Ambola w’oma le ambadi aso . . .
Onto akɔna lakatome ‘yɔɔtɔ’?
▪ Onde wɛ atɛnaka asango wɛnyawɔ nkumi ya dikanga shato kana akanga a tomba wakatshu dia tenda ɔna ashashi Yeso etami l’elelo ka dongalonga? Lo ndjela ɔkɔndɔ ɔsɔ, Nzambi akakambe la yɔɔtɔ dia mbalɔmbɔla otsha la Bɛtɛlɛhɛma lɛnɛ aki ɔna. Ana efula wakakimɛ nkombo ya nkumi ya dikanga shato shɔ, Melchior, Caspar, ndo Baltazar. Ko, onde ɔkɔndɔ weyama ɔsɔ mbɔtɔnɛka la kɛnɛ kata Bible? Ndooko. Ɔkɔndɔ ɔsɔ wekɔ kashi.
Ntondotondo, anto asɔ akiwɔ? Lo Grɛkɛ kakafundama Bible, Bible hawaelɛ ɔnɛ nkumi ya dikanga kana akanga a yimba. Vɔ waki waa astrɔlɔgɛ. Mɛnamaka dia vɔ wakasalaka ditshelo di’apanganu dia mbishola akambo woshami lo ndjela woho wakawalɛka tɔɔtɔ ndo wakatakɛndakɛndaka l’olongo. Bible hate nkombo kana lofulo l’angɛndangɛnda asɔ.
Dui dia hende ele, etena kakɔna kakatshu angɛndangɛnda asɔ? Vɔ kotshɔ etena kaki Yeso eke ɔna ashashi l’elelo ka dongalonga. Ngande weyaso dikambo sɔ? Ofundji w’Evanjiliɔ wa Mateu mbutaka ɔnɛ: ‘Lam’akawɔtɔ lo luudu, vɔ wakatane ɔna la Mariya wa nyango.’ (Mateu 2:11) Bible mbutaka dia etena kakaye ase tomba, Yeso komonga ashashi koko aki aya ‘ɔna.’ Mariya nde la Yɔsɛfu kondalaka nto l’elelo ka dongalonga; koko vɔ wakadjasɛka lo luudu.
Dui dia sato, onto akɔna akatome ‘yɔɔtɔ’ dia nɔmbɔla waa astrɔlɔgɛ? Ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ mbetshaka ɔnɛ Nzambi mbakatome ‘yɔɔtɔ.’ Onde ngasɔ mbediɔ mɛtɛ? Ohɔ dia ‘yɔɔtɔ’ kɔnɔmbɔla waa astrɔlɔgɛ mbala kakɔ ɔtɔi otsha la Bɛtɛlɛhɛma. Koko, yɔ yakâlɔmbɔla ntondo otsha le nkumekanga Hɛrɔdɛ la Jerusalɛma. Vɔ wakatotɛ nkumekanga ka kandjema, kaki ondjakanyi eotwelo ka Yeso ndo wakawosha tolembetelo ta shikaa takôkonya dia nde mpetsha ɔna lakahombe ndjonga “khum’ekanga k’asi Juda.” (Mateu 2:2) La lokeso tshɛ, Hɛrɔdɛ akawatɛ dia vɔ nkalola dia ndjoshikikɛ dihole shikaa diaki ɔna, asɛma ɔnɛ nde kombolaka mbɔlɛmiya. Oma lâsɔ, ‘yɔɔtɔ’ akalɔmbɔla waa astrɔlɔgɛ otsha le Yɔsɛfu nde la Mariya. Ɔnkɔnɛ kɛnɛ kakasale waa astrɔlɔgɛ kakakoke ndjakisha ɔna, otondongaka Nzambi kombekɛ lonya. Diɛsɛ ko, nde akekɛ lonya. Ɔnkɔnɛ, Hɛrɔdɛ akômala wolo efula nɛ dia waa astrɔlɔgɛ kokalola dia ndjowosha alapɔlɔ, ko akadjanga dia vɔ ndjaka ana w’apami tshɛ waki l’ɛnɔnyi ehende oya l’ɛse la Bɛtɛlɛhɛma ndo lo ngelo tshɛ yakôdinge.—Mateu 2:16.
L’ɔkɔngɔ diko, Jehowa akayotaka dikambo dia Yeso ate: “On’ami la ngandji one, ndi atongenyangenyaka ololo.” (Mateu 3:17) Tende dikambo nɛ: Onde Papa ka ngandji ndo ka losembwe koka nsɔna waa astrɔlɔgɛ w’apanganu, asadi wa maji yakasekɛma l’Ɛlɛmbɛ ande oko akɛndji ande? (Euhwelu k’Elembe 18:10) Onde nde akakoke nkamba la yɔɔtɔ dia mbalɔmbɔla otsha le ondjakanyi woleki wâle ndo wa wolo wa lo wodja, dia tewoya losango lakahombe mfudia kandjema ndo lohetsho laki Hɛrɔdɛ? Oma lâsɔ, onde Nzambi akakoke nkamba la yɔɔtɔ yakɔ yâmɛ ndo waa astrɔlɔgɛ dia towotɛ dihole shikaa diaketama ɔnande laki kokoka ndjakokɛ?
Ɛnyɛlɔ: Owandji w’asɔlayi wa shikaa ambotoma ɔsɔlayi ande woleki wolo lo dihole dia wâle dia l’ɛtshi ka nkɛtɛ kele atunyi. Onde nde ayokoka mbishwɛ atunyi dihole diakokawɔ ntana ɔsɔlayi akɔ? Ndooko! Woho akɔ wâmɛ mbele, Jehowa akatome Ɔnande l’andja ɔnɛ wa wâle. Onde Nde akakoke mbisholɛ Hɛrɔdɛ nkumekanga ka kɔlɔ dihole diaketama Ɔnande laki kokoka ndjakokɛ? Ndoko yema!
Ko lâsɔ, onto akɔna lakatome ‘yɔɔtɔ’ kana ɛngɔ kele oko yɔɔtɔ? Kana, onto akɔna laki la nsaki k’efula ka mɛna ɔna dikɛnda Yeso adiakema, dia mboshimba diaha nde mbola ndo nkotsha ɔkɛndɛ ande lanɛ la nkɛtɛ? Onto akɔna layanga dia minganyiya anto, lakeketsha awui wa kashi, wa ngala ndo layanga dia ntshulola dikila? Yeso akawelɛ ate: “Kanga kashi kendi, ndu shi kashi” ɔnɛ lele “uma l’etatelu ndi aki udjakanyi,” Satana Diabolo.—Joani 8:44.