Onde Wɛ Amboyalɔngɔsɔla Lo Dikambo Dia Lushi La Jehowa?
“Lushi la wuki la [Jehowa] laya suki, lo lambusukana, lo layuya esadi.”—ZEFANIYA 1:14.
“LUSHI la wuki ndu la woma” la Jehowa laya suke la komɛ dikongɛ nɛ di’akambo dia kɔlɔ. Afundelo mbutaka ɔnɛ lushi la Jehowa lɔsɔ lekɔ lushi la ta, la wodjima wa tshududu, l’odudu, la pâ, l’okiyanu a wolo, l’alelo ndo l’elanyelo. Koko, ehandɔ wayonga nɛ dia “untu tshe [layɔtɛndɛ, NW] lukumbu la [Jehowa], ayushimbamela.” (Joele 2:30-32; Amose 5:18-20) Eelo, l’etena kɛsɔ, Nzambi ayodiaka atunyi ande ndo shimbɛ ekambi ande.
2 Amvutshi wa Nzambi wakɔsaka lushi la Jehowa lɔsɔ ɔnɛ lɔ lekɔ lo ndjaye esadi esadi. Oko ɛnyɛlɔ, Zɛfaniya akafunde ate: “Lushi la wuki la [Jehowa] laya suki, lo lambusukana, lo layuya esadi.” (Zefaniya 1:14) Ɛlɔ kɛnɛ, lushi lakɔ lɔsɔ lamboleka sukana nɛ dia Nkumekanga Yeso Kristo, Ɔnɛ Loleki Woke lakamba la Nzambi dia ndjaka anto wa kɔlɔ, ‘aya suke la sɔmɛ yɔɔmbɔ yande lo lokende ko saka lowango dia ndwɛla akambo wa mɛtɛ, ndjakitshakitsha, ndo losembwe.’ (Osambu 45:3, 4) Onde wɛ amboyalɔngɔsɔla lo dikambo dia lushi lɔsɔ?
Vɔ Wakalikongɛka l’Asolo Walomɔlomɔ
3 Efula waki l’elongamelo kaki kokotshama lo dikambo dia lushi la Jehowa. Akristo amɔtshi wa ntondo waki la Tɛsalɔnika wakataka vate: ‘Lushi la Jehowa lamboshila ndja!’ (2 Tesalonika 2:2) Koko, aki ɛkɔkɔ ehende wa weke wakɛnyaka ɔnɛ lɔ lataye. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akashile ɔkɔkɔ ɔmɔtshi lam’akandate ate: “Lam’ata antu vati: Eko ki la lutui tshitshi, ku elanyelu ka shamimuya kayuya le wo.” (1 Tesalonika 5:1-6) Lo “etena k’ekumelu” kɛnɛ, sho Ɛmɛnyi wa Jehowa tekɔ lo kongɛ ekotshamelo k’ɛtɛkɛta ɛsɔ. (Danyele 12:4) Ase Tɛsalɔnika komonga la djembetelo kina yakɛnyaka ɔnɛ lushi la woke la Jehowa lataye, nɛ dia Paulo akate ate: ‘Lushi lɔsɔ hatoya tshikima apɔstazi wambotaye ntondo.’ (2 Tesalonika 2:3) Lam’akafunde Paulo ɛtɛkɛta ɛsɔ (oya l’ɔnɔnyi 51 T.D.), lâsɔ ko ‘apɔstazi,’ mbut’ate: otonelo wa Lokristo la mɛtɛ, watahame efula. Koko, ɛlɔ kɛnɛ, tekɔ lo mɛna apɔstazi woho w’anyanya l’atei a Lokristokristo. L’edjedja ka wonya, kânga mbaki kokotshama elongamelo kawɔ, akitami wa kɔlamelo waki la Tɛsalɔnika, wanɛ wakatetemala kambɛ Nzambi la kɔlamelo tshɛ polo ndo lo nyɔi, wakayolongolaka losha l’otsha l’olongo. (Enyelo 2:10) Ndo sho lawɔ tayokondja difuto naka tayolamaka kɔlamelo yaso lam’eso lo kongɛ lushi la Jehowa.
4 Bible kakatanyaka “lushi la wuki la [Jehowa]” la “[wôngelo wa, NW] khumesu Jesu Kristu.” (2 Tesalonika 2:1, 2) Wanɛ welɛwɔ Ɛtɛ w’Ɛkɛlɛsiya waki la tokanyi totshikitanyi lo dikambo di’okalwelo wa Kristo, dia wôngelo ande, ndo dia Diolelo diande di’Ɛnɔnyi Kinunu. (Enyelo 20:4) L’eleko ka hende T.D., Papias ka l’osomba wa Hiyerapɔli aki l’elongamelo ɔnɛ nkɛtɛ ayɔngɔnyaka diangɔ dia ndɛ heyama l’edja ka Diolelo diaki Kristo di’Ɛnɔnyi Kinunu. Yɔnɛ Justin Martyr akatɛkɛtaka dikambo dia wôngelo wa Yeso mbala ko mbala ndo akalongamɛka ɔnɛ lam’ayoyɔlɔngɔswama ɔnkɔnɛ akiyɔ ntondo, Jerusalɛma ayoyoyala osomba wa nkumekanga wa Diolelo Diande. Irénée wa l’osomba wa Lyon lo wodja wa France, akalakanyaka ɔnɛ: l’ɔkɔngɔ wa vɔ nanya Diolelo di’Ase Rɔmɔ, Yeso ayɛnama le anto, ayokeleka Satana ko nde ndjôlɛ lo Jerusalɛma ya lanɛ la nkɛtɛ.
5 Philip Schaff, ombewi w’ɛkɔndɔ ɔmɔtshi, akate ate: “dikambo diakaleke anto mpotɔ” l’ɛnɔnyi waki la ntondo ka vɔ mbɔtɔ Losanganya la la Nicée l’ɔnɔnyi 325 T.D. aki “kanyi y’ɔnɛ Kristo ayolɛ lo yoho yɛnama lo lotombo lanɛ la nkɛtɛ kâmɛ l’asanto wayolwama l’edja k’ɛnɔnyi kinunu, la ntondo k’eolwelo k’anto tshɛ ndo k’elombwelo salema.” Dibuku dimɔtshi (A Dictionary of the Bible) diakafunde James Hastings mbutaka ɔnɛ: “Polo ndo kakianɛ Tertullien, Irénée, la Hippolyte wâkayange Eyelo [ka Yeso Kristo] kaya ka suke; koko lo ndjela wa Teolojiɛ yele la tokanyi t’oma l’Alexandrie, tokanyi tokina t’eyoyo ambotatɛ. . . . Lam’akate Augustin ɔnɛ Diolelo di’Ɛnɔnyi Kinunu mbɛdima l’etena k’Andwɛdi w’Ɛkɛlɛsiya, eyelo ka hende kakayɔsɛkwamaka etale otsha la ntondo.”
Lushi la Jehowa la Wôngelo wa Yeso
6 Tokanyi ta kashi takayɔkɔmɔlaka anto etema, koko, tatɔsake di’oko lushi la Jehowa leke etale efula. Wôngelo wa Yeso wahɛnama, wɔtɔnganɛ la lushi la Jehowa lo ndjela Afundelo, ambotatɛka. Esangɔ l’esangɔ Tshoto y’Etangelo kâmɛ l’ekanda ekina w’Ɛmɛnyi wa Jehowa mbishaka tolembetelo t’oma l’Afundelo tɛnya ɔnɛ wôngelo wa Kristo wakatatɛ l’ɔnɔnyi 1914.a Ko lâsɔ, Yeso atande lo dikambo dia wôngelo ande na?
7 Wôngelo wa Yeso akayala dui diakatɛkɛtamaka efula la ntondo ka nyɔi kande. Lam’akawoke nde awatɛ ɔnɛ tɛmpɛlɔ ka Jerusalɛma kayolanyema, apɔstɔlɔ ande anɛ: Petero, Jakɔba, Joani, la Andɛlɛ wakawombola vate: “Etena kakona kayuyala akambu aso? Ayuyala djimbitelu yakona ya [wôngelo ayɛ, NW] ndu [ya tena di’ekomelo ka dikongɛ di’akambo nɛ, NW]?” (Mateu 24:1-3; Mako 13:3, 4) Lam’akandakadimola, Yeso akatatshi ate awui anɛ wayoyala: ata, ndjala ya kasha, adidimu a nkɛtɛ, ndo awui akina wakenga “djimbitelu” ya wôngelo ande ndo y’ekomelo ka dikongɛ di’akambo nɛ. Nde akate nto ate: “Keli one latetemala edja ndu l’ekumelu, ayushimbamela.” (Mateu 24:13) Naka tayotetemala la kɔlamelo tshɛ polo ndo l’ekomelo ka lɔsɛnɔ laso kana polo ndo l’ekomelo ka dikongɛ di’akambo nɛ dia kɔlɔ, kete tayoshimbamela.
8 La ntondo k’ekomelo ndja, djembetelo mɔtshi y’ohomba efula yendana la wôngelo wa Yeso pombaka kotshama. Nde akate ɔnkɔnɛ lo dikambo dia djembetelo yakɔ ate: “Lukumu l’ololo lone la diulelu layusambishama lu kete tshe, uku omenyi le wedja tshe. L’okongo diku, ekumelu kayuya.” (Mateu 24:14; sho mbɛnganyisha alɛta ango.) La ntondo k’Ase Rɔmɔ nanya Jerusalɛma kâmɛ la dikongɛ di’akambo di’Ase Juda lo 70 T.D., Paulo akakoke mbuta ate: lokumu l’ɔlɔlɔ “la[mbo]sambishama l’etungelu tshe la tshina di’ulungu.” (Kolosai 1:23) Koko, ɛlɔ kɛnɛ, Ɛmɛnyi wa Jehowa wekɔ lo kamba olimu w’efula w’esambishelo “lu kete tshe.” Lo ɛnɔnyi ɛmɔtshi weke ka mbeta, Nzambi akadihola mboka dia esambishelo ka woke ntshama la Mputu k’Ehotwelo ka wonya. Lam’ele wamboka ɛprimɛri efula ndo wa bilɔ kina l’andja w’otondo, ɔlɔngɔswamelo wa Jehowa amboyalɔngɔsɔla lo dikambo di’ohamelo w’olimu, oyadi kânga ‘lo bɛtshi dia nkɛtɛ diahatasambishama.’ (Romo 15:22, 23) Onde otema ayɛ kosokoyaka dia wɛ ntsha tshɛ woho wa sambisha la ntondo k’ekomelo ndja? Naka ɔsɔku, kete Nzambi kokaka kokeketsha dia ndo wɛ lawɔ kamba olimu w’ɔngɛnɔngɛnɔ weke la ntondo ndo kondja wahɔ oma lɔkɔ.—Filipi 4:13; 2 Timote 4:17.
9 Olimu w’esambishelo ka Diolelo wakawatatshi la ntondo kâmɛ l’akambo akina wakenga djembetelo ya wôngelo wa Yeso wekɔ lo kotshama ɛlɔ kɛnɛ. Lâsɔ, ekomelo ka dikongɛ nɛ di’akambo kaya suke. Mɛtɛ, Yeso akate ate: “Nduku untu leya lushi lako kana unya ako, kuyanga andjelo wa l’ulungu, kuyanga Ona, paka Papa ndame.” (Mateu 24:4-14, 36) Koko, pɔlɔfɛsi ka Yeso kokaka tokimanyiya dia sho ndjâlɔngɔsɔla lo dikambo dia “lushi lako kana onya ako.”
Vɔ Wakayalɔngɔsɔla
10 Dia panda lo lushi la woke la Jehowa, diele laso ko aha ndala djɔ lo nyuma ndo shikikala l’atei w’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ. (1 Koreto 16:13) Sho mbeyaka ɔnɛ anto kokaka monga l’etete ka ngasɔ, nɛ dia ekɔ nkumbo kɛmɔtshi kakokaka Nzambi wɔma kaki l’etete ko wakake lo Mvula k’Elola kakalanya anto wa kɔlɔ l’ɔnɔnyi 2370 N.T.D. Lam’akandɛdikaka etena kɛsɔ la wôngelo ande, Yeso akate ate: “Uku aki lu nshi ya Noa, mbayuyala [wôngelo wa, NW] On’a untu. Lu nshi yako, la ntundu ka elula atayi, antu wakalekaka, wakanokaka, wakatshukanaka, wakatshukamaka, edja ndu lushi lakoto Noa lu watu a luudu. Vo kumbeya, edja ndu lam’akayi elula, akawakhumela tshe. Osoku mbayuyala [wôngelo wa, NW] On’a untu.”—Mateu 24:37-39.
11 Ndo Nɔa la nkumbo kande mbakasɛnaka l’andja wa ngala oko sho. Andjelo wakatɔmbɔkɔ, “ana apami a [Nzambi, NW]” wakalɔtɛ alemba w’anto ko wakɔsɛ wadi, wakote la wɔ wa Nefilimɛ—mbut’ate: ahangamende wakasɔkishaka anto ndo mɛtɛ, vɔ wakayolekaka fudia awui wa ngala. (Etatelu 6:1, 2, 4; 1 Petero 3:19, 20) Koko, “[Nɔa] akakendakendaka la [Nzambi ka mɛtɛ, NW]” lo mbetawɔ. Nde “aki ololo la uluwanyi l’atei w’antu wa lolonga landi”—lɔlɔnga la kɔlɔ la lo nshi yande. (Etatelu 6:9-11) Naka tayotetemala ndjaɛkɛ le Nzambi lo dɔmbɛlɔ, kete ndo sho lawɔ kokaka sala ngasɔ lo andja ɔnɛ wa kɔlɔ ndo wa ngala lam’eso lo kongɛ lushi la Jehowa.
12 Nɔa mbeyamaka efula oko ɔnɛ lakasɛlɛ wâto a luudu dia kokɛ lɔsɛnɔ la ditongami lo Mvula k’Elola. Nde aki ndo ‘osambisha w’akambo a losembwe,’ koko anto wa lo lɔlɔnga lande ‘kombidjaka yimba’ lo losango lakawosha Nzambi dia nde sambisha. Vɔ wakalɛkaka, wakanɔkaka, wakatshukaka, wakatshukamaka, wakotaka ana, ndo wakatetemalaka la sala akambo awɔ wa lo lɔsɛnɔ la lushi la lushi edja ndo lam’akawakumela Mvula k’Elola ko mbadiaka vɔ tshɛ. (2 Petero 2:5; Etatelu 6:14) Vɔ konangaka mboka asawo w’amɛna ndo ndjela lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ, oko wadiha wa lo lɔlɔnga la kɔlɔ la nshi nyɛ atui awɔ di’aha mpokamɛ kɛnɛ kata Ɛmɛnyi wa Jehowa lo dikambo dia “nkadimula etema [otsha le Nzambi, NW],” dia monga la mbetawɔ le Kristo, di’akambo a losembwe, ndo dia “elumbwelu kayayi.” (Etsha 20:20, 21; 24:24, 25) Ndoko ɔkɔndɔ wele laso wɛnya lofulo l’anto lakasɛnaka la nkɛtɛ lam’akasambishaka Nɔa losango l’oma le Nzambi. Koko, kɛnɛ keyaso shikaa ele ɔnɛ, lofulo l’anto lakakitakita hakoke l’ɔnɔnyi 2370 N.T.D.! Mvula k’Elola kakashile atshi w’akambo wa kɔlɔ oshiki, akatshike paka wanɛ wakayalɔngɔsɔla lo dikambo dia lushi la Nzambi lɔsɔ—Nɔa l’anto akina esambele wa lo nkumbo kande.—Etatelu 7:19-23; 2 Petero 3:5, 6.
13 Nzambi kombewoya Nɔa ɛnɔnyi efula la ntondo ɔnɛ lushi kapanda la wonya ɔnɛ shikaa mbayomɔlɔsha Mvula k’Elola. Koko, lam’akakotsha Nɔa ɛnɔnyi 480, Jehowa akawotela ate: “Nyuma kami hutshikala le untu pundju, ne dia untu eko paka emunyi etu. Nshi ya lumu l’untu yayuyalaka deku lukama la akumi ahendi.” (Etatelu 6:3) Nɔa akayaɛkɛ tshɛ lo tɛdikɔ tɔsɔ takɔshi Nzambi. Lam’akakotsha Nɔa ɛnɔnyi 500, nde “akuti ana apami asatu: Sheme, Hama la Jafeta,” ndo lo ndjela mbekelo kaki lo nshi shɔ, di’ɔna pami ndjotshuka wadi, paka nde ambokotsha ɛnɔnyi l’asa 50 la 60. Lam’akawatɛ Nɔa dia nde sɛla wâto a luudu woho wa kokɛ lɔsɛnɔ lawɔ lo Mvula k’Elola, ana asɔ mɛtɛ, kâmɛ la wadiɛwɔ wakôkimanyiyaka l’olimu ɔsɔ. Ondo mɛtɛ olimu wa sɛla wâto a luudu akahomana l’olimu wakakambaka Nɔa wa ‘sambisha akambo a losembwe,’ olimu wakandayasha lɔkɔ l’edja k’ɛnɔnyi l’asa 40 la 50 w’ekomelo la ntondo ka Mvula k’Elola ndɔ. (Etatelu 5:32; 6:13-22) L’edja k’ɛnɔnyi ɛsɔ tshɛ, nde la nkumbo kande waki la mbetawɔ. Nyɛsɔ ndo sho lawɔ tɛnya mbetawɔ kaso lo sɛkɛ lam’atatasambisha lokumu l’ɔlɔlɔ ndo lam’akongɛso lushi la Jehowa.—Heberu 11:7.
14 Lam’akinde suke la shidiya sɛla wâto a luudu, ondo Nɔa akakanaka ɔnɛ Mvula k’Elola kaya ka suke, kânga mbakinde kombeyaka shikaa etena kayomɛ mvula ndɔ. L’ɔkɔngɔ diko, Jehowa akayowotela ate: “Nshi esambeli tshu mbambutshikala, dia dimi ndosha mvula la kete tanyi akumi anei la etshu akumi anei.” (Etatelu 7:4) Dui sɔ diakasha Nɔa la nkumbo kande diaaso dia vɔ mbidja weho a nyama tshɛ lo wâto a luudu ko ndo vɔ lawɔ mbɔtɔ lɔkɔ la ntondo ka Mvula k’Elola tatɛ ndɔ. Sho bu l’ohomba wa mbeya lushi kana wonya wayotatɛ elanyelo ka dikongɛ nɛ; ndo vɔ kotosha ɔkɛndɛ wa shimbɛ wa nyama, ndo anto wayoka wamboshila mbɔtɔ lo wâto a luudu wa didjidji, mbut’ate lo paradiso ka lo nyuma k’ekambi a Nzambi.
“Nyosungukalake”
15 Lo dikambo dia wôngelo ande, Yeso akate ate: “[Etena kɛsɔ] ampami ahende [wayokambaka] l’ekambɔ, wayɔɔsa ɔmɔci, wayoocika onkina. Lo amato ahende wahɛla lo dive [dia kadimola nɔnɔ ofushi], wayɔɔsa ɔmɔci, wayoocika onkina. Laasɔ nyosungukalake, dikambo hanyeewe loshi layooya Owanji waakinyu. Koko nyeewe ɔlɔɔlɔ nyaate: nkanga loodu otondeewa onya wayooya ovi l’oco, cike nde otosungukala ndo otosekɛ dyaha vɔ ntondola loodu laakinde. Ɔnkɔɔnɛ ndo nyu ntoo nyoyaalɔngɔsɔlɛ, dikambo Ɔn’onto ayooya lo onya wahanyoolongamɛɛ.” (Mateyo 24:40-44, Dyookaneelo dy’oyooyo; Luka 17:34, 35) Woho wahateye wonya shikaa wayoya Yeso dia ndjoshidiya odudu wa Nzambi tosokoyaka di’aha sho ndala djɔ ndo toshaka diaaso dia sho mɛnyaka lushi tshɛ ɔnɛ hatokambɛ Jehowa la mposa ka kondja wahɔ aso oto.
16 L’atei w’anto ‘wayowotshika’ dia nanyema kâmɛ l’atshi w’akambo wa kɔlɔ ayonga ndo wanɛ waki ntondo l’atei w’osase koko wakayoyâtambiyaka tshavu l’eyango wa lo lɔsɛnɔ wa kondja wahɔ awɔ vamɛ. Nyɛsɔ tônge l’atei a wanɛ ‘wayowɔsa,’ wanɛ wamboyasha l’etondo awɔ tshɛ le Jehowa ndo wele la lowando la mɛtɛ lo menda mbo ya ndɛ ya lo nyuma yakondjawɔ lo tshimbo ya “ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ.” (Mateo 24:45-47, NW) Edja ndo l’ekomelo, nyɛsɔ tokambɛke Nzambi la “ngandji kambuya uma l’utema a pudipudi la uma lu khum’utema k’ololo, la uma lu mbetawo kaha la lukesu.”—1 Timote 1:5.
Etsha w’Ekila Wekɔ Ohomba
17 Ɔpɔstɔlɔ Petero akafunde ate: ‘Lushi la Jehowa layoya oko uvi, lushi lakɔ, olongo ayeta la londjo la hyonge. Diangɔ diayɔlɛlɔ la ndja ya wolo; ndo nkɛtɛ ndo akambo tshɛ wele lɔkɔ wayotomba sɛkɛ.’ (2 Petero 3:10) Olongo wa didjidji la nkɛtɛ ka didjidji hawotemala la ntondo ka laladi la dja ya nkɛlɛ ka Nzambi. Diɔ diakɔ diakayota Petero nto ate: ‘Lam’ele diangɔ nɛ tshɛ diayɔlɛlɔ, woho akɔna w’anto wahombanyu monga lo lɔkɛwɔ l’etsha w’ekila ndo l’etsha w’anto wamamema Nzambi na!’ (2 Petero 3:11) L’atei w’etsha ɛsɔ mbele ndo wɔtwɛlɔ wa lo nsanganya y’Akristo esangɔ tshɛ, salɛ akina ɔlɔlɔ, ndo kambaka olimu w’esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ lo yɛdikɔ y’efula.—Mateu 24:14; Heberu 10:24, 25; 13:16.
18 Dia sho monga la ‘lɔkɛwɔ l’etsha w’ekila ndo l’etsha w’anto wamamema Nzambi,’ sho la dia ‘ndjâlama di’aha monga kânga la vadi y’oma l’andja ɔnɛ.’ (Jakoba 1:27) Kayototsha naka tekɔ lo tamamema andja ɔnɛ na? Ondo tekɔ lo kotɔma dia ndjadja lo dihole dia wâle lo asho a Nzambi lam’atatayasha lo tɔkɛnyɔ ta mindo kana lam’alongaso mishiki l’esambu wakeketsha yimba y’andja ɔnɛ y’anto wahoke Nzambi wɔma. (2 Koreto 6:14-18) Naka ɔsɔku mbediɔ, kete nyɛsɔ tɔlɔmbɛ ekimanyielo ka Nzambi lo dɔmbɛlɔ di’aha sho mbeta l’andja koko dia sho ndjemala la ntondo k’Ɔn’onto, mbut’ate ndjetawɔma le nde. (Luka 21:34-36; 1 Joani 2:15-17) Naka tamboyakimɔka le Nzambi, kete mɛtɛ, tayosala tshɛ dia sho keketsha ndo nama diokanelo dia dimɛna efula l’asaso la nde ko dikambo sɔ diayotokimanyiya dia sho ndjâlɔngɔsɔla lo dikambo dia lushi la Jehowa la woke ndo la wɔma.
19 Nɔa ɔnɛ lakokaka Nzambi wɔma, kâmɛ la nkumbo kande wakake lo Mvula k’Elola kakalanya andja w’edjedja. Anto w’ɛlɔlɔ wakake lam’akalanyema dikongɛ di’akambo di’Ase Juda lo 70 T.D. Tɔshi ɛnyɛlɔ k’ɔpɔstɔlɔ Joani, nde aki lo tetemala la kamba olimu a Nzambi oya l’ɔnɔnyi 96 polo 98 T.D., lam’akandafunde dibuku di’Ɛnyɛlɔ, Evanjiliyɔ ande, kâmɛ la mikanda esato wakandafunde l’ɛlɔmbwɛlɔ ka nyuma k’ekila. Ondo mɛtɛ efula ka wanɛ waketawɔ mbetawɔ ka mɛtɛ lo Pɛntɛkɔsta ka l’ɔnɔnyi 33 T.D. wakake lam’akakomɛ dikongɛ di’akambo di’Ase Juda. (Etsha 1:15; 2:41, 47; 4:4) Ɛlɔ kɛnɛ, nyemba y’apandjudi wa Diolelo wekɔ l’elongamelo ka panda l’ekomelo ka dikongɛ dia nshi nyɛ di’akambo dia kɔlɔ.
20 Lam’ele tekɔ l’elongamelo ka kondja panda ndo mbɔtɔ l’andja w’oyoyo wayaye, nyɛsɔ ‘tosambishake akambo wa losembwe’ l’ohetoheto tshɛ. Ande diɛsɛ diele laso dia kambɛ Nzambi lo nshi y’ekomelo nyɛ lee! Ande ɔlɔ wa nɔmbɔla anto otsha lo “watu a luudu” wa nshi nyɛ, mbut’ate lo paradiso ka lo nyuma katanema ekambi a Nzambi lee! Miliyɔ y’anto wele lɔkɔ ɛlɔ kɛnɛ wasale dia nama kɔlamelo yawɔ, aha vɔ ndala djɔ lo nyuma, ndo wayalɔngɔsɔlake lo dikambo dia lushi la woke la Jehowa. Ko kakɔna kayotokimanyiya sho tshɛ dia sungukalaka na?
[Footnote]
a Enda lo tshapita 10 la 11 ya dibuku Ewo Katɔla Otsha lo Lɔsɛnɔ la Pondjo, dibuku diakatondja Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
[Study Questions]
1. Ngande wata Afundelo nganɛ wayonga lushi la Jehowa?
2. Lande na kahombaso mbɔsaka lushi la Jehowa ɔnɛ lɔ lekɔ lo ndjaye esadi esadi na?
3. Elongamelo kakɔna kaki l’Akristo amɔtshi w’Ase Tɛsalɔnika, ko lo ɛkɔkɔ akɔna ehende wakawayakesaka na?
4. (a) Lushi la Jehowa kakatanyema la dikambo diakɔna lo 2 Tesalonika 2:1, 2 na? (b) Kanyi yakɔna yaki la wanɛ welɛwɔ ɔnɛ Ɛtɛ w’Ɛkɛlɛsiya lo dikambo dia okalwelo wa Kristo ndo l’akambo wendana l’okalwelo akɔ?
5. Wa nomb’ewo mɔtshi akawate lo dikambo dia “Eyelo ka Hende” ka Yeso ndo dia Diolelo diakinde di’Ɛnɔnyi Kinunu?
6. Lande na ahatakoke mbuta ɔnɛ lushi la Jehowa leke etale efula na?
7. (a) Naa awui amɔtshi wakenga djembetelo ya wôngelo wa Yeso ndo y’etena k’ekomelo ka dikongɛ di’akambo nɛ na? (b) Ngande wakokaso shimbamela?
8. La ntondo ka dikongɛ di’Ase Juda komɛ, kakɔna kakahombe ntshama, ndo kakɔna katshama ɛlɔ kɛnɛ lo dikambo diakɔ sɔ na?
9. Dui diakɔna diakashikikɛ Yeso, oko wofundamidiɔ lo Mateu 24:36?
10. Ngande weyaso ɔnɛ kokaka di’onto sungukala lo nyuma?
11. Dionga diakɔna diaki la Nɔa kânga mbaki akambo wa ngala efula lo nshi yande na?
12. (a) Lâdiko dia sɛla wâto a luudu, olimu akɔna okina wakakambaka Nɔa na? (b) Onde anto waketawɔka awui wakasambishaka Nɔa, ko kakɔna kakakomɛ anto akɔ na?
13. Nɔa akayaɛkɛ tshɛ lo tɛdikɔ takɔna, ndo ngande wakandayaɔtɔnganyiya la tɛdikɔ takɔ?
14. Jehowa akandayotela Nɔa l’ɔkɔngɔ diko, ndo lande na?
15. (a) Ngande okukiyɛ nembetshiya awui wa Yeso wele lo Mateu 24:40-44 l’ɛtɛkɛta ayɛ wɛmɛmɛ? (b) Lam’ahateye lushi shikaa layoya Yeso dia ndjoshidiya nkɛlɛ ka Nzambi le atunyi ande, ahombaso ntsha?
16. Kakɔna kayokomɛ anto ‘wayowotshika’ ndo ‘wayowɔsa’?
17. (a) Kakɔna kakawatatshi lo 2 Petero 3:10? (b) Naa etsha ɛmɔtshi l’awui amɔtshi watokeketsha 2 Petero 3:11 dia sho monga awɔ?
18. Naka saki ka mamema andja ɔnɛ kêkekɔ le so, kakɔna kahombaso ntsha na?
19. Lande na kalongamɛ nyemba y’apandjudi wa Diolelo ɔnɛ wayotenyanya ekomelo ka dikongɛ nɛ di’akambo dia kɔlɔ etondo eto?
20. Lande na kahombaso ndjâla ‘esambisha wa losembwe’ w’ohetoheto na?
[Caption]
[Footnotes]
[Caption]
[Questions]
[Caption on page 23]
[Review on page 23]
Ngande Ayoyokadimola?
◻ Elongamelo kakɔna kaki l’anto amɔtshi lo dikambo dia lushi la Jehowa ndo dia wôngelo wa Kristo?
◻ Lande na akokaso mbuta ɔnɛ Nɔa la nkumbo kande wakayalɔngɔsɔla lo dikambo dia Mvula k’Elola na?
◻ Kakɔna kayokomɛ wanɛ ‘wasungukala’ la wahasungukala?
◻ Lande na kele etsha w’ekila ohomba, djekoleko lam’atataleke sukana otsha lo lushi la woke la Jehowa na?