BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w97 8/1 lk. 20-26
  • Tokambe Olimu La Kɔlamelo Kâmɛ L’ɔlɔngɔswamelo Wa Jehowa

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Tokambe Olimu La Kɔlamelo Kâmɛ L’ɔlɔngɔswamelo Wa Jehowa
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1997
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Kɔlamelo Yayɛ Kokaka Fukutana Naka Wɛ Mendaka Paka Dikɔmɔ di’Akina
  • Dikɔmɔ Diaso Shamɛ
  • Yâlama Ɔlɔlɔ di’Aha Wɛ Ndjoshisha Kɔlamelo Yayɛ lo Mayɛlɛ!
  • Kɔlamelo Koyanga l’Atei w’Ɛhɛnyɔhɛnyɔ
  • Tênde Akanga Wa Kɔlamelo!
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1996
  • “Wɛmɛ oto kele kɔlamelo”
    Yasukanya la Jehowa
  • Toshidiya Tɔfwɛfwɛ Ta Kɔlamelo
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1996
  • Tokondja wetshelo oma le ekambi wa Jehowa wa kɔlamelo
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2016
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1997
w97 8/1 lk. 20-26

Tokambe Olimu La Kɔlamelo Kâmɛ L’ɔlɔngɔswamelo Wa Jehowa

“Le kanga kolamelu, we [ayoyaɛnya] kanga kolamelu.”​—⁠2 SAMUELE 22:⁠26.

LUSHI lɔmɔtshi, la dikɔlɔ dia yɔ, ekumanyi kɛmɔtshi ka l’etshumanelo akalɔngɔsɔlaka dako dia nde mbisha lo losanganya l’Akristo. Nde akalange tokotshika nɔngɔsɔla dako sɔ ko tokomuya yema; koko, nde akatetemala la kamba, akayangaka bɛnyɛlɔ dia lo Bible la wɛɛla wa lɔkɔ wakoka munanda etema w’ɛkɔkɔ ndo mbakeketsha. La dikɔlɔ diakɔ di’otsho, l’etena kakawahombe mbɔtɔ losanganya lakɔ, ambutshi amɔtshi ahende wa l’etshumanelo kakɔ wakalɛmbɛ efula ko wakalange tokomuya laa ngelo; koko, aha la vɔ kiyana, vɔ wakalɔngɔsɔla anawɔ ko wakatshu otsha lo losanganya. L’ɔkɔngɔ wa losanganya lakɔ, djui mɔtshi y’Akristo wakatɛkɛta dikambo dia dako diakasha ekumanyi kakɔ. Kadiyɛso kɛmɔtshi akalange mbuta ɔnɛ ɔnangɛso akɔ ɔsɔ akawosha pâ l’asolo lushi lɔmɔtshi; koko, l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ, nde akate dikambo dimɔtshi diakatɛkɛta ɔnangɛso akɔ lo dako diande. Onde wɛ ekɔ lo mboka otondo wa dui diele lo akambo asɔ tshɛ?

2 Kɔlamelo mbele otondo wa dui diele lo akambo asɔ tshɛ. Ekumanyi kɛsɔ akakambaka olimu la kɔlamelo dia kimanyiya ɛkɔkɔ wa Nzambi; ambutshi asɔ wakɔtɔka nsanganya ya l’etshumanelo la kɔlamelo; kadiyɛso kɛsɔ akasukɛka dikumanyi la kɔlamelo. (Heberu 10:​24, 25; 13:17; 1 Petero 5:⁠2) Eelo mɛtɛ, lo akambo tshɛ wa lo lɔsɛnɔ, sho mɛnaka di’ekambi wa Nzambi wakɔshi tɛdikɔ dia kambaka olimu la kɔlamelo kâmɛ l’ɔlɔngɔswamelo wa Jehowa.

3 Ndjâka Jehowa mboka sso oya lo nkɛtɛ kɛnɛ, ko mɛnaka dia kɔlamelo yekɔ paka yema tshitshɛ tsho. (Mika 7:⁠2) Koko otema ande ngɛnangɛnaka hakoke lam’ɛnande kɔlamelo y’ekambi ande! Eelo mɛtɛ, kɔlamelo yakiyɛ wɛmɛ mbɔngɛnyangɛnyaka efula. Koko Satana, ɔtɔmbɔki wa ntondo, mbokaka nkɛlɛ l’ɔtɛ wa kɔlamelo yayɛ dikambo yɔ mɛnyaka ɔnɛ nde ekɔ kanga kashi. (Tukedi 27:11; Joani 8:44) Paka wɛ nongamɛka ɔnɛ Satana ayoyanga dia nanya kɔlamelo yele layɛ le Jehowa ndo le ɔlɔngɔswamelo Ande wa lanɛ laa nkɛtɛ. Ɛsɔ tênde weho ɛmɔtshi wasala Satana dikambo sɔ. Lâsɔ mbayotoleka mbeya woho wakokaso tshikala la kɔlamelo polo ndo l’ekomelo.​—⁠2 Koreto 2:⁠11.

Kɔlamelo Yayɛ Kokaka Fukutana Naka Wɛ Mendaka Paka Dikɔmɔ di’Akina

4 Naka ɔnangɛso ɔmɔtshi aya l’ɔkɛndɛ ɔmɔtshi wa woke l’atei w’etshumanelo, kete dikɔmɔ diande mbeyaka ndjoleka tomba sɛkɛ. Lo mɛtɛ, kema wolo nyanga dia minya ‘difumbo diele lo sso dia onyayɛ ko tete shaka y’otamba yekɔ lo sso diayɛ’! (Mateu 7:​1-5) Koko naka sho mendaka paka dikɔmɔ di’akina to, kete kɔlamelo yaso yayofukutana. Dia sho shihodia dikambo sɔ, enda otshikitanu waki l’asa Kɔra nde la Davidi. Kɔra aki l’ɛkɛndɛ efula, ndo ondo nde mɛtɛ aki la kɔlamelo l’edja k’ɛnɔnyi efula koko nde akayoyalaka la mposa ka lokumu. Nde akayomɛ mpetsha lowandji la Mɔsɛ nde la Arɔna, anango wa ntondo (ana w’enondo wa she). Kânga mbaki Mɔsɛ onto lakaleke okitshakitsha, Kɔra mɛtɛ akawendaka la sso dia diɔnyɔ. Ondo nde mɛtɛ akɛnyi Mɔsɛ la dikɔmɔ dimɔtshi. Koko, dikɔmɔ sɔ kombisha Kɔra dikimɔ dia nde tɔmbɔkwɛ ɔlɔngɔswamelo wa Jehowa. Ɔnkɔnɛ, nde akayodiakemaka l’atei w’etshumanelo.​—⁠Walelu 12:3; 16:​11, 31-33.

5 Davidi, nde, akakambaka olimu lo nshi yakolɛka Nkumekanga Saulo. Saulo aki nkumekanga k’ɔlɔlɔ ntondo, koko nde mɛtɛ akayoyalaka onto la kɔlɔ l’ɔkɔngɔ diko. Davidi akahombe monga la mbetawɔ, l’ekikelo, ndo la yewo dia nde pandɔ oma l’anya wa Saulo, nɛ dia nde akayangaka mbodiaka lo kandjema kakandawokaka. Koko, lam’akayokondja Davidi diaaso dia nde sɔmbɔya, nde akate ate ‘lo kanyi ya Jehowa, onto oko dimi nganɛ halakoke’ salɛ okitami wa Jehowa dikambo dia kɔlɔ.​—⁠1 Samuele 26:⁠11.

6 Naka wanɛ wele oko ɛnɔmbɔdi aso wambosala munga lo elombwelo, wambɔtɛkɛta ɛtɛkɛta wa ngala, kana naka tambɛna di’oko vɔ wekɔ la shɔnɔdi, onde tayotawangunɛngunɛka l’emamu, ko ndjofudja ndo yimba ya lɔtɛndɔ l’atei w’etshumanelo? Onde tayotshika mbɔtɔ nsanganya y’Akristo dia sho mɛnya ɔnɛ tamboka nkɛlɛ? Ndoko, hatohombe sala ngasɔ! Lo ndjela ɛnyɛlɔ ka Davidi, aha sho mbetawɔ dikɔmɔ di’akina tosokoya dia sho tɔmbɔkwɛ Jehowa la ɔlɔngɔswamelo ande!​—⁠Osambu 119:165.

7 Yeso Kristo mbele ɛnyɛlɔ koleki woke k’onto la kɔlamelo; lo pɔlɔfɛsi ka lo Bible, vɔ mbêlɛka ɔnɛ ‘onto la kɔlamelo’ laki Jehowa. (Osambu 16:​10, NW) Lam’ele akambo wa kɔlɔ efula wakasalemaka lo tɛmpɛlɔ ka la Jerusalɛma, aki wolo efula di’onto monga la kɔlamelo. Yeso akeyaka ɔnɛ olimu wakasalaka ɔlɔmbɛdi wa lâdiko ndo elambo wakawalambolaka akɛnyaka didjidji di’olimu ande la nyɔi kakandahombe mvɔ oko olambo; nde akeyaka nto ɔnɛ ekɔ ohomba efula di’anto kondja wetshelo oma l’akambo asɔ. Diɔ diakɔ diakandadunganɛ la nkɛlɛ​—⁠nkɛlɛ ka losembwe​—⁠lam’akandɛnyi ɔnɛ tɛmpɛlɔ aya ‘wooko w’ampɔtɔdi.’ Oma lo lowandji lakawosha Nzambi, nde akɔshi tɛdikɔ mbala hiende y’etondo dia mbɛdia tɛmpɛlɔ kakɔ.a​—⁠Mateu 21:​12, 13; Joani 2:​15-17.

8 Koyanga mbakidiɔ ɔsɔku, Yeso akasukɛka ɔlɔngɔswamelo wa tɛmpɛlɔ la kɔlamelo tshɛ. Oma ko kiɛndakɛnda yande, nde akatshɔka lo tɛmpɛlɔ lo nshi y’afɛstɔ ndo, esangɔ efula, nde akalakanyaka lɔkɔ. Nde akafute ndo olambo wa lo tɛmpɛlɔ kânga mbakinde komonga l’ɔkɛndɛ wa futa olambo akɔ. (Mateu 17:​24-27) Yeso akândola wad’aki odo nɛ dia nde akɔshi ‘kɛnɛ tshɛ kaki lande dia ndjâsɛnya’ ko akakidje lo ɔshɛtɛ wakawadjaka falanga ya lo tɛmpɛlɔ. Kombeta ndoko edja oma lâsɔ, Jehowa akayokalɛ tɛmpɛlɔ kɛsɔ lo pondjo. Koko polo ndo l’etena kɛsɔ, Yeso aki la kɔlamelo lo dikambo diatɔ. (Mako 12:​41-44; Mateu 23:38) Ɛlɔ kɛnɛ, ɔlɔngɔswamelo wa Nzambi wa lanɛ laa nkɛtɛ ndeka dikongɛ di’Ase Juda la tɛmpɛlɔ kadiɔ fwa lo fwa. Koko lo mɛtɛ, ɔlɔngɔswamelo akɔ bu kokele; diɔ diakɔ dingo diayowɔlɔngɔsɔlaka awui amɔtshi lo tena dimɔtshi. Koyanga mbewɔ ngasɔ, ɔlɔngɔswamelo akɔ hawolanyemi l’akambo wa kɔlɔ ndo Jehowa Nzambi atasangoya dia mbidja ɔlɔngɔswamelo okina lo dihole diawɔ. Aha sho mbetawɔ dikɔmɔ diakɔna tshɛ diɛnaso l’atei awɔ tosha yɛnyi kana totshutshuya dia sho monga la yimba ya lɔtɛndɔ ndo ya tangunangunaka. Koko, nyɛsɔ tokoyake kɔlamelo ya Yeso Kristo.​—⁠1 Petero 2:⁠21.

Dikɔmɔ Diaso Shamɛ

9 Satana pembaka nto dia kamba la dikɔmɔ diaso dia nde totshutshuya dia sho shisha kɔlamelo yaso. Dikongɛ diande di’akambo nɛ kambaka la wɛɔdu aso woho wa tohemba dia sho ntsha kɛnɛ kele kɔlɔ lo asho wa Jehowa. Lonyangu ko, nunu di’anto nkɔka lo akambo wa mindo ɔnɔnyi tshɛ. Lâdiko dia lɔkɛwɔ lɔsɔ lele bu la kɔlamelo, amɔtshi mbahatanyaka ndo lɔsɛnɔ la dungi pende: vɔ tetemalaka ntsha akambo wa kɔlɔ koko mbutaka ɔnɛ Akristo wa kɔlamelo mbewɔ. Lam’akandɛnyi asawo watɛkɛta dikambo sɔ lo ɛnɔngɔ w’asawo wele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “ Les jeunes s’interrogent. . . “, asawo watomba lo Réveillez-vous !, osekaseka ɔmɔtshi akafunde ate: “Asawo asɔ mɛtɛ wakakɔndɔlaka lɔsɛnɔ lami.” Lo woshɛshɛ, nde akɛngɔlaka l’ɛlɔngɔlɔngɔ ndo l’esekaseka waki kombokaka Jehowa ngandji. Kakɔna kakayotombaka na? Nde ate: “Lɔsɛnɔ lami lakayofukutana woho w’anyanya, lakayomɛ ndo sala akambo wa mindo l’ana w’apami ko wakayopangwɛka l’atei w’etshumanelo. Diokanelo diasami la Jehowa diakayohandjɔ, ndo ambutshi ami la dikumanyi dia l’etshumanelo kɔmbɔsakami nto oko onto l’oshika.”b

10 Osekaseka ɔsɔ akayokondja ekimanyielo oma le dikumanyi dia l’etshumanelo ko akayokalola dia ndjokambɛ Jehowa olimu la kɔlamelo. Lonyangu ko, anto efula wekɔ lo mpomɔ mpokoso ya mamba oma l’akambo wa kɔlɔ watshawɔ, ndo amɔtshi tombaka pondjo oma l’atei wa lokoto l’ɛkɔkɔ. Shi ndeka ɔlɔlɔ wɛ monga la kɔlamelo ndo shika ekolo la ntondo k’ehemba wa l’andja ɔnɛ wa kɔlɔ? Eelo, Tshoto y’Etangelo la Réveillez-vous ! toshaka alako w’eshika dia tewola oma l’akambo wele oko lɔngɛnyi la l’ase andja ɔnɛ ndo tɔkɛnyɔ kana diendenda dia kɔlɔ; hokamɛka alako asɔ ndo djakawɔ l’atei w’otema ayɛ. Aha wɛ ndjoyatambiya ndoko lushi ɔtɔi lo lɔkɛwɔ lele bu la kɔlamelo. Ko naka wɛ amboyɔkɔ lushi lɔmɔtshi, kete tohembake ko wɛ ndjâsɛma ɔnɛ lekɔ nganɛ kana nganɛ ko tete wɛ bu woho akɔ. (Osambu 26:⁠4) Koko, yanga ekimanyielo. Ambutshi la dikumanyi di’Akristo wekɔ lâwɔ dia tokimanyiyaka.​—⁠Jakoba 5:14.

11 Dikɔmɔ diaso mbeyaka todja lo wâle lo yoho kina. Anto amɔtshi ntshaka akambo wa kɔlɔ ko ndjohekɔka ndjâtshutshuya dia ngɛnyangɛnya Jehowa. Ohɔ dia Davidi akasale pɛkato ya weke efula. Koko deko efula l’ɔkɔngɔ wa nyɔi ka Davidi, Jehowa akawohɔka oko okambi ande wa kɔlamelo. (Heberu 11:32; 12:⁠1) Lande na na? Nɛ dia nde kompekɔ ndjâtshutshuya dia ngɛnyangɛnya Jehowa. Tukedi 24:16 mbutaka ɔnɛ: ‘Kanga losembwe mbeyaka nkɔ mbala esambele, koko nde mɛtɛ ayetɔ.’ Eelo mɛtɛ, naka tambɔkɔ lo pɛkato ya totshitshɛ​—⁠oyadi mbala ko mbala​—⁠l’ɔtɛ wa wɔdu ɔmɔtshi walɔshaso, sho mbeyaka tetemala monga anto wa losembwe lo asho wa Jehowa naka sho ‘mbetɔka’ tsho, mbut’ate naka sho ndjâtshumoyaka l’otema ɔtɔi ndo kalolaka nto dia ndjokambɛ Nzambi olimu la kɔlamelo.​—⁠Ɛdika la 2 Koreto 2:⁠7.

Yâlama Ɔlɔlɔ di’Aha Wɛ Ndjoshisha Kɔlamelo Yayɛ lo Mayɛlɛ!

12 Ekɔ ndo weho ɛmɔtshi wa lo mayɛlɛ wayoshishaka onto kɔlamelo yande. Mbala mɔtshi, wɛ mbeyaka mɛna di’oko dikambo dia kɔlamelo mbayangayɛ ntsha ko tete lo mboka ka kɔlɔ mbatayadjɛ! Ɛnyɛlɔ, ondo Afarisɛ wa lo nshi ya Yeso wakayâkanaka oko anto wele la kɔlamelo yoleki tshɛ.c Koko vɔ kɔmɛnaka otshikitanu wele l’asa monga la kɔlamelo la mamema wolo lo ɛlɛmbɛ wadja anto, nɛ dia vɔ waki anto w’ekenge ndo wakayaetɛka oko toshushi tanda anto paka la dikɔmɔ to. (Ɛdika la Undaki 7:16.) Ɔnkɔnɛ, vɔ mɛtɛ komonga la kɔlamelo​—⁠oyadi le anto wakawahombe kimanyiyaka, lo oyango w’otondo w’Ɛlɛmbɛ wakawasɛmaka ndakanya, kana le Jehowa ndamɛ. Koko Yeso aki la kɔlamelo lo kɛnɛ kendana la oyango w’otondo w’Ɛlɛmbɛ, ɛlɛmbɛ waki l’etshina lo ngandji. Lo yoho shɔ mbakandakeketshaka anto, ɔnkɔnɛ wakatatshi pɔlɔfɛsi yendana la Mɛsiya.​—⁠Isaya 42:3; 50:4; 61:​1, 2.

13 Akristo wele la yema ya lowandji lɔmɔtshi kondjaka wahɔ efula oma l’ɛnyɛlɔ ka Yeso lo dikambo sɔ. Ɛnyɛlɔ, ambutshi wele la kɔlamelo mbeyaka dia vɔ pombaka mpokolaka anawɔ. (Tukedi 13:24) Koko, vɔ mendaka di’aha mbokiya anawɔ nkɛlɛ lo mbashaka alanya wambɔtɛkɔya la nkɛlɛ tshɛ kana lo mbaɔnyɔlaka tena tshɛ. Ana wɛna ɔnɛ hawokokaki ngɛnyangɛnya ambutshi awɔ pondjo, kana wakana ɔnɛ ɔtɛmwɛlɔ w’ambutshi awɔ mbetɛka ambutshi akɔ paka oko anto wandana la dikɔmɔ to ndo wɔnywana, mbeyaka ndjɔkɔmɔ otema ko ndjotakɔ ndo mboka ka mbetawɔ ka mɛtɛ.​—⁠Kolosai 3:⁠21.

14 Lo yoho yakɔ yâmɛ, dikumanyi di’Akristo la emendji weteta mbidjaka yimba lo ekakatanu wahomana la lemba l’ɛkɔkɔ ndo l’akambo wawadja lo wâle. Oko wewɔ elami w’ɛkɔkɔ wele la kɔlamelo, vɔ mbishaka onto alako l’etena kahombama, vɔ mendaka ntondo dia kana wamboshihodia akambo tshɛ ndo vɔ salaka la yewo tshɛ dia awui watawɔ tomba oma lo Bible la oma l’ekanda waki la Société. (Osambu 119:105; Tukedi 18:13) Vɔ mbeyaka nto ɔnɛ ɛkɔkɔ wekɔ lo mendɛ le wɔ dia keketshamaka ndo ndeshamaka lo nyuma. Diɔ diakɔ diayangawɔ dia mbokoyaka Yeso Kristo, Olami w’Ɛkɔkɔ w’Ɔlɔlɔ Efula. La kɔlamelo tshɛ, vɔ kambɛka ɛkɔkɔ olimu lomingu la lomingu lo nsanganya y’Akristo​—⁠aha dia mbaɛnya pâ koko dia mbaodia ndo keketsha mbetawɔ kawɔ.​—⁠Mateu 20:28; Efeso 4:​11, 12; Heberu 13:​20, 21.

15 Yoho kina ya lo mayɛlɛ yakoka onto ndjoshisha kɔlamelo yande ele monga la kɔlamelo yahasungana. Lo ndjela Bible, onto lele la kɔlamelo ya mɛtɛ hetsha omamemelo wele lande le anto akina la ntondo ka kɔlamelo yande le Jehowa Nzambi. L’eleko ka ntondo, Ase Juda efula waki akanga w’ɛtɛ wolo ko wakakakatɛka lo Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ la lo dikongɛ di’akambo di’Ase Juda. Koko, etena kakayokoka dia Jehowa minya ɛtshɔkɔ ande oma lo wodja ɔsɔ wakatɔmbɔkɔ ko nde mbisha wodja w’Isariyɛlɛ wa lo nyuma. Tɔtɔyi toto mbaki la kɔlamelo le Jehowa ndo mbaketawɔ otshikitanu ɔsɔ w’ohomba efula. Koyanga l’atei w’Akristo wa mɛtɛ, Ase Juda amɔtshi wakatshininalaka l’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ wakatɛtɛka dia kalola lo ‘akambo wa wɔdu, w’anyanya ndo wa ntondo’ wa l’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ, ɛlɛmbɛ wakashile kotshama le Kristo.​—⁠Ngalatiya 4:9; 5:​6-12; Filipi 3:​2, 3.

16 Lo yoho yotshikitanyi, ekambi wa Jehowa wa lo nshi yaso nyɛ mɛnyaka kɔlamelo yawɔ lo tena diasalema etshikitanu. Lam’ele osase w’akambo wa mɛtɛ wakawatosholɛ wekɔ lo tatetemala ngamɔ, akambo amɔtshi tatshikitanaka. (Tukedi 4:18) Atete ndoko edja, “ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ” akatokimanyiya dia sho nɔngɔsɔla eokelo kaso lo akambo anɛ: ‘lɔlɔnga’ latawɔ lo Mateu 24:​34, etena k’elombwelo k’“ekoko” la “mbudi” yatawɔ lo Mateu 25:​31-46 ndo kanyi yahomba monga laso lo kɛnɛ kendana la weho ɛmɔtshi w’olimu washa lɛɛta ase ngelo. (Mateo 24:​45, NW) Aha la tamu, ɛtɔlɔki ɛmɔtshi wotɔngɛnangɛna heyama otondoyala Ɛmɛnyi wa Jehowa efula wakatshininala paka lo eokelo kaki laso ntondo lo akambo asɔ ko ntona ntshɔ otsha la ntondo. Koko, ndoko dui dia ngasɔ diakasalema. Lande na na? Nɛ dia ekambi wa Jehowa wekɔ la kɔlamelo.

17 Dikambo dia monga la kɔlamelo yahasungana mbeyaka mendana la so shamɛ. Naka ɔngɛnyi aso walangaso efula kana ose nkumbo kaso ambodjɛ lo mboka kahɔtɔnɛ l’awui wa Bible, sho mbeyaka ndjɛ̂na di’oko kɔlamelo yaso otsha le ɔngɛnyi aso kana ose nkumbo kaso la kɔlamelo yaso otsha le Nzambi yambomɛ tawɔna. Sho mɛtɛ mamemaka ase nkumbo kaso, ndo dui sɔ kema kɔlɔ. Koko hatokoke mbetsha omamemelo aso le ase nkumbo kaso la ntondo ka kɔlamelo yaso le Jehowa! (Ɛdika la 1 Samuele 23:​16-18.) Hatokoke kimanyiya atshi wa kɔlɔ dia mbishɛ pɛkato kɛmɔtshi ka woke kana mbeta lawɔ weedi dia ndɔshana la dikumanyi, wanɛ wayanga dia ‘mbokaloya lo mboka k’ɔlɔlɔ la yimba ya wɔlamu.’ (Ngalatiya 6:⁠1) Naka tambosala ngasɔ, kete sho bu la kɔlamelo le Jehowa, le ɔlɔngɔswamelo ande ndo le olangemi wakiso. Lo menda mɛtɛ, naka sho mbeta la otshi wa pɛkato weedi dia mbokokɛ woho w’aha nde kondja ohokwelo wende l’ohomba, kete tekɔ lo kengɛ djembetelo ya ngandji ka Jehowa di’aha yɔ koma le nde. (Heberu 12:​5-7) Ohɔ nto dia “puta y’uma le ongenyi, yatushikikeka kolamelu.” (Tukedi 27:⁠6) Alako wa hwe ndo woludi la ngandji washawɔ olangemi wakiso wambosala kɔlɔ mbeyaka mpohumuya mpota lo otako wakinde, koko l’ɔkɔngɔ diko, vɔ mbeyaka ndjoshimbɛ lɔsɛnɔ lande!

Kɔlamelo Koyanga l’Atei w’Ɛhɛnyɔhɛnyɔ

18 Tena dimɔtshi, Satana ndɔshaka kɔlamelo yaso lo yoho yɛnama hwe lo sɛkɛ. Ohenda kɛnɛ kakakomɛ Nabɔta. Lam’akawembiya Nkumekanga Ahaba dia nde mbosondja ekambɔ kande ka vinyɔ, nde akawotɛ ate: ‘Lo kanyi ya Jehowa, onto oko dimi nganɛ halakoke kosha okitɔ a waatshɛmi.’ (1 Khumi ya Dikanga 21:⁠3) Nabɔta kombidjaka ɔtɛ wolo; koko, nde akɛnyaka kɔlamelo yande. Lo ndjela Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ, ndoko Ose Isariyɛlɛ ɔtɔi laki la dikimɔ dia sondja etenyi ka nkɛtɛ kakawawosha okitɔ lo pondjo. (Akambu w’Asi Lewi 25:​23-28) Nabɔta mɛtɛ akeyaka ɔnɛ nkumekanga kɛsɔ ka kɔlɔ otokoka mbodiaka, nɛ dia Ahaba aketawɔ Jezabɛlɛ ya wadiɛnde ndjaka amvutshi efula waki Jehowa! Koko Nabɔta akatshikala nge.​—⁠1 Khumi ya Dikanga 18:⁠4.

19 Tena dimɔtshi, pombaka wɛ shisha efula dia wɛ tshikala la kɔlamelo. Oma l’ekimanyielo k’‘anto amɔtshi w’anyanya,’ Jezabɛlɛ akakolongotanyɛ Nabɔta onongo wa kashi. Ɔnkɔnɛ, wakayôdiakaka nde l’anande w’apami. (1 Khumi ya Dikanga 21:​7-16; 2 Khumi ya Dikanga 9:26) Onde dui sɔ mɛnyaka ɔnɛ Nabɔta akayakese lo woho ɔnɛ wakandatshikala la kɔlamelo? Bu! Nabɔta ekɔ l’atei w’efula k’apami la amato wa kɔlamelo, wanɛ ‘wasɛna’ lo yimba ya Jehowa nshi nyɛ, ndo woladi djɔ lo diombo edja ndo lam’ayokoka etena ka wanɛ wakavu mbolɔ oma lo nyɔi.​—⁠Luka 20:38; Etsha 24:⁠15.

20 Daka diakɔ diamɛ di’eolwelo keketshaka ekambi wa Jehowa wa kɔlamelo nshi nyɛ. Sho mbeyaka ɔnɛ sho kokaka mɛna pâ efula l’andja ɔnɛ l’ɔtɛ wa kɔlamelo yaso. Yeso Kristo akashisha lɔsɛnɔ lande l’ɔtɛ wa kɔlamelo yande, ndo nde akatɛ ambeki ande ate: wayonyosoya popo. (Joani 15:20) Oko wakôkeketshaka elongamelo kande ka lo nshi yayaye, woho akɔ wâmɛ mbakeketshamaso ndo sho lawɔ oma l’elongamelo kaso. (Heberu 12:⁠2) Lâsɔ sho kokaka tshikala la kɔlamelo l’atei a weho tshɛ w’ɛhɛnyɔhɛnyɔ.

21 Lo mɛtɛ, atɔi amɔtshi wa l’atei aso mbasowa ngasɔ l’ɛhɛnyɔhɛnyɔ wa lo sɛkɛ l’ɔtɛ wa kɔlamelo yawɔ. Koko, ekambi wa Nzambi mbeyaka pomana l’ɛhɛnyɔhɛnyɔ ekina efula la ntondo k’ekomelo ndja. Ngande wakokaso mbeya ɔnɛ tayolama kɔlamelo yaso na? Ele lo namaka kɔlamelo yaso nshi nyɛ. Jehowa akatosha ɔkɛndɛ wa woke efula: sambisha la ndakanya anto akambo wa Diolelo diande. Nyɛsɔ totetemale sala olimu ɔsɔ la kɔlamelo tshɛ. (1 Koreto 15:58) Naka sho ntona dikɔmɔ di’anto toshishɛ kɔlamelo yele laso le ɔlɔngɔswamelo wa Jehowa ndo naka sho ndjâlama ɔlɔlɔ oma lo weho wa lo mayɛlɛ wayoshishaka onto kɔlamelo yande, ɛnyɛlɔ oko lo monga la kɔlamelo yahasungana, kete lâsɔ tayoyalɔngɔsɔla dimɛna dimɛna dia nama kɔlamelo yaso oyadi kânga wayoyidja l’ehemba woleki wolo. Oyadi kakɔna tshɛ kambotomba, sho mbeyaka monga l’eshikikelo nshi tshɛ ɔnɛ Jehowa ekɔ la kɔlamelo pondjo le ekambi ande wa kɔlamelo. (2 Samuele 22:26) Eelo mɛtɛ, nde ayolama anto wele la kɔlamelo le nde!​—⁠Osambu 97:⁠10.

‘Akambo tshɛ wasaleme lo yoho yasungana ndo yaha l’ofukutanu.’ Ɛtɛkɛta ɛsɔ wakafundama oma le ɔpɔstɔlɔ Paulo. (1 Koreto 14:40) Paulo akeyaka ate di’etshumanelo kɛndakɛnda dimɛna, pombaka ɔlɔngɔswamelo ɔmɔtshi monga. Popo ndo nshi nyɛ, dikumanyi pombaka mbɔsa tɛdikɔ lo akambo amɔtshi w’ohomba, ɛnyɛlɔ oko lo nkahanya ase etshumanelo lo ahole wotshikitanyi wahombawɔ mbɔtɔka losanganya la wekelo wa dibuku, nɔngɔsɔla nsanganya y’otsha l’olimu w’esambishelo ndo menda woho wambosambishama lokumu l’ɔlɔlɔ l’etenyi ka ngelo. Mbala mɔtshi, tɛdikɔ ta ngasɔ mbeyaka mbidja kɔlamelo yaso l’ehemba. Ɔsɔ kema ɛlɛmbɛ wosambiyami oma le Nzambi, ndo aha onto tshɛ mbakoka mbangɛnangɛna.

Onde wɛ tɛnaka wolo, mbala mɔtshi, dia monga la kɔlamelo lo tɛdikɔ tɔmɔtshi tɔsawɔ l’atei w’etshumanelo k’Akristo? Naka eelo, kete ɛnyɛlɔ k’ase Bɛtɛlɛ kokaka kokimanyiya. Bilɔ 104 y’Ɛmɛnyi wa Jehowa yenda olimu wa lo wedja la wedja, nsanganya ndo bilɔ ka woke ka l’États-Unis kalɔmbɔla olimu wa l’andja w’otondod​—⁠vɔ ndjielɛka ɔnɛ Bɛtɛlɛ, tshɛkɛta ya lo Hɛbɛru yalembetshiya ɔnɛ “Luudu la Nzambi.” Wanɛ wakayakimɔ la lolango lawɔ vamɛ wadjasɛ ndo wakamba lo mvudu ya weke ya Bɛtɛlɛ nangaka ahole asɔ kɛnɛmɔla dilɛmiɛlɔ diashawɔ Jehowa ndo wɔma wawokawɔ. Dia dikambo sɔ salema, onto l’onto pombaka monga la kɔlamelo.

Esangɔ efula, angɛndangɛnda watshɔ dia tênda Bɛtɛlɛ mbutaka dia ɔlɔngɔswɛlɔ ndo pudipudi katowɛnaka lɛkɔ. Wanɛ wakamba olimu bu l’ofukutanu ndo wekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ; ɛtɛkɛta wakiwɔ, dionga diawɔ, ndo ɔlɔtɔ wakiwɔ mɛnyaka ɔnɛ wanɛ mɛtɛ wekɔ Akristo wele la nkum’otema kambotshunda ndo kambolowanyema l’awui wa Bible. Ase Bɛtɛlɛ tshɛ mamemaka awui wa lo Bible la kɔlamelo tshɛ.

Lâdiko dia lâsɔ, Olui Walɔmbɔla (Collège central) mbashaka okanda welɛwɔ ɔnɛ Habitons ensemble dans une étroite union; lo biukubuku shɔ wakafunde ɛlɔngɔswɛlɔ ɛmɔtshi wahombama le ase nkumbo ka woke ngasɔ dia vɔ kamba dimɛna oko otondo ɔtɔi. (Osambu 133:⁠1) Ɛnyɛlɔ: lɔkɔ vɔ tɛkɛtaka akambo wendana la woho wahomba onto mbidjasɛ lo shambrɛ, awui wendana l’oleelo, pudipudi ka demba (hygiène), ɔlɔtɔ, wonyelo kana wɛlɛlɔ wa divo, ndo akambo akina wa woho ɔsɔ. Ase Bɛtɛlɛ mbetawɔka ndo mamemaka tɛdikɔ ta ngasɔ la kɔlamelo, oyadi kânga etema awɔ nangaka vɔ ntsha woho wotshikitanyi. Vɔ hawɔshi okanda ɔsɔ oko ekanda k’ɛlɛmbɛ la adjango wa wolo wolo, koko vɔ mbɔ̂saka oko olui w’awui w’ohomba wawaɛnya mboka ka vɔ mbidjɛ dia keketsha kâmɛ la diokanelo dia lam’asawɔ. Emendji wekɔ la kɔlamelo lo woho wasukɛwɔ mboka shɔ ya lo Bible yɛnya woho wa ntshaka akambo, ndo vɔ mbidjɛka lɔkɔ dia mbodia ndo keketsha ase nkumbo ka Bɛtɛlɛ dia vɔ tetemala kamba olimu awɔ w’ekila wa lo Bɛtɛlɛ.

L’ɔnɔnyi wa 1916, ansiklopedi ɔmɔtshi (Encyclopædia of Religion and Ethics) akɛnya ɔnɛ “otshikitanu ɔsɔ wa l’asa kanga kɔlamelo la omamemi w’ɛlɛmbɛ mbeyaka tanema lo tena tshɛ ndo l’ahole tshɛ.” Ansiklopedi akɔ wakalembetshiya ɔnɛ: “Omamemi w’ɛlɛmbɛ kɛdikɛdi ɔnɛ lasala kɛnɛ kawotɛwɔ, nde hasekola ndoko ɔlɛmbɛ; nde mamemaka dui diofundami ndo diakoka mbadiema. Kanga kɔlamelo ntshaka ngasɔ ndo nde lawɔ . . . koko nde hakomɛ paka lâsɔ ato; nde mbidjaka yimba yande tshɛ lo ɔkɛndɛ wele lande, nde mbɔtɔnganyiyaka yimba yande la oyango wa dikambo diahomba ntshama.” L’ɔkɔngɔ diko, dibuku diakɔ sɔ diakayota ɔnɛ: “Di’onto monga la kɔlamelo, aha paka kakatɛ l’ɛlɛmbɛ oto ko pe. . . . Kanga kɔlamelo tshikitana la onto lakakatɛ l’ɛlɛmbɛ nɛ dia nde ntshaka olimu l’otema ande tshɛ ndo la yimba yande tshɛ . . . [Kanga kɔlamelo] hetawɔ ntsha pɛkato ya l’okonda, pɛkato ya ndjâka êya kɛnɛ kele ɔlɔlɔ ko halange kisala kana pɛkato ya l’ohotohoto.”

[Footnotes]

a Yeso mɛtɛ aki la dihonga mbakandalɔshana la dikongɛ sɔ diakashaka amundji w’okanda falanga efula. Lo ndjela ombewi ɔmɔtshi w’ɛkɔndɔ, elambo wakawafutaka lo tɛmpɛlɔ wakahombaka futama paka l’akuta w’ekenga w’edjedja w’Ase Juda. Ɔnkɔnɛ, angɛndangɛnda efula wakayaka oya lo tɛmpɛlɔ wakahombaka mengola falanga yawɔ dia vɔ futa elambo. Amengudi wa falanga waki la lotshungɔ la mbidja otshinga wa wengwelo ko wakakondjaka lokema la falanga lo yoho shɔ.

b Enda lo Réveillez-vous ! wa Diɛla Woke 22, 1993; Tshango 8, 1994; ndo Tshango 22, 1994.

c Tshunda diawɔ diakatɔngɔ oma lo tshunda dia waa Hasidimɛ, olui w’anto wakatombe deko efula la ntondo dia vɔ ndɔsha tɔsɛngiya t’Ase Ngirika. Waa Hasidimɛ wakɔshi lokombo lawɔ lɔsɔ oma lo tshɛkɛta ya lo Hɛbɛru yelɛwɔ chasi·dhimʹ, kana “akanga wa kɔlamelo.” Ondo vɔ wakafɔnyaka ɔnɛ avɛsa watɛkɛta dikambo di’‘anto wa kɔlamelo’ waki Jehowa mendanaka la wɔ lo yoho mɔtshi ya lânde. (Osambu 50:​5, NW) Vɔ l’Afarisɛ, wanɛ wakayoyaka l’ɔkɔngɔ awɔ, waki l’ohetoheto wa tshambandeko ndo wakayadje vamɛ dia mamɛka Ɛlɛmbɛ wofundami.

d Aha mvudu ya weke y’ɛprimɛri, ya bilɔ ndo yadjasɛ anto mbele tɛmpɛlɔ ka woke, ka lo nyuma kaki Nzambi, kana luudu la Nzambi. Tɛmpɛlɔ ka Nzambi ka lo nyuma ele ɔlɔngɔswɛlɔ wakandasale dikambo di’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi. (Mika 4:⁠1) Ɔnkɔnɛ, tɔ hakome lo luudu lɔmɔtshi lele lanɛ laa nkɛtɛ.

[Study Questions]

1, 2. Naa bɛnyɛlɔ dimɔtshi dia kɔlamelo diakokaso sho tshɛ mɛna l’atei w’etshumanelo?

3. Bonde kele ekɔ ohomba efula sho nama kɔlamelo yaso le ɔlɔngɔswamelo wa Jehowa wa lanɛ laa nkɛtɛ?

4. (a) Lande na kele bu wolo di’onto mɔnyɔla kana tɛnda wanɛ wele l’ɛkɛndɛ? (b) Ngande wakayɔtɔmbɔkwɛka Kɔra ɔlɔngɔswamelo wa Jehowa?

5. Lande na kakakoke Davidi monga la mposa ka tɔmbɔkwɛ Saulo?

6. Oyadi kânga tambɛna wɛɔdu ɛmɔtshi kana dikɔmɔ dimɔtshi le dikumanyi, ahatahombe ntsha pondjo?

7. Naa akambo amɔtshi wa kɔlɔ wakasalemaka lo tɛmpɛlɔ ka la Jerusalɛma, ndo ngande wakayala asolo wa Yeso lam’akandɛnyi akambo akɔ?

8. (a) Ngande wakɛnya Yeso kɔlamelo yande lo kɛnɛ kendana la tɛmpɛlɔ? (b) Ngande wakokaso mɛnya ɔnɛ sho ngɛnangɛnaka tɛmɔla Jehowa kâmɛ l’ɔlɔngɔswamelo ande wa pudipudi?

9, 10. (a) Ngande wakamba dikongɛ di’akambo diaki Satana la dikɔmɔ diaso woho wa tohemba dia sho monga la lɔkɛwɔ lele bu la kɔlamelo? (b) Onto lambosala pɛkato ka woke ahombande ntsha?

11. Bonde kele ekɔ kɔlɔ sho ndjaɔsa oko anto wele la kɔlɔ kahadimanyiyamaki pondjo? Ɛnyɛlɔ kakɔna ka lo Bible kakoka tokimanyiya dia sho nɔngɔsɔla kanyi yaso shɔ?

12. Lo dikambo di’Afarisɛ, ngande wakawayoshishaka kɔlamelo oma lo dionga diawɔ di’ekenge ndo dia tshininalaka paka l’ɛlɛmbɛ?

13. (a) Ngande wakoka ambutshi w’Akristo ndjoshisha kɔlamelo yawɔ? (b) Lande na kahomba ambutshi mbewɔ di’aha monga ngala k’efula, mɔnyɔlaka anawɔ kana mbatɛngaka lam’awangolawɔ?

14. Ngande wakoka elami w’ɛkɔkɔ w’Akristo mɛnya kɔlamelo yawɔ le lemba l’ɛkɔkɔ lakambɛwɔ olimu?

15. L’eleko ka ntondo, ngande wakɛnya anto amɔtshi woho wa kɔlamelo yahasungana yaki lawɔ?

16. Ekambi wa Jehowa wa kɔlamelo asalawɔ naka etshikitanu ɛmɔtshi wambosalema dia nɔngɔsɔla akambo amɔtshi?

17. Ngande wakoka kɔlamelo yaso ndjodjama l’ehemba lo tena dimɔtshi lo dikambo di’elangemi wakiso?

18, 19. (a) Ahaba akandalange Nabɔta mbosalɛ, ko lande na kakatone Nabɔta? (b) Onde kɔlamelo yaki Nabɔta yakatondja awui amɔtshi? Lembetshiya.

20. Ngande wakoka elongamelo tokimanyiya dia sho nama kɔlamelo yaso?

21. Eshikikelo kakɔna kasha Jehowa ekambi ande wa kɔlamelo?

[Caption]

[Footnotes]

[Caption]

[Questions]

[Caption on page 25]

[Review on page 25]

Ngande Wayoyokadimola?

◻ Ngande wakokaso mbewɔ di’aha mbetawɔ dikɔmɔ di’anto akina toshishɛ kɔlamelo yaso?

◻ Ngande wakoka dikɔmɔ diaso hita ndjotokonya lo akambo wakoka toshishɛ kɔlamelo yaso?

◻ Ngande wakokaso shika ekolo la ntondo ka saki ka monga la kɔlamelo yahasungana?

◻ Kakɔna kayotokimanyiya dia sho nama kɔlamelo yaso oyadi kânga lo tena di’ɛhɛnyɔhɛnyɔ?

[Caption on page 21]

[Box on page 21]

Woho Wakambawɔ Olimu La Kɔlamelo Lo Bɛtɛlɛ

[Caption]

[Footnotes]

[Caption on page 22]

[Box on page 22]

Kanga Kɔlamelo La Omamemi W’ɛlɛmbɛ

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto