Ɛlɔngɔlɔngɔ​—Ngande wayonyokamba la lɔsɛnɔ lanyu?

DIMI nangaka monga la lɔsɛnɔ loleki tshɛ dimɛna.” Ngasɔ mbakate osekaseka ɔmɔtshi wele l’ɛnɔnyi dikumi l’ɛmɔtshi. Aha la tâmu, wɛ lawɔ kombolaka dikambo sɔ. Ko ngande wakokɛ monga la lɔsɛnɔ “loleki tshɛ dimɛna” na? Tita nsango, anyayɛ, ndo ondo embetsha ayɛ koka kotɛ ɔnɛ dia monga onto la woke, paka ndjala la falanga efula ndo l’olimu wa lokumu!

Koko Bible mbewolaka ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka ɔnɛ, mbesa dia monga la lomombo la l’emunyi ekɔ oko onto “latatshanya lopepe.” (Undaki 4:4) Ɔkɔkɔ ɔmɔtshi ele, tɔtɔi toto l’atei w’ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka mbayokomaka ɛngɔnyi kana anto wa lokumu. Koko, mbala efula wanɛ wakoma ɛngɔnyi ndo la lokumu hawoyokondjaka kɛnɛ kakawalongamɛka. Ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi wa la Grande-Bretagne wakatawesaka dia monga ombewi wa mukanda wa woke akate ate: “Monga la lomombo la l’emunyi ekɔ oko monga l’ɔshɛtɛ wele ndoko l’ɛngɔ lɔkɔ. Ndjaka wɛ menda etombelo w’oma lɔkɔ ko ekɔ anyanya.” Lo mɛtɛ, olimu koka tena dimɔtshi mbisha onto ɔngɔnyi ndo lokumu. Koko vɔ hawokoke kotsha ‘ehomba ayɛ wa lo nyuma.’ (Mateu 5:3) Ndo nto, 1 Joani 2:17 mbutaka ɔnɛ ‘andja ɔnɛ wekɔ lo teete.’ Oyadi kânga wɛ ayonga ɔngɔnyi l’andja ɔnɛ, vɔ wayonga paka wa tshanda mɔtshi tsho.

Undaki 12:1 ndakaka ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka ɔnɛ: “Ohɔ Otungi ayɛ kam’ekeyɛ dikɛnda.” (Today’s English Version) Eelo, yoho yoleki dimɛna ya kamba la lɔsɛnɔ layɛ ele lidja l’olimu wa Jehowa Nzambi. Koko ntondotondo, wɛ la dia monga l’akoka wa kamba olimu wa Nzambi. Ngande wakokayɛ sala dikambo sɔ? Ndo ahombama di’onto kimɔ lɔsɛnɔ lande l’olimu wa Nzambi na?

Yanga dia nkoma Ɔmɛnyi wa Jehowa

Ntondo, wɛ pombaka monga la nsaki ka kambɛ Nzambi, ndo nsaki kɛsɔ haye twamɛ, oyadi kânga ambutshi ayɛ wekɔ Akristo. Wɛmɛ la dia monga la diɔtɔnganelo la Jehowa. Osekaseka ɔmɔtshi waya l’ɛnɔnyi dikumi l’ɛmɔtshi akate ate: “Dɔmbɛlɔ mbayokokimanyiya dia wɛmɛ monga la diɔtɔnganelo la Jehowa.”​—Osambu 62:8; Jakoba 4:8.

Romo 12:2 mɛnyaka nna dikina diahombayɛ takola. Divɛsa nɛ mbutaka ɔnɛ: ‘Shihodia wɛmɛ kɛnɛ kalembetshiya lolango laki Nzambi l’ɔlɔlɔ, letawɔma ndo la kokele.’ Onde atakokomɛka dia wɛ monga la yema ya tâmu l’awui amɔtshi wakawaketsha? Naka ambokokomɛka, kete yela dako dia lo Bible, ndo ‘shihodia wɛmamɛ’ dia kana awui asɔ wekɔ mɛtɛ! Sala eyangelo ayɛ hita. Adia Bible ndo ekanda wakilembetshiya. Ɔnkɔnɛ, mbeka awui wendana la Nzambi bu tsho dikambo dia kamba la wɔɔngɔ ayɛ dia sɛdingola awui. Yatshungwɛ etena ka kana yimba la kɛnɛ kadiayɛ woho w’awui akɔ shikimala l’otema ayɛ. Kɛsɔ mbayokokimanyiya dia wɛ fudia ngandji kokayɛ Nzambi.​—Osambu 1:2, 3.

Oma lâsɔ, lo yoho ya tshakitudi, hemba dia mbewoya anto akina kɛnɛ kekayɛ, ɛnyɛlɔ oko anyayɛ wa la kalasa. Nna diayela ele sambisha lo soko la soko. Lam’atayasambisha, wɛ koka pomana la onyayɛ ɔmɔtshi la la kalasa, ndo mbala ka ntondo dui sɔ koka kotsha sɔnyi. Koko Bible tokeketshaka di’aha mboka “lukumu l’ololo sonyi.” (Romo 1:16) Wɛ ekɔ lo tɛ̂mbɛ losango la lɔsɛnɔ ndo l’elongamelo! Bonde kahombayɛ mboka sɔnyi na?

Ko naka ambutshi ayɛ wekɔ Akristo, kete ondo wɛ ambowatshindɛka l’olimu ɔsɔ. Onde wɛ koka sala akambo akina lâdiko wa memala tsho lo soko aha la mbuta dui kana mbisha onto periodikɛ kana traktɛ ko pe? Onde wɛ koka sambisha lo soko wɛmɛ, lo kamba la Bible dia mbetsha onto lasawola la yɛ? Naka kema, kete yanga yema y’ekimanyielo oma le ambutshi ayɛ kana oma le ose etshumanelo ɔmɔtshi lambotshunda. Yadjɛ oyango wa koma opandjudi wa lokumu l’ɔlɔlɔ wahatabatizama!

L’edjedja ka wonya, wɛ ayoyɔsa yɛdikɔ ya ndjâkimɔ, mbut’ate tshika dɔkɔlɔkɔ la ntondo ka Nzambi dia wɛ ayowokambɛ oma ko kakianɛ polo ndo lo nshi yayaye. (Romo 12:1) Koko, ndjâkimɔ kema tsho dikambo di’onto ndamɛ. Nzambi nɔmbaka anto tshɛ dia sala ‘etelo ka lo sɛkɛ dikambo dia panda.’ (Romo 10:10) Lo wonya wa batismu, wɛ kɛnɛmɔlaka ntondo etelo ka mbetawɔ kayɛ l’onyɔ. Oma lâsɔ, ko wɛ ndjobatizama l’ashi. (Mateu 28:19, 20) Lo mɛtɛ, batismu ekɔ nna di’ohomba efula. Koko tokake wɔma dia mbɔsa yɛdikɔ shɔ l’ɔtɛ w’ɔnɛ wɛ mbokaka di’oko wɛ koka ndjɔkɔ lo yoho mɔtshi. Naka wɛ mendɛ le Nzambi dia kondja wolo, kete nde ayokosha ‘nkudu koleki kɛnɛ kokongaka l’onto’ dia kokimanyiya woho wa wɛ shika tanga.​—2 Koreto 4:7; 1 Petero 5:10.

Lo wonya wa batismu mbakomayɛ Ɔmɛnyi wa Jehowa. (Isaya 43:10) Dui sɔ la dia monga la shɛngiya ya wolo lo yoho yayokamba la lɔsɛnɔ layɛ. Ndjâkimɔ kɛdikɛdi ‘ndjâsɛka.’ (Mateu 16:24) Wɛ koka tshika eyango ndo nsaki yayɛ mɔtshi ndo ‘nyanga ntondotondo diolelo diaki Nzambi.’ (Mateu 6:33) Ndjâkimɔ ndo batismu koshaka waaso efula wa sala dikambo sɔ. Ɛsɔ tɔsɛdingole waaso amɔtshi l’atei awɔ.

Waaso wa kambɛ Nzambi lo tena tshɛ

● Olimu w’ombatshi mboka ekɔ diaaso dimɔtshi. Opandjudi wele ombatshi mboka ekɔ Okristo wambobatizamaka washa ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ ndo wakayalɔngɔsɔla dia mbetshaka wenya 70 ngɔndɔ tshɛ l’esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ. Mbetsha wenya efula l’esambishelo ayokokimanyiya dia pamia akoka ayɛ wa sambisha ndo wa mbetsha. Ambatshi mboka efula wakakondja ɔngɛnɔngɛnɔ waya lo kimanyiya ambeki awɔ wa Bible dia koma Ɛmɛnyi wa Jehowa wambobatizama. Naa olimu wa l’emunyi wakoka mbisha ɔngɛnɔngɛnɔ ndo ɔlɔ wa ngasɔ na?

Dia kotsha ehomba awɔ wa lo lɔsɛnɔ, ambatshi mboka efula kambaka elimu wa l’emunyi wahawaɔsɛ lushi l’otondo. Efula takanaki yimba la ntondo dikambo di’ɔkɛndɛ ɔsɔ lo mbeka olimu ɔmɔtshi w’anya la kalasa kana oma le ambutshi awɔ. Naka wɛ l’ambutshi ayɛ mɛnaka di’ayonga ɔlɔlɔ wɛ ndjela yema ya kalasa ka lâdiko l’ɔkɔngɔ wa shidiya kalasa ka sekɔndɛrɛ, kete yashikikɛ dia oyango ayɛ kema wa ndjokondja falanga efula, koko wa ndjosukɛ olimu ayɛ w’esambishelo ndo mbala mɔtshi dia ndjonga okambi wa lo tena tshɛ.

Ɔnkɔnɛ, lo lɔsɛnɔ lande, ombatshi mboka ndjashaka l’olimu wa kimanyiya anto akina dia kondja lɔsɛnɔ oleki l’olimu ande wa l’emunyi! Lande na kahayadjɛ oyango wa kamba oko ombatshi mboka na? Olimu w’ombatshi mboka konyaka onto mbala efula lo waɛsɛ akina. Ɛnyɛlɔ, ambatshi mboka amɔtshi monɔka dia tokamba lɛnɛ ele ohomba efula w’apandjudi wa Diolelo. Akina mbekaka ɔtɛkɛta w’angɛndangɛnda ndo kambaka l’etshumanelo katɛkɛta ɔtɛkɛta akɔ lo wodja awɔ kana lo wodja okina. Eelo, olimu w’ombatshi mboka ekɔ yoho ya lɔsɛnɔ yela onto ɛlɔlɔ efula lo lɔsɛnɔ!

● Kalasa ka Bible k’atshukanyi w’Akristo ekɔ diaaso dikina. Kalasa kɛnɛ mbishaka atshukanyi wetshelo wa laande dia Jehowa la okongamelo ande ndeka nkamba la wɔ olimu. Efula ka wanɛ washidiya kalasa kɛnɛ tomamaka l’ahole wele ohomba efula w’apandjudi wa Diolelo lo wodja awɔ. Akina mbeyaka tomama lo wedja ekina naka dui sɔ diamonga ohomba. Atshukanyi washidiya kalasa kɛnɛ mbeyaka nkamba oko ambatshi mboka wa laande wa lo tshanda mɔtshi dia vɔ ndjonga l’akoka wa ntshɔ l’ahole wa ntale l’oyango wa mpamia olimu awɔ.

● Kalasa ka Bible k’anangɛso w’enyemba kakalɔngɔswama dia ndakanya dikumanyi ndo ekambi w’olimu weke enyemba wanɛ wele l’akoka. L’edja ka mingu enanɛi, vɔ nongolaka wetshelo wa tshɔtɔpɔngɛ wendana la ɛkɛndɛ wa dikumanyi ndo w’ekambi wakimanyiya, okongamelo ndo la woho wa ntɛkɛta lo sɛkɛ. Amɔtshi tomamaka dia tokamba lo wodja awɔ, koko akina tomamaka dia tokamba lo wedja ekina.

● Olimu wa lo Bɛtɛlɛ ekɔ olimu walɔmba onto dia nkamba la lolango lande lo filialɛ kɛmɔtshi k’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Ase nkumbo ka Bɛtɛlɛ amɔtshi kambaka dia ntondja abuku walembetshiya Bible. Koko, akina sukɛka olimu ɔsɔ, ɛnyɛlɔ lo nɔngɔsɔlaka mvudu ndo dihomɔ diakamba la wɔ olimu kana lo nkotsha ehomba wa l’emunyi wa nkumbo ka Bɛtɛlɛ. Elimu ɛsɔ tshɛ wekɔ waɛsɛ w’ekila wa l’olimu wakambɛwɔ Jehowa. Ndo nto, wanɛ wele lo Bɛtɛlɛ wekɔ l’ɔngɛnɛngɛnɔ wa mbeya ɔnɛ tshɛ kasalawɔ, kekɔ lo kimanyiya lofulo la woke l’anangɛwɔ wa l’andja w’otondo.

Mbala mɔtshi, anangɛso wele la diewo dimɔtshi dia lânde mbelamɛka dia tokamba lo Bɛtɛlɛ. Koko, efula tetshamaka l’ɔkɔngɔ wa vɔ koma lɛkɔ. Ase nkumbo ka Bɛtɛlɛ hawokambe dikambo dia wahɔ wa l’emunyi koko vɔ ngɛnangɛnaka la tɛdikɔ takɔsama lo kɛnɛ kendana la mbo ya ndɛ, la mvudu ya ndala, ndo la yema ya dikuta tshitshɛ yakimanyiya dia kotsha tohombahomba tawɔ. Ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi wa lo nkumbo ka Bɛtɛlɛ mbutaka lo kɛnɛ kendana l’olimu ande ate: “Vɔ wekɔ olimu wa dimɛna efula! Kânga mbele olimu wa tomba tomba lawɔ ekɔ dikambo dia wolo, dimi lambolongola ɛtshɔkɔ efula oma l’olimu wa lo Bɛtɛlɛ.”

● Olimu wa lo wedja efula kimanyiyaka onto dia mbisha lonya l’olimu wa wokelo wa mvudu ya filialɛ ndo wa Mbalasa ya Diolelo. Wanɛ wakamba olimu ɔsɔ tshɔka lo wedja ekina dia tokimanyiya l’olimu wa wokelo wa mvudu shɔ. Yoho y’olimu w’ekila nyɛ fɔnaka l’olimu wa wanɛ wakake tɛmpɛlɔ kaki Sɔlɔmɔna. (1 Khumi ya Dikanga 8:13-18) Tɛdikɔ takɔsama dia nkotsha ehomba w’ekambi watshɔ dia takambaka lo wedja efula wɔfanaka la tɔnɛ takɔsama dikambo di’ase nkumbo ka Bɛtɛlɛ. Ande diɛsɛ diele l’anangɛso l’akadiyɛso asɔ dia ndjasha l’olimu ɔsɔ dikambo dia lotombo la Jehowa lee!

Kambɛ Jehowa l’anima ayɛ tshɛ

Yoho yoleki dimɛna ya kamba la lɔsɛnɔ layɛ ele kambɛ Jehowa olimu. Bonde kahayakane yimba dia ndjadjɛ oyango wa kambɛ Nzambi lo tena tshɛ na? Sawola l’ambutshi ayɛ, la dikumanyi dia l’etshumanelo kanyu, ndo l’omendji anyu w’otshimbedi dikambo di’olimu wa lo tena tshɛ. Naka wɛ ngɛnangɛnaka olimu wa lo Bɛtɛlɛ, Kalasa ka Ngiliyadɛ kana k’Olowanyelo w’Ekambi, kete ɔtɔ lo nsanganya yendana la wanɛ walanga elimu ɛsɔ yasalema lo nsanganya y’etshimbedi kana ya distrikɛ.

Koko, aha anto tshɛ mbakoka kamba olimu wa lo tena tshɛ. Mbala mɔtshi hemɔ, ekakatanu wendana la falanga, ndo ɛkɛndɛ wa lo nkumbo mbidjɛka onto wekamu lo kɛnɛ kakokande sala. Ko kânga mbediɔ ɔsɔku, Akristo tshɛ wamboyakimɔ pombaka kitanyiya didjango dia lo Bible nɛ diata ɔnɛ: ‘Olange Jehowa Nzambi kayɛ l’otema ayɛ tshɛ, l’anima ayɛ ndo la yimba yayɛ tshɛ.’ (Mateu 22:37) Jehowa kɔlɔmbaka dia sala kɛnɛ tshɛ kakokayɛ sala lo ndjela awui wele layɛ. Ɔnkɔnɛ, oyadi lɔsɛnɔ la ngande lele layɛ, leka ndjasha l’olimu wa Jehowa lo lɔsɛnɔ layɛ. Yadjɛ eyango wa lo nyuma w’eshika. Eelo, ‘ohɔ Otungi ayɛ kam’ekeyɛ dikɛnda’ ko wɛ ayolongola ɛtshɔkɔ wa pondjo lo sala dikambo sɔ!