Yehowa ‘abukaa baa-sha-mashimba enyongole’

1. Yehowa apushaa naminyi pabitale bafubi baye?

YEHOWA amonaa kinyi nsaa y’atala bafubi baye be pa nsenga? Amonaa nsaa yatudi na muloo sunga yatudi benyongole. (Mis. 37:18) Yehowa ekalaa na muloo wi bungi nsaa y’etumono atuikitshisha bua kumufubila muyile ngobesha yetu sunga patudi bakalakashibue mu binangu. Na kintu ki na muulo ngofu akumiinaa kuitukuasha na kuitunyingisha.

2. Yehowa akitaa naminyi na bantu benyongole ku mashimba, na kuitupasukila kuaye kui kuitukuasha naminyi?

² Mukanda wa Misambo 147:3, awamba’shi, Yehowa ‘abukaa malonda’ a baaba baa-sha-mashimba eenyongole. Pano abaleesha Yehowa bu apasukilaa na kalolo kooso baaba bakalakashibue mu binangu. Abitungu tukite kinyi bua’shi Yehowa etupasukile namu n’atue? Tubandeyi kuata kileshesho. Doktere e na kiukilo ki bungi mmulombene kuikitshisha ngofu bua’shi akuashe muntu e na elonda buadidia kupanda. Bua’shi elonda dia yawa muntu dipande, abitungu alonde buludiki bua doktere na kalolo kooso. Mu uno muisambo, atumono akiakula Yehowa mu Bible bua baaba booso bakuete kukalakashibua mu binangu, na mushindo watudi balombene kutumikila elango diaye dia kifulo.

YEHOWA ETUSHINKAMIISHA’SHI TUI NA MUULO UKATA KUADI

3. Buakinyi bangi abepushaa’shi ta be na muulo?

³ Tui bashaale mu nsenga mushi kifulo, na bi malua, muanda bantu be bungi bakuete kuipusha bu bashi na muulo. Mukuetu mukashi Helena amba’shi: “Naadi mukudile mu kifuko kibaadi na kifulo kipeela. Nshetu baadi bukielo bukile na baadi etuamba efuku dioso’shi ta tui na muulo.” Nka bu Helen, pangi bakuete nkukitshina mianda bi bubi, kukuipula, sunga kuipushi bu abashi bafule. Su bino abikukitshikilaa, bi nkuikeela bukopo bodia kukumiina’shi kui muntu kampanda kuete nkupasukila na kifulo kioso.

4. Muyile mukanda wa Misambo 34:18, Yehowa etushinkamiisha kinyi?

⁴ Su bangi abakukitshinaa mianda bi bubi, ikala mushinkamishe’shi Yehowa mmukufule na akuataa na muulo. Yehowa “e pepi na ba sha mashimba asasukie.” (Badika Misambo 34:18, NWT.) Su opusha “kutshoboloka,” tentekiesha’shi Yehowa kuete amono mianda i buwa i muishimba diobe na akukaka kuadi. (Yo. 6:44) E kuanka bua nkukuasha misuusa yooso muanda mmukufule ngofu.

5. Tui kulongiela kinyi ku mushindo ubaadi Yesu akitshina baaba booso babaadi abepusha bu bashi na muulo mianda?

⁵ Tui kulonga pabitale mushindo aupushaa Yehowa kukiila ku kileshesho kia Yesu. Pabaadi Yesu pa nsenga, baadi akitshina baaba booso babaadi abepusha bu bashi na muulo mianda na kalolo kooso, ku muanda babaadi abebakitshina mianda bi bubi kui bangi. (Mat. 9:9-12) Ungi muana mukashi pa baadi akiengie na mukumbo wi bukopo, baadi mukume ku luembe lua kilamba kia Yesu na lukulupilo lua’shi apaashibua, Yesu baadi mumunyingishe na amukaanyisha bua lukumiino luaye. (Mak. 5:25-34) Yesu baadi ambula Nshaye mu kipaso kipuidikie. (Yo. 14:9) Biabia, ikala mushinkamishe’shi Yehowa akuataa na muulo na amonaa ngikashi i buwa yodi nayo mpaa na lukumiino lobe na kifulo kiodi nakio buaye.

6. We kukita kinyi su okuete kuipusha bu shi na muulo?

⁶ We kukita kinyi su w’epusha’shi tue na muulo? Badika ma verse a mu Bible na onangushene mushindo w’aakushinkamiisha’shi Yehowa akuataa na muulo.b (Mis. 94:19) Su okutua kulombasha kepatshila kampanda, tuepuandikishanga na bangi abalombasha kaabo, na totuulanga binangu biobe nka ku mianda yoshi bia kukita. Yehowa t’akutekie’shi okite mianda ikile ngobesha yobe nya. (Mis. 103:13, 14) Su okuete kukienga muanda wa’shi babatambukile nobe lusandi pa bukopo, tuekalakashanga bua biabia bibaabadi bakukitshine kui yawa muntu nya. Kiakia ta nkilubilo kiobe nya! Tentekiesha’shi Yehowa akatshibila baaba booso bankitshishi ba bubi kiimu na akakuashe baaba babadi bakitshine mianda i bubi. (1 Mp. 3:12) Sandra, abaabadi batambukie naye lusandi pa bukopo aye ki muana mukinga amba’shi: “Natekaa Yehowa nsaa yooso bua’shi ankuashe ngikale na nkatshinkatshi pabintale na nemmone mu mushindo w’ammonaa.”

7. Nkalakashi yatudi bapete mu nshalelo eetu i kuitukuasha naminyi mu mudimo w’atufubila Yehowa?

⁷ Kushi mpaka, Yehowa e nkufubisha bua kukuasha bangi. Mmukupe kineemo kia kufuba naye pamune mu mudimo wa bulungudi. (1 Ko. 3:9) Muanda we mupete nkalakashi i bukopo, bi kuikala bikubofuile bodia kuituula pa mbalo ya bantu bakuete kukienga. We kuikitshisha ngofu bua kuibakuasha. Helen atudi bateemune kunundu, babaadi bamukuashe anka binobino mmupete mushindo wadia kukuasha namu bangi. Amba’shi: “Naadi nepusha bu muntu shi na muulo. Anka Yehowa baadi munkuashe buandia kuipusha’shi mbanfule na anfubisha buandia namu kukuasha bangi.” Binobino, Helen e na muloo wa kufuba bu mbala-mashinda a mieshi yooso.

YEHOWA AKIEBE’SHI TUKUMIINE LUSA LUAYE

8. Nkishinkamiisho kinyi ki’atupete mu mukanda wa Yeeshaya 1:18?

⁸ Bangi bafubi ba Yehowa, abatungunukaa na kuinyongola pabitale miluisho ibabakitshine kumpala sunga kunyima kua kubatshishibua. Biabia, tatulubanga’shi Yehowa mmuitufule ngofu na mmutuushe nkuulo bua kuitufuila lusa ku miluisho yetu. Mu binyibinyi, Yehowa akiebe’shi tukumiine kia buntu kiaye. Yehowa etushinkamiisha’shi: “Su tubaapu kulumbuula mianda”c naye, ayiluankanaa miluisho yetu bua losoo. (Badika Yeeshaya 1:18.) Tui na lutumbu lukata muanda Yehowa Nshetu sha kifulo, etufuilaa lusa bua losoo! Na t’alubaa mianda i buwa yatudi bakite.​—Mis. 103:9, 12; Eb. 6:10.

9. Buakinyi abitungu tuikitshishe bua kutuula binangu ku nshalelo atudi naye binobino na ku mafuku aafiki kushi kutuula binangu ku mianda ya kala?

⁹ Su we mutshobolokie ku muanda wa bikitshino biobe bia kala, ekitshishe biodia kunangushena ku mianda yodia kukita kubanga binobino, na ku mianda yokekala na ngobesha ya kukita mu mafuku aafiki. Tubandeyi kutaluula kileshesho kia Mpoolo mutumibua. Mpoolo baadi enyongola ngofu pa muanda wa bibaadi abingabinga bena Nkidishitu, anka baadi muwukie’shi Yehowa mmupue kumufuila lusa. (1 Ti. 1:12-15) Baadi atungunuka na kunangushena nka pabitale miluisho yaye ya kala su? Baadi mupele kukita biabia, nka bu bibaadi mupele kukisha nsaa ya kunangushena ku mianda ibaadi mukite bua kuikala Mufadiseo abanemeka. (Fid. 3:4-8, 13-15) Pamutue pa kukita biabia, Mpoolo baadi mutungunukie na kukita muaye mooso bua kulungula mukandu wibuwa na kutuula binangu ku mafuku aafiki. Nka bu Mpoolo, tue bia kushintula mianda itobokitshine nya. Biabia, we kutumbisha Yehowa muyile nshalelo oodi naye binobino, na kutuula binangu kumafuku e buwa aafiki aadi mukulee.

10. Tui kukita naminyi su bikitshino bietu bia kala bibaadi bitape bangi ku mashimba?

¹⁰ Pangi we kutungunuka na kuikalakasha bua ingi mianda iboodi mukite itape bangi ku mashimba. Nkinyi kilombene nkukuasha? Kita kioso akitungu bua kulumbuula nabo mianda, na webalungule’shi mpan’obe namu mbikukalakashe ngofu. (2 Ko. 7:11) Teka Yehowa bua’shi akuashe baaba booso boboodi mutape ku mashimba. Yehowa e nkukuasha bodia kunyingiila wawa muanda wenu na buakualusha dingi butaale.

11. Tui kulongiela kinyi ku kileshesho kia Yona? (Tala dingi kifuatulo kia ku kipusu.)

¹¹ Longiela ku bilubilo biobe bia kala, na okumiine kutadiila Yehowa akufubishe mu mushindo ooso w’akumiina. Tutale kileshesho kia mutemuki Yona. Pa mutue pa kuenda ku Ninive kubaabadi bamutume kui Efile Mukulu, aye basuukile enda lungi lupese. Yehowa baadi munyokie Yona, na Yona namu nkulongiela ku bilubilo biaye. (Yon. 1:1-4, 15-17; 2:7-10) Yehowa tabalekiele kufubisha Yona bu mutemuki nya. Efile Mukulu baadi mupe Yona ungi mushindo wadia kuenda ku Ninive, bua uno musuusa, Yona baadi mukookiele kushi kunyengakana. Sunga mbibaadi Yona muinyongole bua kilubilo kiaye kia kala, baadi mukookiele bua kukita kibaadi Yehowa mumulungule bua kukita.​—Yon. 3:1-3.

YEHOWA ETUPEYAA KIKUDI KIAYE KISELELE BUAKIDIA KUITUNYINGISHA

12. Yehowa etupeyaa butaale mushindo kinyi nsaa y’atukiengie na lukalakashi lui bukopo sunga nsaa y’atufuisha muntu atudi bafule? (Bena Fidipe 4:6, 7)

¹² Ku bukuashi bua kikudi kiselele, Yehowa etunyingishaa nsaa y’atukiengie na lukalakashi lui bukopo sunga nsaa y’atufuisha muntu atudi bafule. Tubandeyi kutala muanda ubabamuene kui Ron na Carol. Bi malua muanda, muana aabo mulume baadi muiyipe. Abamba’shi: “Tui bapue kukila mu bitompuanga bi bukopo bukile kadi bua kino, kibaadi kikile bioso. Tubaadi batekie mafuku e bungi bufuku kushi kulaala, na mu binyibinyi tubapetele butaale buabadi baleeshe mu mukanda wa Bena Fidipe 4:6, 7.” (Badika.) Su okuete kunyingiila lukalakashi alukuinyongosha kuishimba ngofu, we mulombene kufunguila Yehowa eshimba diobe mu luteko misuusa na misuusa na nsaa yooso. (Mis. 86:3; 88:1) Teka Yehowa misuusa na misuusa bua’shi akupe kikudi kiaye kiselele. Yehowa ekala akukuasha nka efuku dioso.​—Luk. 11:9-13.

13. Kikudi kiselele ki kuitukuasha naminyi buatudia kutungunuka na kulanguila Yehowa na lulamato looso? (Bena Efeso. 3:16)

¹³ Tobopetele lukalakashi lui bukopo alukulekie mubofule su? Nka penda kikudi kiselele ngi kilombene nkupa bukome bua kutungunuka na kulanguila Yehowa na lulamato looso. (Badika Bena Efeso 3:16.) Tubandeyi kutala muanda ubaabadi bamone kui mukuetu mukashi Flora. Aye na mulume aaye babaadi abafubu bu bamisionere, anka mulume aaye nkukutua lulamato kuadi na abo nkuipeleela. Amba’shi: “Naadi muinyongole ngofu ku muanda wa bino bibaadi mukutue lulamato. Naadi mutekie Yehowa kikudi kiaye kiselele bua’shi nyingiile uno muanda. Yehowa baadi mumpe kintu kinaadi nakio lukalo bua kupusha biya na, naadi munyingiile muanda ubaadi aumueneka ku mbangilo bu wanshi bia kobesha.” Flora baadi mupushe’shi Efile Mukulu bamukuasha buadia kunyiisha kumukulupila na kushinkamisha’shi amukuatshishena mu nkalakashi yaye yooso. Alombasha dingi’shi: “Mayi e mu mukanda wa Misambo 119:32 abaadi andombene: ‘Nalondo eshinda dya miiya yoobe mwanda we mwiyipetele mbalo mwishimba dyande, NWT.’”

14. Tui kutadiila’shi kikudi ki’Efile Mukulu kitukuashe naminyi?

¹⁴ We kukita kinyi kunyima koobe kuteka Yehowa bua’shi akupe kikudi kiaye kiselele? Kita mianda ayikukuasha biodia kunyiisha kupeta kikudi ki’Efile Mukulu. Mu yaya mianda ya kukita mui kutuela kua mu bisangilo, na kulungula bangi mukandu wi buwa. Ebadikile Eyi dia Yehowa efuku dioso. Kuno kuibadikila akukukuasha biodia kunangushena pabitale binangu bia Yehowa. (Fid. 4:8, 9) Nsaa yuebadikila, lamiina bantu ba mu Bible babaadi bapete nkalakashi i bukopo na onangushene mushindo ubaadi Yehowa muibakuashe buabadia kunyingiila yanka. Sandra atudi bateemune kunundu, baadi mukiengie muanda wa nkalakashi ibungi ibaadi mupete mu shalelo aaye. Amba’shi: “Muanda wa Yosefe ubaadi unyingishe ngofu. Yosefe tabaadi mulekieele nkalakashi na mianda ya kukutua kua kululama ibaadi ayimukiengiesha bua’shi abofushe kipuano kiaye na Yehowa nya.”​—Kib. 39:21-23.

YEHOWA ETUNYINGISHAA KUKIILA KUI BALANGUIDI NETU

15. Mba nnanyi balombene kuitunyingisha, na mmushindo kinyi wabadi balombene kuitukuasha? (Tala dingi kifuatulo.)

¹⁵ Nsaa ya tukuete kukienga, bena Nkidishitu netu mbalombene kuikala kuatudi “bu nsulo ya kunyingishibua.” (Kol. 4:11) Mu binyibinyi, bakuetu balume na bakashi mbekale bu kileshesho kia kifulo kia Yehowa kuatudi. Bena Nkidishitu netu be kuitunyingisha p’abakisha netu nsaa pamune, na pa kuituteemesha na kalolo kooso bua kuuka kalolo mushindo w’atupusha. Be kuitunyingisha na verse a mu Bible sunga kuteka netu pamune.d (Lom. 15:4) Ingi nsaa, mukuetu mulume sunga mukashi e kuitutentekiesha bi binangu bia Yehowa na bino bietukuasha buatudia kutungunuka na kunyingiila. Bena Nkidishitu netu mbalombene kuikala abetukuasha mu mishindo i bungi, bu kuitupa bia kudia bua’shi tupushe biya.

16. Abitungu tukite kinyi bua’shi bangi betukuashe?

¹⁶ Bua’shi bangi betukuashe, abitungu tuibatekie bukuashi. Bakuetu balume na bakashi mbetufule na abakumiinaa kuitukuasha. (Nki. 17:17) Anka ta be bia kuwuka bi’atupusha na kiatudi nakio lukalo nya. (Nki. 14:10) Su we mukalakashibue mu binangu ngofu, abitungu olungule ba kuuku bobe banyingie mu kikudi. Ebaukishe kiodi nakio lukalo bua’shi bamone bia nkukuasha. We kuisamba na mukulu umune sunga babidi boodi muipushene nabo ngofu. Bangi bakuetu bakashi abanyingishibuaa nsaa y’abesamba na ungi mukuetu mukashi munyingie mu kikudi.

17. Ngingi kalakashi kinyi ilombene kuitukutshishua kupeta kunyingishibua, na tui kuiyikambila mushindo kinyi?

¹⁷ Toshaalanga nsaa i bungi bupenka. Pa muanda we mukalakashibue mu binangu ngofu, pangi we kupusha’shi kukisha nsaa pamune na bangi ta kui buwa. Ingi nsaa, bakuenu balume na bakashi be kukutua kuwuka bi’opusha kalolo sunga kukuakula mianda i bubi. (Yak. 3:2) Biabia, tosuukanga bakuenu balume na bakashi, Yehowa mmulombene kuibafubisha bua’shi bakukuashe. Gavin, ungi mukulu a mu kakongie, baadi mukiengie na lukalakashi lua mu binangu luabetanyina bu dépression amba’shi: “Misuusa i bungi, tankumiinaa kuisamba sunga kukisha nsaa i bungi pamune na ba kuuku bande.” Anka, Gavin baadi muikitshishe buadia kuikala pamune na ba kuuku baye, na nsaa yooso ibaadi ekala nabo, baadi epusha bi buwa. Ungi mukuetu mukashi Amy amba’shi: “Pa muanda wa nkalakashi inaadi mupete kala, abingielelaa bukopo buandia kukulupila mui bantu. Anka ne mulongie biandia kufula na kukulupila bena Nkidishitu nami bu abikitaa Yehowa. Ne muukie’shi kukita bino akuikashaa Yehowa na muloo mpaa na ami nabene.”

MILAYILO YA YEHOWA YA MU MAFUKU AAFIKI NGILOMBENE KUITUNYINGISHA

18. Nkinyi ki’atutengiela mu mafuku aafiki, na nkinyi akitungu’shi tukite kubanga binobino?

¹⁸ Kubashaala mafuku apeela Yehowa akatushe mianda yooso ayitufuishiisha tuinyongoshi na lukalakashi looso luatudi balombene kupusha. (Kbf. 21:3, 4) Mu kiakia kipungo, mianda yooso ayitutapaa ku mashimba yatudi bapete “taayiiketufwila dimo ku mashimba nya.” (Yesh. 65:17) Nka bu bibatukatuka mu kumona, kubanga binobino Yehowa kuete ‘abuku malonda eetu.’ Yehowa mmuitupe bintu bi bungi bua kuitunyingisha na kuitukuasha. Ikala mushinkamishe’shi okuete kukumiina bukuashi buaye. Tuekalanga na mpaka nsaa su ngimune’shi Yehowa “ekalakasha bobe” nya.​—1 Mp. 5:7.