Jehovah o heepi i te wan soni di ja bi dë ku ën mëni miti i

1. Fuun soni u dë seiki?

U DEE sëmbë u Jehovah sabi taa a lobi u, söseei taa a kë fuu abi di möön bunu libi di wan sëmbë sa abi (Lom. 8:35-39). U dë seiki tu taa te u ta libi ku dee mama wëti u Bëibel, nöö hii juu de ta tja wini ko da u (Jes. 48:17, 18). Ma nöö unfa a dë ee soni ko miti u di wa bi dë ku de mëni?

2. Andi sa miti u, nöö andi dee soni dë sa mbei u ko ta hakisi useei?

² Soni ta miti hii dee dinima u Jehovah. Wan sëmbë fuu wosudendu sa du wan soni di hati. U sa ko dë ku suwaki, nöö di soni dë sa mbei taa wa sa du sö hia soni möön a di dini di u ta dini Jehovah. Gaan wata nasö gaan ventu sa ko poi soni fuu. Nasö sëmbë sa du ku u u di biibi fuu hedi. Te dee lö soni aki ta miti u, nöö u sa ta hakisi useei taa: „Faandi mbei seei di soni aki miti mi? Mi du wan soni di an bunu nö? A sa dë taa Jehovah an dë ku mi ö?’ I bi fii sö kaa u? Wë ee i bi fii sö, nöö na lasi hati. Sömëni dinima u Jehovah bi fii sö tu.​—Ps. 22:1, 2; Hab. 1:2, 3.

3. Andi u sa lei a Psalöm 34:19?

³ Lesi Psalöm 34:19. Di tëkisi aki ta taki u tu fanöudu soni. Di fosu soni, hën da soni ta miti sëmbë di ta du soni a wan leti fasi. Di u tu soni, hën da Jehovah ta heepi u te soni miti u. Unfa Jehovah ta heepi u? Wë wan fasi fa a ta heepi u, hën da a ta mbei u sabi taa na hii juu soni o ta waka bunu da u a di hogi goonliba aki. Jehovah paamusi u taa woo ta dë waiwai te u ta dini ën, ma an piki u taa soni an o ta miti u a di ten aki (Jes. 66:14). A ta da u taanga fuu ta buta pakisei a di ten di ta ko, ka woo feni di libi di a kë da u, sö taa u sa ta dë waiwai u nöömö (2 Kol. 4:16-18). Ma u di di ten dë an dou jeti, mbei a ta heepi u hiniwan daka fuu sa hoi dou.​—Këë. 3:22-24.

4. Andi woo luku a di woto aki?

⁴ Boo luku andi u sa lei a dee dinima u Jehovah u di ten di pasa, ku dee u di ten fuu aki. Woo si taa soni sa miti u di wa bi mëni. Ma te u ta futoou Jehovah, nöö hii juu a o ta heepi u (Ps. 55:22). Te woo taki soni u dee sëmbë aki, nöö hakisi iseei taa: ’Unfa mi bi o du soni ee mi bi dë a de kamian? Unfa dee woto u de sa heepi mi u mi ko ta möön futoou Jehovah? Unfa mi sa waka a de baka?’

A DI TEN DI PASA

5. Un bookohedi Laban bi mbei taa Jakopu bi ko abi? (Luku di peentje u di kafiti.)

⁵ Soni bi miti dinima u Jehovah u di ten di pasa, di de an bi dë ku ën mëni. Luku andi bi pasa ku Jakopu. Hën tata bi piki ën faa go tei wan mujëë mii u Laban ko dë mujëë fëën. Laban bi dë wan famii u de di bi ta dini Gadu. Hën tata bi piki ën tu taa Jehovah bi o mbei a feni gaan bunu (Ken. 28:1-4). Jakopu bi du di soni di a bi musu du. A bi kumutu a di köndë Kaana go a Laban pisi. Laban bi abi tu mujëë mii. Wan u de de bi ta kai Lea, nöö di wotowan de bi ta kai Lakëli. Jakopu bi lobi di möön njönku mujëë mii u Laban de kai Lakëli, nöö a bi piki Laban taa a bi dë kabakaba u wooko seibi jaa dëën faa bi sa tööu ku Lakëli (Ken. 29:18). Ma soni an bi waka kumafa Jakopu bi mëni. Laban bi ganjëën. A bi mbei a tööu ku di möön gaan mujëë mii fëën de kai Lea. Laban bi da Jakopu pasi faa bi sa tööu ku Lakëli wan wiki baka di dë, ma a bi piki ën taa a bi musu wooko dëën seibi jaa möön (Ken. 29:25-27). Laban an bi libi bunu ku Jakopu tu, te a nama a wooko soni. Fuu taki ën, Laban bi libi hogi ku Jakopu 20 jaa longi!​—Ken. 31:41, 42.

6. Un woto bookohedi Jakopu bi abi?

⁶ Jakopu bi abi woto bookohedi tu. A bi abi wan gaan wosudendu, ma na hii juu dee womi mii fëën bi ta libi fiifii ku deseei. De bi sei di baaa u de de kai Josëfu faa ko dë saafu. Tu u dee womi mii u Jakopu bi tja poi në ko da di wosudendu u de, söseei de bi poi Jehovah në. Dee womi mii dë da Simion ku Leifi. Ma na di dë nöö. Di lobi mujëë u Jakopu de kai Lakëli, bi ko lasi libi di a bi ta pai di u tu mii u de. Boiti di dë, u di wan gaan hangi bi ko, mbei Jakopu bi musu foloisi go a Egepiti di a bi ko gaandi.​—Ken. 34:30; 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28.

7. Unfa Jehovah bi lei Jakopu taa a bi ta feni ën u bunu?

⁷ Hii fa hii dee soni aki bi miti Jakopu, tökuseei hii juu a bi ta biibi Jehovah ku dee soni dee a bi paamusi ën. Di soni dë bi mbei Jehovah lei ën taa a ta feni ën u bunu. Hii fa Laban an bi libi bunu ku Jakopu, tökuseei Jehovah bi mbei Jakopu ko abi te a hia gudu. Nöö pakisei unfa Jakopu bi o da Jehovah tangi tjika, di a bi toona si Josëfu, di womi mii fëën di a bi mëni taa dëdë! U di Jakopu ku Jehovah bi dë gaan mati, mbei a bi sa hoi dou di soni bi miti ën (Ken. 30:43; 32:9, 10; 46:28-30). Te u ta mbei möiti fuu ku Jehovah dë gaan mati go dou, nöö useei o sa hoi dou tu te soni miti u di wa bi mëni.

8. Andi Könu Dafiti bi kë du?

⁸ Könu Dafiti an bi sa du hii soni di a bi kë du da Jehovah. Dafiti bi kë mbei wan wosu da Jehovah gaanfa seei. A bi piki di tjabukama u Jehovah de kai Naatan taa sö a bi kë du. Hën Naatan piki ën taa: „Du hiniwan soni di dë a i hati, biga di tuutuu Gadu dë ku i” (1 Klon. 17:1, 2). U sa si kaa unfa di soni di a bi taki dë, bi da Dafiti taanga tjika. Kandë wantewante dë a bi bigi seeka soni faa du di gaan wooko dë.

9. Andi Dafiti bi du di a bi kisi wan bosikopu di bi sa mbei a fii bookosaka?

⁹ An bi tei longi seei, hën di tjabukama u Jehovah bi toona ko piki Dafiti wan soni di bi sa mbei a fii bookosaka. „Di ndeti dë”, Jehovah bi piki Naatan taa na Dafiti hën bi o mbei di wosu dëën, ma wan u dee womi mii fëën hën bi o mbei ën (1 Klon. 17:3, 4, 11, 12). Andi Dafiti bi du di a kisi di bosikopu? Wë a bi bia du wan woto soni. A bi mbei möiti faa feni di möni ku dee wookolai, di di womi mii fëën de kai Salumon bi o abi fanöudu, faa mbei di wosu.​—1 Klon. 29:1-5.

10. Unfa Jehovah bi mbei Dafiti feni gaan bunu?

¹⁰ Wantewante baka di Jehovah piki Dafiti taa nëën bi o mbei di wosu dëën, hën Jehovah mbei wan buka ku ën. Jehovah bi paamusi Dafiti taa wan bakamii fëën bi o tii u nöömö (2 Sam. 7:16). Pakisei unfa Dafiti o wai tjika a di njunjun goonliba, te a ko sabi taa wan bakamii fëën de kai Jesosi ta tii kuma Könu, söseei taa a o tii wan dusu jaa longi! Di soni dë ta heepi u fuu si taa aluwasi ee wa sa du hii soni di u bi o kë du da Jehovah, tökuseei di Gadu fuu sa mbei u feni woto gaan bunu, di wa bi mëni nöiti ta u bi o feni.

11. Un gaan bunu dee fesiten Keesitu sëmbë bi feni, hii fa di Könuköndë an bi bigi tii a di ten di de bi mëni? (Tjabukama 6:7)

¹¹ Soni bi miti dee fesiten Keesitu sëmbë, di de an bi dë ku ën mëni. De bi kë seei u di Könuköndë u Gadu bigi tii, ma de an bi sabi na un ten di soni dë bi o pasa (Tjab. 1:6, 7). Wë nöö andi de bi du? De bi ta du di peleikiwooko go dou. Möön di bunu buka bi ta paaja, möön de bi ta si soni di bi ta lei de taa Jehovah dë ku de.​—Lesi Tjabukama 6:7.

12. Andi dee fesiten Keesitu sëmbë bi du di wan gaan hangi bi ko?

¹² A wan ten, wan gaan hangi bi ko „a hii goonliba” (Tjab. 11:28). Dee fesiten Keesitu sëmbë seei bi fii di gaan hangi dë tu. Pakisei luku unfa di gaan hangi bi du ku de tjika. U sa fusutan taa dee hedima u wosudendu bi o ta hakisi deseei ee unfa de bi o sa du sölugu dee sëmbë u de. Nöö unfa soni bi o dë da dee njönkuwan dee bi o kë du di peleikiwooko möön gaanfa? A sa kan taa de bi bia ko ta si kuma de bi musu wakiti u di ten dë pasa ufö u? Wë aluwasi fa soni bi dë da dee fesiten Keesitu sëmbë, tökuseei de bi suku u du soni woto fasi. De bi ta peleiki go dou a hiniwan okasi di de bi feni, söseei de bi wai taa de bi sa paati dee soni di de bi abi ku dee baaa ku dee sisa u de u Judea.​—Tjab. 11:29, 30.

13. Un gaan bunu dee fesiten Keesitu sëmbë bi feni di di gaan hangi bi ko?

¹³ Un gaan bunu dee fesiten Keesitu sëmbë bi feni di di gaan hangi bi ko? Dee sëmbë dee bi feni dee soni di de bi abi fanöudu, bi si taa Jehovah bi ta heepi de (Mat. 6:31-33). A musu u dë sö taa de bi ko ta möön fii taa dee baaa ku dee sisa u de lobi de, u di de bi heepi de. Nöö dee baaa ku dee sisa dee bi manda möni nasö woto soni go da de, bi o fii di piizii di wan sëmbë ta fii te a ta da wotowan soni (Tjab. 20:35). Jehovah bi mbei hii de tuu feni gaan bunu, u di de bi suku u du soni woto fasi di soni bi ko tooka da de.

14. Andi bi pasa ku Banabasi ku apösutu Paulosu, nöö unfa soni bi ko waka bakaten? (Tjabukama 14:21, 22)

¹⁴ Sëmbë bi lo’ u du ku dee fesiten Keesitu sëmbë, nöö so juu sëmbë bi ta du ku de te de an bi dë ku ën mëni. Pakisei andi bi pasa ku Banabasi ku apösutu Paulosu, di de bi ta peleiki a di foto Lisita. Bigibigi dee sëmbë bi tei de ku wai, nöö de bi ta haika de. Ma bakaten, hën wanlö sëmbë di an bi lobi de bi ko ta taki hogi u de da dee sëmbë u di foto, hën so u dee seei sëmbë dë bia naki Paulosu ku sitonu te de ninga a dëdë (Tjab. 14:19). Ma Banabasi ku Paulosu bi go peleiki go dou a wan woto kamian. Wë nöö andi bi ko pasa? „Wanlö hia sëmbë” bi ko dë bakama u Jesosi, söseei dee soni di de bi taki bi da dee baaa ku dee sisa u de taanga. (Lesi Tjabukama 14:21, 22.) Sömëni sëmbë bi feni gaan bunu, u di Banabasi ku Paulosu an bi disa u peleiki di sëmbë bi hopo ta du ku de. Jehovah o mbei u feni gaan bunu, solanga wa disa u du di wooko di a da u fuu du.

A DI TEN FUU AKI

15. Andi i ta lei a di woto u Baaa Macmillan?

¹⁵ Ufö di jaa 1914 dou, dee sëmbë u Jehovah bi ta wakiti u wantu soni pasa. Boo taki soni u Baaa Macmillan. Di baaa aki ku sömëni woto baaa ku sisa bi ta mëni taa an bi o tei longi möön, nöö de bi o go a liba ala. A bi hoi wan taki a wajamaka-liba u di jaa 1914, ka a bi taki taa: „A kan taa di taki aki da di lasiti taki di mi ta hoi.” An dë u taki taa na di taki dë, hën bi dë di lasiti taki di a bi hoi. Baaa Macmillan bi taki bakaten taa: „A kan taa so fuu bi dë ku di mëni poi taa u bi o go a liba ala wantewante.” A bi taki tu taa: „Di soni di u musu du, hën da u musu du di wooko u Masa go dou.” Di soni dë Baaa Macmillan bi du. A bi ta peleiki fajafaja. A bi feni di gaandi u da sömëni baaa taanga, u di de bi söötö de, u di de an bi kë go a sodati. Söseei a bi nango a dee komakandi go dou, hii fa a bi ko gaandi. Unfa Baaa Macmillan bi feni wini, u di a bi wooko ku di ten fëën a wan bunu fasi, di a bi ta wakiti faa feni di paka fëën? Kölö sö ufö a dëdë, a bi taki taa: „Di biibi u mi taanga jeti, leti kumafa a bi dë kaa.” Hii u tuu sa lei wan soni a di baaa aki, möönmöön ee a dë taa u hoi dou wan longi pisiten kaa, hii fa wa bi mëni taa u bi o abi o hoi dou sö longi.

16. Un soni bi miti Baaa Herbert Jennings ku hën mujëë, di de an bi dë ku ën mëni? (Jakobosi 4:14)

¹⁶ Sömëni u dee sëmbë u Jehovah ko dë ku suwaki, hii fa de an bi dë ku ën mëni. Wan baaa de kai Herbert Jennings,b bi konda a di woto fëën, unfa a bi ta suti da hën ku hën mujëë di de bi ta du di sëndëlengiwooko a di köndë Gaana. Ma baka wan pisiten, a bi ko abi wan siki di bi ta mbei taa di fasi fa a bi ta fii bi ta tooka vou sö. Baaa Jennings bi hoi Jakobosi 4:14 a pakisei, nöö a bi taki taa soni bi miti de di de an bi mëni. (Lesi ën.) A bi taki taa: „U bi fusutan andi bi ta pasa. Fëën mbei u bi seeka soni, hën u foloisi disa dee mati fuu a Gaana ala, hën u toona ko a Kanada [ko suku heepi a data].” Jehovah bi heepi Baaa Jennings ku hën mujëë u de dini ën go dou ku hii de hati, hii fa soni bi ta miti de.

17. Unfa di fasi fa Baaa Jennings bi du soni, bi da wotowan taanga?

¹⁷ Baaa Jennings bi taki soni leti kumafa a dë, a di woto fëën, nöö di soni dë bi heepi wotowan gaanfa seei. Wan sisa bi taki: „Di woto aki bi dou mi hati seei. Tjali an bi kisi mi sö wan daka. . . . Di mi lesi fa Baaa Jennings bi musu disa di wooko di a bi ta du da Jehovah, faa bi sa kula di siki fëën, hën mi bi feni taanga u ma booko mi hedi tumisi ku di fa soni dë da mi.” Wan baaa bi taki tu taa: „Mi bi dë gaanwomi u kemeente 10 jaa longi. Ma ma bi sa du di wooko dë möön, u di mi bi ko abi wan hedi dendu siki. Mi bi ta si seei kuma ma bi abi na wan hojo du, nöö di siki u mi bi ta mbei taa ma bi ta abi peesa u lesi dee woto u dee baaa ku dee sisa fuu. . . . Ma mi bi feni taanga a di hoi di Baaa Jennings bi hoi dou.” Di soni aki ta lei u taa te u ta hoi dou te soni ko miti u di wa bi mëni, nöö u sa da wotowan taanga. Aluwasi libi fuu an waka kumafa u bi mëni, tökuseei u sa dë wan sëmbë di wotowan sa djeesi a di fasi fa u ta biibi.​—1 Pet. 5:9.

18. Andi i ta lei a di woto u wan sisa u Nigelia, kumafa i ta si a di peentje?

¹⁸ Gaangaan soni kuma di kolona siki, bi du soni ku dee sëmbë u Jehovah. Wan sisa u di köndë Nigelia, di manu fëën bi dëdë kaa, an bi abi möni ku soni u njan wan bëtë. Wan daka, a wan mamate, hën di mujëë mii fëën hakisi ën ee andi de bi o njan, baka te de bi boi di lasiti kan alisi di de bi abi. Di sisa fuu bi piki di mujëë mii fëën taa de an bi abi möni ku soni u njan möön seei, ma de bi musu djeesi di mujëë u Safati, di manu fëën bi dëdë kaa. Hën da de bi musu boi di lasiti soni di de bi abi, nöö de buta hii de futoou a Jehovah (1 Kön. 17:8-16). De an bi feni pasi pakisei luku seei andi de bi o njan a sonuhati di daka dë, hën wanlö baaa tja wan dosu ku soni u njan ko da de. Dee soni u njan dee bi dë a di dosu dendu, bi o sa tja de möön leki tu wiki longi. Di sisa bi taki taa an bi sabi taa sö Jehovah bi dë setiseti ta haika di soni di a bi piki di mujëë mii fëën. Awa, te u ta futoou Jehovah, nöö dee soni dee ta miti u söndö fuu mëni, sa mbei u ku Jehovah ko dë möön gaan mati.​—1 Pet. 5:6, 7.

19. Andi sëmbë bi du ku Baaa Aleksey Yershov?

¹⁹ A dee jaa dee pasa aki, soni miti sömëni u dee baaa ku dee sisa fuu, di de an bi dë ku de mëni. Luku andi bi pasa ku Baaa Aleksey Yershov, di ta libi a Losiaköndë. Di a bi dopu a di jaa 1994, nöö dee sëmbë u Jehovah u Losiaköndë, bi sa ta du so soni a di dini u Jehovah. Ma dee lasiti jaa aki, soni ko tooka a Losiaköndë. A di jaa 2020, siköutu bi booko go a Baaa Yershov wosu go suku soni, hën de tei sömëni u dee soni fëën dee a bi abi. Sömëni liba baka di dë, hën lanti naki pampia dëën taa a bi dë wan hogiduma. Ma di möön hogi soni, hën da de bi naki pampia dëën, u di wan sëmbë bi hai wanlö soni tei buta a fëlön. Di sëmbë dë bi ta du kuma a bi dë wan sëmbë di bi kë lei soni u Bëibel, nöö a bi du di soni dë möön leki wan jaa longi. Gaan hogi soni seei wë a du dë e!

20. Andi Baaa Yershov bi du fëën ku Jehovah ko dë möön gaan mati?

²⁰ Baaa Yershov bi feni wini u di du di sëmbë bi du ku ën u? Wë aai. Hën ku Jehovah bi ko dë möön gaan mati. A bi taki taa: „Mi ku mi mujëë ko ta begi möön gaanfa. Mi ta si taa ma o sa hoi dou ee Jehovah an heepi mi.” A bi taki tu taa: „Di lei di mi ta lei soni u Bëibel ta heepi mi u ma lasi hati. Mi ta kai pakisei a dee woto u dee dinima u Gadu, u di ten di pasa. Sömëni woto dë a di Bëibel di ta lei taa a dë fanöudu fuu dë fuu piii, nöö u futoou Jehovah.”

21. Andi u lei a di woto aki?

²¹ Andi u lei a di woto aki? So juu soni ta miti u di wa bi mëni a di goonliba aki. Ma hii fa a dë sö, tökuseei hii juu Jehovah ta heepi dee dinima fëën te de ta futoou ën. Di tëkisi u di woto aki ta taki taa: „Dee fuka u wan sëmbë di ta libi a wan leti fasi hia, ma Jehovah ta heepi ën ku hii de tuu” (Ps. 34:19). Be wa ta buta pakisei a dee soni dee ta miti u, ma boo ta buta pakisei a di kaakiti di Jehovah ta da u fuu hoi dou. Te u ta du sö, nöö useei o sa taki kuma apösutu Paulosu taa: „Mi sa du hii soni, u di di sëmbë di ta heepi mi ta da mi kaakiti.”​—Fil. 4:13.