Akory ty Hevitsini-Vavolombeloni-Jehovah Mikasiky ty Fianara?
Manenty ty torolalani-Baiboly zahay lafa hamantatsy hoe ino ty fianara hatao. Fe anjarani-kiraidraiky ty manapa-kevitsy arakarakini-feoni-fieritseretany voaofani-Baiboly. Retoa misy torolala vitsivitsy.a
Tena ilà ty fianara
Mahasoa ty fianara satria manampy antsika ‘hahitsy noho hahay handiniky.’ Tena ilà toetsy reo laha ty Baiboly ro hentea. (Ohabolana 2:10, 11; 3:21, 22) Nivola tamy mpanori-dia azy koa Jesosy mba hampianatsy ty raha nandidiany. (Matio 28:19, 20) Zay mahavy anay manampy ty mpiaraky mivavaky aminay ao hahay raha maro araky ze azo atao, ohatsy hoe hahay hamaky teny, hanoratsy, hiresakyb noho hamantatsy mikasiky ty fivavaha hafa na ty kolontsay hafa. Ampirisihanay ho tea mianatsy koa rozy.—1 Korintianina 9:20-22; 1 Timoty 4:13.
Ndre ty fanjakà aza mahita hoe ilà ty fianara. Maro ty firenena mana lalàna hoe tsy maintsy mahavita fianara zisiky amy lisè ty ajà. Laha misy lalàna manahaky ani-zay ty amy tany misy anay ao, le orihinay satria hoy ty Baiboly: ‘Ao ty olo iaby mba samby haneky ty manam-pahefà na ty fanjakà.’ (Romanina 13:1) Ampirisihinay koa ty anakinay mba hifantoky soa lafa an-dakilasy any, sady hiezaky hahazo noty soa fa tsy hanao soa fa vita avao.c Volaninay rozy hanoriky ani-Safà-Ndranahary toy: “Ze raha iaby ataonareo, le ataovo amy fo iaby, sahala ho ani-Jehovah fa tsy ho an’olo.”—Kolosianina 3:23.
Manampy antsika hanome ty raha ilàni-fianakaviantsika ty fianara. Hoy ty Baiboly: “Ka laha misy tsy manome ze ilà ty olo tokony ho adidiny, sirtò fa ty olo trano raiky aminy, le fa nandà ty finoa ie, ka raty mandilatsy ty tsy mino.” (1 Timoty 5:8) Manampy antsika hanantanteraky ani-andraikitsy masy io zany hoe ty fikarakarà fianakavia ty fianara. Mivola ty bokim-pahaia hoe The World Book Encyclopedia fa ‘natao hanampea ty olo hiasa soa ty fianara. Hahavita hampandroso ty fiahara-monina noho ty toe-karena’ ie amy zay. Mora mahita asa hameloma ty fianakaviany sady maharitsy amy asany koa ty olo lafa mianatsy soa noho mahay raha. Mifanohitsy amy zay ty olo tsy de mahay raha na tsy nahita fianara mihintsy.—Ohabolana 22:29.
Mila manampy ty anakiny ho olobe matotsy koa ty baba noho reny. Fe tokony alefa mianatsy an-dakilasy any ty ajà mba hahavità ani-zay. (2 Korintianina 12:14) Ampirisihinay handefa ty anakiny hianatsy ty baba noho reny, ndre tsy fatao aza raha zay amy faritsy sisany any, na andoavan-drala, na tena manahira.d Ameanay torohevitsy mahasoa koa rozy mba hahavitany manara-maso soa ty fianara ty anakiny.e
Mila dinihy soa ty fianara hatao
Dinihinay soa ty fianara hataonay. Hoy ty Baiboly: “Mino ty safà iaby reny ty olo tsy de mahira-tsay, fa ty olo mahihitsy mandiniky ty liany.” (Ohabolana 14:15) Manoriky ani-torolala io zahay, ka dinihinay soa ty fianara hataonay lafa vita ty fianara amy lisè eny, ty drala ho lany noho ty hoe tena ilà va fianara hatao io sa tsy ilà. Hitanay ohatsy, hoe soa ty mianatsy asa satria malaky mahay raha iha kanefa tsy lany fotoa ianara.
Tena mahasoa mandilatsy ty fianara an-dakilasy any ty fianara Safà-Ndranahary. Ty fianara Safà-Ndranahary ro hahazoa fiaina siziky farany, fa tsy ty fianara an-dakilasy any. (Jaona 17:3) Mampianatsy toetsy soa koa ty Safà-Ndranahary satria hoy ty asany: “Amy zay, le ho hainao ty atao hoe fahamarina noho ty rariny voho ty fahatia, eka, ze soa iaby.” (Ohabolana 2:9) Mitovitovy amy fianara amy iniversitè eny ty fianara nataoni-Paoly. Fe nieky ie hoe mbo ‘lafovily mandilatsy ani-zay ty fahaiza ani-Jesosy Kristy.’ (Filipianina 3:8; Asan’ny Apostoly 22:3) Maro koa ty Vavolombeloni-Jehovah nanao fianara ambony. Fe mieky rozy hoe mbo mahasoa mandilatsy ani-zay ty mianatsy mikasiky a Ndranahary.f
Ho soa toetsy iha laha mianatsy ty Safà-Ndranahary
Mety hisy vokany raty ty fianara ambony
Hoy ty Ohabolana 22:3: “Mahihitsy ty olo raiky laha mahajilo loza ka mivony.” Tsapani-Vavolombeloni-Jehovah fa mampaloto fandaisam-bata noho manimba ty ara-panahy ty fianara amy iniversitè na amy lakilasy sisany fanaova fianara ambony rey. Zay ty antony mahavy ty ankamaroani-Vavolombeloni-Jehovah tsy mandeha na tsy mandefa ty anakiny ho amy fianara manahaky ani-reo. Hitan-drozy fa matetiky mampianatsy ani-hevitsy diso manaraky retoa fianara ambony rey:
Hevitsy diso: Mahasambatsy noho mampilamin-tsay ty drala
Matetiky ro alentiky an-tsaini-mpianatsy ao hoe mila manao fianara ambony rozy laha ta hahazo asa be karama. Zay mahavy ty mpianatsy mianatsy amy iniversitè eny mihamaro satria ta hanan-drala be. Mitamà ty sisany fa mahasambatsy noho miaro ty drala. Kanefa mivola ty Baiboly, fa diso hevitsy zay (Mpitoriteny 5:10) Ampianarini-Baiboly mihintsy aza fa “ty hatea-drala ro anatini-nahavy ani-karazan-draha raty iaby zao” sady matetiky lasa mampiala amy finoa (1 Timoty 6:10) Zay mahavy ty Vavolombeloni-Jehovah miezaky mafy mba tsy ho ‘voafitakini-hanana.’—Matio 13:22.
Hevitsy diso: Mila manao fianara ambony ty olo laha ta ho hajàn’olo
Zao ty nisoratini-Nika Gilauri praiministra taloha ta Géorgie tany: “Tsy maintsy mana diplomy ambony ty olo a Géorgie eto amy zay hajàn’olo. . . . [Fa ela] ro lasa henatsy ho ahi-ty fianakaviany ty tanora tsy mana diplomy ambony.”g Fe mampitandrina ty Baiboly hoe tsy tokony hila voninahitsy amy tontolo toy eto tsika. Nivola tamy mpitariky fivavaha nila voninahitsy tamy androny rey Jesosy hoe: ‘Akory moa ty hinoanareo, nefa nareo mandramby voninahitsy baka aminareo samby nareo avao?’ (Jaona 5:44) Mety hana toe-tsay tea manambony tena ty olo mianatsy amy iniversitè eny, kanefa hala-Ndranahary toetsy zay.—Ohabolana 6:16, 17; 1 Petera 5:5
Hevitsy diso: Anjaran’olo kiraidraiky ty manapa-kevitsy ty soa noho ty raty aminy
Ty fitsipiki-Ndranahary mikasiky ty soa noho ty raty ro ekeni-Vavolombeloni-Jehovah (Isaia 5:20) Fe resahini-lahatsoratsy raiky tamy gazety Journal of Alcohol and Drug Education, fa lasa “tsy manao ty raha fa nihainy mikasiky ty soa noho ty raty” ty ankamaroani-mpianatsy lafa mianatsy amy iniversitè eny satria voatarikini-mpiaraky mianatsy aminy.h Mifanaraky amy torolalani-Baiboly toy raha zay: “Ty naman-draty le manimba ty fahazara mahasoa.” (1 Korintianina 15:33) Matetiky ro lasa manao raha hala-Ndranahary ty mpianatsy lafa amy iniversitè eny, ohatsy hoe miboboky toaky, mifoky raha maha ango, manao firaisa amin’olo tsy valiny. Tsy rarà hanao an’ireo mihintsy aza rozy.—1 Korintianina 6:9, 10; 2 Korintianina 7:1.
Hevitsy diso: Ty fianara ambony ro fomba soa hanasoava ani-tontolo toy
Marina aloha fa tsy voatery hoe ta ho mpanarivo na ta ho hajàn’olo na ta hanao hadalà ty olo manao fiarana ambony. Fe maro ty manao fianara ambony satria ta hanasoa ty fiainany na ta hanasoa ani-tontolo toy. Raha soa kendrè aloha reo, fe tsy zay ty raha kendrèni-Vavolombeloni-Jehovah, fa hafa mihintsy. Manahaky ani-Jesosy zahay, ka ty Fanjakà-Ndranahary avao ro tamaninay hanasoa ani-tontolo toy (Matio 6:9, 10) Hamaha ty raha iaby manahira amy tontolo toy Fanjakà io, fe tsy hoe mandiny amy zao avao zahay zisiky hiaviany fotoa zay fa manao raha koa. Mitory mikasiky ty ‘vaovao soani-Fanjakà io’ amy tany toy iaby, manahaky ani-Jesosy zahay. Olo an-ketsiny san-tao ro ampeanay hanova ty fiainany ho soa.i—Matio 24:14.
a Tsy manapa-kevitsy raiky amy resaky ty fianara ty tanora Vavolombelo laha mbo miaraky mipetraky amy baba noho reniny. Orihiny ze tapakini-baba noho reniny laha mbo tsy mifanohitsy amy lalàna-Ndranahary.—Kolosianina 3:20.
b Vokatsini-raha zay, le fa mandilatsy ty 11 tapitrisa ty boky fianara mamaky teny noho manoratsy naboakinay. Anisani-zay ty hoe Miezaha Mamaky Teny sy Manoratra. Mampianatsy mamaky teny noho manoratsy koa zahay, le atao amy fivolana 120 raha zay sady tsy andoava-drala. Fa ho 70 000 eo ho eo ty olo nampianarinay namaky teny noho nanoratsy tamy 2003 zisky 2017.
c Henteo ty lahatsoratsy hoe “Tokony Tsy Hianatra Intsony ve Aho?”
d Ameanay torohevitsy ohatsy ty baba noho reny hoe tsy ty anakilahiny avao ro alefany mianatsy fa ty anakampelany koa. Henteo ty lahatsoratsy hoe “Tokony Hianatra any an-tsekoly ve ny Zanako?” amy Tilikambo Fiambenana 15 Marsa 2003.
e Henteo ty lahatsoratsy hoe “Tianao Hahazo Naoty Tsara ve ny Zanakao.”
f Henteo ty fizarà amy jw.org ao hoe “Hevitry ny olona Mikasika ny Niandohan’ny Fiainana.”
g Practical Economics: Economic Transformation and Government Reform in Georgia 2004—2012, pejy 170.
h Volume 61, No. 1, Avrily 2017, pejy 72.
i Henteo ty fizarà amy jw.org ao hoe “Manova Olona ny Baiboly.” Tantara tena nisy mikasiky ty olo nahavita niova lafa nianatsy ty Safà-Ndranahary noho naharè hafatsy mikasiky ty Fanjakà-Ndranahary ro resahy ao.