, 4). Ngbanga ti nyen a yeke nzoni teti e ti bi bê tongaso? Ngbanga ti so Bible atene: “Teti Christ amû ngia na Lo mveni pëpe”. (aRomain 15:3). A lingbi amokonzi ti sewa so ayeke Chrétien abi bê na ndo lege ti yungo bongo na ti lekengo tele ti azo ti sewa ti ala. Teti so ala kpe mbito ti Nzapa ti gloire so ala yeke voro, a lingbi amokonzi ti sewa aduti ndulu ti mû wango ngangu me na lege ti ndoye tongana a hunda ni.​—Jacques 3:13.

¹⁸ Tënë so e yeke fa alondo na Jéhovah, Lo so ayeke tapande ti kota ahon kue na lege ti nengo ti lo na dutingo nzoni-kue (Esaïe 6:3). Bible awa e ti mû tapande ti lo “tongana amolenge so lo ndoye . . . mingi”. (aEphésien 5:1). Yungo bongo ti e na lekengo tele ti e alingbi ti ga na gonda wala na zonga na ndo iri ti Babâ ti e ti yayu. Biani, e ye ti zia ngia na bê ti lo!​—aProverbe 27:11.

¹⁹ Tongana nyen mo bâ ‘akota kusala ti Nzapa’ so mo manda awe? Biani, a yeke ye ti matabisi mingi teti e ti manda tâ tënë! Teti so e fa mabe na yâ mênë ti Jésus Christ, a pardonné siokpari ti e (Kusala 2:38). Ye ti pekoni ayeke so e yeke duti na mbito pëpe ti ga ndulu na Nzapa. E yeke sala mbito ti kuâ pëpe tongana ti ala so ayeke na beku pëpe. Nde na so, Jésus amû na e beku so mbeni lâ “azo kue so ayeke na dukua, fade ala mä yanga ti Lo, na ala sigigi.” (Jean 5:28, 29). Jéhovah afa na gigi be-nzoni tongana lo fa na e aye so kue. Na ndo ni, lo tokua yingo ti lo na ndo e. Tongaso, a lingbi bê ti kiri singila ti e teti apendere matabisi so kue apusu e ti yekia akpengba-ndia ti Nzapa na ti sepela lo na wâ, na fango na ambeni zo ‘akota kusala’ ti lo so.

[Akete Tene na Gbe Ni]

Fade mo kiri tënë tongana nyen?

• Azo amä tënë ti “kota kusala” wa na lâ ti Pentecôte ti ngu 33 N.E.? Na ye nyen ala sala na pekoni?

• Tongana nyen mbeni zo ayeke ga disciple ti Jésus Christ? Na ti duti disciple ahunda nyen?

• Ngbanga ti nyen a yeke kota ye mingi ti bi bê na yungo bongo nga na lekengo tele ti e?

• Aye wa a lingbi e bâ ndo dä tongana e ye ti vo mbeni bongo?

[Ahundango Tene ti Manda na Ye]

1, 2. Ye ti dongo bê wa asi na Jérusalem na Pentecôte ti ngu 33 N.E.?

3. Tënë wa bazengele Pierre afa na azo mingi so abungbi na lâ ti Pentecôte?

4. Prophétie wa ti Joël aga tâ tënë na lâ ti Pentecôte 33 N.E.?

5. Na lege wa aChrétien ti kozo siècle asala tënë na iri ti Nzapa? (Bâ kete tënë na gbe ni).

6. Tongana azo ni amä diskur ti Pierre, bê ti mingi ti ala apusu ala ti sala nyen?

7. (a) Ye nyen agboto azo ti amara kue na mbage ti bungbi ti Jéhovah laso? (b) Ye nyen afa na mo so kusala ayeke ngbâ ti gue na li ni na ndo sese kue, nga na ndo so mo yeke dä? (Bâ kete tënë na gbe ni.)

8-10. (a) Na lege wa tapande ti mbeni wali Chrétien afa so Tënë ti Nzapa ‘ayeke na ngangu ti sala ye’? (b) Tapande so afa na mo nyen na ndo Jéhovah nga na salango ye ti lo na mbage ti awakua ti lo (Exode 4:12)?

11. Na ndo dutingo na wâ na yâ kusala ti fango tënë, tongana nyen e lingbi ti fa so tokua ti Royaume apusu e na kusala?

12. Na 1 Timothée 2:9, 10, wango wa a mû na e mbilimbili na ndo yungo bongo na lekengo tele?

13. (a) ‘Ti yü bongo so alingbi’ aye ti tene nyen? (b) Ngbanga ti nyen e lingbi ti tene so a yeke ngangu ahon ndo ni pëpe ti bata andia ti Jéhovah?

14. (a) Ti yü bongo na “kota bê pëpe, na ndara ti bata tele” aye ti tene nyen? (b) Ye nyen ahunda na e tongana e ye ti yü bongo ‘tongana azo so abata tënë ti Nzapa’?

15, 16. (a) Ngbanga ti nyen a yeke kota ye teti e ti gi ti haka pëpe sese so na ndo tënë ti yungo bongo na lekengo tele (1 Jean 5:19)? (b) Ngbanga ti nyen mbilimbili a lingbi e kpe ti duti ngbâa ti afini ye so asigigi na ndo yungo bongo na lekengo tele?

17. (a) Ahundango tënë wa e lingbi ti gbu li dä tongana e ye ti vo wala ti soro mbeni bongo? (b) Ngbanga ti nyen a lingbi amokonzi ti sewa abi bê nzoni na ndo lege ti yungo bongo na ti lekengo tele ti azo ti sewa ti ala?

18. Ye nyen apusu mo ti bi bê nzoni na yungo bongo nga lekengo tele ti mo?

19. Aye ti nzoni wa e lingbi ti wara tongana e fa na ambeni zo ‘akota kusala ti Nzapa’?

[Foto na lembeti 15]

Pierre afa so a zingo Jésus na popo ti awakinda awe

[Afoto na lembeti 17]

Yungo bongo ti mo na lekengo tele ti mo aga na gonda na ndo Nzapa so mo voro lo?

[Afoto na lembeti 18]

A lingbi ababâ na mama Chrétien abi bê na yungo bongo nga na lekengo tele ti azo ti sewa ti ala