Totetemale Kɛndakɛnda Lo Mboka Ka Jehowa
“Ulungamelaki [Jehowa], okolamelaki lu mbuka kandi; ndi ayukum[b]iya dia we nkita kete.”—OSAMBU 37:34.
1, 2. Nkumekanga Davidi akandahombe ntsha dia kɛndakɛnda lo mboka ka Jehowa, ndo sho ahombaso ntsha nshi nyɛ?
“UNIMBITSHIYA mbuka ka dimi nkendakenda, ne dia dimi latediaka utema ami utsha le ye.” (Osambu 143:8) Nshi nyɛ, Akristo mboholaka ɛtɛkɛta ɛsɔ wa Nkumekanga Davidi l’otema ɔtɔi. Oma ka tshina diawɔ di’otema, vɔ nangaka ngɛnyangɛnya Jehowa ndo kɛndakɛnda lo mboka kande. Ahombawɔ ntsha lâsɔ na? Le Davidi, nde akahombe ndjelaka ɛlɛmbɛ wa Nzambi. Nde akahombe ndjaɛkɛ le Jehowa, koko aha lo mbidja toseke la wedja ekina. Eelo, nde akahombe nto kambɛka Jehowa olimu la kɔlamelo, aha tɛmɔla tozambizambi ta wedja wakasukana la wɔ. Le Akristo, kɛndakɛnda lo mboka ka Jehowa nɔmbaka akambo efula.
2 Kɛndakɛnda lo mboka ka Jehowa nshi nyɛ nembetshiyaka akambo efula, ɛnyɛlɔ oko mɛnya mbetawɔ kele la so l’olambo w’etshungwelo waki Yeso Kristo, lo mbɔ̂sa oko “mbuka, mete la lumu.” (Joani 3:16; 14:6; Heberu 5:9) Dui sɔ nembetshiyaka nto kotsha ‘ɔlɛmbɛ wa Kristo,’ mbut’ate mboka onyaso onto ngandji, djekoleko anango Yeso w’akitami. (Ngalatiya 6:2; Mateu 25:34-40) Wanɛ wakɛndakɛnda lo mboka ka Jehowa nangaka awui la adjango ande. (Osambu 119:97; Tukedi 4:5, 6) Vɔ mbɔsaka diɛsɛ dia kamba olimu w’Okristo la nɛmɔ efula. (Kolosai 4:17; 2 Timote 4:5) Dɔmbɛlɔ ekɔ dui diatshawɔ esangɔ l’esangɔ lo lɔsɛnɔ lawɔ. (Romo 12:12) Vɔ nto ‘mendaka ɔlɔlɔ lo woho wakɛndakɛndawɔ, aha oko akanga a dinginya koko oko akanga wa tomba.’ (Efeso 5:15) Vɔ mɛtɛ hawetawɔ shisha ɛngɔnyi wa lo nyuma l’ɔtɛ wa lomombo la l’emunyi la tshanda tsho kana l’ɔtɛ w’ɛngɛnɔngɛnɔ wa demba wa mindo. (Mateu 6:19, 20; 1 Joani 2:15-17) Lâdiko dia lâsɔ, kɔlamelo ndo wɛkamu le Jehowa ekɔ ohomba efula. (2 Koreto 1:9; 10:5; Efeso 4:24) Lande na na? Nɛ dia lɔsɛnɔ lasɛnaso nshi nyɛ fɔnaka efula la lɔnɛ l’Ase Isariyɛlɛ w’edjedja.
Ohomba wa Monga la Wɛkamu ndo la Kɔlamelo
3. Lande na kele kɔlamelo, mbetawɔ la wɛkamu ayotokimanyiya dia sho kɛndakɛndaka lo mboka ka Jehowa?
3 Isariyɛlɛ aki wodja wa tshitshɛ wakadingama l’asukanyi wakahetshaka; asukanyi akɔ wakayashaka lo sɛlɛmɔnyi y’awui a mindo l’ɔtɛmwɛlɔ wa tozambizambi ta dikishi. (1 Ekondo 16:26) Paka Ase Isariyɛlɛ ato mbakakambɛka Jehowa, ɔtɔi akɔ wa Nzambi ka mɛtɛ ndo kahɛnama. Jehowa akâlɔmbɛ dia vɔ namaka ɛlɛmbɛ wa la diko lo kɛnɛ kendana la lɔkɛwɔ. (Euhwelu k’Elembe 6:4) Popo ndo ɛlɔ kɛnɛ, paka miliyɔ ngana tsho y’anto mbatɛmɔla Jehowa, koko wekɔ lo sɛna l’andja wele l’anto suke la miliyara shamalo. Anto akɔ wa l’andja ɔnɛ wekɔ l’ɛlɛmbɛ ndo la tokanyi t’ɛtɛmwɛlɔ totshikitanyi efula la ta wanɛ watɛmɔla Jehowa. Naka tekɔ l’atei wa miliyɔ ngana shɔ, kete sho pombaka ndjâlama ɔlɔlɔ di’aha ndjɔsɛngiyama lo yoho ya kɔlɔ. Ngande wayotoyalama na? Kɔlamelo le Jehowa Nzambi, mbetawɔ le nde, ndo monga la wɛkamu ɔnɛ nde ayokotsha alaka ande ayotokimanyiya dia sho ndjâlama. (Heberu 11:6) Dui sɔ ayotokokɛ di’aha sho mbahɛ otema aso lo awui walongamɛ ase andja ɔnɛ.—Tukedi 20:22; 1 Timote 6:17.
4. Bonde kele ase wedja ‘lo wodjima lo timba tawɔ’?
4 Ɔpɔstɔlɔ Paulo akɛnya woho wahomba Akristo ndjâtshikitanya l’ase andja ɔnɛ lam’akandafunde ate: “Dimi lambuta diui ne okone, ndu lambunyenya le Khumadiondjo nti: Tanyutshaki ntu uku atutshaka asi wedja, lu tunginyanginya ta tumba tawo. Tukanyi tawo tambuyala udjima lu ewu kawo. Vo wakangana uma lu lumu la [Nzambi], ne dia tunginyanginya tawo, ne dia [lonyû la] etema awo.” (Efeso 4:17, 18) Yeso mbele ‘osase wa mɛtɛ.’ (Joani 1:9) Wanɛ tshɛ wahawetawɔ kana wasɛma dia vɔ mbêtawɔka koko hawokitanyiya ‘ɔlɛmbɛ wa Kristo’ wekɔ lo ‘wodjima lo timba tawɔ.’ Oko ahawakɛndakɛnda lo mboka ka Jehowa, vɔ ‘wambangana etale la lɔsɛnɔ l’oma le Nzambi.’ Oyadi lomba lakɔna lakokawɔ fɔnya dia wekɔ la lɔ lo akambo w’andja ɔnɛ, vɔ ‘haweye ndoko ema’ lo kɛnɛ kendana la tshɔi y’ewo katɔla otsha lo lɔsɛnɔ, mbut’ate ewo ka Jehowa Nzambi la Yeso Kristo.—Joani 17:3; 1 Koreto 3:19.
5. Kânga mbahɛta osase w’akambo wa mɛtɛ l’andja ɔnɛ, lande na kele anto efula l’etema wa lonyû?
5 Koyanga mbediɔ ɔsɔku, osase w’akambo wa mɛtɛ wekɔ lo mpɛta l’andja ɔnɛ! (Osambu 43:3; Filipi 2:15) ‘Lomba la mɛtɛ lekɔ lo tetemala mbuda ekoko a wolo l’ɔsɛsɛ.’ (Tukedi 1:20) Ɔnɔnyi wetshi, Ɛmɛnyi wa Jehowa waketsha wenya ndekana miliyara lo tatɛka anyawɔ anto akambo wa Jehowa Nzambi la Yeso Kristo. Anto nunu nkama wakawaetawɔ. Ko onde sho pombaka mamba lo mɛna ɔnɛ anto akina efula kombetawɔ losango laso? Keema. Paulo akatɛkɛta dia ‘lonyû l’etema awɔ.’ Amɔtshi wekɔ la lonyû l’etema nɛ dia vɔ nyangaka paka wahɔ awɔ vamɛ kana wekɔ la ngandji ka falanga. Akina sɛngiyamaka oma le ɛtɛmwɛlɔ wa kashi kana tokanyi t’ase andja ɔnɛ tambohandjɔnɛ efula nshi nyɛ. Amɔtshi wakayoka Nzambi ɔkɔngɔ l’ɔtɛ wa pâ yakawɛnyi lo lɔsɛnɔ. Akina hawolange ndjela ɛlɛmbɛ wa Jehowa wa la diko wendana la lɔkɛwɔ. (Joani 3:20) Onde otema w’ɔnɛ lakɛndakɛnda lo mboka ka Jehowa kokaka ndjoyala lonyû ngasɔ?
6, 7. Kânga mbaki Ase Isariyɛlɛ atɛmɔdi wa Jehowa Nzambi, lo tena diakɔna diakawayotakɔ mboka, ndo lande na?
6 Oko wakadiɛnya Paulo, dui sɔ diakayokomɛ Ase Isariyɛlɛ w’edjedja. Nde akafunde ate: “Akambo anɛ weekɔ dyɛɛnyɛlɔ, kele tatoongake la ekombweelo wa kɔɔlɔ ngaanɛ waakiwɔ lawɔ. aha nyu mbɔtɔ lo ntɛmɔla dikishi oko ngaanɛ waka[tsh]e amɔ[tsh]i wa l’atei waakiwɔ. Ɔnkɔɔnɛ wata Okanda w’awui wa [Nzambi] ɔnɛɛ: ‘Anto waka[d]jaasɛ dya ndɛ la nnɔ, ko l’ɔkɔngɔ wakoonɛɛ dya nkɛnya.’ Aha sho n[d]jasha lo loseka ngaanɛ waka[tsh]e amɔ[tsh]i wa l’atei waakiwɔ, ko anto nunu akumi ahende l’asato wakavu loshi laamɛɛ.”—1 Kɔrɛntɛ 10:6-8, Dyookaneelo dy’oyooyo.
7 Paulo akatɛkɛta ntondo dia etena kakatɛmɔla Ase Isariyɛlɛ yana ya ngɔmbɛ ya paunyi l’ɛse ka Dikona dia Sinai. (Etumbelu 32:5, 6) Lo ntsha dui sɔ, vɔ wakasekola ɔlɛmbɛ wakawetawɔ dia ndjelaka lâsɔ ko atete ndo mingu efula. (Etumbelu 20:4-6; 24:3) Oma lâsɔ, Paulo ekɔ lo mbuta etena kakakusamɛ Ase Isariyɛlɛ Baala vɔ l’ana a wamato w’Ase Mɔaba. (Walelu 25:1-9) L’ɔtɛmwɛlɔ wa yana ya ngɔmbɛ, anto wakayasha lo ndjângɛnyangɛnya lo tshambandeko, ‘wakakɛnya.’a L’ɔtɛmwɛlɔ wa Baala, wakatshaka ndo awui wa mindo waheyama mbuta. (Enyelo 2:14) Bonde kakasale Ase Isariyɛlɛ pɛkato shɔ na? Nɛ dia vɔ waketawɔ dia etema wakiwɔ ‘kombola akambo wa kɔlɔ’: ɔtɛmwɛlɔ wa dikishi kana ditshelo dia mindo dia lɔkɔ.
8. Wetshelo akɔna wakokaso mbɔsa oma lo kɛnɛ kakakomɛ Ase Isariyɛlɛ?
8 Paulo akɛnya ɔnɛ sho pombaka mbɔsa wetshelo oma l’akambo asɔ. Mbɔsa wetshelo akɔna na? Hafɔnyama di’Okristo kokaka kusamɛ yana ya ngɔmbɛ ya paunyi kana jambizambi y’edjedja y’Ase Mɔaba. Ko kayotota lo kɛnɛ kendana l’akambo a mindo kana ɛngɛnɔngɛnɔ wa tshambandeko na? Akambo asɔ wambekɔnɛ heyama nshi nyɛ, ndo naka sho mbetawɔ mposa k’akambo asɔ pama l’atei w’etema aso kete vɔ wayoyotânganya la Jehowa. Etombelo wayoyala woho akɔ wâmɛ oko sho takatɛmɔla dikishi: tayangana etale oma le Nzambi. (Enda lo Kolosai 3:5; Filipi 3:19.) Diɔ diakɔ diele, dia nde komiya la tɛkɛta akambo asɔ, Paulo ambɔkɔkɔmiya anyande ambetawudi ate: “Nyulawo otemwelo wa dikishi.”—1 Koreto 10:14.
Ekimanyielo dia Kɛndakɛnda lo Mboka ka Nzambi
9. (a) Ekimanyielo kakɔna kakondjaso dia tetemalaka kɛndakɛnda lo mboka ka Jehowa? (b) Naa yoho mɔtshi yokaso ‘dui l’ɔkɔngɔ aso’?
9 Naka tambɔsa tɛdikɔ dia tetemala kɛndakɛnda lo mboka ka Jehowa, kete ndoko woho wahatatokondja ekimanyielo. Isaya akatatshi ate: “Lam’ayunyuyanga mbetola lu lunya la pami kana la lomoso, atui anyu wayuka diui uma l’okongo ati: Mbuka keku, nyokendekende loko! nyokendekende loko!” (Isaya 30:21) Ngande wôka ‘atui aso dui sɔ oma l’ɔkɔngɔ’ na? Lo nshi yaso nyɛ, ndoko onto lôka dui dia mɛtɛ mɛtɛ kana lalongola awui oma le Nzambi. “Diui” diokɛma tokomɛka sho tshɛ lo woho ɔtɔi. Ntondotondo, dui sɔ mbokɛmaka oma lo Bible, Afundelo wakasambiyama oma le Nzambi ndo wele la tokanyi ta Nzambi la ɛkɔndɔ w’awui wakandasalɛka anto. Lam’ele lushi la lushi sho pomanaka la tokanyi tatahandjola wanɛ ‘wambangana la lɔsɛnɔ l’oma le Nzambi,’ sho pombaka mbadiaka Bible ndo kanaka la tɔ yimba mbala la mbala dia tshikala nge lo nyuma. Naka sho ntsha ngasɔ, kete tayokoka mbewɔ ‘akambo w’anyanya’ ndo ‘tayolowana, tayonga l’akoka tshɛ wa ntsha oseka olimu tshɛ w’ɔlɔlɔ.’ (Etsha 14:14, 15; 2 Timote 3:16, 17) Dikambo sɔ diayotosha wolo, diayotokeketsha ndo diayotokimanyiya dia sho ‘mpomɔ lokolo l’ɔlɔ lo akambo aso tshɛ.’ (Jashua 1:7, 8) Diɔ diakɔ diatɔkɔkɔmiya Ɔtɛkɛta wa Jehowa ɔnɛ: “Kakiane an’ami, nyumbukeli, ne dia wane watulamaka ditshelu diami, weli la ongenongeno. Nyulungi wetshelu ndu nyuyali la yimba, tanyuyikaleki.”—Tukedi 8:32, 33.
10. Naa yoho ya hende yokaso ‘dui l’ɔkɔngɔ aso’?
10 ‘Dui dia l’ɔkɔngɔ aso’ ndjâka nto lo tshimbo y’“ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ,” ɔnɛ latosha ‘mbo ya ndɛ lo tena diahombama.’ (Mateo 24:45-47, NW) Yoho mɔtshi yalongolaso mbo ya ndɛ shɔ ele oma l’ekanda wafundama watɛkɛta awui wa Bible. Ɛnɔnyi wetshi ɛnɛ, mbo ya ndɛ shɔ yakayala tshavutshavu. Ɛnyɛlɔ oko oma l’ekimanyielo ka periodikɛ kelɛso Tshoto y’Etangelo, eokelo kaso ka prɔfɛsiya kamboleka ndowanyema. Lo jurunalɛ nyɛ, wambotokeketsha dia monga l’etete l’olimu w’esambishelo ndo wa mbetɛ anto ambeki kânga mbele anto efula keto hawotodje yimba, wambotokimanyiya dia mbewɔ tolonga takoka tokonya lo wâle ndo wambotɔkɔkɔmiya dia kɛnɛmɔla waonga w’ɛlɔlɔ w’Okristo lo lɔsɛnɔ laso. Ande woho wangɛnangɛnaso mbo ya ndɛ shɔ ya lo tena diahombama lee!
11. Lembetshiya yoho ya sato yakokaso mboka ‘dui l’ɔkɔngɔ aso.’
11 Ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ toshaka mbo ya ndɛ nto lo tshimbo ya nsanganya yɔtɔso mbala la mbala. L’atei a nsanganya shɔ mbele nsanganya ya l’etshumanelo, nsanganya y’otshimbedi yɔtɔma mbala hiende l’ɔnɔnyi, ndo nsanganya yoleki weke ya mbala ɔtɔi l’ɔnɔnyi. Okristo akɔna wa kɔlamelo wahɔshi nsanganya shɔ la nɛmɔ efula na? Yɔ mɛtɛ tokimanyiyaka efula dia sho kɛndakɛndaka lo mboka ka Jehowa. Lam’ele efula ka l’atei aso pombaka mbetsha wenya efula l’olimu kana la kalasa l’ɔnɔngɔ a wanɛ wele bu la so mbetawɔ kâmɛ, osanganelo wa la anyaso Akristo esangɔ l’esangɔ kokɛka mɛtɛ nsɛnɔ yaso. Nsanganya toshaka diaaso di’ɔlɔlɔ dia sho ‘tshutshuyana lo ngandji ndo l’elimu w’ɔlɔlɔ.’ (Heberu 10:24) Sho mbokaka anangɛso ngandji, ndo sho nangaka sangana la wɔ.—Osambu 133:1.
12. Ɛmɛnyi wa Jehowa wamboyashikikɛ dia ntsha na, ndo ngande akawɛnya dui sɔ lo sɛkɛ atete ndoko edja?
12 Oko ambowokeketshama la mma sɔ dia lo nyuma, ɛlɔ kɛnɛ anto suke la miliyɔ shamalo wekɔ lo kɛndakɛnda lo mboka ka Jehowa, ndo miliyɔ nkina wekɔ lo mbeka Bible dia mbeya woho wa ndo vɔ lawɔ ntsha ngasɔ. Onde etema awɔ kɔmɔka kana vɔ nɛmbaka lam’ɛnawɔ ɔnɛ vɔ wekɔ yema tshitshɛ tsho lo mbɛdika la miliyara y’anto wodjashi l’okama a nkɛtɛ? Bu! Vɔ wamboyashikikɛ dia tetemala mpokɛ lotui lo ‘dui dia l’ɔkɔngɔ awɔ,’ lo ntshaka lolango la Jehowa la kɔlamelo. Lo Losanganya la Distrikɛ ndo la Wedja Efula la l’ɔnɔnyi wa 1998/1999 laki l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Mboka ka Nzambi ka Lɔsɛnɔ,” ase losanganya wakɛnya lo sɛkɛ dia vɔ wayotshaka paka ngasɔ, lam’akawetawɔ yɛdikɔ mɔtshi yakɛnyaka lɛnɛ ɛkamiwɔ l’otema ɔtɔi. Ɛtɛkɛta wa yɛdikɔ yakɔ shɔ v’ɛnɛ l’ɛse.
Yɛdikɔ
13, 14. Ɛnɛlɔ kakɔna ka mɛtɛ mɛtɛ kele l’Ɛmɛnyi wa Jehowa lo dikambo dia lɔsɛnɔ la l’andja ɔnɛ?
13 “Sho, Ɛmɛnyi wa Jehowa wosanganyi lo Losanganya lɔnɛ lele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ ