Le Auala e Faaleleia ai Tomai i le Faia o Talanoaga
PE E faigofie i taimi uma ona outou talanoa ma isi? O le toʻatele, o le tau lava ina manatu i le auai i se talanoaga, aemaise lava ma se tagata latou te lē iloa, e tupu ai le popole. O tagata faapena atonu e matamumuli. Atonu latou te taumanatu: ‘O le ā e ao ona ou talanoa i ai? E mafai faapefea ona ou amataina le talanoaga? E faapefea ona ou faaauauina le talanoaga?’ O tagata e iai le mautinoa, ma e faigofie ona faamasani i so o se tasi, e latou te ono pulea le talanoaga atoa. O le luʻitau la mo i latou le taumafai e faatalanoa isi ma faamasani e faalogo i mea o loo taʻua e isi. O i tatou uma lava la, pe matamuli pe faigofie ona faamasani i so o se tagata, e manaʻomia ona faaauau pea ona ati aʻe le tomai e talanoa ai.
Ia Amata i le Aiga
Ina ia faaleleia ou tomai i talanoaga, aiseā e lē amata ai i le aiga? O talanoaga e ati aʻe ai e mafai ona telē se lagolago i le fiafiaga o le aiga.
O le mea ia laualuga i nei talanoaga o le manatu mamafa lea o le tasi i le isi. (Teu. 6:6, 7; Faata. 4:1-4) Pe afai tatou te manatu mamafa i isi, tatou te fetalanoaaʻi la ma i latou, ma tatou te faalogologo atu pe a manaʻo le isi tagata e tautala mai. O le vala tāua o le iai o se mea e aogā ona talanoa i ai. Afai e iai sa tatou polokalame faifai pea o le faitauina ma le suʻesuʻeina e le tagata lava ia o le Tusi Paia, o le a anoanoaʻi la mea e mafai ona tatou fetufaaʻi ai. A lelei ona faaaogā le tamaʻi tusi o le Iloiloina o le Tusi Paia i Aso Taʻitasi, e mafai ona faaosofia ai talanoaga. A o faagasolo le aso, e ono iai se mea lelei na tatou fiafia ai i le auaunaga i le fanua. Tatou te ono faitau i se mea e aogā mo i tatou, ia pe e mālie foʻi. E ao ona avea ma a tatou masani le fetufaaʻi i nei mea i taimi o talanoaga e ati aʻe ai a le aiga. O le a fesoasoani foʻi lenei faiga iā i tatou e talanoa ai ma tagata i fafo atu o le liʻo o le aiga.
Ia Fetalanoaaʻi ma se Tagata e Lē Masani Ai
E toʻatele tagata e faatalatū e amata se talanoaga ma se isi latou te lē iloa. Peitaʻi ona o le alolofa mo le Atua ma o latou tuaoi, ua faia ai e Molimau a Ieova se taumafaiga faamaoni e aʻoaʻoina le auala e fai ai talanoaga ina ia tufa atu ai i isi i upu moni o le Tusi Paia. O le ā e mafai ona fesoasoani iā te oe ina ia faaleleia ai lea tulaga?
E aogā le mataupu silisili o loo taʻua i le Filipi 2:4. Ua faalaeiauina ai i tatou ina ia aua “neʻi taitasi ma vaavaai i [a tatou] lava mea, a ia taitasi ma vaavaai i mea a isi.” Mafaufau i ai i le auala lenei: Afai e te leʻi feiloaʻi muamua lava i le tagata, o lana vaai la iā te oe, o oe o se tagata ese. E faapefea la ona e tuua le tagata i se tulaga toʻafimālie? E aogā sina ʻataʻata māfana ma se faafeiloaʻiga faaleuō. Peitaʻi e tele isi mea e iloiloina ma le faaeteete.
Atonu ua e faalavelaveina ona manatunatuga. Afai e te taumafai e faapogaia o ia e talanoa i mea o loo i lou mafaufau e aunoa ma sou manatu mamafa i mea o loo i lona mafaufau, pe o le a ia tali lelei mai ea? O le ā na fai e Iesu ina ua ia feiloaʻi atu i se fafine i se vaieli i Samaria? Sa alu le mafaufau o le fafine i le asuina mai o ni vai. Na amata e Iesu le talanoaga ma ia i le tulaga lenā, ma na vave ona ia suia i se talanoaga ola faaleagaga.—Ioa. 4:7-26.
Pe afai o loo e vaavaai atu i ai, e te mafai foʻi ona mātauina mea atonu o loo manatunatu i ai le tagata. Pe o foliga fiafia le tagata pe o faanoanoa? Po o ia o se tagata ua matua, atonu pe e lē atoatoa le malosi? Pe o e vaaia ni faamaoniga e iloa ai o loo iai ni tamaiti i le aiga? Pe e foliga mai ea e lelei le tamaoaiga faaletino o le tagata pe e lē tagolima i mea e manaʻomia o le olaga? Pe o faaalia mai i teuteuga o le fale po o teuga i maatāua a le tagata e faapea, e iai sona aafiaga faalelotu? Afai e amanaʻia mea na i lau faafeiloaʻiga, e ono manatu la le tagata iā te oe o se tasi e tutusa mea lua te fiafia i ai.
Afai e lē mafai ona lua feiloaʻi totino ma le tagata e ona le fale, atonu na o lona leo o loo e faalogo atu i ai i tua o se faitotoʻa o loo loka, o le ā le faaiʻuga e te ono faia? Atonu o loo ola lenei tagata i se tulaga mataʻu? Pe e mafai ona e faaaogā lenā faamatalaga e amata ai se talanoaga e talanoa atu ai i le isi itu o le faitotoʻa?
I nisi nofoaga e mafai ona e amataina se talanoaga ma se tagata e ala i le taʻu atu iā te ia o se mea e faatatau iā te oe—lou talaaga, le māfuaaga ua e alu atu ai i lona fale, le māfuaaga e te talitonu ai i le Atua, le māfuaaga na amata ai ona e suʻesuʻeina le Tusi Paia, ma le auala ua fesoasoani ai le Tusi Paia iā te oe. (Galu. 26:4-23) O le mea moni lava, e ao ona faia lenei mea ma le faautauta ma ia manino i le mafaufau le sini o loo iai. O le faia faapea, e ono uunaʻia ai le tagata e taʻu atu iā te oe se mea e faatatau iā te ia ma lona manatu i le tele o mea.
I nisi aganuu, o se mea e masani ai le talimālō i tagata ese. Atonu e leai se faalētonu i le valaaulia o oe i totonu ma e alaala i lalo. O le taimi lava e te nofo ai i lalo, afai e te fesili atu i se tulaga faaaloalo po o ā mai le aiga ma faalogo lelei atu i le tali mai, e ono faapena ai foʻi ona faalogo lelei mai le tagata e ona le fale i mea o le a e fai atu ai. O isi tagata e matuā naunau lava e faalogo i tagata asiasi atu, e ono umi la se taimi e alu i faafeiloaʻiga i le amataga. A o faia lea tulaga, latou te ono iloa ai e iai mea tou te tutusa ai. E ono mafai i lenei mea ona amata ai se talanoaga aogā faaleagaga.
E faapefea pe afai e toʻatele tagata i lou vaipanoa e tautatala i gagana e ese mai i lau gagana? O le a faapefea ona e oo atu i nei tagata? Afai e te aʻoina tau lava o ni faafeiloaʻiga faigofie i na gagana, o le a mātauina ai e tagata e te fiafia iā i latou. E ono tatalaina ai se avanoa mo nisi fesootaʻiga atili.
Le Auala e Faaauau ai se Talanoaga
Ina ia faaauau se talanoaga, ia naunau atu i manatu o le isi tagata. Faalaeiau i ai e faaali mai ona manatu pe afai e lotomalie e faia faapea. E fesoasoani fesili e filifilia lelei. E sili ona lelei fesili e faaali mai ai manatu auā e masani lava e tele manatu e lāgā ai na i lo le na o se ioe po o le leai foʻi o se tali. Mo se faaaʻoaʻoga, pe a uma ona taʻua se faafitauli o loo manatu mamafa uma i ai tagata, e te ono fesili atu: “O le ā sou manatu i le māfuaaga o lenei tulaga?” ia pe “E te manatu o le ā le vaifofō?”
Pe a e fesiligia se fesili, ia faalogologo faalelei atu i le tali. Faailoa atu lou naunau fiafia e ala i se upu, lue o le ulu, po o se tāga. Aua e te faasalavei atu. Ia mafaufau i mea na taʻua, i se utaga mamao. Ia “faataalise ona faalogologo, ia faagesegese ona tautala atu.” (Iako. 1:19) Pe a e tali atu, faailoa atu sa e faalogologo lelei i mea na taʻua mai.
Peitaʻi, ia e manatua, e lē o tagata uma o le a tali mai i au fesili. O nisi tagata na pau le auala e tali mai ai o le geno o laumata ia po o se ʻataʻata foʻi. O isi e na ona faapea mai lava ioe po o le leai. Aua e te lotovaivai ai. Ia onosai. Aua le taumafai e fai faamalosi le talanoaga. Afai e manaʻo le tagata e faalogo mai, faaaogā le avanoa e fetufaaʻi ai i manatu faale-Tusi Paia e ati aʻe ai. E sau le taimi, o le a manatu ai le tagata iā te oe o se uō. Ma atonu o le a ia lotomalie e saʻoloto le faaali mai o ona manatu.
A o outou talanoa ma tagata, sauniuni e toe foʻi mai i le lumanaʻi. Afai e lāgā e le tagata le tele o fesili, tali nisi o fesili ae tuu se tasi pe lua i le isi taimi lua te toe talanoa ai. Taʻu atu i ai o le a fai ni au suʻesuʻega loloto, ona lua toe talanoa ai lea i ni manatu o le a maua mai ai. Afai na te lē fai maia ni fesili, e te ono faauma le lua talanoaga i se fesili e te talitonu o le a ia fiafia i ai. Fai i ai o le a lua talanoaina i le isi au asiasiga. E anoanoaʻi manatu e mafai ona maua i le tusi Reasoning From the Scriptures, le polosiua O le ā e Manaomia e le Atua Mai ia i Tatou?, ma lomiga lata mai o Le Olomatamata ma le Ala Mai!
Pe a Faatasitasi ma Aumea Talitonu
Pe afai o le taimi muamua lava lea faatoʻā e feiloaʻi atu ai i se tasi o isi Molimau a Ieova, pe e te tausolomua ea e faamasani atu i ai? Pe e na ona e tūtū lava e lē tautala? O le alofa mo o tatou uso e ao ona uunaʻia ai i tatou e faamasani iā i latou. (Ioa. 13:35) E faapefea ona e amata? Na pau lava lau mea e ono fai o le taʻu atu o lou igoa ma fesili mo le suafa o le isi tagata. O le fesili atu pe na faapefea ona ia aʻoaʻoina le upu moni e masani lava ona taʻitaʻia ai i se talanoaga fiafia ma o le a fesoasoani iā te oulua ina ia lua masani lelei ai. E tusa lava pe e foliga e lē o sologa lelei lau talanoa atu, ae o le a faailoa atu ai i le isi tagata e ala i au taumafaiga e te manatu mamafa iā te ia, ma o le mea tāua lenā.
O le ā e saosaolaumea i se talanoaga uigā ma se tasi o lau faapotopotoga? Ia faaalia le naunau fiafia i le tagata ma lona aiga. Pe o lea faatoʻā uma le sauniga? Talanoa i ni manatu aogā sa e maua mai ai. E ono aogā lenā i a oulua uma. E te ono taʻua se manatu e fiafia ai mai se lomiga lata mai o Le Olomatamata po o le Ala Mai! E lē tatau ona faia lenei mea i se tulaga faalialia pe faailoa atu ai lou poto. Fai ina ia taʻu atu ai se mea ua e fiafia faapitoa lava i ai. E te lua ono talanoa i se tofiga o le Aʻoga o le Faiva Faatiokarate ua maua e se tasi o oulua, ma fetufaaʻi ai oulua manatu i le auala e ono taulimaina ai. E te lua ono fetufaaʻi foʻi i mea na tutupu i le faiva i le fanua.
O le mea moni lava ia, o lo tatou naunau i tagata e masani ona taʻitaʻia ai i talanoaga e uiga i tagata—o mea latou te taʻua ma fai. E ono avea foʻi tausuaga ma vaega o la tatou tautala. Pe e atiina aʻe ai ea i mea o le a tatou fai atu ai? Afai tatou te ave i fale le fautuaga a le Afioga a le Atua ma faagaeeina e le alofa faale-Atua, e mautinoa lava o le a ati aʻe la tatou talanoa.—Faata. 16:27, 28; Efe. 4:25, 29; 5:3, 4; Iako. 1:26.
A o tatou te leʻi auai atu i le faiva i le fanua, tatou te sauniuni muamua. Aiseā e lē sauniunia ai se faamatalaga e faagaeeina ai e fetufaaʻi ai i talanoaga ma uō? A o e faitau ma faalogo i mea e fiafia ai, ia taumafai e manatua ni manatu e te manaʻo e fetufaaʻi ai ma isi. O le a oo ina anoanoaʻi manatu e te ono filifili mai ai. O le faia faapea o le a mafai ai ona faalautele atu lau talanoa na i lo o na o ni faamatalaga masani o le soifuaga i aso taʻitasi. O le mea aupito i sili i mea uma, tau ina ia atagia atu i lau talanoa le matuā tautele o le Afioga a le Atua iā te oe!—Sala. 139:17.