Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • w25 Mweshi wa 5 esak. 14-19
  • Tungunuka na kukimba kibundi kish’akikabutudibua

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Tungunuka na kukimba kibundi kish’akikabutudibua
  • Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)—2025
  • Tu mitue twa mianda
  • Mianda i mumune
  • KULUPILA MUI YAWA SHI BIA NKUSUMBUSHENA
  • KOOKIELA BAABA ABAKUNKUSHA
  • TUILESHEENEYI KIFULO KIA BU BANA NA BANA NA KALOLO
  • MIANDA KINYI AYIKAKITSHIKA MU MAFUKU AAFIKI?
  • Mukanda awitukuasha bua kunyingiila na lulamato mpaa na ku nfudiilo
    Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)-2024
  • Bitshibilo abilesha’shi tui bakulupile Yehowa
    Programe a bisangilo bia Bwina Kidishitu na Mudimo wetu—2023
  • Ikala na kuiyisha nsaa yosh’ouku ingi mianda
    Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)—2025
  • Kuikuatena bu kuuku na bakuetu balume na bakashi kui buwa
    Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)—2025
Tala bibungi
Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)—2025
w25 Mweshi wa 5 esak. 14-19

MUISAMBO WA KULONGA 21

LOONO 21 Tukimbeyi Bufumu kumpala kwa byooso

Tungunuka na kukimba kibundi kish’akikabutudibua

“Muanda pano tatui na lupata alushaala bua loso, anka atukimbi na kishima kioso lualua alufiki.”​—EB. 13:14.

KI’ATUISAMBILA

Mianda y’atulongo mu Bena Ebelu 13:14 ayitukuasha binobino na mu mafuku aafiki.

1. Nkinyi kibaadi Yesu mutemukie pabitale Yelusalema?

MAFUKU apeela kumpala kua’shi afue, Yesu baadi mulungule balongi baye butemuki, na buno butemuki bubaadi bulombane bua musango wa kumpala nsaa i baadi Yelusalema na ntempelo aaye bibutudibue. Baadi muibadimushe’shi kibundi kia Yelusalema “akifunyishua na basalayi.” (Luk. 21:20) Yesu baadi mulungule balongi baye’shi su abamono kiakia kiluilo kia basalayi, basuukie musango umune. Mayi a Yesu abaadi alombane. Kiluilo kia bena Loma kibaadi kifunyishe Yelusalema.​—Luk. 21:21, 22.

2. Elango kinyi dibaadi Mpoolo mupe bena Nkidishitu bena Ebelu ba mu Yudeya na mu Yelusalema?

2 Bipua bipela kumpala kua’shi kiluilo kia bena Loma kifunyishe Yelusalema, Mpoolo mutumibua baadi mufundile bena Nkidishitu ba mu Yudeya na ba mu Yelusalema mukanda ubaadi na mukandu wi na muulo. Atuuku uno mukanda bu mukanda wa bena Ebelu. Mu uno mukanda Mpoolo baadi mupe bena Nkidishitu elango di na muulo buabadia kuilumbula bua nkalakashi ibaadi ayifiki kumpala. Nkinyi kibaadi na kia kukitshika? Yelusalema baadi na kia kubutudibua. Bano bena Nkidishitu abaadia kupanda nka su abaadi na kia kuleka mashibo aabo na busunga bubabadi abakitshi. Biabia pabitale kibundi kia Yelusalema, Mpoolo bafundile’shi: “Muanda pano tatui na lupata alushaala bua loso.” Akupu baadi mukumbashe’shi: “Anka atukimbi na kishima kioso lualua alufiki.”​—Eb. 13:14.

3. “Kibundi ki na bitako bia binyibinyi” nkinyi, na buakinyi atuikitengiela?

3 Bena Nkidishitu abaadi baate kitshibilo kia kusuuka mu Yelusalema na mu Yudeya abaadi bebamono bu bitesha sunga kuibasepa kui bantu, anka kiakia kitshibilo kibaadi kipaashe miuwa yabo. Lelo uno bantu bakuete kuitusepa muanda ta tuibakulupile bantu sunga bupeta mu ino nsenga. Buakinyi tuibaate kino kitshibilo? Muanda atuuku’shi uno ndumbuluilo na bintu bi muanka mbia kapindi kapeela. Tukuete kukimba “kibundi ki na bitako bia binyibinyi,” ‘kiakia akifiki,’ kuamba’shi Bufumu bu’Efile Mukulu.a (Eb. 11:10; Mat. 6:33) Ka mutue ka muanda koso ka mu uno muisambo akakuila: (1) Mushindo ubaadi elango dia Mpoolo dikuashe bena Nkidishitu ba mu siekele a kumpala buabadia kutungunuka na kutengiela Bufumu bu’Efile Mukulu, (2) mushindo ubaadi Mpoolo muibalumbuule bua mianda ayifiki kumpala, na (3) mushindo awitukuasha diadia elango lelo uno.

