Pe a Faaaogā e Tamaiti le Initaneti—Mea e Mafai Ona Fai e Mātua

AFAI o oe o se matua, o lē fea e sili ona e popole i ai, o le ave e lau tama o le ki o le tou taavale, po o le talanoa e aunoa ma ni tapulaa i le Initaneti? E iai lamatiaga i mea uma e lua. Ma e manaʻomia ai foʻi le mafaufau lelei i le faaaogāina. E lē mafai ona saga taofiofia pea tamaiti mai le aveina o le taavale, ae e mafai e mātua ona aʻoaʻo fanau ia ave ma le saogalemu le taavale. Ua faapena le mea ua fai e isi mātua e tusa o le Initaneti. Mātau mai taʻiala mai le Tusi Paia e faaaogā i lea tulaga.

“O tagata mafaufau uma, e taʻitasi ma amio poto ia.” (Faataoto 13:16) Afai o faaaogā e lau fanau le Initaneti, e ao ona e malamalama i ai, ma mea ua fai e fanau pe a talanoa e ala i feʻau tuusaʻo i le Initaneti, pe suʻesuʻe i polokalame i le Initaneti, ma isi lava mea eseese. Ua fai mai Marshay, o se tinā e toʻalua lana fanau, “Aua e te manatu e lē mafai ona e aʻoaʻoina mea i le Initaneti, ona ua e matua pe faigatā foʻi. Faamasani i mea fou.”

“Ia e fai se puipui e siʻo ai le taualuga [mafolafola] o lou fale, neʻi paʻū ai se isi.” (Teuteronome 22:8, The Amplified Bible) E iai kamupani komepiuta ma polokalame komepiuta e maua ai e mātua auala e poloka ai mea e lē manaʻomia e fanau, ma mea e ono vāai i ai fanau ma afāina ai. Ua iai foʻi polokalame e taofia ai fanau mai le faailoa atu o o latou igoa ma mea e nonofo ai. Ae e ao ona iloa, e lē mafai ona poloka uma ai mea lē tatau mai nei polokalame. Ma e mafai foʻi e fanau matutua ma popoto i komepiuta ona suʻe auala e faalēaogā ai ia taumafaiga.

“O lē ua vavae ese, ua saʻili o ia i lona manaʻo; e finau o ia i le poto uma lava.” (Faataoto 18:1) O se suʻesuʻega na faia i Peretania na iloa ai e 1 mai le 5 talavou i le va o le 9 ma le 19 tausaga, e iai le Initaneti i komepiuta i o latou potu. Ae e aogā ona tuu le komepiuta i se mea e iloa atu ai e mātua mea o fai e fanau i le Initaneti, ma fesoasoani ai i fanau e ʻaloese mai polokalame e afāina ai.

“Ia outou matuā faautauta ina neʻi outou savavali e pei o ē vālea, ae ia pei o ē popoto, ia outou faaaogā tatau le taimi, auā o aso nei ua leaga.” (Efeso 5:15, 16) Filifili le taimi e faaaogā ai e fanau le Initaneti, le umi e faaaogā ai, ma ituaiga o polokalame e faaaogā pe lē faaaogāina. Talanoa i lau fanau e tusa o ia taʻiala, ma ia vaai ua malamalama lelei i ai.

O le mea moni, e lē mafai ona e vaavaaia lau fanau pe a ō ese atu ma aiga. O lea, e tāua le tāmau o taʻiala lelei i loto o fanau, ia filifili ai ma le poto pe a ō ese atu ma le aiga.a (Filipi 2:12) Faamatala lelei i ai le faasalaga pe afai e lē usitaʻi i tuutuuga ua e faia e tusa o le Initaneti. Ma ia e tausi i lau upu.

“[O le tinā lelei] ua vaavaai o ia i amioga a lona aiga.” (Faataoto 31:27) Fai ma siaki po o ā mea o faaaogā ai e lau fanau le Initaneti, ma taʻu i ai o lau mea lenā o le a fai. E lē faapea ua e faalavelave ai i a latou mea e fai. Ia manatua, o le Initaneti o se polokalame i le lautele. Ua fautuaina mātua e le Matagaluega o Saʻiliʻiliga i Amerika (FBI), ina ia siaki mea o talanoa ai a latou fanau mai i lea taimi i lea taimi, ma siaki a latou imeli ma polokalame o suʻesuʻe i ai.

“E faafeao le mafaufau iā te oe; e leoleo iā te oe le faautauta; ina ia laveaʻi iā te oe ai le ala leaga; ai le tagata ua tautala i mea faapiʻopiʻo.” (Faataoto 2:11, 12) E lē mafai ona siakia e mātua le tele o mea o loo faia e fanau i le Initaneti. Peitaʻi ane, o le a sili ona puipuia fanau ona o taʻiala ua e aʻoaʻoina ai i latou faapea ma lau faaaʻoaʻoga. O lea ia talanoa lelei ma fanau i mea e ono tulaʻi mai i le Initaneti. O le puipuiga sili mo fanau mai le Initaneti, o le lelei lea o a outou fesootaʻiga. Ua faapea mai Toma, o se tamā Kerisiano, “E ma te faamatala i le ma fanau tama e toʻalua, e iai tagata leaga e faaaogāina le Initaneti. E faamatala foʻi i ai mea e taʻu o ata ma faamatalaga matagā ma le māfuaaga e ʻalofia ai, ma pe aiseā e lē tatau ai ona talanoa i tagata e lē masani ai.”

E Mafai Ona E Puipui Lau Fanau

E manaʻomia taumafaiga tele auā le puipuiga o lau fanau ona o lamatiaga o le Initaneti, ma e sui pea ia mea. Atonu e iai aogā o le poto faaonapo nei, ae e iai foʻi ma lamatiaga i fanau. O le a faapefea ona puipuia e mātua fanau mai lamatiaga o loo fotuaʻi mai? Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ua fai le poto ma mamalu, ua fai foʻi tupe ma mamalu.”—Failauga 7:12.

Fesoasoani i lau fanau ia mafaufau lelei. Fesoasoani foʻi ia iloa ʻalo ese mai lamatiaga o le Initaneti, ma ia faaaogā tatau. Ona avea ai lea ma mea aogā, ae e lē lamatia ai lau fanau.

[Faaopoopoga i lalo]

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 16]

I Peretania, e 57 pasene o talavou i le va o le 9 ma le 19 tausaga o loo faaaogā le Initaneti i vaiaso uma, e vāai i ata ma faamatalaga matagā i tulaga tau i feusuaʻiga; ae na o le 16 pasene o mātua e talitonu ua vāai a latou fanau i mea faapea i le Initaneti

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 17]

E talitonu tagata suʻesuʻe, e tusa ma le 750,000 le aofaʻi o tagata e taulamalama i tamaiti e faaaogā le Initaneti i aso taʻitasi i polokalame e talanoa ai pe e eva ai ma isi

[Faamatalaga faaopoopo i le itulau 17]

I Amerika, e 93 pasene o talavou i le va o le 12 ma le 17 tausaga e faaaogāina le Initaneti

[Ata i le itulau 16, 17]

Pe e mafai ona e aʻoaʻo lau tama ia iloa faaaogā tatau le Initaneti?