BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w95 10/1 lk. 25-30
  • Ambutshi, ana: nyodje Nzambi lo dihole dia ntondo!

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Ambutshi, ana: nyodje Nzambi lo dihole dia ntondo!
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1995
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Ɔkɛndɛ w’Okristo
  • Ɔkɛndɛ wa Ntondo
  • Towashake Osukɔ Wahombama
  • Ambutshi, Kakɔna Kadjanyu lo Dihole dia Ntondo?
  • Ana​—⁠Akɔna Ayonyɔngɛnyangɛnya?
  • Ambutshi, nyokotsha ehomba wa nkumbo kanyu
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2005
  • Lakanya ɔnayɛ oma ko dikɛnda diande
    Sheke y’ɔngɛnɔngɛnɔ wa lo nkumbo
  • Ambutshi, nyetshake ananyu la ngandji
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2007
  • Anaso wekɔ sango di’oshinga wolo
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2005
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1995
w95 10/1 lk. 25-30

Ambutshi, ana: nyodje Nzambi lo dihole dia ntondo!

“Uki [Nzambi ka mɛtɛ, “NW”] woma, ulamaki elembe andi.”​—⁠UNDAKI 12:⁠13.

1. Wɔma akɔna wahomba ambutshi la ana monga lawɔ, ndo kakɔna kayowokondja oma lɔkɔ?

PƆLƆFƐSI kɛmɔtshi k’endana la Yeso Kristo kakate ɔnɛ: “Ndi ayongenangenaka lu woma wa [Jehowa].” (Isaya 11:⁠3) Wɔma ande waki ntondotondo dilɛmiɛlɔ di’efula ndo wɔma wa Nzambi, wɔma wa mbokiya Nzambi kɛlɛ nɛ dia nde akawokaka ngandji. Ambutshi la ana pombaka mboka Nzambi wɔma oko ɔnkɔnɛ awoka Kristo, naka vɔ mboka Nzambi wɔma wa ngasɔ, kete vɔ wayokondja ɔngɛnɔngɛnɔ oma lɔkɔ oko akakondja Yeso. Vɔ pombaka mbidja Nzambi lo dihole dia ntondo lo nsɛnɔ yawɔ lo kitanyiyaka ɛlɛmbɛ ande. Lo ndjela ofundji ɔmɔtshi wa Bible, “oso eli okende w’untu tshe.”​—⁠Undaki 12:⁠13.

2. Ɔlɛmbɛ akɔna wakaleke woke l’atei w’Ɛlɛmbɛ tshɛ, ndo le na akawashama ntondo?

2 Ɔlɛmbɛ woleki ohomba l’atei w’Ɛlɛmbɛ, wɔnɛ wata ɔnɛ sho pombaka ‘mboka Jehowa ngandji l’otema aso tshɛ, l’anima aso tshɛ ndo la wolo aso tshɛ,’ wakashama ntondo le ambutshi. Dikambo sɔ mɛnamaka l’ɛtɛkɛta ekina wa l’Ɛlɛmbɛ akɔ wata ɔnɛ: “[Awui anɛ w’endana la mboka Jehowa ngandji] kuwakokomiyaki an’aye, kuwatelakewo lam’udjashiye lu luudu laye, ndu lam’atayakendakenda lu mbuka, lam’etamiye, ndu lam’etoye.” (Euhwelu k’Elembe 6:​4-7; Mako 12:​28-30) Ɔnkɔnɛ, ambutshi wakalongola didjango dia mbidja Nzambi lo dihole dia ntondo lo mbôka ngandji ndo lo mbetshaka anawɔ dia vɔ mbôka ngandji ndo vɔ lawɔ.

Ɔkɛndɛ w’Okristo

3. Woho akɔna wakɛnya Yeso ohomba wa ndjasha le ana w’akɛnda?

3 Yeso akɛnya ohomba wa ndjashaka kânga le ana w’akɛnda. Lushi lɔmɔtshi, oya l’ekomelo k’olimu wa Yeso wa lanɛ la nkɛtɛ, anto wakela anawɔ oya le nde. Aha la tamu, ambeki wakakanaka ɔnɛ Yeso aki l’olimu efula ndo hakoke anto mbosanya, ɔnkɔnɛ, vɔ wakahembe dia mbashimba. Koko, Yeso akahangwɛ ambeki ande ate: “Nyete tokendakenda wayi le mi, tanyasikeki.” Yeso ‘akɛmbɛ ndo ana w’akɛnda asɔ l’anya ande,’ lo yoho shɔ yananda otema mbakandɛnya ohomba wa ndjashaka le ana w’akɛnda.​—⁠Luka 18:​15-17; Mako 10:​13-16.

4. Wa na wakalongola didjango dia ‘mbetɛ anto wa lo wedja tshɛ ambeki,’ ndo kakɔna kahombawɔ sala dia vɔ kotsha ɔkɛndɛ ɔsɔ?

4 Ndo nto, Yeso akɛnya hwe ɔnɛ ambeki ande waki l’ɔkɛndɛ wa mbetsha anto akina aha paka anawɔ ato. L’ɔkɔngɔ wa nyɔi ndo w’eolwelo kande, Yeso “akene le anyasu [ndekana] kama tshanu l’etena kame.”​—⁠ndo ambutshi amɔtshi mbakikɔ l’atei awɔ. (1 Koreto 15:⁠6) Dikambo sɔ diakasalema mɛtɛ lo dikona dia la Ngalileya, lɛnɛ akatshumana apɔstɔlɔ ande dikumi l’ɔtɔi ndo vɔ lawɔ. Lɛkɔ, Yeso akawatɛ vɔ tshɛ ate: “Okone nyutshu, nyete wedja tshe ambeki, . . . Nyuwaetshaki dia ntsha akambu tshe wamumunyutela.” (Mateu 28:​16-20, sho mbɛnganyisha alɛta ango.) Ndoko Okristo wakoka monga l’ɔkɔkɔ wa minya didjango sɔ yimba! Dia wa papa la wa mama kotsha ɔkɛndɛ ɔsɔ, vɔ pombaka kokɛka anawɔ ndo tombaka l’olimu w’esambishelo ka lo sɛkɛ la mbetshaka anto.

5. (a) Kakɔna kɛnya ɔnɛ, apɔstɔlɔ efula, kana suke la tshɛ, waki la wadi, ndo ondo waki l’ana? (b) Dako diakɔna diahomba ewandji wa nkumbo mbɔsa la nɛmɔ?

5 Mɛnamaka dia kânga apɔstɔlɔ takawahombe mɛngɛnga lo kɛnɛ k’endana l’ɛkɛndɛ awɔ wa l’atei a nkumbo l’ɔkɛndɛ wa sambisha kâmɛ ndo wɔnɛ wa nama lemba l’ɛkɔkɔ wa Nzambi. (Joani 21:​1-3, 15-17; Etsha 1:⁠8) Akahombama vɔ sala ɔsɔku, nɛ dia efula ka l’atei awɔ, kana suke la tshɛ, waki la wadi. Ɔsɔku mbakalembetshiya ɔpɔstɔlɔ Petero ate: “[Onde] shu kema la wulu wa mbeteta la wadi leli umbetawudi, uku [watsha] atumami akina, ndu anangu Khumadiondjo, ndu Kefasi?” (1 Koreto 9:5; Mateu 8:​14, sho mbɛnganyisha alɛta ango.) Ondo apɔstɔlɔ amɔtshi waki l’ana. Ambewi w’ɛkɔndɔ wa lo nshi y’edjedja, ɛnyɛlɔ oko Eusèbes, mbutaka ɔnɛ Petero aki l’ana. Ambutshi w’Akristo tshɛ wa lo nshi ya ntondo wakahombe mpokɛ lotui lo dako nɛ di’oma l’Afundelo: “Naka untu humbi wane wuto la ndi, djekaleka wa lu khumbu kandi, ndi ambutuna mbetawo kandi, ambuleka untu lahetawo kolo.”​—⁠1 Timote 5:⁠8.

Ɔkɛndɛ wa Ntondo

6. (a) Naa ɔkɛndɛ a woke wele la dikumanyi di’Akristo diele la nkumbo? (b) Naa ɔkɛndɛ wa ntondo wele l’ekumanyi ka l’etshumanelo?

6 Ɛlɔ kɛnɛ, dikumanyi di’Akristo diele la nkumbo wekɔ la ntondo ka dikambo diakɔ diamɛ diaki l’apɔstɔlɔ. Vɔ hawohombe mɛngɛnga lo kɛnɛ k’endana l’ɛkɛndɛ wele lawɔ dia kotsha ehomba wa l’emunyi ndo wa lo nyuma wa nkumbo yawɔ, kotsha ɔkɛndɛ awɔ wa sambisha anto tshɛ ndo wa nama lemba l’ɛkɔkɔ wa Nzambi. Olimu akɔna wahomba mbidjama lo dihole dia ntondo na? Tshoto y’Etangelo ya Mam’ɛkɔngɔ la Tange 15, 1964 (ya lo Falase), yakate ɔnɛ: “[Ombutshi wa pami ekɔ] l’ɔkɛndɛ wa ntondo otsha le nkumbo kande, omalɔkɔ, naka nde hakotsha ɔkɛndɛ ɔsɔ kete nde hakoke kamba oko ekumanyi l’atei w’etshumanelo.”

7. Ngande wadja ambutshi w’apami w’Akristo Nzambi lo dihole dia ntondo?

7 Ɔnkɔnɛ, ambutshi w’apami pombaka mbidja Nzambi lo dihole dia ntondo lo mpokɛka lotui lo didjango diawatɛ dia vɔ ‘tetemala la mbodja anawɔ lo ohokwelo la lo wetshelo wa Jehowa.’ (Efeso 6:⁠4) Ɔkɛndɛ ɔsɔ hawokoke mbishama le onto okina, kânga naka ombutshi wa pami ekɔ l’ɔkɛndɛ wa nama elimu wa l’etshumanelo k’Akristo. Woho akɔna wakoka ambutshi w’apami wa ngasɔ kotsha ɛkɛndɛ awɔ​—⁠lo kotshaka ehomba w’ase nkumbo yawɔ wa l’emunyi, wa lo nyuma, ndo wa lo tokanyi​—⁠ko nɔmbɔlaka la namaka etshumanelo l’etena kakɔ kâmɛ na?

Towashake Osukɔ Wahombama

8. Woho akɔna wakoka ekumanyi ka l’etshumanelo kimanyiyama oma le wadiɛnde?

8 Mɛnamaka hwe dia, dikumanyi diele l’ɛkɛndɛ wa l’atei a nkumbo kokaka kondja osukɔ ɔmɔtshi. Tshoto y’Etangelo yomiso la tɛkɛta yakɛnya ɔnɛ omoto l’Okristo kokaka monga tshondo y’osukɔ le omɛnde. Yɔ yakate ɔnɛ: “Nde kokaka nɔngɔsɔlaka akambo dimɛna dimɛna woho w’omɛnde kondja diaaso dia kotsha ɛkɛndɛ ande wa weoho la weoho, ndo nto, nde kokaka mbokimanyiya di’aha nde mbetshaka wenya w’ohomba w’etshetsha ndo dia ndamɛ ndjakundjiyɛ etena lam’ayondoyala l’ekongelo ka dimɛna efula la ngelo kande, nɔngɔsɔlaka diangɔ dia ndɛ lo wonya wasungana, ndo lo ndjalɔngɔsɔlaka esadi esadi dia ntshɔ otsha lo sanganya y’Akristo. . . . Oma l’ɛlɔmbwɛlɔ k’omɛnde, omoto l’Okristo kokaka kamba olimu efula dia mbodja ana lo mboka kahombawɔ mbidjɛ dia ngɛnyangɛnya Jehowa.” (Tukedi 22:⁠6) Eelo, wadi akatongama dia nde ndjâla “ukimanyidi,” ndo omɛnde ayetawɔ ekimanyielo kande l’ɔlɔlɔ tshɛ. (Etatelu 2:18) Osukɔ wawoshande kokaka mbokimanyiya efula dia nde kotsha ɛkɛndɛ ande wa l’atei a nkumbo ndo wa l’atei w’etshumanelo.

9. L’atei w’etshumanelo ka la Tɛsalɔnika, wa na wakakeketshama dia vɔ kimanyiya anto akina wa l’etshumanelo?

9 Koko, aha wadi wa dikumanyi di’Akristo ato mbakoka sukɛ omendji dia nde ‘nama lemba l’ɛkɔkɔ wa Nzambi’ ndo kokɛ nkumbo kande. (1 Petero 5:⁠2) Wa na akɔna wakoka mbakimanyiya ndo vɔ lawɔ na? Ɔpɔstɔlɔ Paulo akakeketsha anango wa la Tɛsalɔnika dia vɔ nɛmiyaka wanɛ ‘wâlɔmbɔla.’ Koko, lam’akandatetemala mbutɛ anangɛso asɔ​—⁠djekoleko wanɛ wele kema l’ɔkɛndɛ wa nɔmbɔla etshumanelo​—⁠Paulo akafunde ate: “Anyasu, tambunyosengasenga ntu shati: Nyewuli akanga w’efutanu, nyukikitsha akanga w’etema a weodu, nyusukeli wane weli weodu, nyuyali la memakana le antu tshe.”​—⁠1 Tesalonika 5:​12-14.

10. Etombelo akɔna w’ɛlɔlɔ wayoyala l’atei w’etshumanelo naka anangɛso tshɛ kimanyiyanaka la ngandji?

10 Mongaka dimɛna efula naka l’atei w’etshumanelo ko anangɛso wekɔ la ngandji kawatshutshuya dia vɔ samba wanɛ wambɔkɔmɔ lo tokanyi, dia keketsha akanga a wɔdu, dia pangwɛ akanga w’efutanu, ndo dia monga la ndjakimɛ k’efula otsha le anto tshɛ! Anangɛso wa la Tɛsalɔnika, wanɛ waki oma la nongola mɛtɛ kele lo Bible, wakakitanyiya dako sɔ diaki Paulo kânga mbakiwɔ lo fɔnu ka mamba. (Etsha 17:​1-9; 1 Tesalonika 1:6; 2:14; 5:11) Ohokanyiya woho wakakeketshamaka etshumanelo ndo wakitɔ kâmɛ oma lo woho wakawakambaka kâmɛ la ngandji! Woho akɔ wâmɛ mbele, naka ɛlɔ kɛnɛ anangɛso sambanaka, sukanɛka ndo mbewolanaka lam’asawɔ, kete dikumanyi, wanɛ wele l’ɔkɛndɛ wa nama nkumbo yawɔ, hawotoyala l’okakatanu dia kotsha ɛkɛndɛ awɔ w’elami w’ɛkɔkɔ.

11. (a) Lande na kakokaso mbuta l’ɔlɔlɔ tshɛ ɔnɛ ndo amato mbaki l’atei wa tshɛkɛta “anyasu”? (b) Ekimanyielo kakɔna kakoka omoto l’Okristo lambotshunda wɔɔngɔ mbisha esekaseka ɛlɔ kɛnɛ?

11 Onde ndo amato mbaki l’atei wa “anyasu” wakataka ɔpɔstɔlɔ Paulo? Eelo, ndo vɔ mbaki l’atei awɔ nɛ dia amato efula wakayoyala ambetawudi. (Etsha 17:​1, 4; 1 Petero 2:17; 5:⁠9) Ekimanyielo kakɔna kakakoke amato asɔ mbisha na? Mɛtɛ, esekaseka wakikɔ l’atei wa tshumanelo, vɔ waki l’ekakatanu dia mbahemɛ ‘nsaki yawɔ ya dieyanelo’ kana ‘wakakɔmɔ lo tokanyi.’ (1 Timote 5:​11-13) Ɛlɔ kɛnɛ, amato amɔtshi wekɔ l’ekakatanu wa woho akɔ wâmɛ. Vɔ wekɔ l’ohomba w’onto ɔmɔtshi lawahokamɛ ndo layadja lo dihole diawɔ. Esangɔ efula, omoto l’Okristo lambotshunda wɔɔngɔ mboleki sungana dia mbisha ekimanyielo ka ngasɔ. Oko ɛnyɛlɔ, nde kokaka sawola la omoto okina akambo w’endana la lɔsɛnɔ lande ndamɛ, akambo wele Okristo wa pami hakoke mbisha ekimanyielo kasungana dia mbakandola. Lam’akandakaka epole ɔsɛkɛ l’ohomba wa mbisha ekimanyielo ka ngasɔ, Paulo akafunde ate: “Dikumanyi dia amantu wayali la kenemo . . . Vo wayali embetsha wa akambu w’ololo, dia vo mbekiya esekaseka w’amantu dia nanga waumewo, la an’awo; ndu dia ndjala la etema wa ki, la tukanyi ta pudipudi, ndu dia ntsha ulimu la wakawo. Vo wayali la memakana, wayali la ukitanyia le waumewo, ne dia diui dia [Nzambi, NW] tadiotengamaki.”​—⁠Tito 2:​3-5.

12. Ɛlɔmbwɛlɔ kaki na kele ohomba di’ase etshumanelo tshɛ ndjela?

12 Akadiyɛso wele la ndjakitshakitsha wekɔ tshondo y’ɔtshɔkɔ l’atei w’etshumanelo lam’akambawɔ kâmɛ dia sukɛ waomɛwɔ la dikumanyi dia l’etshumanelo! (1 Timote 2:​11, 12; Heberu 13:17) Dikumanyi diele l’ɛkɛndɛ l’atei a nkumbo ndekaka kondja ekimanyielo lam’akamba anto tshɛ kâmɛ dia kimanyiyana onto la onyande lo yimba ya ngandji ndo lam’ayakitshakitsha anto tshɛ la tshina di’ɛlɔmbwɛlɔ ka wanɛ wakasɔnama oko elami w’ɛkɔkɔ.​—⁠1 Petero 5:​1, 2.

Ambutshi, Kakɔna Kadjanyu lo Dihole dia Ntondo?

13. Woho akɔna wakita ambutshi w’apami efula tatala dia kotsha ɛkɛndɛ wa lo nkumbo yawɔ?

13 Ambeta ɛnɔnyi efula, ɔkɛnyi ɔmɔtshi waki la lokumu akate ate: “Lekɔ lo mɛna apami watondoya lo nɔmbɔla wa société yele l’anto nkama; vɔ mbeyaka kɛnɛ kahombawɔ sala lam’atomba oseka dikambo tshɛ, woho wakokawɔ mpokola ndo futa ase olimu. Koko, olimu woleki woke walɔmbɔlawɔ ele nkumbo yawɔ, ko vɔ hawokotsha ɛkɛndɛ awɔ wa lɔkɔ.” Lande na? Kema nɛ dia vɔ mbidjaka awui w’okanda la wahɔ ekina lo dihole dia ntondo ko mɔnyɔlaka dako dia Nzambi? Dui diande mbutaka ɔnɛ: “Aui ane wamumukudjangela . . . Kuwakokomiyaki an’aye.” Ndo vɔ wakahombaka sala dikambo sɔ lushi la lushi. Ambutshi pombaka kimɔ wenya awɔ efula​—⁠djekoleko ngandji kawɔ la yambalo yawɔ.​—⁠Euhwelu k’Elembe 6:​6-9.

14. (a) Woho akɔna wahomba ambutshi kokɛ anawɔ? (b) Kakɔna kahombawɔ sala dia mbisha anawɔ wetshelo wa dimɛna efula?

14 Bible toholaka ɔnɛ ana wekɔ woshasha w’oma le Jehowa. (Osambu 127:⁠3) Onde wɛ namaka anayɛ oko onto lalama ɛngɔ kaki Nzambi, woshasha wakandakimɔ l’anya ayɛ? Mɛtɛ, ɔnayɛ ayɔngɛnangɛna naka wɛ mɛ̂mbaka l’anya, lo yoho shɔ mbayoyowɛnyaka woho wokokɛyɛ ndo wayashayɛ le nde la ngandji tshɛ. (Mako 10:16) Koko, dia ‘mbodja ɔna lo mboka kahombande mbidjɛ,’ pombaka sala akambo efula, aha paka mɛ̂mba tsho la mbokumbatɛ. Dia nde monga la lomba la mbewɔ tolonga ta lo lɔsɛnɔ, ɔna ekɔ ndo l’ohomba w’ohokwelo woludi la ngandji. Ombutshi mɛnyaka ngandji k’oshika kokande ɔnande ‘lam’ayondoyangaka dia mbohokola.’​—⁠Tukedi 13:​1, 24; 22:⁠6.

15. Kakɔna kɛnya ohomba w’ohokwelo w’oma le ambutshi?

15 Ohomba w’ambutshi pokolaka anawɔ kokaka mɛnama oma lo kɛnɛ kakate ondaki wa lo kalasa kɛmɔtshi lo dikambo di’ana waya lo bilɔ kande dia ndjowotɛ ekakatanu awɔ: “Vɔ wekɔ tɔkɛtshikɛtshi toto, l’ekiyanu wa lo tokanyi, ndo timba tawɔ tambohandjɔ vwa. Vɔ ndelaka ndo ndela wonya watawɔ akambo awɔ oma ka tshina di’otema. Ɛlɔngɔlɔngɔ efula​—⁠ndeka ndo woho wakokaso kanyiya​—⁠wakayange dia ndjadiaka, aha l’ɔtɛ w’ɔnɛ ɔngɛnɔngɛnɔ awɔ ambotamba olelo; koko nɛ dia vɔ bu l’ɔngɛnɔngɛnɔ kânga yema tshitshɛ, ndoko onto lawadja yimba, wambɔhɛnyahɛnyama l’ekiyanu wa lo tokanyi nɛ dia lo nshi yawɔ y’akɛnda vɔamɛ mbele ‘l’ɔkɛndɛ a woke’ ndo dikambo sɔ diambâheka.” Nde akanyomota nto ate: “Ɔna dikɛnda mbokaka wɔma lam’ayaokande ɔnɛ nde ekɔ l’ɔkɛndɛ w’akambo amɔtshi.” Mɛtɛ, ana mbeyaka ndawɔ kana tona ohokwelo, koko mɛtɛ, vɔ mandolaka alako la ɛlɛmbɛ w’ambutshi awɔ. Vɔ ngɛnangɛnaka l’ɔtɛ w’ɔnɛ ambutshi awɔ ndjakiyanyaka dia mbadjɛ elelo. Ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi wakadjamɛ elelo oma le ambutshi ande akate ate: “Wambomamuya wotsho wa mamba.”

16. (a) Kakɔna kakomɛ ana amɔtshi wôtɔ l’atei wa nkumbo y’Akristo? (b) Lande na kele dionga di’ɔtɛ wolo diele l’ɔna hɛnya nshi tshɛ ɔnɛ nde konongola wetshelo w’ɔlɔlɔ oma le ambutshi ande?

16 Koko, kânga mbewɔ l’ambutshi wawaoka ngandji ndo wawasha wetshelo wa dimɛna efula, ɛlɔngɔlɔngɔ ɛmɔtshi mbikashaka alako w’ambutshi ko minganɛka oko ɔna la lokoso la lo wɛɛla wa Yeso. (Luka 15:​11-16) Koko, dikambo sɔ hadiɛnya ɔnɛ ambutshi hawokotshisha ɔkɛndɛ awɔ wa mbodja anawɔ lo yoho y’ɔlɔlɔ, oko wadiɛnya Tukedi 22:⁠6. Ɛtɛkɛta w’ɔnɛ ‘nyodja ɔna lo mboka kahombande mbidjɛ, ko nde hatangana oma lɔkɔ,’ wekɔ oko dako diakoka anto tshɛ ndjela. Lonyangu ko, lo ndjela ɛnyɛlɔ k’ɔna la lokoso, ana amɔtshi ‘hawolange kitanyiya awui w’ambutshi.’​—⁠Tukedi 30:⁠17.

17. Oma lende akoka ambutshi w’ana w’ɛtɛ wolo kondja esambelo?

17 Ombutshi w’ɔna ɔmɔtshi la lohokotui akayakiyanyaka ate: “Lamboyatshutshuya la weolo ami tshɛ dia dimi munanda otema ande. Handjeya kɛnɛ kahombami sala nto nɛ dia lambohekɔ sala weoho akɔ tshɛ. Ndoko dikambo di’ɔlɔlɔ diambotomba.” Koko, l’edjedja ka wonya, tekɔ lo nongamɛ ɔnɛ ana wa lohokotui wa ngasɔ wayoyohɔ wetshelo woludi la ngandji wakawalongola ndo wayoyokalola oko wakakalola ɔna la lokoso. Koko, ekɔ mɛtɛ dia ana amɔtshi tɔmbɔkɔka ko salaka akambo wa sɔnyi efula, dui sɔ kɛtshaka asolo w’ambutshi awɔ woho w’anyanya. Ambutshi kokaka kondja esambelo lam’ayoweya ɔnɛ kânga ombetsha woleki embetsha tshɛ wa lanɛ la nkɛtɛ akafungama oma le ombeki ande w’edjedja, Judasɛ Isakariyɔtɛ. Aha la tamu, Jehowa ndamɛmɛ akanyange efula lam’akakasha anande wa lo nyuma alako ande ko tɔmbɔkɔ kânga mbakiwɔ kombɛna l’ɛkɔmɔ kɛmɔtshi.​—⁠Luka 22:​47, 48; Enyelo 12:⁠9.

Ana​—⁠Akɔna Ayonyɔngɛnyangɛnya?

18. Woho akɔna wakoka ana mɛnya ɔnɛ vɔ mbidjaka Nzambi lo dihole dia ntondo?

18 Jehowa ekɔ lo keketsha ɛlɔngɔlɔngɔ ate: “Ana, nyukitanyia ambutshi anyu le Khumadiondjo.” (Efeso 6:⁠1) Ɛlɔngɔlɔngɔ mbidjaka Nzambi lo dihole dia ntondo lam’asalawɔ dui sɔ. He tanyoyalake oko akanga a dinginya! Dui dia Nzambi mbutaka ɔnɛ: “Kanga enginya atonyolaka wetshelu wa shi.” Tanyoyalake la otako wa kanyiya ɔnɛ nyu kokaka sala oseka dikambo tshɛ aha la kondja ohokwelo. Mɛtɛ, “lolonga lomotshi leko, latuyaenaka pudipudi vame. Keli vo watediama uma lu mindu kawo.” (Tukedi 15:5; 30:12) Ɔnkɔnɛ, hokɛ lotui l’alako w’oma le Nzambi​—⁠‘longa,’ ‘lama,’ “tuhelaki,” ‘yela,’ “ulamaki” ndo “tukadjake” ɛlɛmbɛ la ohokwelo w’oma le ambutshi.​—⁠Tukedi 1:8; 2:1; 3:1; 4:1; 6:⁠20.

19. (a) Ɛkɔkɔ akɔna wa weke wele l’ana dia vɔ kitanyiya awui wa Jehowa? (b) Woho akɔna wakoka ana mɛnya ɔnɛ vɔ wekɔ la lowando le Nzambi?

19 Wɛ ekɔ l’ɛkɔkɔ wa weke wa kitanyiya awui wa Jehowa. Nde kôkaka ngandji, nde akakimɔ ɛlɛmbɛ, ndo ɔlɛmbɛ watɛ ana dia vɔ kitanyiya awui w’ambutshi awɔ, dia nde kokokɛ la kokimanyiya dia wɛ monga la lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ. (Isaya 48:17) Ndo nto, nde akakimɔ Ɔnande dia nde nyovwela ɔnɛ kele nyoshimbame oma lo pɛkato la nyɔi dia nyu ngɛnangɛna la lɔsɛnɔ la pondjo. (Joani 3:16) Onde wɛ ekɔ la lowando? Nzambi ekɔ lo menda oma k’olongo, nde ekɔ lo sɛdingola otema ayɛ dia nde mɛna kana wɛ mbôkaka ngandji mɛtɛ ndo ekɔ lo ngɛnangɛna tɛdikɔ takandɔshi. (Osambu 14:⁠2) Ndo Satana ekɔ lo menda, nde ekɔ lo mɔnyɔla Jehowa, ekɔ lo sɛma ɔnɛ wɛ hatokitanyiya awui Ande. Naka wɛ mɔnyɔla awui a Nzambi kete wɛ ayɔngɛnyangɛnya Satana ko ‘ayonyangiya’ Jehowa. (Osambu 78:​40, 41) Jehowa ekɔ lo kɔsɛngasɛnga ate: “On’ami, uyali kanga [lomba, NW], ongenyangenya utema ami. Ku dimi layeya nkaluya diui le one latomonyolaka.” (Tukedi 27:11) Eelo, dimbola nɛ diekɔ lo mumbolama ɔnkɔnɛ: Akɔna ayoyɔngɛnyangɛnya, onde Satana kana Jehowa?

20. Woho akɔna wakakondja ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi dihonga dia kambɛ Jehowa kânga mbakandokaka wɔma?

20 Ekɔ wolo di’onto sala lolango la Nzambi la ntondo ka tɔsɛngiya t’oma le Satana l’andja ande. Dikambo sɔ kokaka mbokiya onto wɔma. Ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi akate ate: “Onto lôka wɔma ekɔ oko ɔnɛ lôka tshitshi. Wɛ kokaka sala dikambo dimɔtshi dia kishidiya.” Nde akalembetshiya ate: “Etena kokayɛ tshitshi, wɛ ayɔlɔta opila. Naka wɛ akôke tshitshi oto, wɛ ayâhatanya opila okina. Wɛ ayotatetemalaka mbahatanya ahɔndɔ polo ndo lam’ayofumbɔ tshitshi ko wɛ hayokioka nto. Ɔnkɔnɛ, nɔmba Jehowa etena kokayɛ wɔma ekɔ oko ndɔta opila wonya wokayɛ tshitshi. Naka l’ɔkɔngɔ wa dimi nɔmba mbala ɔtɔi, ko lakôke wɔma oto, kete dimi nɔmba mbala ka hende, nɔmba nto, ndo nyomoyɔlɔmba nto, polo ndo lam’ayoshila wɔma ami tshɛ. Dikambo sɔ kimanyiyakami efula. Diɔ kokɛkami di’aha dimi ndjafukutanya!”

21. Woho akɔna wayotosukɛ Jehowa naka sho ndjatshutshuya mɛtɛ dia mbodja lo dihole dia ntondo?

21 Naka sho ndjatshutshuya mɛtɛ dia mbidja Nzambi lo dihole dia ntondo lo nsɛnɔ yaso, kete Jehowa ayotosukɛ. Nde ayotokeketsha, ayotokimanyiya oma lo tshimbo y’andjelo l’etena kɛnande dikambo sɔ ohomba, oko wakandasalɛ Ɔnande. (Mateu 18:10; Luka 22:43) Ambutshi, ana, nyoyale la dihonga. Nyoyale la wɔma wele oko wɔnɛ waki Kristo, ko nyayokondja ɔngɛnɔngɛnɔ oma lɔkɔ. (Isaya 11:⁠3) Eelo, “Uki [Nzambi ka mɛtɛ, NW] woma, ulamaki elembe andi. Oso eli okende w’untu tshe.”​—⁠Undaki 12:⁠13.

Onde Wɛ Kokaka Kadimola?

◻ Ɛkɛndɛ akɔna wakahombe ambeki wa ntondo waki Yeso wa lanɛ la nkɛtɛ kotsha aha la mɛngɛnga?

◻ Ɔkɛndɛ akɔna wahomba ambutshi w’Akristo kotsha?

◻ Ekimanyielo kakɔna kakoka dikumanyi di’Akristo diele la nkumbo kondja?

◻ Olimu akɔna w’ohomba efula wakoka akadiyɛso sala l’atei w’etshumanelo?

◻ Dako diakɔna diele ohomba efula di’ana mpokɛ lotui?

[Caption]

Mbala efula, omoto l’Okristo lambotshunda wɔɔngɔ kokaka mbisha osekaseka ɔmɔtshi ekimanyielo kele lande ohomba

Ekeketshelo kakɔna kakoka ambutshi wele l’ana w’ɛtɛ wolo kondja oma l’Afundelo?

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto