BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • bt tshap. 7 lk. 52-59
  • Akolembetshiya ‘lokumu l’ɔlɔlɔ lendana la Yeso’

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Akolembetshiya ‘lokumu l’ɔlɔlɔ lendana la Yeso’
  • ‘Sambisha dimɛna dimɛna’ akambo wendana la Diolelo dia Nzambi
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • “Ambeki wakahandjɔnɛ” (Etsha 8:4-8)
  • “Nyombisha ndo dimi lawɔ wolo ɔnɛ” (Etsha 8:9-25)
  • “Onde wɛ mɛtɛ ekɔ lo tashihodia kɛnɛ katayadia?” (Etsha 8:26-40)
  • Vɔ Wakasale Lolango La Jehowa
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1996
  • Tɔkɛnɛmɔlɛ Yimba y’Ombatshi Mboka
    Olimu Aso wa Diolelo—2004
  • Onde wɛ akeyaka?
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2024
  • Sawo dionge woho watosawolaka anto
    Toke anto ngandji—Ndo towaetɛ ambeki
Enda awui akina
‘Sambisha dimɛna dimɛna’ akambo wendana la Diolelo dia Nzambi
bt tshap. 7 lk. 52-59

TSHAPITA 7

Akolembetshiya ‘lokumu l’ɔlɔlɔ lendana la Yeso’

Filipɛ aki ɛnyɛlɔ ka dimɛna k’osambisha

Lo ndjela Etsha 8:4-40

1, 2. Ngande wakonge welo wakadjama dia nshimba esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ lo ntambe ka ntondo l’etombelo wotshikitanyi?

ƐHƐNYƆHƐNYƆ wa wolo wakatatɛ le Akristo ndo Saolo akatatɛ “mpɛnyahɛnya” etshumanelo la ngala tshɛ. Tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yokadimɔmi ɔnɛ mpɛnyahɛnya la ngala tshɛ, nembetshiyaka la nkɛlɛ k’efula kana l’esehe tshɛ. (Ets. 8:3) Lam’ele ambeki wakalawɔ, anto amɔtshi wakakoke mɛna dia Saolo ayokotsha oyango ande wa nshila Akristo wa mɛtɛ oshiki. Koko olawelo w’ambeki akatondja dui diele anto konongamɛka. Naa dui diakɔ?

2 Ambeki wakahandjɔnɛ asɔ ‘wakewoya lokumu l’ɔlɔlɔ lendana l’ɔtɛkɛta wa Nzambi’ l’ahole wakawalawɔ. (Ets. 8:4) Ohokanyiya yema! Ɛhɛnyɔhɛnyɔ koshimba di’ambeki wa Yeso nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ, koko vɔ wakakimanyiya dia lɔ dianganyema. Lo ntakoya ambeki mvudu yawɔ, wanɛ wakahɛnyahɛnyaka asɔ wakakimanyiya aha la mbeya di’esambishelo ka Diolelo nkoma l’ahole wa tale. Oko wayotodiɛna, ngasɔ mbasalemadiɔ ndo ɛlɔ kɛnɛ.

“Ambeki wakahandjɔnɛ” (Etsha 8:4-8)

3. a) Filipɛ aakinde? b) Lande na kaki anto efula wa la Samariya kosambishama, ndo kakɔna kakatatshi Yeso kakahombe ndjosalema l’ɛtshi ka nkɛtɛ kɛsɔ?

3 Ndo Filipɛ mbaki ɔmɔtshi l’atei w’ambeki “wakahandjɔnɛ.”a (Ets. 8:4; enda kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “‘Osambisha’ Filipɛ.”) Nde akatshu la Samariya, osomba waki anto efula wa lɛkɔ kosambishama, nɛ dia l’etena kɛmɔtshi Yeso akatɛ apɔstɔlɔ ande ɔnɛ: “Tanyɔtɔke l’osomba tshɛ w’ase Samariya; koko nyotshu paka le ɛkɔkɔ wakashishɔ wa lo luudu l’Isariyɛlɛ.” (Mat.10:5, 6) Koko Yeso akeyaka dia l’edjedja ka wonya, lokumu l’ɔlɔlɔ layosambishama dimɛna dimɛna la Samariya nɛ dia la ntondo ka nde mbidɛ l’olongo, nde akate ɔnɛ: “Nyayoyala ɛmɛnyi ami la Jɛrusalɛma, lo Judeya y’otondo, la Samariya polo ndo l’ahole woleki etale wa lo nkɛtɛ.”​—Ets. 1:8.

4. Kakɔna kakasale ase Samariya la esambishelo ka Filipɛ, ndo kakɔna ondo kakaakonya dia vɔ nsala ngasɔ?

4 Filipɛ akatɛna dia Samariya aki oko “dikambɔ diambɛla dia mina.” (Jni. 4:35) Losango la nde lakakeketsha wanɛ wakadjasɛka lɛkɔ ndo bu wolo nshihodia dui sɔ. Ase Juda kombokanaka l’ase Samariya ndo efula wakaahetshaka. Otshikitanyi la wɔ, ase Samariya wakɛnyi dia losango la lokumu l’ɔlɔlɔ lakashaka weho w’anto tshɛ elongamelo ndo kɛsɔ akatshikitana tshɛ lo tshɛ la kanyi yaki la waa Afarisɛ waki la shɔnɔdi. Lo nsambisha ase Samariya l’ohetoheto ndo aha la shɔnɔdi, Filipɛ akɛnya dia nde kokanɛka anto akina kɔlɔ oko wakasalaka anto amɔtshi. Diakɔ diele elui w’ase Samariya wakahokamɛka Filipɛ la “yambalo yawɔ tshɛ.”​—Ets. 8:6.

5-7. Sha bɛnyɛlɔ diɛnya dia wonwelo w’Akristo kimanyaka dia lokumu l’ɔlɔlɔ sambishama.

5 Ɛlɔ kɛnɛ oko wakidiɔ lo ntambe ka ntondo, ɛhɛnyɔhɛnyɔ hawoshimbe di’ekambi wa Nzambi ntetemala nsambisha. Tena la tena, Akristo tshutshuyamaka dia mimɔ oma lo dihole dimɔtshi ko ntshɔ lo dihole dikina. Oyadi lo lokanu kana lo wodja okina ndo kɛsɔ ambokimanyiya dia losango la Diolelo mbewoyama l’ahole watshɔwɔ asɔ. Ɛnyɛlɔ, lo Ta dia hende dia l’andja w’otondo, Ɛmɛnyi wa Jehowa wakakondja waaso wa nsambisha dimɛna lo mpango ya kanu ya Nazi. Ose Juda ɔmɔtshi lakahomana l’Ɛmɛnyi wa Jehowa lɛkɔ akate ate: “Dihonga diaki l’Ɛmɛnyi wa Jehowa waki lo lokanu diakanshikikɛ dia mbetawɔ kawɔ mpikama l’Afundelo ndo dimi lawɔ lakayokomaka Ɔmɛnyi wa Jehowa.”

6 Lo tena dimɔtshi, kaanga wanɛ watosoya sambishamaka ndo mbetawɔka losango laso. Ɛnyɛlɔ, etena kakawatome Ɔmɛnyi wa Jehowa wakawelɛka Franz Desch lo mpango ka lokanu ka Gusen l’Austriche, nde akatekaka Bible l’owandji ɔmɔtshi wa SS. Ohokanyiya ɔngɛnɔngɛnɔ waki l’apami ahende asɔ etena kakawahomana lo losanganya la woke l’Ɛmɛnyi wa Jehowa waya vɔ akɔ ahende apandjudi wa lokumu l’ɔlɔlɔ!

7 Dui dimɔtshi dia ngasɔ diakatombe lam’akakonya ɛhɛnyɔhɛnyɔ di’Akristo ndawɔ oma lo wodja ɔmɔtshi otsha lo wodja okina. Ɛnyɛlɔ l’ɛnɔnyi wa 1970, etena kakatshutshuyama Ɛmɛnyi wa Jehowa wa la Malawi dia ndawɔ la Mozambique, vɔ wakatonga l’akoka wa nsambisha efula lɛkɔ. Kaanga l’ɔkɔngɔ, etena kakayonga ɔlɔshamelo wa wolo lo wodja ɔsɔ, olimu w’esambishelo wakatetemala. Francisco Coana mbutaka ate: “Lo mɛtɛ amɔtshi l’atei aso wakandama, ndo wakadjamaka lo nkanu mbala ko mbala l’ɔtɛ w’olimu w’esambishelo. Koko, lam’akatɛnyi woho wetawɔ anto losango la Diolelo, taki l’eshikikelo dia Nzambi ekɔ lo tokimanyiya woho wakandakimanyiyaka Akristo wa lo ntambe ka ntondo.”

8. Ngande wele etshikitanu wendana l’awui wa pɔlitikɛ ndo w’ekondjelo la shɛngiya l’olimu w’esambishelo?

8 Lo mɛtɛ, aha ɛhɛnyɔhɛnyɔ eto mbaki tshɔi y’ɔkɔkɔ w’odianganelo wa Lokristo la mɛtɛ lo bɛtshi dia nkɛtɛ di’angɛndangɛnda. L’ɛnɔnyi akumi weke kambeta, etshikitanu wendana l’awui wa pɔlitikɛ ndo w’ekondjelo, wakasha diaaso dia losango la Diolelo mbewoyama l’ɛtɛkɛta ndo lo wedja efula. Anto amɔtshi wakaye oma l’ahole walɔma ata ndo wele wola efula, wakalawɔ l’ahole weke yema ya wɔladi ndo wele lɔsɛnɔ yema dimɛna wakatotatɛka mbeka Bible lɛkɔ. Ase dawo konyaka dia bɛtshi dia nkɛtɛ di’ɛtɛkɛta ekina mbatema lɛnɛ atshɔwɔ. Onde wɛ mbidjaka welo dia nsambisha anto w’oma “lo wedja tshɛ, oma lo waoho tshɛ ndo weho w’anto tshɛ ndo oma l’ɛtɛkɛta tshɛ” l’ɛtshi kanyu ka nkɛtɛ?​—Ɛny. 7:9.

“Nyombisha ndo dimi lawɔ wolo ɔnɛ” (Etsha 8:9-25)

Simɔna lakasalaka maji ntondo amboya lale ɔpɔstɔlɔ l’otshumu wa falanga. Ɔpɔstɔlɔ ambokitsha anya ande l’ahɛka w’Okristo ɔmɔtshi wa pami. L’ɔkɔngɔ awɔ, Okristo okina wa pami akɔnɔla ɔna womoto lele ekuse ndo anto wenda wangɛnangɛna.

“Lam’akɛnyi Simɔna dia anto wakalongolaka nyuma k’ekila lam’akawawahɛ apɔstɔlɔ anya, nde akawasha falanga.”​—Etsha 8:18

9. Simɔna aakinde, ndo kakɔna kakookotola otsha le Filipɛ?

9 Filipɛ akasale ahindo efula la Samariya. Ɛnyɛlɔ, nde akakɔnɔlaka akanga wa dikɔmɔ ndo akatondjaka ɛdiɛngɛ. (Ets. 8:6-8) Pami kɛmɔtshi akaambe efula l’ɔtɛ wa losha la nsala ahindo laki la Filipɛ. Pami kakɔ lokombo lande Simɔna ndo nde akasalaka awui wa maji ndo anto wakataka lo dikambo diande ɔnɛ: “Pami kɛnɛ ekɔ Wolo waki Nzambi.” Simɔna akɛnyi la washo ande wolo wa mɛtɛ wa Nzambi oma l’ahindo wa wakasalaka Filipɛ ko nde akayokoma ombetawudi. (Ets. 8:9-13) Koko l’ɔkɔngɔ diko, eyango waki la Simɔna wakayɔtɔka l’ohemba. Lo ngande?

10. a) Kakɔna kakasale Petero la Joani la Samariya? b) Kakɔna kakasale Simɔna lam’akandɛnyi di’ambeki w’eyoyo asɔ wambolongola nyuma k’ekila etena kakawahɛ Petero la Joani anya?

10 Lam’akoke apɔstɔlɔ di’anto efula wambetawɔ lokumu l’ɔlɔlɔ la Samariya, vɔ wakatome Petero la Joani lɛkɔ. (Enda kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Woho wakakambe Petero la ‘Nsapi ya Diolelo.’”) Lam’akawakome lɛkɔ, apɔstɔlɔ ahende asɔ wakahɛ ambeki w’eyoyo wa lɛkɔ anya, ko vɔ wakalongola nyuma kekila.b Lam’akɛnyi Simɔna dui sɔ, nde akambe efula, ndo akatɛ apɔstɔlɔ ɔnɛ: “Nyombisha ndo dimi lawɔ wolo ɔnɛ kele onto tshɛ layomahɛ anya kalongole nyuma k’ekila.” Simɔna akakimɔ falanga lo mbɔsa dia nde ayokoka nsomba woshasha wa Nzambi ɔsɔ la falanga.​—Ets. 8:14-19.

11. Ngande wakahangwɛ Petero Simɔna, ndo kakɔna kakasale Simɔna?

11 Petero akahagwɛ Simɔna la wolo ate: “Falanga yayɛ yavu la yɛ, nɛ dia wɛ aki la kanyi ya nkondja losha la woshasha w’oma le Nzambi lo ekimanyielo ka falanga. Dikambo nɛ hadiokende ndo diɔ bu diakiyɛ, nɛ dia otema ayɛ bu ɔlɔlɔ lo washo wa Nzambi.” Oma laasɔ Petero akawotɛ dia ndjatshumoya ndo nɔmba edimanyielo lo mbotɛ ɔnɛ: “Sɛngasɛnga Jehowa dia naka kokaka, nde kodimanyiya lo tokanyi ta kɔlɔ tele l’otema ayɛ.” Mɛnamaka dia Simɔna komonga onto la kɔlɔ; nde akalange nsala kɛnɛ kaki ɔlɔlɔ koko lo tshanda mɔtshi, nde akayonganɛka. Ko nde akasɛngasɛnga apɔstɔlɔ ate: “Nyɔsɛngɛsɛngɛ Jehowa diaha akambo wotshinyu asɔ komɛmi.”​—Ets. 8:20-24.

12. Kakɔna kalembetshiya “simonie,” ndo ngande waki dui sɔ tshondo ya djonga lo Lokristokristo?

12 Woho wakahangwɛ Petero Simɔna ekɔ ɔhɛmwɛlɔ le Akristo ɛlɔ kɛnɛ. Tshɛkɛta ya lo Falase “simonie,” mbuta ate osombelo ndo osondjelo wa dihole dimɔtshi l’awui w’ɔtɛmwɛlɔ ndja oma lo lokombo la pami kɛsɔ kakalange nsomba woshasha wa nsala ahindo oma le apɔstɔlɔ. Ɔkɔndɔ wa Lokristokristo l’apɔsta ndola la bɛnyɛlɔ di’awui asɔ. Sho mbadiaka lo edition wa divwa wa dibuku The Encyclopædia Britannica (1878) ɔnɛ: “Naka sho mbeka ɔkɔndɔ wa woho wakahɔnaka waa Papa l’Ɔrɔma lo nsanganya yakawɔtɔka, kete tayɛna dia ndooko lushi lakawasale vɔtɛ dia nsɔna Papa kɛmɔtshi naka nde hasombi dihole sɔ losomba. Ndo tshelo ya simonie yakasalemaka lo nsanganya shɔ, aki yoho ya kɔlɔ efula, ya sɔnyi ndo yakɛnamaka lo sɛkɛ.”

13. Toho takɔna ta simonie tahomba Akristo mbewɔ?

13 Akristo pombaka mbewɔ pɛkato ka simonie. Ɛnyɛlɔ, vɔ hawohombe nyanga dia kondja ɛkɛndɛ l’etshumanelo lo mbisha weshasa kana ntɛtɛmɔla wana wakoka mbasha ɛkɛndɛ. Lo wedi okina, wanɛ wele la dikoka dia mbisha ɛkɛndɛ pombaka mbewɔ dionga dia shɔnɔdi lo ndeka djasha le wanɛ wele l’ekondjelo. Weho w’awui asɔ ahende ekɔ tshelo ya simonie. Lo mɛtɛ, ekambi wa Nzambi tshɛ pombaka ndjaetɛ ‘totshitshɛ’ lo konga dia nyuma ka Jehowa mbasɔna l’ɔkɛndɛ ɔmɔtshi. (Luka 9:48) Onto ‘layayangɛ lotombo’ bu la dihole l’okongamelo wa Nzambi.​—Tok. 25:27.

WOHO WAKAKAMBE PETERO LA “NSAPI YA DIOLELO”

Yeso akatɛ Petero ɔnɛ: “Layokosha nsapi ya Diolelo dia l’olongo.” (Mat. 16:19) Kakɔna kakalange Yeso mbuta? Etena kakandatɛkɛta dia “nsapi,” nde akɛnyaka dia Petero ayosha anto ewo ndo waaso wotshikitanyi wa mbɔtɔ lo Diolelo dia Mɛsiya. Lo waaso akɔna wakakambe Petero la nsapi shɔ?

  • Petero akakambe la nsapi ka ntondo lo Pɛntɛkɔsta ka lo 33 T.D., etena kakandatɛ ase Juda ndo ase wedja dia vɔ ndjatshumoya ndo batizama. Anto oko 3 000 wakasale dui sɔ ndo wakonge l’elongamelo ka ndjonga ekitɔ lo Diolelo.​—Ets. 2:1-41.

  • Nde akakambe la nsapi ka hende yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa Stɛfano ndjakema. Mbala kɛsɔ, Petero nde la Joani wakahɛ ase Samariya waki oma la batizama anya, ko vɔ wakalongola nyuma k’ekila​—Ets. 8:14-17.

  • Petero akakambe la nsapi ka sato lo 36 T.D. L’ɔnɔnyi ɔsɔ, nde akasha ase Wedja waki kominyɛma mpota elongamelo ka tokita Diolelo l’olongo. Dui sɔ diakasalema etena kakandasambisha Kɔnɛliyo, ose Wodja la ntondo lakakome Okristo.​—Ets. 10:1-48.

“Onde wɛ mɛtɛ ekɔ lo tashihodia kɛnɛ katayadia?” (Etsha 8:26-40)

14, 15. a) “Ɔlɛnga w’ose Etiyɔpiya” aakinde ndo ngande wakahomana Filipɛ la nde? b) Ngande wakasale pami k’ose Etiyɔpiya la losango la Filipɛ, ndo lande na kele batisimu kande komonga ka l’esasesase? (Enda nɔtɛ.)

14 Ondjelo wa Jehowa akatɛ Filipɛ dia mbeta l’otadimbo weta oma Jɛrusalɛma otsha la Ngaza. Naka Filipɛ akayambola lande na, kete nde akakondja esadi eto okadimwelo etena kakandahomana l’ɔlɛnga w’ose Etiyɔpiya waki “atadia la dui dia wolo efundelo wa omvutshi Isaya.” (Enda kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Lo woho akɔna wakinde ‘ɔlɛnga’?”) Nyuma k’ekila ka Jehowa kakatome Filipɛ dia nsukana la pusupusu ka pami kakɔ. Lam’akandatasukanaka, Filipɛ akawombola ate: “Onde wɛ mɛtɛ ekɔ lo tashihodia kɛnɛ katayadia?” Ko ose Etiyɔpiya akokadimola ate: “Ngande mɛtɛ wayomoshihodia naka onto hambetshisha?”​—Ets. 8:26-31.

15 Ko ɔlɛnga w’ose Etiyɔpiya akalɔmbɛ Filipɛ dia nde mbahema lo pusupusu kande. Ohokanyiya ɔkɛtshanyelo wa dimɛna wakayele oma laasɔ! Oma k’edjedja, “ɔkɔkɔ,” kana “okambi,” wɔtɛkɛtami lo prɔfɛsiya k’Isaya aki dui di’ehekesa. (Isa. 53:1-12) Koko oko wakawatatetemalaka la lɔkɛndɔ, Filipɛ akalembetshiya ɔlɛnga w’ose Etiyɔpiya dia prɔfɛsiya kɛsɔ kakakotshama le Yeso Kristo. L’ɛnyɛlɔ ka wanɛ wakabatizama lo Pɛntɛkɔsta ka lo 33 T.D., ose Etiyɔpiya laki ombetawudi w’ose wedja ɔsɔ, akeye aha la ntshimbatshimba kɛnɛ kakandahombe nsala. Nde akatɛ Filipɛ ate: “Enda ashi vɔ anɛ, kakɔna kashimba dia dimi batizama?” Aha la ntshimbatshimba, Filipɛ akabatiza ose Etiyɔpiya ɔsɔ!c (Enda kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Batisimu ‘ka dindja la tshondo tshɛ l’ashi.’”) L’ɔkɔngɔ wa laasɔ, nyuma ka Jehowa kakalɔmbɔla Filipɛ otsha l’Ashidɔdɛ lɛnɛ akandatotetemala mbewoya lokumu l’ɔlɔlɔ.​—Ets. 8:32-40.

LO WOHO AKƆNA WAKINDE “ƆLƐNGA”?

Tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ eunoukhos, yokadimɔmi “ɔlɛnga” koka nembetshiya pami kele bu la dikoka dia mbota kana ɔnɛnɛ ɔmɔtshi. Ɛnɛnɛ wakalamaka wadi wa nkumekanga wakawaetɛka ɛlɛnga, koko ɛnɛnɛ ekina, ɛnyɛlɔ oko ɔnɛ lakadjɛka nkumekanga wanu lo dikɔhɔ kana ɔnɛ lakalamaka diangɔ dia nkumekanga kɔnɔmbamaka dia nsala dui sɔ. Mɛnamaka di’ɔlɛnga w’ose Etiyɔpiya wakabatiza Filipɛ aki woho w’ɔnɛnɛ wa ngasɔ, nɛ dia nde mbakendaka diangɔ dia nkumekanga. Laasɔ, nde mbakendaka awui wa falanga laka nkumekanga.

Ose Etiyɔpiya ɔsɔ aki nto ose wodja lakakome ombetawudi, mbuta ate ose wodja okina lakayɔtɛmɔlaka Jehowa. Lo diaaso sɔ, nde akayayaka oma la Jɛrusalɛma lɛnɛ akandatshu dia tɔtɛmɔla. (Ets. 8:27) Laasɔ, sho koka mbuta di’ose Etiyɔpiya ɔsɔ komonga ɔlɛnga lo yoho ya mɛtɛ mɛtɛ, nɛ dia Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ wakashimbaka di’ɛlɛnga wa mɛtɛ mɛtɛ monga l’etshumanelo k’Isariyɛlɛ.​—Eoh. 23:1.

BATISIMU “KA DINDJA LA TSHONDO TSHƐ L’ASHI”

Ngande wabatizama Akristo? Anto amɔtshi mbutaka dia koka tsho mɔnga onto tɔpɔpɔ t’ashi l’ɔtɛ. Koko, ɔlɛnga w’ose Etiyɔpiya akabatizama lo “ashi.” Ɔkɔndɔ mbutaka ɔnɛ: “Ko Filipɛ la ɔlɛnga akɔ wakaholɔ l’ashi.” (Ets. 8:36, 38) Otondonga mɔnga tsho ashi l’ɔtɛ mbaki ohomba, tshike ɔlɛnga ɔsɔ totond’emɛ pusupusu lo dihole diaki ashi. Nde akahombe monga la yema y’ashi l’ɔlɔndɔ ande w’ekoho ka nyama. Ekɔ mɛtɛ dia nde akahombe monga l’ɔlɔndɔ w’ashi nɛ dia nde akatandaka lɔkɛndɔ lo “otadimbo wa l’oswe wa shɛnga.”​—Ets. 8:26.

Diksiɔnɛrɛ dimɔtshi dia lo Grɛkɛ mbutaka dia tshɛkɛta ba·ptiʹzo​—yokadimɔmi ɔnɛ “batiza” nembetshiyaka “tambiya, dindja kana mbɔtɔ tshɛ l’ashi.” Ahole watɛkɛtama lo Bible dia batiza mbɔtɔnɛka l’elembetshiyelo ɛsɔ. Joani 3:23 mbutaka dia Joani “akabatizaka anto l’Ayinɔna, suke la Salima, nɛ dia ashi waki efula lo dihole sɔ.” Woho akɔ waamɛ mbele ɔkɔndɔ wa batisimu ka Yeso mbutaka ɔnɛ: “Kam’akandayatombaka oma l’ashi, [Yeso] akɛnyi olongo wambodihɔ.” (Makɔ 1:9, 10) Ɔnkɔnɛ, Akristo wa mɛtɛ batizamaka lo yoho yahombama, mbuta ate lo dindjama tshɛ l’ashi.

16, 17. Ngande wasukɛ andjelo olimu w’esambishelo?

16 Ɛlɔ kɛnɛ Akristo wekɔ la diɛsɛ dia nkamba woho w’olimu wakakambaka Filipɛ. Mbala efula, vɔ mbewoyaka losango la Diolelo le wanɛ wahomana lawɔ lo tshakitudi, ɛnyɛlɔ etena katawande lɔkɛndɔ. Lo waaso efula, mɛnamaka dia woho wahomanawɔ l’onto layasha l’akambo wa mɛtɛ bu ahoma. Ɔsɔ ekɔ dui diakalɔngɔsɔma nɛ dia Bible mɛnyaka dia andjelo wekɔ lo nɔmbɔla olimu w’esambishelo dia losango la Diolelo nkoma le anto wa lo “wedja tshɛ ndo waoho tshɛ ndo ɛtɛkɛta tshɛ ndo weho w’anto tshɛ.” (Ɛny. 14:6) Eelo, Yeso akate dia andjelo wayɔlɔmbɔla olimu w’esambishelo. Lo wɛɛla ande w’eponga la nkangaka, nde akalembetshiya dia lo nshi ya dinela, mbuta ate l’ekomelo ka dikongɛ nɛ di’akambo, “amunyi ele andjelo.” Nde akakotsha dia vɔ “wayotshumanya diangɔ tshɛ diatakanya anto ndo anto wɔnyɔla ɛlɛmbɛ oma lo Diolelo diande.” (Mat. 13:37-41) L’etena kakɔ kaamɛ, andjelo wayotshumanya wanɛ wayotolɛ lo Diolelo l’olongo ndo l’ɔkɔngɔ diko, “olui a woke w’anto” wa lo leemba la “ɛkɔkɔ ekina” wele Jehowa ekɔ lo mbakotola oya l’okongamelo ande.​—Ɛny. 7:9; Jni. 6:44, 65; 10:16.

17 Oko wadiɛnya kɛnɛ keta, mbala efula anto wahomana laso l’esambishelo totɛka dia vɔ oma la nɔmba Nzambi dia mbakimanyiya lo nyuma. Ɛnyɛlɔ, apandjudi ahende wakatasambishaka kaamɛ l’ɔna dikɛnda. La midi, lam’akawalange nkomiya esambishelo, ɔna ɔsɔ akatɛɛtɛ dia paka nde nsambisha lo luudu lakayele. Ko ɔna ɔsɔ akatshu ndamɛ ndo akatɔkɔkɔla lo luudu lakɔ. Mama kɛmɔtshi akadihola, ko apandjudi ahende asɔ wakasukana dia mboosambisha. Vɔ wakambe lam’akawatɛ mama kɛsɔ dia nde aki oma la nɔmba Nzambi dia mbotomɛ onto dia ndjokimanyiya dia nshihodia Bible. Ko wakatatɛ mbeka lande Bible.

Atshukanyi watasambisha wakɔkɔla lo luudu la mama kɛmɔtshi etena kalɔmba mama kakɔ l’etei.

“Nzambi le, oyadi woho w’onto weyɛ, onkimanyiya”

18. Lande na kahatahombe mbɔsa olimu w’esambishelo oko dui di’anyanya?

18 Oko weyɛ l’etshumanelo k’Akristo, wɛ ekɔ la diɛsɛ dia nkamba kaamɛ la andjelo l’olimu w’esambishelo wamboleka tshɛ salema nshi nyɛ. Tɔsake diɛsɛ sɔ oko dui di’anyanya. Lo ntetemala mbidja welo, wɛ ayonga l’ɔlɔ w’efula wa ntetemala mbewoya “lokumu l’ɔlɔlɔ l’endana la Yeso.”​—Ets. 8:35.

“OSAMBISHA” FILIPƐ

Etena kakahandjɔ ambeki wa Yeso l’ɔtɛ w’ɛhɛnyɔhɛnyɔ, Filipɛ akatshu la Samariya. Mɛnamaka dia nde akakambaka la olui-walɔmbɔla wa lo ntambe ka ntondo, nɛ dia “lam’akoke apɔstɔlɔ waki la Jɛrusalɛma di’ase Samariya wambetawɔ ɔtɛkɛta wa Nzambi, vɔ wakatome Petero la Joani le wɔ.” Etombelo wakonge ele ambetawudi w’eyoyo asɔ wakalongola losha la woshasha wa nyuma k’ekila.​—Ets. 8:14-17.

Filipɛ odjashi lo pusupusu nde l’ɔlɛnga w’ose Etiyɔpiya.

L’ɔkɔngɔ w’awui wɔtɛkɛtami l’Etsha tshapita 8, Bible tɛkɛtaka dia Filipɛ paka mbala ɔtɔi. Enɔnyi oko 20 l’ɔkɔngɔ wa nde nsambisha mbala ka ntondo la Filipɛ, ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ ndo asekande wakatatshɔka otsha la Jɛrusalɛma l’ekomelo ka lɔkɛndɔ la nde la sato la misiɔnɛrɛ. Vɔ wakemala la Pɔtɔlɛmayi. Luka mbutaka ɔnɛ: “La wedi a pindju, takonɛ ndo takakome la Kayisariya ndo takɔtɔ lo luudu laki osambisha Filipɛ, ɔmɔtshi l’atei w’apami 7 wakasɔnama, ko takahange lakande. Pami kɛsɔ aki la ana wa wamato 4 wahatatshukama wakataka prɔfɛsiya.”​—Ets.21:8, 9.

Mɛnamaka dia Filipɛ akadjasɛ l’ɛtshi ka nkɛtɛ kakandasambishaka ndo nde aki la nkumbo. Yoho yawelɛ Luka ɔnɛ “osambisha” ekɔ dui di’ohomba. Afundelo kambaka la tshɛkɛta shɔ lo dikambo di’anto watshika ngelo yawɔ dia tosambisha l’ahole wahatasambishama. Ohetoheto waki la Filipɛ l’esambishelo kokitakita. Woho wakinde la ana wa wamato anɛi wakataka prɔfɛsiya mɛnyaka dia nde aketsha nkumbo kande dia nanga ndo nkambɛ Jehowa.

a Ɔnɛ aha ɔpɔstɔlɔ Filipɛ. Koko nde ekɔ Filipɛ kɔtɛkɛtami lo tshapita ya tanu ya dibuku nɛ. Nde aki ɔmɔtshi l’atei “w’apami esambele [waki] la lokumu l’ɔlɔlɔ” wakasɔnama dia kongɛ okahanyelo wa diangɔ dia ndɛ dia lushi la lushi le Akristo wa wadi waki edo waki la Jɛrusalɛma wakatɛkɛtaka Grɛkɛ ndo wakatɛkɛtaka Hɛbɛru.​—Ets. 6:1-6.

b Mɛnamaka di’ambeki w’eyoyo wa l’etena kɛsɔ wakakitamaka esɔ kana wakalongolaka nyuma k’ekila lo batisimu kawɔ. Kɛsɔ akawashaka elongamelo ka ntolɛ l’olongo kaamɛ la Yeso oko nkumi ya dikanga ndo ɛlɔmbɛdi. (2 Kɔr. 1:21, 22; Ɛny. 5:9, 10; 20:6) Koko lo diaaso dia laande sɔ, ambeki w’eyoyo asɔ kokitama esɔ lo batisimu kawɔ. Akristo w’eyoyo asɔ wakalongola nyuma k’ekila ndo losha la nsala ahindo l’ɔkɔngɔ wa Petero la Joani mbawahɛ anya.

c Ɔsɔ komonga tshelo ya nsala akambo l’esasesase. Oko wakinde ose wodja lakakome ombetawudi, ose Etiyɔpiya ɔsɔ aki l’ewo k’Afundelo mbidja ndo prɔfɛsiya yendana la Mɛsiya. Lam’akandeye awui wendana l’ɔkɛndɛ wa Yeso lo sangwelo dia Nzambi, nde akakoke batizama aha la ntshimbatshimba.

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto