BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w98 12/1 lk. 25-30
  • Tâme Mbetawɔ Kaso

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Tâme Mbetawɔ Kaso
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1998
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • ‘Ekanelo Kanyu k’Ɔlɔlɔ ka Yimba Keyami le Anto Tshɛ’
  • Etena Katomamatanyiyɛwɔ
  • Kayotota di’Awui wa Kashi Watomamatanyiɛwɔ na?
  • Tâme Lokumu l’Ɔlɔlɔ Laka Lɛɛta
  • Wambohetshama L’ɔkɔkɔ Wa Mbetawɔ Kawɔ
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1998
  • Wambɔhɛnyahɛnyama l’ɔtɛ wa Losembwe Lawɔ
    Ɛmɛnyi wa Jehowa—Wambosangana dia Sala Lolango la Nzambi L’Andja w’Otondo
  • Onde Ɛmɛnyi wa Jehowa wekɔ Akristo wa mɛtɛ?
    Ngɛnangɛnaka la lɔsɛnɔ pondjo pondjo!—Kondja wahɔ oma lo wekelo wa Bible
  • Tambohetshama ohetshamahetshama
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2004
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1998
w98 12/1 lk. 25-30

Tâme Mbetawɔ Kaso

“Nyukidia Kristu uku Khumadiondjo lu etema anyu. Nyutayalongosodi dia nyu mbeya lama nkaluya diui le untu tshe lanyumbula, dia elungamelu keli l’etema anyu.”​—⁠1 PETERO 3:⁠15.

LO WEDJA efula, Ɛmɛnyi wa Jehowa mbeyamaka oko anto w’ɛlɔlɔ, ndo wele la lɔkɛwɔ la pudipudi. Anto efula mbaɔsaka oko asukanyi w’ɛlɔlɔ, wahâtongɛ akambo. Koko la lɔsɔkɔ tshɛ, Akristo asɔ walanga wɔladi wambosowa hakoke la diɛngiya, oyadi lo nshi y’ata kana ya wɔladi. Vɔ hawokashimɔ lam’ahomanawɔ la wekamu wa ngasɔ. Lo mɛtɛ, vɔ nongamɛka ɔnɛ wayɔlɔshama. Lâdiko dia lâsɔ, vɔ mbeyaka ɔnɛ Akristo wa kɔlamelo wa l’eleko ka ntondo T.D. ‘wakahetshama,’ ko lâsɔ, ngande wahawalongamɛ ɔnɛ wanɛ wayatshutshuya ɛlɔ kɛnɛ dia ndjâla ambeki wa mɛtɛ waki Kristo wayohetshama ndo vɔ lawɔ na? (Mateu 10:22) Minya sɔ, Bible mbutaka ɔnɛ: “Wane tshe walanga [“sɛna lɔsɛnɔ l’anto wamamema Nzambi kâmɛ la,” NW] Kristu Jesu, wayusuwa.”​—⁠2 Timote 3:⁠12.

2 Ɛmɛnyi wa Jehowa hawoyange ɛhɛnyɔhɛnyɔ loyanga, kana ngɛnangɛna pâ yaya oma l’ɛhɛnyɔhɛnyɔ akɔ, ɛnyɛlɔ oko: futa amandɛ, nkanu, l’asui. Vɔ nangaka ‘nsɛna lo ki, aha lo mindjo’ woho wa vɔ mbeya sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo diaki Nzambi dimɛna. (1 Timote 2:​1, 2) Vɔ ngɛnangɛnaka lotshungɔ lele lawɔ lo wedja efula dia vɔ tetemala l’ɔtɛmwɛlɔ awɔ, ndo vɔ ntshaka tshɛ kakokawɔ ntsha dia ‘sɛna lo wɔladi l’anto tshɛ,’ mbidja ndo emboledi wa lɛɛta. (Romo 12:18; 13:​1-7) Ko bonde ‘kâhetshawɔ’ lâsɔ na?

3 Mbala efula, vɔ petshaka Ɛmɛnyi wa Jehowa l’okonda l’ɛkɔkɔ akɔ wâmɛ wakawahɛnyahɛnyaka Akristo wa ntondo. Ka ntondo, Ɛmɛnyi wa Jehowa ntshaka akambo awɔ oko wâfundɛ mbetawɔ kawɔ ko anto amɔtshi mɛnaka dui sɔ kɔlɔ. Oko ɛnyɛlɔ, vɔ sambishaka lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo diaki Nzambi l’ohetoheto tshɛ, koko mbala efula, anto hawoke bonde kayashawɔ ngasɔ, ko mbutaka ɔnɛ vɔ sambishaka ngasɔ ‘dia munda anto la wolo ko mbaetɛ ambetawudi.’ (Ɛdika la Etsha 4:​19, 20.) Ndo nto, vɔ memalaka lomange (neutre) l’awui wa pɔlitikɛ la w’ata wa wedja, ko mbala mɔtshi vɔ mbakanɛka kɔlɔ ɔnɛ Ɛmɛnyi ndoko solo y’anto yewɔ.​—⁠Mika 4:​3, 4.

4 Dui dia hende, vɔ mamatanyiyɛka Ɛmɛnyi wa Jehowa awui wa kashi​—⁠kashi ka lokolonganya ndo vɔ tshikitanyaka awui wêtawɔwɔ. Vɔ mbasɔmbwɛka tshanana lo wedja ɛmɔtshi. Ndo nto, lam’ele vɔ nyangaka esakelo kaha mbidja dikila lo demba, esakelo kɔtɔnɛ la lolango lawɔ la ndjela kɛnɛ kata ɛlɛmbɛ wa lo Bible wa ‘nsɛka dikila,’ wakawaɔlɛ nkombo nkombo ɔnɛ vɔ wekɔ ‘andjaki w’ana’ ndo ‘wekɔ ase ɔtɛmwɛlɔ wayâdiaka.’ (Etsha 15:29) Koko dui dia mɛtɛ diele lânɛ ele Ɛmɛnyi wa Jehowa mbɔsaka lɔsɛnɔ la nɛmɔ di’efula ndo vɔ nyangaka di’etondo awɔ l’anawɔ sakemɛ dimɛna efula. Omalɔkɔ, kashi katawɔ lo lokombo lawɔ ɔnɛ ɔnɔnyi tshɛ ana w’Ɛmɛnyi wa Jehowa mvɔ̂ka nɛ dia hawetawɔ mbadja dikila ekɔ awui walokolonganya. Ndoko anto wokuki toshilɛ lofulo l’ana wavɔ l’ɔkɔkɔ ɔsɔ. Lam’ele mɛtɛ y’oma lo Bible bu la shɛngiya ya woho ɔtɔi le ase nkumbo kâmɛ, wakahindɛ Ɛmɛnyi wa Jehowa ɔnɛ vɔ pandjolaka nkumbo. Koko, wanɛ wɔtɔnɛ l’Ɛmɛnyi wa Jehowa mbeyaka ɔnɛ vɔ mbɔsaka lɔsɛnɔ la nkumbo la nɛmɔ efula ndo vɔ ntshaka tshɛ dia ndjela ɛlɛmbɛ wa lo Bible wata ɔnɛ wadi l’omi pombaka mbokana ngandji ndo nɛnyana lam’asawɔ ndo ɔnɛ ana pombaka kitanyiya ambutshi awɔ, oyadi wekɔ ambetawudi kana bu.​—⁠Efeso 5:21–6:⁠3.

5 Mbala efula, wanɛ waleka tɔmbɔsha anto dia pɛnyahɛnya ekambi wa Jehowa ko atunyi w’ase ɛtɛmwɛlɔ, wanɛ wakamba la shɛngiya yele lawɔ lâdiko di’ewandji wa pɔlitikɛ la lâdiko dia tita sango (médias) dia pemba woho wa shimba elimu w’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Ko ngande akokaso ntsha, sho Ɛmɛnyi wa Jehowa la ntondo ka wekamu wa ngasɔ, oyadi vɔ ndja oma lo woho wayelaso mbetawɔ kaso ko kana oma lo woho watomamatanyiyɛwɔ awui wa kashi na?

‘Ekanelo Kanyu k’Ɔlɔlɔ ka Yimba Keyami le Anto Tshɛ’

6 Dia sho mimɛ tɛkɛta dikambo sɔ, sho pombaka monga la kanyi y’ɔlɔlɔ, mbut’ate: kanyi ya Jehowa, lo dikambo dia wanɛ wahasangi laso ɔtɛmwɛlɔ ɔtɔi. Naka hatotshe ngasɔ, kete sho mbeyaka ndjakotolɛ mindjo y’anyanya kana ekakatanu oma le anto akina. Paulo akafunde ate: ‘Ekanelo kanyu k’ɔlɔlɔ ka yimba keyami le anto tshɛ.’ (Filipi 4:⁠5) Omalɔkɔ, Bible tokeketshaka dia sho monga lo wɛdimo lo woho wɔsaso anto wele l’andja w’etshumanelo k’Akristo.

7 Lo wedi okina, Afundelo tɔkɔkɔmiyaka dia ‘sho ndjâlama di’aha mbɔtɔ vadi y’oma l’andja ɔnɛ.’ (Jakoba 1:27; 4:⁠4) Oyadi lo divɛsa nɛ kana l’avɛsa efula wa lo Bible, tshɛkɛta ‘andja’ nembetshiyaka olui w’Akristo wa dimbidimbi. Tekɔ lo sɛna l’atei wa tshunda sɔ di’anto; sho kambaka lawɔ olimu dihole ɔtɔi, sangakawɔ kalasa kâmɛ, ndo wekɔ asukanyi aso wa ngelo. (Joani 17:​11, 15; 1 Koreto 5:​9, 10) Koko, sho ndjalamaka di’aha mbɔtɔ vadi y’oma l’andja ɔnɛ lo kakitɔna la mbekelo, ɛtɛkɛta, ndo waonga wa kɔlɔ wahɔtɔnɛ la mboka y’osembwe yaki Nzambi. Ekɔ nto ohomba efula dia sho mbeya ɔnɛ diɔtɔnganelo diaso l’andja ɔnɛ ekɔ dui dia wâle, djekoleko diɔtɔnganelo dia la wanɛ wɔ̂nyɔla ɛlɛmbɛ wa Jehowa.​—⁠Tukedi 13:⁠20.

8 Koko, dako di’ɔnɛ sho pombaka tshikala aha la vadi y’oma l’andja ɔnɛ hatotɛ dia sho mbɔsaka anto waha Ɛmɛnyi wa Jehowa oko tângangɔ t’anyanya. (Tukedi 8:13) Tôhɔ ɛnyɛlɔ k’ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ w’Ase Juda kakatasɛdingola lo sawo di’etshi. Yoho y’ɔtɛmwɛlɔ awɔ kombetawɔmaka le Jehowa; ndo vɔ kokimanyiya dia diɔtɔnganelo di’ɔlɔlɔ monga l’asawɔ l’Ase Wedja. (Mateu 21:​43, 45) Oma lo woho wakawayaɔsaka vamɛ oko anto w’ɛlɔlɔ, ewandji ɛsɔ w’ɛtɛmwɛlɔ waki l’ohetoheto l’akambo wa kɔlɔ wakɔnyɔlaka Ase Wedja. Sho kema la kanyi ya kɔlɔ ya ngasɔ ndo hatɔnyɔla wanɛ wele bu Ɛmɛnyi wa Jehowa. L’ɛnyɛlɔ k’ɔpɔstɔlɔ Paulo, sho nangaka di’anto tshɛ wôka losango l’akambo wa mɛtɛ w’oma lo Bible mbetawɔma le Nzambi.​—⁠Etsha 26:29; 1 Timote 2:​3, 4.

9 Kanyi y’oma lo Bible yatɔlɔmba dia sho memala lo wɛdimo pombaka tɔsɛngiya l’ɛtɛkɛta watondjɛso anto waha Ɛmɛnyi. Paulo akalake Tito dia nde mbohola Akristo wa lo disɛnga dia Kɛrɛtɛ ɔnɛ: “Tawotengaki untu, tawuyalaki la ngala, keli wayali la memakana, wenya antu tshe ndjakitshakitsha lu akambu tshe.” (Tito 3:⁠2) Lembetɛ ɔnɛ Akristo hawohombe tɛnga ‘ndoko onto’​—⁠kânga onto laki komonga Okristo lo disɛnga dia Kɛrɛtɛ, lɛnɛ ele amɔtshi wakeyamaka efula l’ɔtɛ wa kashi, lɔtɔmɔ, ndo ɛnɛndɛ kawɔ. (Tito 1:12) Ɔnkɔnɛ, ekɔ kɔlɔ lo ndjela Afundelo dia sho tondjaka ɛtɛkɛta wa diɔnyɔ lam’atɛkɛtaso dikambo di’onto ɔmɔtshi lahasangi laso mbetawɔ ɔtɔi. Dionga dia ndjaɔsaka oko sho mboleki hotokimanyiya dia kotola anto akina oya l’ɔtɛmwɛlɔ waki Jehowa. Koko, naka sho mbɔsa anto akina kana mbatshɛka akambo lo yoho yɔtɔnganɛ l’alako wa lomba wakondjaso oma lo Dui dia Jehowa, kete lâsɔ, ‘tayolowanya wetshelo’ wa Nzambi.​—⁠Tito 2:⁠10.

Etena Katomamatanyiyɛwɔ

10 Undaki 3:7 mbutaka ɔnɛ: “etena ka nembohala, la etena ka nteketa” kekɔ. Okakatanu wele lânɛ vɔnɛ: mbeya etena kakɔna kahombaso mbɔsa yɛdikɔ ya minya atunyi yimba ndo wonya akɔna wahombaso mamɛ mbetawɔ kaso. Omalɔkɔ, sho kokaka kondja wetshelo wa mamba oma l’ɛnyɛlɔ kakatotshikɛ Yeso, pami k’olowanyi lo tɛdikɔ tshɛ takandɔsaka la lomba. (1 Petero 2:21) Nde akeyaka etena “ka nembohala.” Oko ɛnyɛlɔ, lam’akɔ̂sɔngwɛ ɛlɔmbɛdi la dikumanyi di’apami le Pilato, Yeso “kumbukaluya nduku diui.” (Mateu 27:​11-14) Nde konanga tɛkɛta kânga vui wui tshɔi yayôkoka ndɔshana l’ekotshamelo ka lolango la Nzambi lo dikambo diande. Koko, nde akatshike di’awui tshɛ wakandatshaka lo sɛkɛ mbɔ̂tɛkɛtɛ. Nde akeyaka ɔnɛ: kânga akambo wa mɛtɛ kôkokaka tshikitanya etema la timba tawɔ ta lotamanya. Omalɔkɔ, nde akanya yimba oma l’ɛsɔngɔdi awɔ, akatone fukutanya oyango ande wa tshikala ki.​—⁠Isaya 53:⁠7.

11 Koko, Yeso akeyaka etena “ka nteketa.” Lushi lɔmɔtshi, nde akâmanɛ ko lo ko la wanɛ wakɔ̂sɔmbwɛka, akatone awui wa kashi wakawɔ̂sɔngɔlɛka. Oko ɛnyɛlɔ, lam’akalange afundji l’Afarisɛ mbosha sɔnyi lo washo w’anto ɔnɛ nde tondjaka ɛdiɛngɛ oma lo wolo wa Bɛlɛzɛbulu, Yeso akɛnyi ɔlɔlɔ ntɛkɛta di’aha anto mbetawɔ awui wa kashi wa ngasɔ. Nde akɔ̂ndɔla kashi kawɔ l’ekimanyielo ka wɛla wakandoke waki la nkudu ndo oma l’awui w’ɛlɔlɔ wakandate wahakoke onto mama. (Mako 3:​20-30; enda ndo lo Mateu 15:​1-11; 22:​17-21; Joani 18:37) Woho akɔ wamɛ mbele, l’ɔkɔngɔ wa vɔ mbokaha ndo mbonda, wakatɔlɛ Yeso la ntondo k’ase Luudu la Sheke (sanhédrin), ko Kaifa, Ɔlɔmbɛdi a Lâdiko akawombola oko onto lawɔ̂nga ate: “Dimi lambukolomba lu lukumbu la [Nzambi ka] lumu nti: Ututeli kana Kristu keye, On’a [Nzambi].” Etena kɛsɔ nto kaki “etena ka nteketa,” nɛ dia otondɔlɛmbɔhala, tshike anto wotota ɔnɛ: lâsɔ mɛtɛ nde kema Kristo. Ko Yeso akakaloya dui ate: “Dim’one.”​—⁠Mateu 26:​63, 64; Mako 14:​61, 62.

12 Tɔ̂shi nto ɛnyɛlɔ kaki Paulo la Baranaba. Etsha 14:​1, 2 mbutaka ɔnɛ: “Lam’aki Paulu la Baranaba l’Ikoniyo, vo wakoto l’etemwelo k’asi Juda, ku vo wakati diui wuhu wakeyi ului a wuki w’asi Juda la asi Ngirika mbetawo. Keli asi Juda, wane waki kumbetawo, wakatombosha etema w’asi wedja dia vo mpetsha [“anangɛso,” NW].” Lo Dyookaneelo dy’oyooyo sho mbadiaka ɔnɛ: “Koko ase Yuda anɛ waaki koonanga mbetawɔ, wakatɔmbɔsha ase weja ndo wakawasha tokanyi ta kɔɔlɔ oca lee [“anangɛso,” NW].” Lo dihole dia vɔ pembetɛ paka lo tona losango loto, atunyi asɔ w’Ase Juda wakatatɛ mbidja lofunguso la sɔngɔlɛ Akristo, wakahembe dia ntɔmbɔsha Ase Wedja dia vɔ mbâtɔmbɔkwɛ.a Vɔ mɛtɛ wakahetshaka Lokristo la mɛtɛ! (Ɛdika la Etsha 10:28.) Le Paulo la Baranaba, ɔsɔ aki “etena ka nteketa,” di’aha ambeki w’eyoyo ndjâtɔna l’etema oma lo wɔma w’anto. “Ku vo [Paulo la Baranaba] wakatshikala leko edja, wateketa la dihunga lu wulu wa [Jehowa],” ɔnɛ lakawaetawɔ lo mbalodia la wolo ande dia vɔ ntsha akambo wa mamba. Dikambo sɔ diakatombe nɛ dia amɔtshi ‘waki lo wedi w’Ase Juda ndo akina lo wedi w’apɔstɔlɔ.’​—⁠Etsha 14:​3, 4.

13 Ko lâsɔ, ngande wahombaso kaloya dui lam’atomamatanyiyɛwɔ na? Dikambo sɔ mɛnamaka l’awui anɛ watomba. Awui amɔtshi tɔlɔmbaka dia sho ndjela dako diata ɔnɛ “etena ka nembohala” kekɔ. Sho kokaka ntsha ngasɔ djekoleko naka atunyi wamboyashikikɛ dia tokonya lo sho tondja awui w’anyanya. Tatôhɛke di’oyango w’anto amɔtshi kema dia mbeya akambo wa mɛtɛ. (2 Tesalonika 2:​9-12) Ekɔ wetshelo a wenya ndjaɛnya pâ dia kana yimba l’anto wele etema awɔ ele paka dia tona dietawɔ dia mɛtɛ la lotamanya la tshɛ. Oleki lâsɔ, naka sho mbetshaka wenya la mamanɛ l’onto tshɛ latomamatanyiyɛ, kete tayotakɔ olimu aso w’ohomba efula, wayotêla difuto dia woke​—⁠olimu wa kimanyiya akanga w’etema ɔlɔlɔ walanga mbeka mɛtɛ y’oma lo Bible l’otema ɔtɔi. Ɔnkɔnɛ, lam’ahomanaso l’apetshanyi wayashikikɛ paka dia pandjola lokumu la kashi lo dikambo diaso, dako diakasambiyama totɛka dia sho ‘mbaewɔ.’​—⁠Romo 16:​17, 18; Mateu 7:⁠6.

14 Ntsha ngasɔ hɛnya ɔnɛ hatamɛ mbetawɔ kaso. Ka sho mbeyaka ɔnɛ “etena ka nteketa” kekɔ. Sho nangaka ndjasha efula paka le anto w’ɛlɔlɔ wakawatɛ awui tshɛ wa kashi lo lokombo laso. Sho nangaka ndo kambaka la diaaso diakondjaso dia nembetshiya anto akina dimɛna dietawɔ diaso nganɛ wediɔ. Petero akafunde ate: “Nyukidia Kristu uku Khumadiondjo lu etema anyu. Nyutayalongosodi dia nyu mbeya lama nkaluya diui le untu tshe lanyumbula, dia elungamelu keli l’etema anyu. Keli nyutshi okone la memakana la [“dilɛmiɛlɔ di’efula,” NW].” (1 Petero 3:15) Naka anto wayasha l’etema w’ɔlɔlɔ wambotombola tolembetelo tɛnya lande na ketawɔso awui walangaso efula, naka wambotombola dikambo di’awui wa kashi watohindɛ atunyi aso, kete tekɔ l’ɔkɛndɛ wa mamɛ mbetawɔ kaso lo mbasha ekadimwelo w’eshika w’oma lo Bible. Lâdiko dia lâsɔ, lɔkɛwɔ laso l’ɔlɔlɔ kokaka mbisha esambishelo ka woke. Anto wambɔ̂mbɔ wɛɔngɔ watenda la sso di’ɔlɔlɔ mɛnaka ɔnɛ mɛtɛ, sho ntshaka tshɛ dia ndjela ɛlɛmbɛ a Nzambi w’osembwe lo nsɛnɔ yaso, vɔ kokaka mbishola esadi eto ɔnɛ awui watohindɛwɔ wekɔ kashi.​—⁠1 Petero 2:​12-15.

Kayotota di’Awui wa Kashi Watomamatanyiɛwɔ na?

15 Mbala efula, vɔ fundaka awui wa kashi lo tita sango lo lokombo l’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Oko ɛnyɛlɔ, jurunalɛ mɔtshi yakatombe Ngɔndɔ k’Enanɛi 1, 1997, la Russie aki la sawo dimɔtshi dia kashi diakataka ɔnɛ: Ɛmɛnyi nɔmbaka ase nkumbo yawɔ la wolo dia vɔ ‘mbitshanya wadɛwɔ, waomɛwɔ, ndo ambutshi awɔ naka vɔ hawomane awui wetawɔwɔ fundo kana monga lawɔ ɔtɛmwɛlɔ wamɛ.’ Koko, onto tshɛ leya Ɛmɛnyi wa Jehowa dimɛna mbeyaka ɔnɛ dui sɔ diekɔ kashi. Bible mɛnyaka ɔnɛ Akristo pombaka nanga ase nkumbo yawɔ wele bu ambetawudi la mbalɛnya, ndo Ɛmɛnyi wa Jehowa ndjelaka dako sɔ. (1 Koreto 7:​12-16; 1 Petero 3:​1-4) Kânga mbediɔ ɔsɔku, sawo sɔ diakatombe, ndo ambadi efula wakanganyiyama l’awui wa kashi asɔ. Ko ngande wakokaso mamɛ mbetawɔ kaso etena katɔsɔngwɛwɔ awui wa kashi na?

16 Ndo lanɛ nto, “etena ka nembohala, la etena ka nteketa” kekɔ. Lushi lɔmɔtshi Tshto y’Etangelo yakɛnya kanyi shɔ lo yoho nyɛ: “Lo ndjela awui watshama, lo menda etondo w’anto watahandjola awui wa kashi lo lokombo laso ndo lo ndjela oyango awɔ, sho mbeyaka mɛna dimɛna minya yimba oma l’akambo wa kashi wadianganyawɔ lo tita sango kana mamɛ akambo wa mɛtɛ la dihomɔ diasungana diele laso.” Mbala mɔtshi, ndeka ɔlɔlɔ minya yimba oma l’awui wa kashi wata anto, koko dui sɔ hadiɛnya ɔnɛ sho la dia tshikɛ awui wa kashi asɔ mboka dia vɔ tâdianganaka tsho.

17 Lo waaso akina, “etena ka nteketa” mbeyaka monga ohomba. Ondo jurunalistɛ mɔtshi y’otema ɔlɔlɔ akakondja sango ya kashi lo lokombo l’Ɛmɛnyi wa Jehowa ko nde nangaka mbeya awui wa mɛtɛ lo dikambo diaso. (Enda lo kiombo: “Woho wa Nɔngɔsɔla Kanyi ya Wɛɛngɛngɛ.”) Naka awui wa kashi wotumbi lo tita sango ambêkamɛ olimu aso w’esambishelo, kete anɔmbɔdi wa filialɛ ka la Société Watch Tower kokaka mbɔsa yɛdikɔ ya mamɛ akambo wa mɛtɛ l’ekimanyielo ka dihomɔ diasungana.b Oko ɛnyɛlɔ, dikumanyi diakoka mbeyaka sɔnama dia tosha tolembetelo, ɛnyɛlɔ oko lo emisiɔ wa lo televisiɔ, lɛnɛ ele naka hawotshwe atɔtɛkɛta kete anto wayɛna ɔnɛ wambotêwadia Ɛmɛnyi wa Jehowa. Lâsɔ, Ɛmɛnyi mbeyaka kamba kâmɛ la biro ka la Société Watch Tower la wanɛ wakilɔmbɔla dia nɔngɔsɔla dui sɔ.​—⁠Heberu 13:⁠17.

Tâme Lokumu l’Ɔlɔlɔ Laka Lɛɛta

18 Lotshungɔ laso la sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo diaki Nzambi ndja oma l’olongo. Yeso lakatosha olimu akɔ dia sho kamba, akalongola ‘lowandji tshɛ l’olongo la la nkɛtɛ.’ (Mateu 28:​18-20; Filipi 2:​9-11) Omalɔkɔ, sho bu l’ohomba wa mandji y’anto tosha dikimɔ dia sho sambisha. Kânga mbediɔ ɔsɔku, sho mbeyaka ɔnɛ monga la lotshungɔ l’akambo w’ɔtɛmwɛlɔ toshaka diaaso dia sho dianganya lokumu la Diolelo. Lo wedja weso la lotshungɔ la tetemala l’ɔtɛmwɛlɔ aso, tayokambaka la ɛlɔngɔswɛlɔ keyama le lɛɛta dia kokɛ lotshungɔ lakɔ. Lɛnɛ ahawatosha lotshungɔ la ngasɔ, sho ntshaka tshɛ dia likondja lo ndjela kɛnɛ kata ɛlɛmbɛ. Oyango aso kema dia mbela etshikitanu l’awui wa pɔlitikɛ lo wodja, koko dia “shimbɛɛ ndo nshikikadya ngee lokumu l’ɔlɔlɔ.”​—⁠Filipɔ 1:​7, Dyookaneelo dy’oyooyo.

19 Oko weso Ɛmɛnyi wa Jehowa, sho mbetawɔka ɔnɛ Jehowa mbele Omboledi w’Andja w’Otondo. Ɛlɛmbɛ ande mbahemɛ tshɛ. Sho kitanyiyaka ɛlɛmbɛ a mandji y’anto la nkum’otema k’ɔlɔlɔ, ɔnkɔnɛ, sho ‘mbishaka Kayisa diangɔ dia Kayisa.’ Koko hatototshikɛ ndoko ɛngɔ toshimba dia sho kotsha ɔkɛndɛ aso woleki ohomba​—⁠wa ‘mbisha Nzambi diangɔ dia Nzambi.’ (Mateu 22:21) Sho mpotɔka ɔlɔlɔ ɔnɛ naka sho ntsha ngasɔ, kete wedja ‘wayotohetsha,’ koko sho mbetawɔka lohetsho lɔsɔ oko etenyi kɛmɔtshi ka oshinga wa monga ombeki. Ɛkɔndɔ w’Ɛmɛnyi wa Jehowa l’akambo wasawɔ la lɛɛta l’edja k’eleko ka 20 kɛnɛ ekɔ tshondo ya djembetelo yɛnya nganɛ wayashikikɛso dia mamɛ mbetawɔ kaso. Oma l’ekimanyielo ka Jehowa ndo k’osukɔ ande, tayotetemala ‘mbetsha anto aha la mpekɔ ndo tayowasambishaka lokumu l’ɔlɔlɔ.’​—⁠Etsha 5:⁠42.

“La Yacuiba, lo wodja wa Bolivie, olui ɔmɔtshi w’esambisha wa lo ngelo kɛsɔ wakɔshi tɛdikɔ dia stasiɔ kɛmɔtshi ka televisiɔ mɛnya filmɛ kakatondja ɛtɔlɔki (apostats). Lam’akawɛnyi tɔsɛngiya ta kɔlɔ taki la filmɛ kɛsɔ, dikumanyi wakɔshi yɛdikɔ ya mɛnana la stasiɔ hiende ya televisiɔ ko wakokana dia mbasha etenyi ka falanga dia vɔ mɛnya kasɛti vidéo Les Témoins de Jéhovah ​—⁠ Un nom, une organisation la La Bible : un récit historique exact, des prophéties dignes de foi. L’ɔkɔngɔ wa nde menda vidéo shɔ yaki la Société, kanga stasiɔ kɛmɔtshi ka radio akanyange lo menda nganɛ wakɛnya ɛtɔlɔki filmɛ ka kashi, ko nde akate dia mbewoya anto lo radio ande ofele ɔnɛ losanganya la distrikɛ l’Ɛmɛnyi wa Jehowa laya ka suke. Anto wakatshu efula lo losanganya lakɔ, ko anto efula w’etema w’ɔlɔlɔ wakatatɛ mboka Ɛmɛnyi wakatshɔka atowaembola wembola efula.”​—⁠Annuaire 1997 des Témoins de Jéhovah, lɛkɛ 61-2.

[Footnotes]

a Dibuku Commentaire de la Bible complète (ang.) diaki Matthew Henry nembetshiyaka ɔnɛ: atunyi w’Ase Juda “wakatshaka dikambo sɔ oko anto wanda okanda wa ntshɔ̂ka l’oyango ɔmɔtshi otsha le [Ase Wedja] wakeyanaka lawɔ, ko towatɛ kɛnɛ tshɛ kakawakolonganyaka, ko vɔ kombidjaka timba tawɔ paka l’awui w’anyanya ato, koko wakawatɛka ndo awui wa kɔlɔ heyama lo dikambo dia Lokristo la mɛtɛ.”

b L’ɔkɔngɔ wa vɔ mbuta awui wa kashi lo sawo dimɔtshi diakatondja jurunalɛ mɔtshi ya la Russie (yakatatɛkɛtshi l’odingɔ 15), Ɛmɛnyi wa Jehowa wakatɔlɛ dikambo sɔ la ntondo k’ɛnɛnɛ wa mbolamatadi k’Ase Russie kendana l’awui wasɔnganya anto lo tita sango dia nɔmba ɔnɛ wasɛdingole awui wa kashi wakawafunde lo sawo diakɔ. Atete edja, tuminadi takɔ takasha jurunalɛ shɔ dilanya l’ɔtɛ wakayɔafunde sawo dia kashi dia ngasɔ.​—⁠Enda lo Réveillez-vous! wa Ngɔndɔ ka Dikumi l’Ɔtɔi 22, 1998, lɛkɛ 26-7.

[Study Questions]

1, 2. Lande na kahakashimɔ Ɛmɛnyi wa Jehowa la ntondo ka wekamu, ko akombolawɔ mɛtɛ na?

3. Naa ɔkɔkɔ ɔmɔtshi wahetshawɔ Ɛmɛnyi wa Jehowa tshanana?

4, 5. (a) Awui akɔna wa kashi wamamatanyiyɛwɔ Ɛmɛnyi wa Jehowa? (b) Waa na wakatshutshuyaka anto mbala efula dia vɔ pɛnyahɛnya ekambi wa Jehowa?

6. Lande na kende ohomba efula memala lo wɛdimo lo woho wɔ̂saso anto wa l’andja w’etshumanelo k’Akristo?

7. Dui di’ɔnɛ ‘toyalame di’aha mbɔtɔ vadi y’oma l’andja ɔnɛ’ atɔlɔmbadiɔ na?

8. Lande na kele dako di’ɔnɛ toyalame di’aha mbɔtɔ vadi lo dikambo di’andja ɔnɛ hatosha lotshungɔ la sho mɔnyɔla anto akina na?

9. Naa shɛngiya yahomba monga la kanyi y’oma l’Afundelo yatɔlɔmba dia sho memala lo wɛdimo lo kɛnɛ kendana la nganɛ watɛkɛtaso dikambo di’anto wahasangi laso mbetawɔ ɔtɔi?

10, 11. Ngande wakɛnya Yeso ɔnɛ nde akeyaka (a) “etena ka nembohala”? (b) “etena ka tɛkɛta” na?

12. Awui akɔna wakasokoya Paulo la Baranaba dia vɔ tɛkɛta la dihonga tshɛ l’Ikoniyo?

13. Lam’atomamatanyiyɛwɔ, etena kakɔna kasungana ‘sho nɛmbɔhala’?

14. Naa toho takokaso mamɛ mbetawɔ kaso la ntondo k’anto akina?

15. Naa ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi kakɛnya nganɛ wakawatɛkɛta awui wa kashi lo lokombo l’Ɛmɛnyi wa Jehowa lo tita sango?

16, 17. Lo ndjela kiombo ya lo lɛkɛ 16. (a) Kakɔna kakate Tshoto y’Etangelo lushi lɔmɔtshi lo dikambo dia nganɛ wakokaso kadimola l’awui wa kashi watama lo tita sango? (b) La ntondo k’awui akɔna wakoka Ɛmɛnyi wa Jehowa kadimola anto wakɔndɔla awui wa kashi lo tita sango?

18. (a) Lande na keso bu l’ohomba wa mandji y’anto tosha dikimɔ dia sambisha? (b) Mboka kakɔna kahombaso ndjela naka wambotona sho sambisha?

19. (a) Etombelo akɔna wakoka mɛnama naka ‘sho mbisha Nzambi diangɔ dia Nzambi’ na? (b) Ko ahombaso ndjashikikɛ dia ntsha?

[Caption]

[Footnotes]

[Caption]

[Questions]

[Caption on page 28]

[Box on page 28]

WOHO WA NƆNGƆSƆLA KANYI YA WƐƐNGƐNGƐ

[Caption on page 29]

[Caption on page 29]

Lushi lɔmɔtshi, Yeso akatone awui wa kashi wakomamatanyiyɛ atunyi ande

[Caption on page 30]

[Review on page 30]

Onde Wɛ Mbohɔka?

◻ Lande na ‘kahetshama’ Ɛmɛnyi wa Jehowa?

◻ Ngande wahombaso mbɔsa wanɛ wahasangi lasɔ mbetawɔ kamɛ?

◻ Ɛnyɛlɔ kakɔna kakatotshikɛ Yeso lo woho wakandôngaka l’atunyi?

◻ Etena katomamatanyiyɛwɔ, ngande wakokaso kamba la dako di’ɔnɛ “etena ka nembohala, la etena ka nteketa” kekɔ na?

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto