MUISAMBO WA KULONGA 11
LOONO 129 Tushaleyi banyingye
We kutungunuka na kufubila Yehowa sunga wekala mutshobolokie
“Okuete dingi kunyingiila na kukankamana bu’eshina diande.”—KBF. 2:3.
KI’ATUISAMBILA
Atutungunuka na kufubila Yehowa, sunga tuapeta mianda ayitutshobolosha.
1. Ngingi miabi kinyi y’atukuete kupeta bu biatudi mu ndumbuluilo a Yehowa?
TUI na muabi p’atue kuikala mu ndumbuluilo a Yehowa mu ano mafuku e bukopo a ku nfudiilo. Bu abinyiisha kuluila nshalelo mu ino nsenga, Yehowa kuete etukuasha buatudia kushaala mu buumune, mu kifuko kia mu kikudi kia bakuetu balume na bakashi. (Mis. 133:1) Dingi, etukuasha buatudia kuikala na muloo mu kifuko. (Ef. 5:33–6:1) Na etupa binangu na kapatupatu biatudi nabio lukalo bua kuikala na butaale.
2. Abitungu tukite kinyi, na buakinyi?
2 Abitungu tuikitshishe buatudia kufubila Yehowa na lulamato luetu looso. Buakinyi? Muanda ingi nsaa atutapikaa ku mashimba muanda wa kukutua kua kupuidika kua bangi. Atupushaa dingi kutshoboloka nsaa y’atukitshi bilubilo, bikishekishe nsaa y’atukitshi biabia bilubilo bimune nsaa yooso. Abitungu tutungunukie na kufubila Yehowa mu ino mishindo isatu, (1) nsaa i muina Nkidishitu netu etutapa kuishimba, (2) nsaa ayituinyongosha muina dibaka netu, na (3) nsaa y’atutshoboloka bua bilubilo bietu atue banabene. Mu uno muisambo, atukataluula muanda ooso wa ku ino mianda. Atukataluula dingi kiatudi balombene kulongiela ku bantu ba mu Bible babaadi na lulamato.
TUNGUNUKA NA KUFUBILA YEHOWA NSAA I MUINA NKIDISHITU NOBE AKUTAPA KUISHIMBA
3. Muilo wa Yehowa aupetaa nkalakashi kinyi?
3 Nkalakashi. Bangi bena Nkidishitu, be na ngikashi ayitutapaa ku mashimba. Bangi namu be kuitukitshina mianda mu mushindo wi bubi, sunga ayitutshobolosha. Bakulu be kukita bilubilo. Ino mianda, i kutakula bangi buabadia kuikala na mpaka’shi uno ta ndumbuluilo a Efile Mukulu. Pa mutue pa kutungunuka na kufubila Yehowa “epampa ku’epampa” na bakuabo balume na bakashi, abo abapele kuibunga na baaba bebatape ku mashimba, sunga kupela kuenda mu bisangilo. (Sef. 3:9, NWT) Kukita bino kui buwa su? Tubandeyi kutala kiatudi balombene kulongiela kui muntu a mu Bible baadi mupete muanda bu uno.
4. Mpoolo baadi mupete nkalakashi kinyi?
4 Kileshesho kia mu Bible. Mpoolo mutumibua baadi muukie’shi, bakuabo bena Nkidishitu balume na bakashi babaadi bakutue kupuidika. Bu kilesheho, mafuku apeela kunyima ku’aye kufika bu muina Nkidishitu, bakuetu balume na bakashi babaadi abamutshinyi. (Bik. 9:26) Kunyima, bangi babaadi abamupalakeesha mianda i bubi, bua kuluisha nkumo yaaye. (2 Ko. 10:10) Mpoolo baadi mumone mukulu a mu kakongie, aata kitshibilo ki bubi kibaadi kilombene kukokosha bangi. (Nga. 2:11, 12) Mpaa na winyi kuuku aaye a p’eshimba Maako, baadi mumutshoboloshe ngofu. (Bik. 15:37, 38) Mpoolo ta baadi mutadiile’shi muanda su ngumune wa ku ino mianda, umukutshishue kuibunga na baaba babaadi bamutape kuishimba nya. Anka baadi mulame nka mueneno e buwa a bakuabo balume na bakashi, na kutungunuka na kufubila Yehowa na lulamato looso. Nkinyi kibaadi kikuashe Mpoolo bua kutungunuka na kufuba?
5. Nkinyi kibaadi kikuashe Mpoolo bua’shi ekale mu kipuano ki buwa na bakuabo balume na bakashi? (Bena Kolose 3:13, 14) (Tala dingi kifuatulo.)
5 Mpoolo baadi mufule bakuabo balume na bakashi. Kifulo kia Mpoolo bua bakuabo, kibaadi kimukuashe buadia kutuula binangu biaye, nka ku ngikashi yabo i buwa, kushi kuimeena nka mu kukutua kua kupuidika kua bakuabo. Kifulo kibaadi dingi kikuashe Mpoolo buadia kukita mianda ibaadi mufunde aye nabene, bu bibafundile mu mukanda wa Bena Kolose 3:13, 14. (Badika.) Tubandeyi kutala mushindo ubaadi Mpoolo mukitshine Maako mianda. Sunga mbibaadi Maako mulekie Mpoolo mu luendo luaye lua kumpala lua bu misionere, Mpoolo ta baadi mumulamine ngo. Kunyima kua mafuku, pa baadi Mpoolo mufundile kakongie ka mu Bena Tesalonike mukanda na kifulo kioso, baadi mutumbishe Maako bu muina mudimo naye na bu “nsulo ya kunyingishibua.” (Kol. 4:10, 11) Sunga pa baadi mu lukalo mu Loma, Mpoolo batekiele’shi nka penda Maako afikie amukuashe. (2 Ti. 4:11) Kushi mpaka, Mpoolo baadi mufuile bakuabo lusa na ekala nabo mu kipuano ki buwa. Tui kulongiela kinyi kui Mpoolo?
Pa baadi Mpoolo muikutuene na Barnabe, na Maako, ta baadi muibalamine nsungu nya. Anka kunyima kua mafuku baadi na muloo wa kufuba na Maako (Tala kikoso 5)
6-7. Nkinyi kilombene kuitukuasha bua kutungunuka na kulesha bakuetu balume na bakashi kifulo sunga mbiabadi bakutue kupuidika? (1 Yowano 4:7)
6 Dilongiesha. Yehowa akumiina’shi tutungunukie na kulesha bakuetu balume na bakashi kifulo. (Badika 1 Yowano 4:7.) Su bakuetu bena Nkidishitu bakutua kuitukitshina mianda bu bena Nkidishitu, ta tuambanga musuusa nka umune’shi abakumiina kuitutapa ku mashimba, sunga’shi t’abakumiina kukita ki’abamba kui Yehowa’shi ki buwa. (Nki. 12:18) Efile Mukulu e na kifulo ki na lulamato kui bafubi baye sunga mbiabadi bakutue kupuidika. Sunga tuakita bilubilo, atungunukaa nka na kuikala kuuku eetu na t’etulaminaa nsungu. (Mis. 103:9) Bi na muulo ukata buatudia kuambula Nshetu afuilanaa lusa!—Ef. 4:32–5:1.
7 Tentekiesha dingi’shi, bu bikuete kuifubuila nfudiilo abitungu tuikale pamune na bakuetu balume na bakashi. Tui balombene kutengiela’shi kubinguabingua akukekala bukopo bukile. Tui kuisangana atue banabene mu lukalo muanda wa lukumiino luetu. Su bino biakakitshika, atukekala na lukalo lua bakuetu balume na bakashi ngofu mu kiakia kipindi. (Nki. 17:17) Tubandeyi kutala kibaadi kikitshikile Josep,a ungi mukulu a mu Espagne. Aye na bangi bakuabo balume babaadi bedibue mulukano pa muanda wa kukutua kua kutuelakana mu mianda ya politike. Amba’shi: “Mu lukano mu baadi mianda i bungi ilombene kufiitshila bena Nkidishitu netu munda muanda tubaadi pamune. Tubaadi abetuadishena mashito eetu na kuifuilena lusa. Bino bibaadi bitukuashe buatudia kushaala mu buumune na kuikaluila ku muntu na muntu. Tubaadi munkatshi mua bana balume bashi baadi Tumonyi tua Yehowa. Ungi musuusa, naadi mutapikie ku maboko na banganya ma bandaje, ntshi naadi na mushindo wa kufuba ami nabene nya. Ngi ungi mukuete nkubanga kuntumpila bilamba na kumpasukila mu ingi mishindo. Naadi mumone kifulo kikata kinaadi nakio lukalo yaya nsaa.” Tuno nyi ntubingilo tui buwa tuatudi nato tua kupudisha bilumbu na bangi kubanga binobino!
TUNGUNUKA NA KUFUBILA YEHOWA NSAA AYIKUINYONGOSHA MUINA DIBAKA NOBE
8. Beyibakishene abapetaa nkalakashi kinyi?
8 Nkalakashi. Mayibakishi ooso e na nkalakashi. Bible mmuleshe patooka’shi bantu beyibakishene be na “nkalakashi mu mbidi yabo.” (1 Ko. 7:28) Buakinyi? Muanda eyibakishi, adibungaa bantu babidi bakutue kupuidika na be na ngikashi ilekeene ya ki’abakumiinaa na ki’abapelaa. Beyibakishene be kuikala na bipikua bilekeene sunga kukudila mu ma mbalo elekeene. Pangi bena eyibakishi be kuileshena ingi ngikashi, ya bashi beleshene kumpala kua kuiyibakishena. Ino mianda yooso i kutusha bilumbu. Pa mutue pa kuiwuka’shi muntu ooso e mu kilubilo na kukimba bia kupua muanda, bangi be muiyibakishi abesashishenaa. Bekufika mpaa na mukumona’shi kuilekeena sunga kuipeleena ngi akupu bilumbu biabo. Kadi be kuikala na muloo su belekeena sunga kuipeleena su?b Tubandeyi kutala kileshesho kia muana mukashi a mu Bible baadi mushaale na lulamato kui Yehowa, sunga mbibaadi mulume aaye muikashe nshalelo aaye na nkalakashi.
9. Abigaile bapetele nkalakashi kinyi?
9 Kileshesho kia mu Bible. Abigaile baadi muibakilue na Nabale, abateemunaa mu Bible bu ntomboshi na baadi bubi bukile. (1 Sam. 25:3) Bibaadi bukopo bukile bua Abigaile kushaala na uno muntu e biabia. Abigaile baadi namu na mushindo wa kupela mulume aaye? Oolo. Abigaile bapetele uno mushindo, nsaa ibafikile Davide baadi na kia nkekala bu nfumu a bena Isalele mu mafuku aafiki, bua’shi ayipee mulume aaye baadi mumusabuule na basalayi baye. (1 Sam. 25:9-13) Abigaile baadi mulombene kusuuka na kutadiila’shi Davide ayipee mulume aaye. Anka tabaadi mutadiile’shi bino bikitshikie nya, na baadi mubofushe Davide bua’shi alekie Nabale na muwa. (1 Sam. 25:23-27) Buakinyi bakitshine biabia?
10. Nkinyi kibaadi pangi kitakule Abigaile buadia kushaala muiyibakishi mubaadi na nkalakashi?
10 Abigaile baadi mufule Yehowa na kuneemeka mayi a kulonda a Yehowa muiyibakishi diaye. Mu binyibinyi, baadi auku mayi abaadi Efile Mukulu mulungule Adame nsaa ibamupeele mukashi. (Kib. 2:24) Dingi, Abigaile baadi auku’shi Yehowa amonaa eyibakishi bu kintu kia kishila. Baadi akumiina kusankisha Efile Mukulu, na ngi kibaadi akimutakula bua kuibikita bua’shi apaashe ba mu nshibo muaye mpaa na mulume aaye. Abigaile baadi mukite mianda lubilubilo bua kutosha Davide bua’shi tala ayipaa Nabale. Baadi dingi mukumiine kuteka lusa lua bubi buashi mukite. Abipushika patooka’shi, Yehowa baadi mufule uno muana mukashi shi baadi muifule aye nabene. Booso beyibakishene be kulongiela kinyi ku kileshesho kia Abigaile?
11. (a) Yehowa atengiela kinyi kui beyibakishene? (Bena Efeso 5:33) (b) Bolongiela kinyi ku mushindo ubaadi Carmen muikitshishe bua kukaluila eyibakishi diaye? (Tala dingi kifuatulo.)
11 Dilongiesha. Yehowa akumiina’shi mulume na mukashi beyibakishene, bashaale nka pamune sunga nsaa ayikasha umune a kuabadi nshalelo e bukopo kui muinaye. Abisankishaa Efile Mukulu bikile p’amono beyibakishene abekitshisha bua kupudisha bilumbu biabadi nabio, na kuileshena kifulo kishi kia kuikumiina abo banabene, mpaa na kuineemekieshena. (Badika Bena Efeso 5:33.) Tubandeyi kutaluula kileshesho kia Carmen. Kunyima kua kukita bipua peepi bisamombo na kuibakilua, Carmen babangile kulonga Bible na Kamonyi ka Yehowa, na kunyima kua mafuku abatshishibua. Amba’shi: “Mulume ande ta baadi mukumiine kitshibilo kiande nya.” Dingi “baadi mukuatshile Yehowa mukawo. Baadi ansabuula na kukita mianda bua’shi ansuukie.” Sunga mbiabia, Carmen baadi mushaale nka muiyibakishi diaye. Munda mua bipua 50, baadi ekitshisha ngofu bua kufula na kuneemeka mulume aaye. Amba’shi: “Bu bibaadi abiende bipua na kukila, naadi mulongie bia kutundula nsaa ya kuakula na kaneemo kooso kui mulume ande. Kuuka’shi eyibakishi nkintu kia kishila ku meeso kua Yehowa, ngi kintu akimpeyaa bukome buandia kuidilama kalolo. Kashaa ta ngielele binangu bia kuilekeena na mulume ande nya, muanda nemufule Yehowa.”c Su bilumbu bibebo muiyibakishi diobe, kulupila’shi Yehowa akukuatshishena na nkukuasha bua kuimushaala.
We kupeta dilongiesha ku bibaadi Abigaile muikitshishe bua kupaasha ba mu nshibo yaye su? (Tala kikoso 11)
TUNGUNUKA NA KUFUBILA YEHOWA NSAA Y’OTSHOBOLOKA BUA BILUBILO BIOBE’BE NABENE
12. Tui kupeta lukalakashi kinyi su tubakitshi muluisho ukata?
12 Nkalakashi. Pangi tui kupusha kutshoboloka kukata su tuakita muluisho ukata. Bible alesha’shi miluisho yetu i kuitupushisha bu “mashimba enyongole na asaasukye.” (Mis. 51:17) Ungi mukuetu mulume Robert, baadi muikitshishe ngofu munda mua bipua bi bungi bua kulombasha ngikashi itekibue, bua kufika bu mufubi a midimo mu kakongie. Biabia, baadi mukite muluisho ukata na afika mu kuiwuka’shi baluishiisha Yehowa. Amba’shi: “Kondo kande k’eshimba, kabaadi kasasukie nka bu kakupilue n’ebue.” Amba dingi’shi: “Naadi mpaa na mukumbe maladi a kifu. Naadi nadidi na kuteka Yehowa. Natentekiesha pa naadi nanangushena’shi, Efile Mukulu t’anateemeshe nteko yande dingi muanda ne mumuinyongoshe.” Nsaa y’atukitshi muluisho ukata, tui balombene kutapika muishimba ngofu na kubanga kunangushena’shi Yehowa betusumbushena, na’shi ta kui kabingilo katudia kumufubila dingi. (Mis. 38:4) Su opusha uno mushindo, taluula kileshesho kia muntu a mu Bible sha lulamato, baadi mutungunukie na kufubila Yehowa sunga mbibaadi mukite muluisho ukata.
13. Mbilubilo kinyi bibaabadi bakite kui Mpiele kumpala, na mmuluisho kinyi ukata ubaadi mukite?
13 Kileshesho kia mu Bible. Bufuku bua kumpala kua lufu lua Yesu, Mpiele mutumibua baadi mukite bilubilo bi bungi, na pa muanda wa biabia bilubilo, baadi mukite mpaa na muluisho ukata. Kumpala, Mpiele baadi mushinkamishe’shi akashaala na lulamato kui Yesu sunga bangi balongi bamusumbushena. (Mak. 14:27-29) Kia kabidi, pa babafikile kuifuba dia Getesemani Mpiele bakutshilue bukome bua kushaala mupasukie. (Mak. 14:32, 37-41) Kia kasatu, Mpiele basuukile Yesu nsaa ibafikile kisaka kia bantu be na mpete na biengie bia kaalo bua kukuata Yesu. (Mak. 14:50) Na nfudiilo a bioso, Mpiele baadi mupele misuusa isatu’shi t’auku Yesu, akita mutshipo wa madimi. (Mak. 14:66-71) Mpiele bakitshitshine naminyi nsaa ibaukile’shi bakitshi muluisho ukata? Baadi mutapikie kuishimba na aye nkubanga kudila pangi apusha mpaa na katshima-munda. (Mak. 14:72) Banda kupuandikisha kipindi bukata kibaadi Mpiele muinyongole kunyima ku’abo kuipaa kuuku aaye Yesu. Mpiele baadi muinyongole ngofu!
14. Nkinyi kibaadi kikuashe Mpiele buadia kutungunuka na kufubila Yehowa? (Tala kifuatulo ki ku kipusu.)
14 Mpiele baadi na mushindo wa kutungunuka na kufubila Yehowa bua tubingilo tui bungi. Mpiele ta baadi mushaale pa bupenka nya, bayile kui bakuabo ba mu kikudi, kushi mpaka babaadi bamukankamikie. (Luk. 24:33) Kukatusha biabia, pa baadi Yesu musangukie baadi mumuenekiele Mpiele bua kumunyingisha. (Luk. 24:34; 1 Ko. 15:5) Kunyima kua mafuku, pa mutue pa’shi Yesu atentekiesha Mpiele bilubilo biaye, baadi mumulungule’shi okapete mashito e bungi. (Yo. 21:15-17) Mpiele baadi muukie’shi mmukite miluisho ikata kadi ta baadi mutshobolokie nya. Buakinyi? Muanda baadi mushinkamishe’shi Nfumu aaye Yesu ta mumusumbushene. Na bakuabo ba mu kikudi babaadi batungunukie na kumukuasha. Tui kulongiela kinyi ku kileshesho kia Mpiele?
Mukanda wa Yowano 21:15-17 auleesha’shi, Yesu ta baadi musumbushene Mpiele nya, anka baadi mumunyingishe buadia kutungunuka na kufubila Efile Mukulu (Tala kikoso 14)
15. Yehowa akumiina’shi tuikale bashinkamishe kinyi? (Misambo 86:5; Bena Loma 8:38, 39) (Tala dingi kifuatulo.)
15 Dilongiesha. Yehowa akumiina tushinkamishe’shi mmuitufule na e kuanka bua kuitufuila lusa. (Badika Misambo 86:5; Bena Loma 8:38, 39.) P’atukitshi muluisho, atupushaa bubi bukile. Kupusha biabia kui buwa. Biabia, ta tukumanga kunangushena’shi Yehowa te bia kuitufula na’shi te bia kuitufuila lusa. Pa mutue pa biabia, tukimbe bukuashi musuusa nka umune. Robert, atatupuile kuteemuna kunundu amba’shi: “Naadi mukite muluisho muanda naadi muikulupile’shi nakambila kitompuanga.” Baadi mumone’shi bi buwa kulungula bakulu. Amba dingi’shi: “Nsaa inalunguile bakulu, babaadi bankuashe bua kupusha’shi Yehowa munfule. Na bakulu ta mbansumbushene nya. Babaadi bankuashe buandia kukumiina’shi Yehowa ta munsumbushene.” N’atue namu tui balombene kushinkamisha’shi Yehowa mmuitufule ngofu na etufuilaa lusa su tubelanga ku miluisho yetu, na kuteka bukuashi na kuleka kukita biabia bilubilo dingi. (1 Yo. 1:8, 9) Su tuibashinkamishe’shi Yehowa mmuitufule na akumiina kuitufuila lusa, t’atulekie kumufubila sunga kunyima kua kukita bilubilo.
Nsaa y’omono mushindo awikitshisha bakulu bua nkukuasha abikushinkamiisha kinyi? (Tala kikoso 15)
16. Buakinyi we na kitshibilo kia kutungunuka na kufubila Yehowa?
16 Yehowa e na lutumbu bua kuikitshisha kuetu kua bi’atuikitshisha bua kumufubila mu kino kipungo kia mafuku a ku nfudiilo. Ku bukuashi bua Yehowa, tui balombene kutungunuka na kumufubila sunga tuekala batshobolokie. Abitungu tufule bakuetu balume na bakashi na kuibafuila lusa sunga betutapa ku mashimba. Tui kulesha bi bukata bua kifulo bu’Efile Mukulu na kuneemeka mpango yaye, nka p’atuikitshisha bua kupudisha bilumbu bilombene kutuka muiyibakishi dietu. Na su tubakitshi muluisho, tukimbe bukuashi bua Yehowa, tukumiine’shi mmuitufule na etufuila lusa na tutungunukie na kumufubila. Tuikaleyi bashinkamishe’shi atukapete miabi i bungi nka su “t’atukooko mu kukita kua bibuwa.”—Nga. 6:9.
TUI KUTUNGUNUKA NA KUFUBILA YEHOWA NAMINYI NSAA . . .
ayitutapa bena Nkidishitu netu ku mashimba?
ayitutshobolosha muina dibaka netu?
y’atutshoboloka atue banabene muanda wa bilubilo bietu?
LOONO 139 Emone mu nsenga ipya
a Angi mashina mbeashintule.
b Eyi di’Efile Mukulu adipelesha kuiabuula kua mulume na mukashi, na adilongiesha patooka’shi kuiabuula ta ngi kabingilo ka kuibakila dimo nya. Biabia kui mianda ikata ilombene kutakula bena Nkidishitu mu kuiabuula muiyibakishi. Tala kikumbashilo kia 4 akiamba’shi: “Kuilekena kua mulume na mukashi” ki mu mukanda wa We kuikala na muloo bua loso!
c Bua kingi kileshesho, tala video e mu jw.org, amba’shi: Todimbibuanga na butaale bua madimi!—Darrel na Deborah Freisinger.