Ti zia bê kue na Jéhovah ayeke sara si zo aduti nzoni
“[Jéhovah, FD] amä mbi tongana mbi iri Lo.”—PS. 4:4.
1, 2. (a) Kpale wa David atingbi na ni? (b) Apsaume wa la e yeke sara tënë na ndo ni?
GBIA DAVID akomande na ndo ti Israël teti mbeni ngoi, me na pekoni lo tingbi na mbeni ngangu kpale. Molenge ti lo Absalom agbe lingo na lo tene so ni yeke gbia. Ye so asara si David abâ gbä lo dö gbata ti Jérusalem lo kpe. Na ndo ni, mbeni zo ti mungo wango na lo so lo zia bê ti lo kue na lo akä lo. Ti fadeso, gi lo na mbeni kete wungo ti azo so ayeke be-ta-zo na lo la ayeke tambela, lo yeke toto na ngoi so lo yeke tambela gere senge na li ti Hoto ti akeke ti olive. Siméi, mbeni zo ti da ti Gbia Saül, abo David na atênë, lo tuku sese na mbage ti lo nga lo zonga lo.—2 Sam. 15:30, 31; 16:5-14.
2 Kpale so ayeke gue na David ti kui na vundu nga ti sara si iri ti lo abuba? Oko pëpe, ndali ti so lo zia bê ti lo kue na Jéhovah. Tënë so asigigi polele na yâ ti ota Psaume so David asû na ngoi so lo yeke kpe Absalom. Lo la lo sû nga osio Psaume. Apsaume so use kue afa biani so Nzapa ayeke mä asambela nga lo yeke kiri tënë na ni (Ps. 3:5; 4:4). Apsaume so adë bê ti e so bï na lâ, Jéhovah ayeke na tere ti awakua ti lo so ayeke be-ta-zo, lo yeke iri tënë nzoni na ndo ti ala na sarango si ala duti na siriri nga ala duti nzoni (Ps. 3:6; 4:9). Tongaso, zia e gbu li ti e na ndo ti apsaume so na e bâ tongana nyen ayeke sara si e duti nzoni nga si e zia bê ti e kue na Nzapa.
Na ngoi so ‘ala so alondo ti ke e ayeke mingi’
3. Tongana ti so a fa na Psaume 3:2, 3, dutingo ti David ayeke lani tongana nyen?
3 Mbeni zo ti tokua atene: “Bê ti azo ti Israël aye Absalom.” (2 Sam. 15:13). David agi ti hinga ndani so azo mingi amû peko ti Absalom, lo tene: “O L’Éternel, ala so agi mbi awu mingi! Ala so alondo ti ke mbi ayeke mingi; azo mingi asara tënë ti mbi, ala tene, Nzapa azia ti sara na lo awe.” (Ps. 3:2, 3). Azo ti Israël mingi apensé so Jéhovah ayeke zi David na maboko ti Absalom nga na azo so amû peko ti lo so pëpe.
4, 5. (a) Ye wa David ahinga lani na bê ti lo kue? (b) Atënë ti David so lo tene “Lo so ayä li ti mbi” afa nyen?
4 Me David agi bê ti lo pëpe ndali ti so lo zia bê ti lo kue na Nzapa. Lo he bia lo tene: “O L’Éternel, Mo yeke Vala ti mbi; Mo yeke Gloire ti mbi, na Lo so ayä li ti mbi.” (Ps. 3:4). David ahinga na bê ti lo kue so Jéhovah ayeke bata lo tongana ti so vala ayeke bata mbeni turugu. Biani, gbia ni so aga mbakoro awe akpe, lo bi ye na li ti lo nga kamene ahon ndo ti lo. Me Lo so ayeke na nduzu na ndo ti aye kue ayeke sara si dutingo ti David achangé aga ti mbeni zo so ayeke na gloire. Jéhovah ayeke mû maboko na lo ti luti nga ti kiri ti yô li ti lo na nduzu. David adekongo na Nzapa teti so lo hinga so Nzapa ayeke kiri tënë na lo. Mo nga kue, mo zia bê ti mo na Jéhovah tongaso?
5 Tongana David atene “Lo so ayä li ti mbi”, lo hinga so Jéhovah ayeke mû maboko na lo. Mbeni buku atene so tongana Nzapa ayä li ti mbeni zo, lo sara si zo ni aduti na beku nga lo duti nzoni. Teti so a tomba lo na ndo ti mbata ti gbia, David ayeke na raison ti duti na vundu. Ye oko, tongana Jéhovah “ayä li ti [David] na nduzu” ayeke sara ande si lo kiri lo wara ngangu, lo yeke kiri ti duti nzoni nga lo yeke zia bê ti lo na Nzapa.
Fade ‘Jéhovah ayeke kiri tënë’
6. Ngbanga ti nyen David atene so Jéhovah akiri tënë na sambela ti ni na Hoto ti lo ti nzoni-kue?
6 Teti so David azia bê ti lo kue na Jéhovah nga lo hinga so Jéhovah ayeke kiri tënë na sambela ti lo, lo tene: “Mbi toto na L’Éternel na yanga ti mbi; na Lo, na Hoto ti Lo ti nzoni-kue, Lo kiri tënë na mbi.” (Ps. 3:5). David amû yanga ti tene a gue na Arche ti Mbele na Hoto ti Sion. Arche ti Mbele ni ayeke fä so afa so Nzapa ayeke na popo ti azo ti lo. (Diko 2 Samuel 15:23-25.) Tongaso, a yeke na lege ni so David atene so Jéhovah akiri tënë na sambela ti ni na Hoto ti lo ti nzoni-kue.
7. Ngbanga ti nyen David agi bê ti lo oko pëpe?
7 Teti so lo hinga na bê ti lo kue so Nzapa ayeke kiri tënë na sambela ti lo, David agi bê ti lo pëpe. Lo he bia lo tene: “Mbi [gboto tere ti mbi], mbi lango; mbi zingo, teti L’Éternel abata mbi.” (Ps. 3:6). Atâa so bï ayeke mbeni ngoi so mingi ni a yeke ngangu pëpe ti tene ye ti sioni asi na zo, David ayeke na mbeto ti lango pëpe. Lo hinga so lo yeke zingo ndali ti so aye so asi na lo na yâ ti fini ti lo kozo asara si lo hinga so Nzapa ayeke mû maboko na lo biani. E nga kue, tongana e “bata lege ti L’Éternel” na e ngbâ lakue be-ta-zo na lo e hinga so lo yeke mû maboko na e.—Diko 2 Samuel 22:21, 22.
8. Na lege wa Psaume 27:1-4 afa so David azia bê ti lo kue na Nzapa?
8 Na yâ ti mbeni psaume nde so David la asû ni, a bâ polele so lo gi bê ti lo pëpe nga so lo zia bê ti lo kue na Nzapa. Na gbe ti yingo ti Nzapa lo sû tënë so: “L’Éternel ayeke Lumière ti mbi na Salut ti mbi; Fade mbi kpe mbeto ti zo nyen? L’Éternel ayeke Gbada ti Bira ti fini ti mbi; fade mbi duti na mbeto ti zo nyen? . . . Tongana aturugu ase kando na tere ti mbi ti ke mbi, bê ti mbi ayeke na mbeto pëpe. . . . Mbi hunda ye oko na L’Éternel, na fade mbi gi ye so; a yeke ti duti na da ti L’Éternel na lâ ti mbi kue, ti bâ gloire ti L’Éternel, na ti bâ Temple ti Lo na ngia.” (Ps. 27:1-4). Tongana mo nga kue atënë ti bê ti mo ayeke tongaso nga tongana dutingo ti mo amû lege na mo, mo yeke gue lakue na abungbi ti congrégation legeoko na aita ti mo so ayeke voro Jéhovah.—aHéb. 10:23-25.
9, 10. Ngbanga ti nyen mo yeke tene so atënë ti David so ayeke na Psaume 3:7, 8 ayeke pëpe bibe ti futango kula?
9 Atâa so Absalom molenge ti David agbe lingo na tere ti lo nga so azo mingi aduti be-ta-zo na lo pëpe, David ahe bia lo tene: “Mbeto asara mbi pëpe teti azo [saki] bale-oko so angoro mbi ti ke mbi. Londo, O L’Éternel! Sö mbi, O Nzapa ti mbi! Teti Mo pika bio ngbangba ti awato ti mbi kue; Mo fâ pembe ti azo ti sioni.”—Ps. 3:7, 8.
10 David ayeke na bibe ti futango kula pëpe. Tongana a hunda ti tene a ‘pika bio ti ngbangba ti awato ti lo’, Nzapa ayeke sara ni. Gbia David asara lani copie ti Ndia teti lo wani nga lo hinga so Jéhovah atene lani na yâ ni atene: “Kula ayeke ti Mbi, fade Mbi futa kula ni.” (Deut. 17:14, 15, 18; 32:35). Nga Nzapa la ayeke ‘fâ pembe ti azo ti sioni.’ Ti fâ pembe ti ala aye ti tene ti sara si ala yeke na ngangu mbeni pëpe ti sara ye ti sioni. Jéhovah ahinga azo wa la ayeke azo ti sioni ni ndali ti so lo ‘bâ bê ti zo.’ (1 Sam. 16:7). E mû merci mingi so Nzapa amû na e mabe nga lo kpengba e ti dö sese na kota zo ti sioni, Satan, so a ga nduru awe ti bi lo na kota dû so alï mingi tongana mbeni bamara so pembe ti lo ayeke dä pëpe na so ayeke ku gi kuâ!—1 Pi. 5:8, 9; Apoc. 20:1, 2, 7-10.
‘Salut ayeke ti Jéhovah’
11. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e sambela ndali ti aita ti e?
11 David ahinga so gi Jéhovah oko la alingbi ti zi lo na yâ ti kota kpale so lo yeke na yâ ni. Me ye so agbu bê ti lo mingi ayeke gi tënë ti zingo lo pëpe. Lo bi bê ti lo nga na ndo ti azo ti Jéhovah kue so anzere na lê ti Lo. A yeke na lege ni so David ahunzi psaume so lo sû na gbe ti yingo na lege ti atënë so: “Salut ayeke ti L’Éternel; zia tënë nzoni ti Mo aga na ndo azo ti Mo.” (Ps. 3:9). Tâ tënë, David ayeke na akota kpale, me lo bi bê ti lo na azo ti Jéhovah kue nga lo hinga so Nzapa ayeke iri tënë nzoni na ndo ti ala. A yeke nzoni e nga kue e bi bê ti e na ndo ti aita ti e. Zia e girisa ala pëpe na yâ ti asambela ti e, e hunda Jéhovah ti mû yingo vulu ti lo na ala tongaso si ala kpengba nga si ala fa nzoni tënë na mbeto pëpe.—aÉph. 6:17-20.
12, 13. Nyen la asi na Absalom nyen? David asara ye tongana nyen?
12 Absalom akui mbeni sioni kuâ ti kamene. Ye so ayeke mbeni gbotongo mê teti azo kue so ayeke sara ye ti sioni na amba ti ala, mbilimbili azo so Nzapa asoro ala na lege ti yingo teti mbeni kusala, azo tongana David. (Diko aProverbe 3:31-35.) Na yâ ti mbeni bira, a sö benda na ndo ti aturugu ti Absalom. Na ngoi so Absalom ayeke na ndo ti mbarata so akpa kororo lo yeke kpe, kuä ti li ti lo so ayeke gbâ ni mingi alï na yâ ti amaboko ti mbeni kota keke so aba na sese. Lo kale na yanga ni na nduzu, lo ngbâ na fini me lo lingbi ti sara mbeni ye oko pëpe, juska Joab aga akpo yâ ti bê ti lo na akeke ota na lo kui.—2 Sam. 18:6-17.
13 Tere ti David anzere na ngoi so lo mä tënë ti ye so asi na molenge ti lo? Ên-ën. Lo tambela lo si kâ lo si ge, lo si kâ lo si ge, lo yeke toto na lo dekongo lo tene: “O molenge ti mbi Absalom! O molenge ti mbi Absalom! mbi ye ti kui na place ti mo! O Absalom! molenge ti mbi! molenge ti mbi!” (2 Sam. 18:24-33). Gi atënë ti yanga ti Joab la adë bê ti David na yâ ti vundu so ahon ndo ti lo. Absalom akui tâ mbeni sioni kuâ ndali ti so lo zia si nzara ti warango kota ndo apusu lo ti sara bira na babâ ti dungo lo, zo so Jéhovah asoro lo. Ye so asara si lo ga na sioni ye so na ndo ti lo wani.—2 Sam. 19:1-8; aProv. 12:21; 24:21, 22.
David akiri afa so lo zia bê ti lo kue na Nzapa
14. E lingbi ti tene nyen na ndo ti Psaume osio?
14 Tongana ti Psaume ota ni, Psaume osio ni ayeke mbeni sambela so David asara na bê ti lo kue so afa polele so lo zia bê ti lo kue na Jéhovah (Ps. 3:5; 4:4). Peut-être David asû psaume so ti fa dengo bê ti lo nga ti kiri singila na Nzapa na pekoni so gbengo lingo ti Absalom atï na ngu. Wala lo sû ni ndali ti aLévite so ayeke he bia. Atâa raison ni ayeke so wa, ti gbu li na ndo ni alingbi ti sara si e kiri e zia bê ti e na Jéhovah mingi.
15. Ngbanga ti nyen e lingbi ti sambela Jéhovah na bê ti e kue na lege ti Jésus?
15 David akiri afa so lo zia bê ti lo kue na Nzapa na lo hinga so Nzapa ayeke mä sambela ti lo na lo yeke kiri tënë na ni. Lo he bia lo tene: “Tongana mbi iri ndo, kiri tënë na mbi, O Nzapa ti mbi ti mbilimbili! Mo zi mbi na yâ ye ti vundu awe. sara be-nzoni na mbi, na mä sambela ti mbi.” (Ps. 4:2). E lingbi ti zia bê ti e kue na Nzapa tongaso tongana e sara ye lakue mbilimbili. Teti so e hinga so Jéhovah, ‘Nzapa ti mbilimbili’ ayeke iri tënë nzoni na ndo ti azo ti mbilimbili, e lingbi ti sambela lo na bê ti e kue grâce na mabe so e yeke na ni na yâ ti sandaga ti Jésus (Jean 3:16, 36). So siriri si e yeke wara!
16. Bê ti David alingbi ti nze ngbanga ti nyen?
16 Na ambeni ngoi e lingbi ti tingbi na mbeni ye so asara si e zia bê ti e na Jéhovah tongana ti kozo pëpe. A yeke peut-être ye so asi na David na mbeni kete ngoi, teti lo he bia lo tene: “I, amolenge ti azo, fade i sara ye ti kamene na gloire ti mbi juska lâ nyen? Fade i ndoye ye senge senge, na i gi ye ti mvene juska lâ nyen?” (Ps. 4:3). Tënë “amolenge ti azo” aye biani ti sara tënë ti azo kue, me na mbeni lege so ayeke nzoni pëpe. Awato ti David ‘andoye senge senge ye’. Mbeni Bible (New International) akiri peko ti versê so atene: “Fade ala ndoye ye so ayeke tâ ye pëpe juska lawa nga fade ala gi anzapa ti wataka juska lawa?” Même tongana bê ti e anze ndali ti mbeni ye so azo asara, zia e ngbâ lakue ti sambela oko tâ Nzapa na bê ti e kue nga ti fa so e zia bê ti e kue na lo.
17. Fa tongana nyen e lingbi ti sara ye ague oko na Psaume 4:4.
17 Atënë ti David so ge afa biani so lo zia bê ti lo kue na Nzapa: “A lingbi i hinga L’Éternel azia zo ti nzobe nde teti Lo mveni. L’Éternel amä mbi tongana mbi iri Lo.” (Ps. 4:4). Ti ngbâ be-ta-zo na Jéhovah ahunda ti sara ye na mbeto pëpe nga ti zia bê ti e kue na lo. Na tapande, a lingbi asewa so ayeke Chrétien aduti na asarango ye so na ngoi so a bi na gigi mbeni zo ti sewa ni so asara sioni na ake ti changé bê ti lo. Nzapa ayeke iri tënë nzoni na ndo ti azo so ayeke be-ta-zo na lo nga na alege ti lo. Tongana e duti be-ta-zo na Jéhovah nga e zia bê ti e kue na lo, a yeke sara si ngia ayeke na popo ti azo ti lo.—Ps. 84:12, 13.
18. Ti gue oko na Psaume 4:5, ye wa a lingbi e sara tongana azo asara ambeni ye wala ala tene ambeni tënë so ason bê ti e?
18 Ka tongana mbeni zo atene mbeni tënë wala lo sara mbeni ye so ason bê ti e? E lingbi ti bata ngia ti e tongana e sara ye so David atene. Lo tene: “Tongana ngonzo agbu i, i bata si i sara siokpari pëpe; i gi bê ti i na ndo tange ti i, na i kaï.” (Ps. 4:5). Tongana azo asara ambeni ye wala ala tene na e ambeni tënë so ayeke nzoni pëpe, zia e sara siokpari pëpe na futango kula (aRom. 12:17-19). E lingbi ti fa tënë ti bê ti e na ndo ti tënë ni na yâ ti sambela ti e wani na ngoi so e yeke na ndo ti gbogbo. Tongana e sambela ndali ti tënë ni, e lingbi ti bâ ni na mbeni lê nde nga ndoye ayeke pusu e ti pardone azo ni (1 Pi. 4:8). Wango so bazengele Paul amû ayeke nzoni mingi na ndo ti tënë so. Na bango ni a luti na ndo ti Psaume 4:5. Lo tene: “Tongana ngonzo asara ala, ala sara siokpari pëpe; ala zia lâ akui na ndo ti ala na ngonzo na bê pëpe, nga ala zia ndo na Zabolo pëpe.”—aÉph. 4:26, 27.
19. Tongana nyen la Psaume 4:6 alingbi ti mû maboko na e na ndo ti tënë ti vorongo so e yeke voro na Nzapa?
19 Ti fa so a lingbi e zia bê ti e kue na Nzapa, David ahe bia lo tene: “Mû sacrifice ti mbilimbili, na zia bê ti i na L’Éternel.” (Ps. 4:6). Asandaga so azo ti Israël amû ayeke duti ye ti kota ngere gi tongana ala mû ni na nzoni bibe (És. 1:11-17). Ti tene Nzapa ayeda na vorongo so e yeke voro na lo, a lingbi e nga kue e duti na nzoni bibe nga a lingbi e zia bê ti e kue na lo.—Diko aProverbe 3:5, 6; aHébreu 13:15, 16.
20. Tënë ‘Sungo ti lê ti Jéhovah’ aye ti sara tënë ti nyen?
20 David akiri atene: “Azo mingi atene, Fade zo nyen afa na e ye ti nzoni? O L’Éternel, Mo yä sungo ti lê ti Mo na ndo e.” (Ps. 4:7). ‘Sungo ti lê ti Jéhovah’ aye ti sara tënë ti nzoni bê ti Nzapa (Ps. 89:16). Ni la, tongana David asambela lo tene: “Mo yä sungo ti lê ti Mo na ndo e”, lo ye ti tene ‘a sara nzoni bê na e.’ Teti so e zia bê ti e kue na Jéhovah, na ngoi so e sara ye so bê ti lo aye, lo yeke sara nzoni bê na e nga e yeke na kota ngia.
21. Tongana e bi tere ti e mingi laso na yâ ti kusala ti fango akobe ti yaka na lege ti yingo, ye wa e hinga biani so e yeke wara?
21 David ahinga so ngia so e yeke ku ti wara na mbage ti Nzapa ahon ngia ti azo ti kongo le-kobe. Lo he bia lo tene: “Ngia so Mo zia na bê ti mbi ahon ngia so azo awara tongana le-kobe ti ala na vin ti ala awu mingi.” (Ps. 4:8). E yeke na kite oko pëpe so e yeke wara kota ngia tongana e bi tere ti e mingi laso na yâ ti kusala ti fango kobe ti yaka na lege ti yingo (Luc 10:2). A-Chrétien so a soro ala ti gue na yayu so ayeke mû li ni na yâ ti kusala so ayeke tongana mbeni ‘mara so awu’. E na ala e yeke na ngia ti bâ so wungo ti ‘azo ti kua ti fango akobe ti yaka’ ague na li ni (És. 9:3). Kusala ti fango akobe ti yaka ayeke mbeni kusala so amû ngia mingi na zo. Mo yeke bi tere ti mo mingi na yâ ni?
Zia bê ti mo kue na Nzapa
22. Ti gue oko na Psaume 4:9, azo ti Israël aduti lani tongana nyen na ngoi so ala sara ye alingbi na Ndia ti Nzapa?
22 David ahunzi psaume so na lege ti atënë so: “Mbi se, na mbi lango na siriri; teti gi Mo oko, O L’Éternel, Mo sara si mbi duti na siriri.” (Ps. 4:9). Na ngoi so azo ti Israël asara ye lani alingbi na Ndia ti Jéhovah, ala na Nzapa aduti na siriri nga ala duti nzoni. Na tapande, “azo ti Juda na ti Israël aduti na siriri” na tongo nda ti lengo gbia ti Salomon (1 aGbia 4:25). Azo so azia bê ti ala kue na Nzapa ayeke na siriri même tongana azo so ayeke na tere ti ala aye tënë ti ala pëpe. Legeoko tongana ti David, e yeke lango na siriri ngbanga ti so Nzapa asara si e duti nzoni.
23. Nyen la e yeke wara tongana e zia bê ti e kue na Nzapa?
23 Zia e bi tere ti e kue na yâ ti kusala ti Nzapa. Zia nga e sambela na mabe tongaso si e wara “siriri ti Nzapa so ahon ndo ti bibe kue”. (aPhil. 4:6, 7). Tongana e sara tongaso, e yeke duti na ngia! Nga e yeke na kite oko pëpe na ndo ti gigi ti e ti kekereke tongana e ngbâ ti zia bê ti e kue na Jéhovah.
Mo yeke kiri tënë tongana nyen?
• Akpale wa David awara ndali ti Absalom?
• Tongana nyen la Psaume 3 ayeke sara si zo agi bê ti lo pëpe?
• Na yâ ti aye wa Psaume 4 asara si e zia bê ti e mingi na Jéhovah?
• Ye ti nzoni wa e lingbi ti wara tongana e zia bê ti e kue na Nzapa?
[Afoto na lembeti 32]
Mo zia bê ti mo kue na Jéhovah?