Watchtower MIKANDA I MU INTERNETE
Watchtower
MIKANDA I MU INTERNETE
Kisongye
  • BIBLE
  • MIKANDA
  • BISANGILO
  • w25 Mweshi wa 5 esak. 8-13
  • Shinkamisha’shi Yehowa akakusamba

Tatui bapete video.

Etufuile namu lusa, kui kintu kibakutshishua kukafika kui video.

  • Shinkamisha’shi Yehowa akakusamba
  • Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)—2025
  • Tu mitue twa mianda
  • Mianda i mumune
  • YEHOWA ETUFUILAA LUSA
  • YEHOWA ETUPA LUKULUPILO
  • YEHOWA ETUKUASHA BUA KULEKA KUTSHINA
  • Yehowa ‘abukaa baa-sha-mashimba enyongole’
    Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)-2024
  • Ikala na kuiyisha nsaa yosh’ouku ingi mianda
    Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)—2025
  • Ta tui bupenka
    Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)—2025
  • Bitshibilo abilesha’shi tui bakulupile Yehowa
    Programe a bisangilo bia Bwina Kidishitu na Mudimo wetu—2023
Tala bibungi
Kitenta kia Mulami kia kulonga akilungula Bufumu bua yehowa (kia kulonga)—2025
w25 Mweshi wa 5 esak. 8-13

MUISAMBO WA KULONGA 20

LOONO 7 Yehowa, mbukome bwetu

Shinkamisha’shi Yehowa akakusamba

“Atumbishibue . . . Yaya sha lusa n’Efile Mukulu a busambi boso.”​—2 KO. 1:3.

KI’ATUISAMBILA

Atumono malongiesha atupetela ku mushindo ubaadi Yehowa musambe bena Yunda bababadi bende nabo mu Babilone pa bukopo.

1. Lesha bibaadi nshalelo a bena Yunda bababadi bende nabo mu Babilone.

BANDA kupuandikisha bibaadi abipusha bena Yunda bababadi bende nabo mu Babilone pa bukopo. Babaadi bamone abibutudibua kibundi kiabo. Munda mua bipua bi bungi, bena Yunda babaadi baluishiishe Yehowa misuusa i bungi, ngi buakinyi Yehowa baadi mutadiile’shi babutule kibundi kiabo na bende nabo kuabene mu Babilone. (2 Mya. 36:15, 16, 20, 21) Mu Babilone, babaadi na ndambo ya bulungantu ya kukita midimo yabo ya kuifuku n’efuku bua kuikala na nshalelo bu a bantu boso. (Yel. 29:4-7) Anka nshalelo baadi bukopo, na ta babaadi bakumiine’shi bakashaale muamua mu Babilone nya. Babaadi abapusha naminyi pabitale muanda wabo? Pusha bibakuile ungi muina Yunda baadi na lulamato muamua mu Babilone, amba’shi: “Pabaatudi bashaale ku bukunkula bwa myeela ya Babilone, tubaadi benyongole bikata pa kutentekyesha Siyoona.” (Mis. 137:1) Bena Yunda bababadi bende nabo mu Babilone babaadi na lukalo na kusambibua, biabia nnanyi baadi mulombene kuibasamba?

2-3. (a) Yehowa baadi mukitshine bena Yunda bababadi bende nabo mu Babilone kinyi? (b) Nkinyi ki’atuisambila mu uno muisambo?

2 Yehowa nyi “Efile Mukulu a busambi boso.” (2 Ko. 1:3) Bu biadi Efile Mukulu sha kifulo, akumiinaa kusamba baaba boso abefubuila kuadi. Yehowa baadi muukie’shi bangi ba ku bena Yunda bababadi bende nabo mu Babilone, babaadi balombene kukumiina dinyooka na kualukiila kuadi. (Yesh. 59:20) Biabia, bipua bikile pa 100 kumpala kua’shi bena Yunda batuadibue mu Babilone, Yehowa baadi muyokiele mutemuki Yeshaya buadia kufunda mukanda wi na eshina diaye. Bua kepatshila kinyi? Yeshaya bambile’shi: “Efil’enu bâkula’shi: ‘Sambai mwilo wande,’ eusambei.” (Yesh. 40:1, EEM.) Eyendo, pabitale bino bibaabadi bafunde kui mutemuki, Yehowa nyi baadi mutuushe busambi bubaabadi nabo lukalo kui bena Yunda bababadi bende nabo mu Babilone.

3 Nka bu bena Yunda babaadi mu Babilone, n’atue namu tui na lukalo lua kusambibua nsaa yoso. Mu uno muisambo, atutaluula mishindo isatu ibaadi Yehowa musambe bena Yunda bababadi bende nabo mu Babilone: (1) Baadi mulee bua kufuila baaba bena Yunda abelanga lusa, (2) baadi mupe muilo waye lukulupilo, na (3) baadi muibakuashe buabadia kuleka kutshiina. P’atuende na kuisambila ino mianda isatu, tala mushindo ukuete kuitusamba Yehowa lelo uno nka bu bibaadi asamba bena Yunda bababadi bende nabo mu Babilone.

YEHOWA ETUFUILAA LUSA

4. Mmushindo kinyi ubaadi Yehowa muleshe’shi mmuikale Efile Mukulu sha lusa? (Yeshaya 55:7)

4 Yehowa nyi “Yaya sha lusa.” (2 Ko. 1:3) Baadi muleshe dino eyikashi nsaa ibaadi mulee bua kufuila bena Yunda abelanga ku mashimba babaadi mu Babilone lusa. (Badika Yeshaya 55:7.) Yehowa bambile’shi: “Nakakufwila lusa na kukufula kifulo [bua] loso.” (Yesh. 54:8, EEM) Yehowa baadi mulombene kulesha lusa luaye mushindo kinyi? Sunga bibaadi bena Yunda abatungunuka na kukienga pa muanda wa bikitshino biabo bi bubi, Yehowa baadi mulee’shi t’abashadidiila mu Babilone bua loso nya. Babaadi balombene kushaala mu Babilone penda bua kipungo kipeela. (Yesh. 40:2) Ano mayi abaadi anyingishe bena Yunda abaadi belangie na abakumiina kusankisha Yehowa!

5. Buakinyi lelo uno tui na tubingilo tui bungi kukila bena Yunda abaadi mu Babilone pabitale lusa lua Yehowa?

5 Tubalongo kinyi? Tubalongo’shi Yehowa akumiina kufuila bafubi baye lusa bua loso. Lelo uno tui na tubingilo tui bungi kukila bena Yunda abaadi mu Babilone pabitale uno muanda. Mmushindo kinyi? Muanda atuuku kiabadi betukitshine kui Yehowa buadia kuitufuila lusa ku miluisho yetu. Bipua bi bungi kunyima kua butemuki bua Yeshaya, Yehowa batumine Muana aaye a kifulo pa nsenga buadia kutuusha nkuulo bua ba nkitshishi ba miluisho abelanga ku mashimba. Uno mulambu wa nkuulo ngi wikale bu kitako bua’shi miluisho yetu “ishimishibue,” bua loso. (Bik. 3:19; Yesh. 1:18; Ef. 1:7) Yehowa nyi Efile Mukulu afuidishenaa lusa binyibinyi!

6. Buakinyi bi buwa kunangushena ku lusa lua Yehowa? (Tala dingi kifuatulo.)

6 Mayi a Yehowa atupete mu Yeshaya 55:7, e kuitunyingisha su tukuete nka kuitopeka bua bilubilo bipue kukila. Bangi ba kuatudi be kutungunuka na kuinyongola bua miluisho yabo sunga kunyima kuabo kuilanga. Tui kutungunuka na kuinyongola bikishekishe su tukuete kukienga bua miluisho yetu. Biabia, su tui bapue kutonda miluisho yetu na kuleka kuiyikita, tushinkamishe’shi Yehowa mmupue kuitufuila lusa. Na dingi nsaa ayitufuila Yehowa lusa, t’atentekieshaa dingi miluisho yetu. (Tala Yeelemiya 31:34.) Ngi buakinyi, bu bikale’shi Yehowa t’atentekieshaa miluisho yetu, n’atue namu abitungu tulekie kuiyitentekiesha dingi. Ki na muulo kui Yehowa nkiankia ki’atukitshi binobino, kushi bilubilo bietu bibatukitshine kala nya. (Ez. 33:14-16) Binobino, Nshetu sha lusa etufungusha ku bukitshishi bui bubi bua miluisho yetu.

Mukuetu atambuka kushi moo. Bifuatulo biabadi basangie: Bifuatulo abilesha mianda y’akitshi binobino, ilekeene na mianda y’akitanga kumpala. Bilubilo bibaadi mukite kala: 1. Kuete kuasha jeu video a mianda ya bu ntomboshi. 2. Atomo maalua na fuanka, akolua. 3. Abandila mianda i butete ku ordinatere aaye. Mianda y’akitshi binobino: 1. Asuula mu Nshibo ya Bufumu. 2. Esamba na mukuetu mukashi bapu kununupa. 3. E mu mudimo wa bulungudi.

Ki na muulo kui Yehowa kiakia ki’atukitshi binobino, ta bilubilo bietu bibatukitshine kala nya (Tala kikoso 6)


7. Nkinyi kilombene kuitutakula mu kukimba bukuashi su tuibakite muluisho tu’eufia?

7 Tui kukita kinyi su kondo ketu k’eshimba kakuete kuitukalakasha muanda tuibakite muluisho ukata tueufia? Bible etunyingisha buatudia kuenda mu kukimba bukuashi kui bakulu ba mu kakongie. (Yak. 5:14, 15) Kadi kulungula bakulu miluisho yatudi bakite ta nkubofule nya. Anka abitungu tuukie’shi Yehowa afubishaa bano bakuetu balume bua kuitukuasha, dingi be na kifulo na lusa nka bu Yehowa. Su tubatentekiesha bino, na tubelanga ku miluisho yetu, abitukuasha bua kuibalungula miluisho yetu. Tutaluuleyi mushindo ubaadi lusa lua Yehowa lunyingishe mukuetu mulume abetanyina bu Arthura baadi mukalakashue na kondo k’eshimba. Amba’shi: “Munda mua kipua, naadi nabandila pornografi. Anka kunyima ku’ami kuteemesha muisambo pabitale kondo k’eshimba, naadi mutonde muluisho wande kui mukashi ande na kui bakulu. Kunyima kua paapa, bibaadi binkuashe kapeela, anka naadi nka mukalakashue bua binaadi mukite. Bakulu babaadi bantentekieshe’shi Yehowa ta mmunsumbushene nya. Etunyokaa muanda mmuitufule. Bino bishima bia kalolo bibaadi bitaadishe eshimba diande na bibaadi binkuashe buandia kushintuula binangu biande na kumona’shi Yehowa anfuila lusa binyibinyi.” Lelo uno, Arthur kuete kufuba bu mbala-mashinda na bu mufubi a midimo mu kakongie. Atupete kusambibua ngofu p’atuuku’shi Yehowa etufuila lusa nsaa y’atuilanga ku mashimba!

YEHOWA ETUPA LUKULUPILO

8. (a) Yehowa bapeele bena Yunda babaadi mu Babilone lukulupilo kinyi? (b) Muyile Yeshaya 40:29-31, bena Yunda babaadi belangie ku mashimba babapushiishe naminyi bua lukulupilo lubebapeele Yehowa?

8 Muyile mmueneno a bantu, bena Yunda bababadi bende nabo pa bukopo mu Babilone ta babaadi balombene kualukiila kuabo. Bena Babilone babaadi bu Bukome bua Nsenga ishima, babaadi abapele kufungula bantu babaadi bakuate buabadia kualukiila kuabo. (Yesh. 14:17) Anka, Yehowa baadi mupe muilo waye lukulupilo. Baadi mulee’shi afungusha muilo waye na ta kui kintu su nkimune kibaadi kilombene kumukutshishua kuibikita. (Yesh. 44:26; 55:12) Ku meso kua Yehowa, bena Babilone babaadi nka bu lufufi lua nsenga. (Yesh. 40:15) Su wela lufufi muwa, alupapuka. Bino abilesha mushindo ubabidi bibofule bua Yehowa kutuusha muilo waye mu Babilone. Luno lukulupilo lubaadi lukuashe bena Yunda babaadi mu Babilone naminyi? Lubaadi luibanyingishe. Anka bibaadi abitungu kukita mianda i bungi. Yeshaya bafundile’shi: “Abakulupila mui Yehowa, abapetuulu bukome bwabo dimo.” (Badika Yeshaya 40:29-31.) Mu binyibinyi, abaadi nka bu kionyi kia mumba akipapama muiyilu, muanda lukulupilo lubaadi aluibapa “bungi bukome bupia.”

9. Nkinyi kibaadi kilombene kupa bena Yunda babaadi mu Babilone lukulupilo mu milayilo ya Yehowa?

9 Yehowa baadi mupe bena Yunda bababaadi bende nabo pa bukopo mu Babilone kabingilo ka kukulupila mu milayilo yaye. Mmushindo kinyi? Banda kunangushena bua matemuki apue kulombana. Babaadi baukie’shi Asiri baadi mutshokole bufumu bua kunundu kua kibundi kia Isalele na benda na bantu pa bukopo. (Yesh. 8:4) Babamuene bena Babilone ku’ababutula Yelusalema na kuenda na bantu ba muanka pa bukopo. (Yesh. 39:5-7) Babaadi panka nsaa ibaabadi bekashe Nfumu Sedekiya bu mpofu na kuenda naye mu Babilone. (Yel. 39:7; Ez. 12:12, 13) Mmianda yoso ibabakuile kui Yehowa ibalombene. (Yesh. 42:9; 46:10) Bino bioso bibaadi binyingishe lukumiino luabo’shi milayilo ya Yehowa ya kuibalusha muiumbo diabo ayikalombana binyibinyi!

10. Nkinyi ki bia kuitukuasha bua kushaala na lukulupilo lunyingie mu ano mafuku a nfudiilo?

10 Tubalongo kinyi? Nsaa yatudi benyongole, lukulupilo lui kuitunyingisha na kuitukuasha bua kupetuula dingi bukome. Tui mu kipungo ki bukopo, na beshikuanyi b’Efile Mukulu bakuete kuitubingabinga. Anka, tatutshobolokanga. Yehowa mmuitupe lukulupilo lua muwa wa ikalayika, muatukekala na butaale, na mu kukaluiilua. Abitungu tulame lualua lukulupilo luetu kalolo mu binangu na mu mashimba eetu. Bisumanga lukulupilo luetu lui kumueneka nka bu mbalo i buwa, kadi pa muanda wa’shi atuilutadila pa edidishi di na lumueno lui butshafu tui kuiyimona bu i bubi. Tui “kutumpa lumueno lui kuididishi dietu,” bua’shi tumone lukulupilo luetu kalolo bu lua binyibinyi naminyi? Abitungu tuikale atuata nsaa ya kunangushena efuku dioso abikekala nshalelo eetu buwa mu nsenga ipia. Pa kubadika miisambo, kubandila ma video, na kuteemesha ngono ayakuila pabitale lukulupilo luetu lui buwa. Na tulungule Yehowa mu luteko pabitale milayilo y’atutengiela nkamona kulombana kuayo mu Mpalaso.

11. Nkinyi kibaadi kikuashe mukuetu mukashi baadi na mukumbo ush’aupanda buadia kupetuula dingi bukome?

11 Tutaleyi lukulupilo bibaludi lusambe na kunyingisha mukuetu mukashi abetanyina bu Joy, baadi na mukumbo ushaupanda. Amba’shi: “Nsaa yandi mukalakashibue, nalungulaa Yehowa bioso bia n’epusha, mukulupile’shi anteemesha. Yehowa mungaluule pa kumpa ‘bukome bukile bua mafuku oso.’” (2 Ko. 4:7) Joy baadi epuandikisha aye nabene dingi e mu nsenga ipia, muanka, “mwimushaale sunga ngumune tamba dimo’shi: ‘Nee na maladi.’” (Yesh. 33:24) Su tubalungula Yehowa bioso biatuipusha na kutuula binangu bietu ku lukulupilo luetu, atupetuula dingi bukome.

12. Tui na tubingilo kinyi tua kukulupila mu milayilo ya Yehowa ? (Tala dingi kifuatulo.)

12 Nka bu bibaadi Yehowa mupe bena Yunda babaadi mu Babilone tubingilo tui bungi tua kukulupila mu milayilo yaye, n’atue namu lelo uno kuete kuitukitshina nka biabia. Banda kunangushena ku matemuki atukuete kumona bia alombana lelo uno. Bu kileshesho, atumono bukome bua nsenga ishima, bui na “kipindji kimune [. . .] ki bukome, kingi namu kibofule.” (Nda. 2:42, 43, EEM.) Tukuete kupusha dingi “kutshinkatshinka kua nsenga mu ma mbalo elekeene,” na tukuete kulungula mukandu wi buwa “kui miilo yoso.” (Mat. 24:7, 14) Ano matemuki na angi oso aanyingisha lukulupilo luetu mu milayilo ya Yehowa i buwa ayilombana binobino.

Mukuetu mukashi abadika na kunangushena ku matemuki a mu Bible. Bifuatulo biabadi basangie: 1. Mulume na mukashi aye mbemane pa katempu ka mikanda abalungula ungi muana mulume mukandu wi buwa. 2. Nshe muana na ka nsongualume kaye mbemane abatala mashibo abaluishibua na masaku aatukila ku bintu bipangibue. 3. Ebue dikata dibasasula mikoolo ya nkishi a mu kimonua kia Nfumu Nabukodonosore ki mu Ndanyele shapitre 2. 4. Bantu bena muloo mu Mpaladisu pa nsenga.

Matemuki akuete kulombana lelo uno aetupa tubingilo tua kukulupila mu milayilo ya Yehowa (Tala kikoso 12)


YEHOWA ETUKUASHA BUA KULEKA KUTSHINA

13. (a) Bena Yunda babaadi mu Babilone abaadi na kia kupeta nkalakashi kinyi mu kipungo kia kufungushibua kuabo? (b) Muyile Yeshaya 41:10-13, mmushindo kinyi ubaadi Yehowa munyingishe bena Yunda abaadi mu Babilone?

13 Sunga bibaadi Yehowa musambe bena Yunda babaadi mu Babilone na lukulupilo lui buwa, baadi auku’shi abakapete nkalakashi mu kipungo kia kufungushibua kuabo. Yehowa baadi muibadimushe’shi, peepi na kufungushibua kua bena Yunda, nfumu e bukome akatuuku miilo ifunyishe Babilone ngoshi na kuibatshokola mpa na kutuuka Babilone ngoshi. (Yesh. 41:2-5) Bena Yunda babaadi balombene kutshina su? Yehowa baadi munyingishe muilo waye kumpala kua mafuku, amba’shi: “Totshiinanga, mwanda nee noobe; twekalanga na katshim’a-munda, mwanda nee Efile Mukulu oobe.” (Badika Yeshaya 41:10-13.) Yehowa baadi akiebe kuamba kinyi pa bakuile’shi: “Nee Efile Mukulu oobe”? Ta baadi atentekiesha bena Yunda bua kumulanguila nya, muanda bena Yunda babaadi bapue kuuka’shi abitungu kulanguila nka penda Yehowa. Anka, baadi ebatentekiesha’shi, ekala nabo, na atungunuka na kuibakuasha.​—Mis. 118:6.

14. Yehowa bakitshine kinyi bua kukuasha bena Yunda babaadi mu Babilone buabadia kuleka kutshina?

14 Yehowa baadi mukuashe dingi bena Yunda abaadi mu Babilone bua’shi tabatshinanga, pa kuibatentekiesha’shi e na bukome bushi na mpuilo na kiukilo kikata. Baadi muibalungule buabadia kubandila nyenyene i muiyilu. Baadi muibalungule’shi ta baadi nka penda mupangie yanka nya, anka auku mpa n’eshina dia luenyenye loso. (Yesh. 40:25-28) Su Yehowa auku eshina dia luenyenye loso, kushi mpaka auku eshina dia mufubi aaye oso! Na su Yehowa e na bukome bua kupanga nyenyene, kushi mpaka e na bukome bua kukuasha muilo waye. Mu binyibinyi, bena Yunda babaadi mu Babilone, ta babaadi na kabingilo ka kuikalakasha sunga kupusha moo nya.

15. Efile Mukulu baadi mulumbuule bena Yunda bababadi bende nabo mu Babilone pa bukopo bua mianda ibaadi na kia kuibafikila kumpala naminyi?

15 Yehowa baadi mulungule muilo waye kiaudia kukita nsaa ayikafiki kipungo kia kufungushibua kuabo. Mu kipindi kia kumpala kia buno butemuki bua Yeshaya, Efile Mukulu balunguile muilo’shi: “Tuelayi mu mashibo eenu, nuishitshile. Nufuame mpaa na apakidi nsungu.” (Yesh. 26:20) Bena Yunda babaadi pangi batumikile mayi a uno verse nsaa ibaadi Siruse mutuukie bena Babilone ngoshi. Ungi muina Greke akimbuulaa mianda ya kala abetamina bu Xenophon amba’shi: “Nsaa ibaadi Siruse mutuele mu Babilone, ‘bapeele [basalayi baye] matalua a kuipaa muntu oso abasangana paasha pa nshibo.’” Banda kupuandikisha moo ubaadi ulombene bena Babilone kupusha! Anka bena Yunda babaadi mu Babilone, ta babaadi na moo nya, muanda babaadi bakookiele buludiki bua Yehowa.

16. Buakinyi t’abitungu tuikale na moo ukishekishe pabitale akikakitshika mu kipungo kia mpombo ikata? (Tala dingi kifuatulo.)

16 Tubalongo kinyi? Mu kapindi kapeela’mu, atukapete mpombo ikata ishakitshikile dingi kashaa. Nsaa y’ayikabanga, bantu t’abakauku kia kukita na abakekala na moo ukile. Anka muilo wa Yehowa t’aukapusha moo. Atuuku’shi Yehowa ngi Efile Mukulu eetu. Atukekala n’eshimba dinyingie, muanda atuuku’shi, “kipandilo [kietu] kibefubuila pepi.” (Luk. 21:28) Sunga nsaa ayiketutuuku Goge ngoshi, kuamba’shi miilo iisangie, atukatungunuka na kukulupila mui Yehowa. (Ez. 38:18) Yehowa akafubisha ba mikeyilu bua kuitukaluila, na aketupa buludiki abuketupaasha. Yehowa aketupa buno buludiki boso mushindo kinyi? Tutengieleyi, atukemuena. Anka, abimueka’shi atukapete buabua buludiki kukiila kui tukongie tuetu. Mu ungi ngakuilo, atukapashibua su “tubatuele mu mashibo” eetu. Tui kuilumbuula naminyi bua mianda ayiketufikila mu mafuku e kumpala? Abitungu tuifubuile peepi na bakuetu balume na bakashi, tukookiele buludiki bua teokrasi, na kuikala bashinkamishe’shi Yehowa ngi kuete akunkusha ndumbuluilo eetu.​—Eb. 10:24, 25; 13:17.

Bakuetu balume na bakashi ababadika Bible pamune mu kadimbo mu kipungo kia mpombo ikata. Abatala pedidishi, anka mukuetu mulume umune atala kuiyilu mu mufito.

P’atunangushena bi bukome bua Yehowa na ngobesha yaye ya kuitupaasha, t’atukekala na moo mu kipungo kia mpombo ikata nya (Tala kikoso 16)b


17. We kukimba busambi bua Yehowa mushindo kinyi?

17 Sunga nshalelo ta baadi mubofuile bena Yunda abaadi mu Babilone, Yehowa baadi muibape busambi bubaabadi nabo lukalo. N’atue namu aketukitshina nka biabia. Biabia, sunga t’ouku kilombene nkakukitshikila mu nshalelo oobe mu mafuku aafiki, tungunuka nka na kukimba busambi bua Yehowa. Eyendo, ikala na lukumiino’shi Yehowa afuilaa bafubi baye ba sha lulamato lusa lua binyibinyi na akupasukilaa. Tungunuka na kuikala na lukulupilo lunyingie. Tentekiesha’shi, bu bikale Yehowa bu Efile Mukulu oobe, tue na kintu su nkimune kiodia kutshina.

BINO BIFUNDUE ABILONDO ABIKUNYINGISHA NAMINYI?

  • Yeshaya 55:7

  • Yeshaya 40:29-31

  • Yeshaya 41:10-13

LOONO 3 Bukome, lukulupilo, na lukumiino lwetu

a Angi mashina mbeashintule.

b KIFUATULO KIABADI BAPATUULE: Kasaka kapeela ka bakuetu balume na bakashi mbebungie pamune. Mbakulupile mu bukome na mu ngobesha ya Yehowa ya kukaluila muilo waye wi pa nsenga.

    Mikanda ya mu Kisongye (2011-2025)
    Tuuka
    Tuela
    • Kisongye
    • Tumina muntu
    • Byokumina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pabitale bya kufubisha
    • Bya kufubisha
    • Bya kufuamisha yobe
    • JW.ORG
    • Tuela
    Tumina muntu