KULUPILA MUI YAWA SHI BIA NKUSUMBUSHENA

4. Buakinyi Yelusalema baadi na muulo bua bena Nkidishitu?

4 Yelusalema baadi na muulo kui bena Nkidishitu. Kakongie ka bena Nkidishitu ba mu siekele a kumpala kabaadi katuudibue mu Yelusalema mu 33 B.B., na kasaka ka bakunkushi-bakulu kabaadi mu kino kibundi. Na dingi, bena Nkidishitu be bungi abaadi na mashibo aabo’bo banabene, na abaadi na bintu bi bungi bia ku mbidi mu kino kibundi. Anka, Yesu baadi mudimushe balongi baye buabadia kusuuka mu Yelusalema mpa na mu Yudeya.​—Mat. 24:16.

5. Mushindo kinyi ubaadi Mpoolo mukuashe bena Nkidishitu bua kuilumbuula ku akikakitshikila Yelusalema?

5 Pa muanda Mpoolo baadi akumiina kudimusha bena Nkidishitu buabadia kuilumbuula bua kukatuka mu Yelusalema, baadi muibakuashe bua kupusha abimono Yehowa kibundi kia Yelusalema. Mpoolo baadi muibatentekieshe’shi ku meso kua Yehowa, ntempelo, ba tshite muakuidi na milambu ayikulambulua tabiki dingi bia kishila. (Eb. 8:13) Dingi, bantu be bungi ba mu kino kibundi abaadi bapele kukumiina Mesiya. Biabia, ntempelo a mu Yelusalema ta baadi dingi bu mbalo ikata ya lulanguilo lui selele lua Yehowa, na abakamubutula.​—Luk. 13:34, 35.

6. Buakinyi elango dia Mpoolo di mu Bena Ebelu 13:5, 6 dibafikile pa nsaa ilombane bua bena Nkidishitu?

6 Nsaa i baadi Mpoolo mufundile bena Ebelu, bantu be bungi abaadi abakumiina kushala mu Yelusalema sunga kuenda mu kuimutemba. Ungi mufundi muina Loma, baadi muitamine Yelusalema “bu kibundi kikile buwa kaka koso kapindi mu nsenga ishima.” Bena Yunda ba mu maumbo e bungi, abaadi abende ku Yelusalema kipua kioso ku misangeelo, na bino bibaadi abitamisha bupeta bua kino kibundi. Kushi mpaka, bangi bena Nkidishitu abaadi na makuta e bungi. Nyi pangi buakinyi Mpoolo baadi muibalungule’shi: “Nshalelo enu tekalanga akunkushibua na kifulo kia makuta, anka, sankayi na bintu bianudi nabio.” Akupu baadi mutemune kifundue, ki Yehowa ashinkamiisha oso a kuatudi’shi: “Ntankakusumbushena su nkapeela, na ntankakulekieela su nkapeela.” (Badika Bena Ebelu 13:5, 6; Det. 31:6; Mis. 118:6) Bena Nkidishitu be bungi ba mu Yelusalema na mu Yudeya abaadi na lukalo lua kutentekiesha’shi Yehowa t’ebasumbushena. Buakinyi? Muanda, mafuku apela kunyima kuabo kupeta uno mukanda, abaadi na kia kuleka mashibo aabo, busunga buabo, na bingi bintu biabo. Abaadi na kia kubanga nshalelo mupia mu mbalo yabadi benyi.

7. Buakinyi abitungu tunyingishe lukulupilo luetu mui Yehowa kubanga binobino?

7 Ki’abitulongiesha: Nkinyi akikitshika binobino? Nyi nfudiilo a uno ndumbuluilo a mianda mu “mpombo ikata.” (Mat. 24:21) Nka bu bena Nkidishitu ba mu siekele a kumpala, abitungu tuikale bapasukie kubanga binobino na tuikale belumbuule. (Luk. 21:34-36) Mu mpombo ikata, abiketutungu kuleka bintu bietu, na kukulupila Yehowa n’eshimba dioso’shi t’aketusumbushena. Kubanga binobino, kumpala kua’shi mpombo ikata ibangie, tui kulesha kuatudi batuule lukulupilo luetu. Eyipushe’shi: ‘Bikitshino biande na bipatshila biande, abilesha’shi nemukulupile mu mulayilo wa Yehowa wa kumpasukila, su nemuilutule mu bupeta?’ (1 Ti. 6:17) Kileshesho kia bena Nkidishitu ba kala ki kuitukuasha bua kushala na lulamato mu “mpombo ikata.” Anka, “mpombo ikata,” ayikekala bukopo kukila nkalakashi yoso ipete bena Nkidishitu. Biabia, atukauku kiakukita nsaa ayibanga mpombo ikata naminyi?

KOOKIELA BAABA ABAKUNKUSHA

8. Yesu balunguile balongi baye kinyi?

8 Bipua bipela kunyima kua bena Ebelu kupeta mukanda wa Mpoolo, bena Nkidishitu abamuene kiluilo kia bena Loma kifunyishe Yelusalema. Nsaa ya kusuuka ibalombene; muanda Yelusalema abamubutula. (Mat. 24:3; Luk. 21:20, 24) Anka nkunyi kubabadia kusuukila? Yesu bambile nka penda’shi: “Baaba be mu Yudeya babangie kusuukila ku miengie.” (Luk. 21:21) Kaka kapindi kabaadi miengie i bungi. Biabia, ku muengie kinyi kubabadia kusuukila?

9. Buakinyi bena Nkidishitu abaadi pangi abeyipusha miengie ya kusuukila? (Tala dingi karte.)

9 Bu kileshesho, ku baadi miengie i bungi i baadi bena Nkidishitu na kia kusuukila: Miengie ya mu Samadiya, miengie ya mu Ngalileya, Muengie wa Ermone, miengie ya mu Lebanone, na miengie ibaadi bushiya bua Muela wa Yordane. (Tala karte.) Bingi bia ku bibundi bibaadi mu ino miengie, bibaadi abimueka bu bi buwa kusuukila. Bu kileshesho, kibundi kia Gamla, kibaadi ku muengie ula, bibaadi bukopo bukile bua nkekufika. Bangi bena Yunda abaadi bamone’shi ino nyi mbalo i buwa kusuukila. Anka, bena Loma abaadi batuukie kino kibundi ngoshi na bantu be bungi ba muanka nkufua.b

Karte akalesha ingi miengie na bibundi bia mu Isalele mu siekele a kumpala. Kuunundu kua Yelusalema kui miengie ya Lebanone, Ngalileya, Samadiya, na Gileade, mpa na Muengie wa Ermone na Muengie wa Tabore. Bibundi bia kunuundu kua Yelusalema mbino: Gamla, Kezaree, na Pella. Kuushi kua Yelusalema kui Miengie ya Yudeya na Abarime, na kibundi kia Masada. Karte akalesha dingi mashinda a tu bibundi tua bena Loma na bibundi bibabadi banyengie bena Yunda kui bena Loma kubanga mu 67 B.B. na ku 73 B.B.

Kubaadi miengie i bungi i baadi bena Nkidishitu na kia kusuukila, anka ano ma mbalo taabadi na bia kuibakaluila (Tala kikoso 9)


10-11. (a) Mushindo kinyi ubaadi Yehowa mukunkushe bena Nkidishitu? (Bena Ebelu 13:7, 17) (b) Miabi kinyi ibapetele bena Nkidishitu p’abo kukookiela baaba abaadi abakunkusha? (Tala dingi kifuatulo.)

10 Yehowa baadi mukunkushe bena Nkidishitu ku bukuashi bua bantu abaadi abakunkusha kakongie. Ungi muntu akimbuula mianda ya kala abetamina bu Eusèbe bafundile’shi: “Efile Mukulu baadi mufumbuile bangi bakuetu mu Yelusalema’shi abitungu bena Nkidishitu bakatukie mu Yelusalema na bende ku Pella, kibundi kia Peree.” Kibundi kia Pella ki baadi buwa kusuukila. Ta kibaadi kula na Yelusalema, na ta bibaadi bukopo bua nkekufika. Na dingi, bantu be bungi abaadi bashale mu Pella ta babaadi bena Yunda, biabia ta babaadi abakimbi kulua na bena Loma.​—Tala karte.

11 Bena Nkidishitu abaadi basuukile ku miengie abaadi batumikile elango dia Mpoolo adiamba’shi: “Kookielayi baaba bakuete kukunkusha” kakongie. (Badika Bena Ebelu 13:7, 17.) Bu kipeta, muilo w’Efile Mukulu ubaadi upande. Mianda ya kala ayishinkamisha’shi, Efile Mukulu ta baadi musumbushene boso abaadi “abatengiela kibundi ki na bitako bia binyibinyi,” kuamba’shi Bufumu bu’Efile Mukulu.​—Eb. 11:10.

Kisaka kia bena Nkidishitu ba mu siekele a kumpala, mbatuale bintu biabo abakamina muengie.

Kibundi kia Pella kibaadi buwa bua bena Nkidishitu kusuukila (Tala kikoso 10-11)


12-13. Mushindo kinyi ubaadi Yehowa mukunkushe muilo waye mu kipungo ki bukopo?

12 Ki’abitulongiesha: Yehowa baadi mufubishe baaba abaadi abakunkusha bua kutuusha buludiki kui muilo waye. Mu Bible mui bileshesho bi bungi abilesha mushindo ubaadi Yehowa mufubishe bantu ba sha lulamato bua kukunkusha muilo waye mu nkalakashi i bukopo. (Det. 31:23; Mis. 77:20) Lelo uno, kui bileshesho bi bungi abilesha’shi Yehowa kuete kutungunuka na kufubisha baaba abakunkusha bua kukuasha muilo waye.

13 Bu kileshesho, nsaa ibaadi ituukie kipupa kia COVID-19, bakuetu abetukunkushaa abaadi bape tukongie buludiki. Bakulu abaadi bapete bukunkushi pabitale bia kulombasha nkalo ya mu kikudi ya bakuetu balume na bakashi. Mafuku apele kunyima kua kino kipupa kubanga, tubaadi bakite kikongeno kia mafuku asatu mu ndimi ikile pa 500 ku bukuashi bua Internete, Televizion, na ku bisaashi. Mu kino kipupa ta tui bakutue bia kudia bia mu kikudi. Bu kipeta, tui balame buumune buetu. Tushinkamisheyi’shi, sunga tuakapeta lukalakashi lui naminyi mu mafuku aafiki, Yehowa akatungunuka na kufubisha baaba abakunkusha bua’shi tuate kitshibilo ki buwa. Kukatusha kukulupila Yehowa na kukookiela miiya yaye, ingi nyikashi kinyi ayitukuasha bua kuilumbuula bua mpombo ikata na kuata bitshibilo bi buwa mu kiakia kipungo ki bukopo?

TUILESHEENEYI KIFULO KIA BU BANA NA BANA NA KALOLO

14. Muyile Bena Ebelu 13:1-3, nyikashi kinyi ibaadi ayitungu’shi bena Nkidishitu baleshe kumpala kua kabutu ka Yelusalema?

14 Apakabanga mpombo ikata, atukekala na lukalo lua nkelesheena kifulo kukila kumpala. Nyi buakinyi, abitungu tuambule kileshesho kia bena Nkidishitu ba mu Yelusalema na mu Yudeya. Abaadi nka abeleshena kifulo. (Eb. 10:32-34) Anka, bipua bipeela kumpala kua kabutu ka Yelusalema, bibaadi abitungu’shi bena Nkidishitu banyishe kuileshena “kifulo kia bu bana na bana,” na “kalolo.”c (Badika Bena Ebelu 13:1-3.) Natue namu abitungu tunyishe kulesha bakuetu balume na bakashi kifulo bu abiende na kuifubuila mpombo ikata.

15. Buakinyi bibaadi abitungu’shi bena Nkidishitu bena Ebelu beleshene kifulo kia bu bana na bana na kalolo kunyima kuabo kusuuka?

15 Nsaa ibaadi basalayi ba bena Loma befunyishe Yelusalema akupu abo nkukatuka musango umune, bena Nkidishitu abaadi basuukie na bintu bipeela ngofu. (Mat. 24:17, 18) Abaadi abekuashena nsaa ibabadi abasuukila ku miengie. Na pababafikile ku Pella, abaadi bekuashene bua kuubila nshalelo mupia. Kushi mpaka, bakuetu be bungi abaadi na lukalo lua bidibua, bilamba, na mbalo ya kushala. Pa kuikuashena, bena Nkidishitu abaadi baleshe bi bukata bua kifulo kiabo.​—Tit. 3:14.

16. Mushindo kinyi watudia kulesha bena Nkidishitu netu kifulo nsaa yabadi na lukalo lua bukuashi? (Tala dingi kifuatulo.)

16 Ki’abitulongiesha: Kifulo akitutakula bua kukuasha bakuetu bena Nkidishitu nsaa yabadi na lukalo lua bukuashi. Bu kileshesho, bafubi b’Efile Mukulu abekalaa na muloo wa kunyingisha bena Nkidishitu bafilukie pa muanda wa ngoshi sunga masaku na kuibapa bintu biabadi nabio lukalo. Ungi mukuetu mukashi musuukie ngoshi mu Ukraine amba’shi: “Tuibamone’shi mboko ya Yehowa ngitukunkushe na kuitukuasha kukiila kui bakuetu. Abaadi betukukile kalolo na kuitukuasha mu Ukraine, mu Hongrie, na muno mu Allemagne muatudi binobino.” Baaba boso baleshe bakuabo balume na bakashi kalolo na kulombasha nkalo yabo, mbekale bina mudimo bi mu maasa a Yehowa.​—Nki. 19:17; 2 Ko. 1:3, 4.

Mulume na mukashi abapu kukula abakukila kifuko kisuukie ku nshibo kuabo. Kifuko nkituale ndambo ya bintu biabo.

Bena Nkidishitu basuukie kuabo be na lukalo lua bukuashi buetu (Tala kikoso 16)


17. Buakinyi abitungu tuileshene kifulo na kalolo kubanga binobino?

17 Mu mpombo ikata, atukekala na lukalo lua kuikuashena kukila biatuibikitshi binobino. (Aba. 3:16-18) Yehowa kuete kuitulongiesha lelo uno bua kuileshesna kifulo na kalolo, nyikashi ayikekala na muulo ukata mu aa mafuku.

MIANDA KINYI AYIKAKITSHIKA MU MAFUKU AAFIKI?

18. Mbikunyi biatudia kuambula bena Nkidishitu abaadi basuukie mu Yelusalema?

18 Nka bu abibishinkamisha mianda ya kala, bena Nkidishitu abaadi bakookiele na kusuukila ku miengie abaadi bapanda nsaa ibabaadi babutule Yelusalema. Abaadi balekie kibundi kiabo, anka Yehowa ta baadi muibasumbushene. Tui kuibambula naminyi ano eetu mafuku? T’atuuku mianda yoso ayikakitshika mu mafuku aafiki nya. Anka Yesu muitudimushe bua kuikala belumbuule. (Luk. 12:40) Tui na dingi elango di baadi Mpoolo mufunde mu mukanda wa Bena Ebelu, elango di na muulo lelo uno buetu, nka bu bibadidi mu siekele a kumpala. Na dingi Yehowa etushinkamisha aye nabene’shi t’etusumbushena nya. (Eb. 13:5, 6) Biabia tutungunukieyi na kukimba n’eshimba dioso kibundi kish’akikabutudibua, kuamba’shi Bufumu bu’Efile Mukulu, paapa atukapete miabi i bungi bua loso.​—Mat. 25:34.

WE KUALUULA NAMINYI?

  • Buakinyi abitungu kunyingisha lukulupilo luetu mui Yehowa kubanga lelo uno?

  • Buakinyi kukookiela akukekala na muulo mu “mpombo ikata”?

  • Buakinyi abitungu tuileshene kifulo na kalolo kubanga binobino?

LOONO 157 Butaale tabudi peepi!

a Mu mafuku a kala, bibundi abaadi abebikunkusha kui nfumu. Kibundi ki bino abaadi abekimono bu bufumu.​—Kib. 14:2.

b Uno muanda ubakitshikile mu 67 B.B., kunyima kua bena Nkidishitu kusuuka mu Yudeya na mu Yelusalema.

c Kishima kiabadi baluule bu “kifulo kia bu bana na bana,” akilesha kifulo ki pankatshi pa bena kifuko, anka Mpoolo baadi muikifubishe bua kuakuila kifulo ki bukopo ki pankatshi pa bena kakongie.

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu