Chapitre 17

Wara Nzoni Dutingo na Popo ti Mara ti Nzapa

TARA ti baa so mbeni kota pupu ti ngu abuba ndo so mo lango da. Da ti mo abuba, na akungba ti mo kue aglisa. Warango kobe aga ngangu. Mo hinga ye so mo lingbi ti sala pepee. Me baa, azo so mo ku ala pepee aga ti mu maboko. A mu na mo kobe na bongo mingi. A leke mbeni fini da teti mo. Biani mo yeke kiri singila ande na zo so amu na mo aye so kue.

² E yeke laso na ya ti mara ti ye tongaso. Legeoko tongana mbeni kota pupu ti ngu, kengo yanga ti Adam na Ève asala sioni mingi na azo. Azo aglisa Paradis, kodoro ti ala. Ngbele ye na ngoi ni so, ayanga-ti-komande ti azo awara lege pepee ti bata azo nde na bira, salango ye so ake ndia, nga fango ngbanga na lege ti kirikiri. Lege ti vorongo azia azo mingi na ya ti kota nzala ti nzoni kobe ti yingo. Ye oko, na lege ti yingo, Jéhovah Nzapa ayeke mu fadeso kobe, bongo, na ndo ti bata tele. Lo yeke sala ni tongana nyen?

“BOI TI NZONI NA TI NDARA”

³ Fani mingi ayeke mu maboko na azo so ye ti ngangu asi na ala na lege ti mbeni bungbi, na Jéhovah nga ayeke sala tongaso ti mu kobe ti yingo na mara ti lo. Na tapande, azo ti Israël aduti “kongrégation ti Jéhovah” teti ndulu na ngu 1 500. Na popo ti ala awara ambeni zo so Nzapa amu ala ti fa Ndia ti lo. (1 Chronique 28:8; 2 Chronique 17:7-9) Na kozo siècle ti ngoi ti e, Jéhovah asala si bungbi ti aChrétien abaa gigi. A leke akongrégation, na ala tambela na gbe ti mbeni wabatango bungbi so abazengele na a-ancien ayeke na ya ni. (Kusala 15:22-31) Laso nga, Jéhovah ayeke sala na mara ti lo na lege ti mbeni bungbi. E hinga ni tongana nyen?

⁴ Jésus afa so na ngoi ti singo ti lo tongana Gbia ti Royaume, fade ayeke wara “boi ti nzoni na ti ndara” so ayeke mu “kobe na ngoi so alingbi” na azo so amu peko ti Lo. (Matthieu 24:45-47) Tongana a zia Jésus tongana Gbia na yayu na ngu 1914, zo wa afa so lo yeke “boi” so? A yeke biani pepee amokonzi-nzapa ti Chrétienté. Teti mingi ni, kobe so ala yeke mu giriri na azo ti ala ayeke ti wa ala teti ayanga-ti-komande ti kodoro ti ala nde nde, so abi tele ti ala na ya ti Kozo Bira ti ndo le sese. Ye oko, bungbi ti ataa Chrétien so asa yingo ti nzoni-kue ti Nzapa na ndo ti ala na so ayeke mbage ti ye so Jésus ahiri ni “kete kundu” ayeke kangbi nzoni kobe ti yingo na ngoi so alingbi. (Luc 12:32) A-Chrétien so asa yingo na ndo ti ala ayeke fa tene ti Royaume ti Nzapa ahon ti fa tene ti angorogbia ti azo. Tongaso, tongana angu ayeke hon, azo kutu mingi ti “ambeni ngasangbaga” so aye mbilimbili abungbi na “boi” so asa yingo na ndo ti lo na ya taa lege ti vorongo. (Jean 10:16) Na lege ti ‘boi ti nzoni’ na Wabatango Bungbi ti lo ti laso, Nzapa ayeke fa lege na mara ti lo ti mu, na lege ti yingo, kobe, bongo na ndo ti bata tele na ala kue so aye ti wara ni.

“KOBE NA NGOI SO ALINGBI”

⁵ Jésus atene: “Fade zo angba na fini gi na lege ti mapa pepee, me na lege ti tene kue so asigigi na yanga ti Nzapa.” (Matthieu 4:4) Mawa ni ayeke so, mingi ti azo ayeke bi be ti ala na atene ti Nzapa pepee. Tongana ti so Amos, prophète ti Jéhovah, afa giriri, a yeke “boma ti kobe pepee, wala nzala ti ngu pepee, me a yeke nzala ti ma tene ti [Jéhovah, NW].” (Amos 8:11) Même azo so ama na be na Nzapa, mingi ayeke na nzala na lege ti yingo. Ye oko, ye so be ti Jéhovah aye ayeke ti tene “mara ti azo nde nde kue alingbi so kua na awara hingango ye biani na ndo taa tene.” (1 Timothée 2:3, 4) Ni laa, lo yeke mu gba ti kobe ti yingo. Ye oko, a lingbi ti wara ni na ndo wa?

⁶ Na ya ti mbaï kue, Jéhovah amu kobe ti yingo na mara ti lo tongana mbeni bungbi oko. (Ésaïe 65:13) Na tapande, aprêtre ti Israël ayeke bungbi oko giriri akoli, awali na amolenge ti fa ye na ala kue na ya ti Ndia ti Nzapa. (Deutéronome 31:9, 12) Na gbe ti wabatango bungbi, aChrétien ti kozo siècle aleke akongrégation na ala sala abungbi ti fa ye na ti kpengba azo kue. (aRomain 16:5; Philémon 1, 2) A-Témoin ti Jéhovah ayeke mu peko ti tapande so. A tisa mo na wa ti ga na abungbi ti ala kue.

⁷ Biani, peut-être mo hinga ye mingi awe na lege ti mandango Mbeti ti Nzapa teti mo mveni. Wala mbeni zo ayeke mu maboko na mo. (Kusala 8:30-35) Ye oko, a lingbi ti haka mabe ti mo na mbeni kete keke so ayeke hule ande na a yeke kui tongana abaa lege ti lo nzoni pepee. Tongaso, a lingbi mo wara kobe ti yingo so alingbi. (1 Timothée 4:6) Abungbi ti aChrétien ayeke mu lege ti mandango ye lakue so aleke ni ti mu na mo kobe na lege ti yingo na ti mu maboko na mo ti ngba ti maï na ya ti mabe na ngoi so hingango ye ti mo na ndo ti Nzapa ayeke kono.—aColossien 1:9, 10.

⁸ Abungbi ayeke sala nga mbeni kota ye. Paul asu na mbeti: “A lingbi e bi be ti e na ambeni zo na popo ti e ti wa ala si ala ndoyee azo, na ala sala kusala nzoni, na a lingbi e zia ti bungbi pepee.” (aHébreu 10:24, 25) Tene na yanga ti Grec so akiri pekoni “ti wa” aye ti tene nga “ti sala si yanga ni aza.” Mbeni mato ti Mbeti ti Nzapa atene: “Wen asala si yanga ti wen aza. Tongaso zo asala si le ti ndeko ti lo aza.” (aProverbe 27:17) E kue e ye si angba ti sala si e ‘za.’ Aye ti ngangu ti la oko oko so e yeke wara na mbage ti sese alingbi ti sala si mabe ti e aza mbeni pepee. Tongana e ga na abungbi ti aChrétien, e yeke wa tele ti e na popo ti e. (aRomain 1:11, 12) Azo ti ya ti kongrégation ayeke mu peko ti wango so bazengele Paul amu ‘ti ngba ti wa tele ti ala si be ti ala aga nzoni, na ti sala na popo ti ala si ala kpengba,’ na aye tongaso ayeke sala si mabe ti e aza. (1 aThessalonicien 5:11) Gango ti e lakue na abungbi ti aChrétien afa nga so e ndoyee Nzapa na a mu lege na e ti sepela lo.—Psaume 35:18.

“I YU NDOYEE”

⁹ Paul asu na mbeti: “I yu ndoyee, so ayeke kamba so alingbi kue, so atingbi i.” (aColossien 3:14) Jéhovah amu na e na nzobe lege ti yu lengo so. Na lege wa? A-Chrétien alingbi ti fa na gigi ndoyee ngbanga ti so a yeke oko ti alengo so yingo ti nzoni-kue ti Jéhovah ayeke du. (aGalate 5:22, 23) Jéhovah lo mveni afa kota ndoyee ahon kue tongana lo tokua ngengele oko Molenge ti lo si e lingbi ti wara fini ti lakue lakue. (Jean 3:16) Fango na gigi ti kota ahon ti ndoyee so amu na e tapande ti tene e duti na lengo so nga. Bazengele Jean asala na mbeti: “Tongana Nzapa andoyee e tongaso, a lingbi e ndoyee tele ti e na popo ti e nga.”—1 Jean 4:11.

¹⁰ Na guengo na abungbi na Da ti Royaume fade mo wara anzoni lege mingi ti fa ndoyee ti mo. Ka, fade mo wara mara ti azo nde nde. Biani fade mo yeke ye hio ti ga ndulu na mingi ti ala. Taa tene, dutingo ti azo ayeke nde nde même na popo ti ala so ayeke sala na Jéhovah. Giriri peut-être mo yeke kpe gi senge azo so ayeke na mara ti bibe ti mo pepee wala ayeke sala ye tongana mo pepee. Ye oko, a lingbi aChrétien “andoyee bungbi kue ti aita.” (1 Pierre 2:17) Tongaso, leke na be ti mo ti hinga ala so ayeke ga na Da ti Royaume—ataa ala so ngu ti ala, salango ye ti ala, mara ti ala, wala hingango mbeti ti ala ayeke nde na ti mo. Fade mo yeke baa so ala oko oko ayeke le nzoni mingi mbeni pendere lengo so asala si mo ye ti ga ndulu na ala.

¹¹ A lingbi dutingo ti azo nde nde so ayeke na ya ti kongrégation agi be ti mo pepee. Ti mu mbeni tapande, baa kete so agba ti kutukutu ayeke tambela na ndo oko lege so mo yeke da. Ala kue ayeke tambela na oko loro pepee, wala ala kue ayeke legeoko pepee. Ambeni atambela teti akilomètre mingi awe, na ambeni, tongana ti mo, alondo ti tambela gi fade fadeso. Ye oko, akangbi so ayeke senge, teti ala kue ayeke mu gi lege oko. A yeke nga legeoko teti azo so ayeke na ya ti mbeni kongrégation. Ala kue ayeke le pepee alengo ti aChrétien legeoko. Na mbage, ala kue ayeke pepee na ya ti aye ti mitele na aye ti bibe legeoko. Ambeni avoro Jéhovah a sala ngu mingi awe, ambeni alondo ti voro lo gi fade fadeso. Ye oko, ala kue ayeke tambela na lege so ague na fini ti lakue lakue, na “bibe oko na tene oko.” (1 aCorinthien 1:10) Tongaso, gi ti baa anzoni lengo ahon asioni lengo ti azo na ya ti kongrégation. Salango tongaso ayeke mu ngia na be ti mo, teti fade mo yeke baa so Nzapa ayeke biani na popo ti azo so. Na a yeke biani ndo so mo ye ti duti da.—1 aCorinthien 14:25.

¹² Teti so azo kue ayeke mbilimbili kue pepee, ngoi na ngoi mbeni zo na ya ti kongrégation alingbi ti tene mbeni ye wala ti sala mbeni ye so aso be ti mo. (aRomain 3:23) Disciple Jacques atene na lege ni: “Teti e kue e pika gere ti e lege mingi. Tongana mbeni zo apika gere ti lo na tene ti yanga ti lo pepee, zo so alingbi kue.” (Jacques 3:2) Fade mo sala nyen tongana mbeni zo amu ngonzo na mo? Mbeni mato ti Mbeti ti Nzapa atene: “Hingango nda ti ye asala si ngonzo agbu zo fade pepee, na a yeke gloire ti lo ti glisa sioye ti azo.” (aProverbe 19:11) Ti hinga nda ti ye ayeke ti gbu nda ti ye ahon ti ngba gi na ye so le abaa, ti gbu nda ti aye so apusu mbeni zo ti sala tene wala ti sala ye tongaso. Mingi na popo ti e ayeke duti na kota hingango nda ti ye ti hon na ndo ti asioni ti e mveni. Ngbanga ti nyen e duti na oko ndara so pepee ti gbu nda ti asioni ti mba ti e na ti hon ndo ni?—Matthieu 7:1-5; aColossien 3:13.

¹³ E glisa la oko pepee so tongana e ye ti wara pardon ti Jéhovah a lingbi e mu pardon na amba ti e. (Matthieu 6:9, 12, 14, 15) Tongana e sala ye alingbi na taa tene, fade e yeke sala na amba ti e na ndoyee. (1 Jean 1:6, 7; 3:14-16; 4:20, 21) Tongaso, tongana mo wara kpale na mbeni zo ti kongrégation, tiri ti hon ndo ti songo be. Tongana mo yu ndoyee, fade mo yeke sala ngangu ti leke kpale ni, na fade mo yeke ku pepee ti hunda pardon tongana mo sala sioni na mbeni zo.—Matthieu 5:23, 24; 18:15-17.

¹⁴ A lingbi awara na ya ti bongo ti yingo ti e ambeni lengo so ague legeoko na ndoyee. Paul asala na mbeti: “I yu be-ti-ndoyee, nzobe, be-kota-pepee, taa be-ti-molenge, be-nze-pepee.” Alengo so awara ni na ya ti ndoyee, ayeke mbage ti “zo ti fini” so alingbi na ye so be ti Nzapa aye. (aColossien 3:10, 12) Fade mo yeke sala ngangu ti yu ni? Na ndo ni kue, tongana mo yu ndoyee ti aita mo yeke wara fa ti adisciple ti Jésus, teti lo tene giriri: “Na lege so, fade azo kue ahinga i yeke adisciple ti mbi, tongana i ndoyee tele ti i na popo ti i.”—Jean 13:35.

MBENI NDO TI NZONI DUTINGO

¹⁵ Kongrégation ayeke nga mbeni ndo ti bata tele so mo lingbi ti duti na siriri da. Fade mo yeke wara na ya ni azo ti be-nzoni so ayeke sala ngangu ti sala ye so ayeke mbilimbili na le ti Nzapa. Ala mingi azia asioni salango ye na asioni bibe so peut-être mo yeke tiri na ni fadeso. (Tite 3:3) Ala lingbi ti mu maboko na mo, teti atene na e ti “yo kungba ti ambeni zo na popo ti e.” (aGalate 6:2) Taa tene, na nda ni, a yeke kungba ti mo ti ngba na lege so ague na fini ti lakue lakue. (aGalate 6:5; aPhilippien 2:12) Ye oko, Jéhovah aleke kongrégation ti aChrétien tongana mbeni pendere lege ti mu maboko nga na ngangu na zo. Ataa akpale ti mo ayeke ngangu tongana nyen, mo yeke na kpengba ye ti mungo maboko—mbeni kongrégation so ndoyee ayeke da na so ayeke duti ande ndulu na mo na ngoi ti vundu wala ti tara.—Haka na Luc 10:29-37; Kusala 20:35.

¹⁶ Na popo ti ala so alingbi ti mu maboko na mo ayeke ‘amatabisi ti zo’—a-ancien, wala asurveillant ti kongrégation so ayeke fa lege na kundu ni na be ti ala kue nga na wa. (aÉphésien 4:8, 11, 12; Kusala 20:28; 1 Pierre 5:2, 3) Na ndo ala, Ésaïe atene na lege ti prophétie: “Fade oko oko ti ala ayeke tongana ndo ti honde tele ngbanga ti pupu, na ndo ti bata tele ngbanga ti kota pupu so aga na ngu, na tongana ngu so asua na sese so ngu ayeke da pepee, tongana gbede ti kota tené so ahule awe.”—Ésaïe 32:2.

¹⁷ Tongana Jésus ayeke giriri na ndo sese, amokonzi-nzapa asala mara ti kusala ti batango ndo na lege ti ndoyee tongaso oko pepee. Vundu agbu be ti lo mingi tongana lo baa dutingo ti mara ni, na lo ye biani ti mu maboko na ala na lege ti yingo. Jésus abaa mawa ti ala ngbanga ti so “ye nde nde agi ala, na ala kangbi kirikiri tongana angasangbaga so ayeke na berger pepee.” (Matthieu 9:36) Tene so alingbi biani na dutingo na vundu ti azo mingi so ayeke wara angangu kpale na ala yeke na zo oko pepee so alingbi mu na ala maboko na lege ti yingo na ti lungula vundu ti ala. Ye oko, mara ti Jéhovah ayeke na maboko so na lege ti yingo, teti lo mu zendo so: “Fade mbi zia berger na ndo ala ti fa ndo ti tengo pele na ala; na fade mbito asala ala mbeni pepee, na mbito agbu ala pepee, na fade mbeni oko ti ala aglisa pepee.”—Jérémie 23:4.

¹⁸ Gi ti hinga a-ancien ti kongrégation. Ala yeke na kode mingi na ndo lege ti sala ye alingbi na hingango ye ti Nzapa, teti ala le alengo so ahunda na asurveillant, so afa ni na ya Mbeti ti Nzapa. (1 Timothée 3:1-7; Tite 1:5-9) Ku pepee ti sala tene na ala tongana mo ye ti wara maboko na lege ti yingo ti hon ndo ti mbeni sioni salango ye wala mbeni bibe so ake akpengba ndia ti Nzapa. Fade mo yeke baa so a-ancien ayeke mu peko ti wango ti Paul so: “I lungula vundu ti ala so be ti ala anze, i sala na ala so ayeke na ngangu pepee, i fa lege ti be-nze pepee na azo kue.”—1 aThessalonicien 2:7, 8; 5:14.

WARA NZONI DUTINGO NA POPO TI MARA TI JÉHOVAH

¹⁹ Ataa so e yeke na ya ti aye so ayeke mbilimbili kue pepee, na lege ti yingo Jéhovah amu na e kobe, bongo na ndo ti bata tele. Biani, a lingbi e ku fini sese so Nzapa amu zendo ni si e wara anzoye ti taa paradis. Me ala so ayeke ti bungbi ti Jéhovah awara awe nzoni dutingo so paradis ti yingo aga na ni. Na ndo ti ala, Ézéchiel atene: “Fade ala duti na siriri, na fade zo oko amu mbito na ala pepee.”—Ézéchiel 34:28; Psaume 4:9 (4:8, NW).

²⁰ Biani e lingbi ti kiri singila na Jéhovah teti aye ti yingo so aleke ni na taa ndoyee na lege ti Tene ti lo nga na bungbi ti lo! Ga ndulu na mara ti Nzapa. Mo ku pepee ngbanga ti mbito ti ye so andeko ti mo wala asewa alingbi ti tene na ndo ti mo teti so mo kamata hingango ye ti Nzapa. Ambeni aye pepee so mo yeke duti na aTémoin ti Jéhovah na mo yeke gue na abungbi ti ala na Da ti Royaume. Ye oko, fade Nzapa ayeke sala ahon gi ti futa mo ngbanga ti aye so mo gbanzi na tele ti mo teti lege ti vorongo ti lo. (Malachie 3:10) Biani, Jésus atene: “Zo so azia da ti lo, wala aita-koli, wala aita-wali, wala mama, wala baba, wala amolenge, wala yaka, teti mbi na teti nzo tene, na ngoi ti fadeso fade lo wara da, na aita-koli na aita-wali, na mama, na amolenge, na yaka, fade lo wara ye so kue lege ngbangbo oko, me fade ye ti ngangu aga na lo nga. Na fade lo wara fini ti lakue lakue na ngoi so ayeke ga.” (Marc 10:29, 30) Biani, ataa ye so mo zia na peko na pasi so mo yeke baa, mo lingbi ti wara anzoni ndeko na nzoni dutingo na lege ti yingo na popo ti mara ti Nzapa.

TARA HINGANGO YE TI MO

“Boi ti nzoni na ti ndara” ayeke zo wa?

Jéhovah aleke nyen ti mu na e kobe ti yingo?

Azo na ya ti kongrégation ti aChrétien alingbi ti mu maboko na e tongana nyen?

[Ahundango Tene ti Manda na Ye]

1, 2. Na lege wa dutingo ti azo ayeke tongana ti azo so ayeke na mbeni ndo so pupu ti ngu abuba ni?

3. Jéhovah ayeke mu maboko na azo na lege wa, na atapande wa afa ni?

4. Zo wa afa so lo yeke “boi ti nzoni na ti ndara” na ngoi ti e, na tongana nyen Nzapa ayeke mu kobe ti yingo?

5. Dutingo ti azo na lege ti yingo laso ayeke tongana nyen, me Jéhovah asala nyen na ya ye so?

6. Jéhovah amu giriri kobe ti yingo na mara ti lo tongana nyen?

7. Na lege wa gango lakue na abungbi ti aChrétien ague legeoko na hingango ye nga na mabe?

8. Ngbanga ti nyen awa e ti gue na abungbi kue ti aTémoin ti Jéhovah?

9. Tapande wa Jéhovah amu na lege ti fango ndoyee na gigi?

10. Nzoni wa e lingbi ti wara na tele ti “bungbi kue ti aita”?

11. Ngbanga ti nyen a lingbi e gi be ti e pepee ngbanga ti so azo ayeke nde nde na ya ti mara ti Jéhovah?

12, 13. (a) Mo lingbi ti sala nyen tongana mbeni zo na ya ti kongrégation asala ye so aso be ti mo? (b) Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti duti pepee na songo be?

14. A lingbi e yu alengo wa?

15. Na lege wa kongrégation ayeke tongana ndo ti bata tele?

16. Maboko wa a-ancien ti kongrégation ayeke mu?

17. (a) Giriri Jésus aye mbilimbili ti mu mara ti maboko wa? (b) Ye wa Nzapa aze ti leke ni teti mara ti lo?

18. Ngbanga ti nyen a lingbi e sala tene na mbeni ancien tongana e ye ti wara maboko na lege ti yingo?

19. Aye ti nzoni wa Jéhovah ayeke mu na ala so agi siriri na ya ti bungbi ti lo?

20. Fade Jéhovah ayeke futa ande e tongana nyen teti ye kue so e gbanzi tele ti e na ni teti lege ti vorongo ti lo?

[Foto so amu lembeti 165 kue]