Nkum’otema: Oshikɔ wa wotsho mbetɔ kana ɛngɔ k’ohomba?
‘NKUM’OTEMA kami kekɔ lo pɛnyahɛnyami!’ Esangɔ ɛmɔtshi, suke l’onto tshɛ kɛtaka solo. Eokelo kɛsɔ mbeyaka tatɛ oma l’ofukutanu wa tshitshɛ wa lo yimba ko ndjokoma kandji ka mamba l’asolo. Nkum’otema kambofukutana kokaka kɔmɔla onto lo tokanyi kana mbôkiya efula di’oko nde ambokita tatala.
Lo menda dikambo sɔ, shi lâsɔ nkum’otema ekɔ oshikɔ wa wotsho? Amɔtshi mbeyaka fɔnya ɔnɛ nkum’otema ekɔ ngasɔ. Lo nshi ya ntondo, anto wa lo wedja efula wakɔsaka nkum’otema oko dikoka dimɔtshi diele l’atei w’onto, dikoka di’oma ko eotwelo. Anto efula wakɔsaka nkum’otema oko ɛngɔ kakakondja onto oma le Nzambi dia mbɛ̂nya lɔkɛwɔ lahomba monga la nde. Diɔ diakɔ diakawayelɛka nkum’otema ɔnɛ: “Wôngelo wa Nzambi l’atei w’onto,” “lonto laso l’oma k’etatelo,” ndo “dui dia Nzambi.”
Koko, l’ɛnɔnyi wetshi ɛnɛ, anto efula wakataka ɔnɛ nkum’otema ekɔ dikoka dia leeka—dikoka diakondja onto oma lo shɛngiya y’ambutshi la y’anto wa lo dihole diodinde. Ɛnyɛlɔ, ambewi amɔtshi wa eongelo ka yimba y’onto mbutaka ɔnɛ ɔna mbekaka di’aha ntsha akambo wa kɔlɔ paka oma lo wɔma wa dilanya; vɔ fɔnyaka ɔnɛ kɛnɛ kelɛso nkum’otema ekɔ paka wɔtshiyelo wa lo yimba w’awui wayela ambutshi la akambo wetawɔwɔ. Akina mbutaka ɔnɛ onto kondjaka dikoka sɔ oma lo shɛngiya ya lo dihole diodinde, anto wa lo dihole diodinde mbosambiyaka ditshelo diɛnawɔ ɔlɔlɔ ndo awui awɔ. Amɔtshi mbɔsaka ɔkɛtɛlɔ wa nkum’otema paka oko ta dia l’asa kɛnɛ kalangaso ntsha la kɛnɛ katosokoya akanga a mpɛnyɛ wa lo dihole diodjashiso dia sho ntsha!
Koyanga mbambowotondja tokanyi ta weho la weho lo dikambo dia nkum’otema, esangɔ efula anto mbɔsaka tɛdikɔ dia ntsha akambo wahetawɔ ambutshi awɔ, nkumbo yawɔ kana anto wa lo ngelo kodjashiwɔ nɛ dia nkum’otema kawɔ kakawatɛ dia vɔ ntsha ngasɔ. Amɔtshi mbetawɔka kânga shisha lɔsɛnɔ l’ɔtɛ wa nkum’otema! Kânga mbele otshikitanu wa woke wekɔ l’asa mbekelo y’anto wa l’andja ɔnɛ, ditshelo diele oko odiakelo, wovi, loseka, nkashi, ndo dieyanelo dia l’asa wanɛ wôtɔ mbɔsamaka l’andja w’otondo oko akambo wa kɔlɔ. Kema ɔsɔ ekɔ djembetelo yɛnya ɔnɛ nkum’otema ekɔ ɛngɔ kele l’atei aso, ɛngɔ ka lôtɔ?
Kanyi ya Bible lo Dikambo dia Nkum’otema
Ɔnɛ lakoka tolembetshiya dikambo sɔ lo yoho yasungana ele Jehowa Nzambi. Aha sho mbohɛ ɔnɛ ‘nde Nzambi mbakatotonge, koko aha shamɛ mbakayâtonge.’ (Osambu 100:3) Nde mbeyaka dimɛna dimɛna woho ɔnɛ wakatatongama. Bible, Ɔtɛkɛta wa Nzambi, mbutaka ɔnɛ onto akatongama lo “efanelu” ka Nzambi. (Etatelu 1:26) Onto akatongama la dikoka dia mbeya ɔlɔlɔ la kɔlɔ; oma k’etatelo, nkum’otema ekɔ etenyi ka lôtɔ ka lonto l’onto.—Ɛdika la Etatelu 2:16, 17.
Ɔpɔstɔlɔ Paulo akashikikɛ dikambo sɔ lo mukanda wakandafundɛ Ase Rɔmɔ, ata ate: “Lam’atutshaka asi wedja waha la elembe [wa Nzambi] akambu wedimi la elembe vame, ku kuyanga vo kema la elembe, ku vo ndjadjelaka elembe, ne dia watenyaka antu etsha w’elembe wufundami l’etema awo, la khum’utema yawo yeli emenyi. Tukanyi tawo tambuwâmia kuyanga tambâyindja.” (Romo 2:14, 15) Lembetɛ di’efula ka wanɛ waki kombodiama lo Ɛlɛmbɛ wa Nzambi wakandasha Ase Juda wakayelaka awui amɔtshi w’Ɛlɛmbɛ wa Nzambi ‘vamɛ,’ koko aha anto mbakâsokoyaka!
Lâsɔ, nkum’otema ekɔ losha l’oma le Nzambi, ɛngɔ k’ohomba efula, koko tɔ bu oko oshikɔ wa wotsho. Eelo mɛtɛ, nkum’otema kokaka tosha pâ. Koko naka sho kihokamɛ lo yoho yasungana, kete tɔ kokaka tosha difuto: tayɔngɛnangɛnaka efula ndo tayongaka la wɔladi wa l’otema. Tɔ kokaka tɔlɔmbɔla, tokokɛ, ndo tosokoya dia ntsha akambo amɔtshi. Dibuku dimɔtshi diɔmbɔla awui wa lo Bible (The Interpreter’s Bible) mbutaka ɔnɛ: “Onto kokaka monga ki lo yimba ndo l’asolo tshimaka nde koyatshutshuyisha dia mbokanya kɛnɛ kasalande la kɛnɛ kawotɛ otema ande ɔnɛ nde pombaka sala.” Ngande wakoka onto mbokanya akambo asɔ na? Onde sho kokaka sembola ndo ndakanya nkum’otema kaso? Wembola ɛsɔ wayokadimwama lo sawo diayela.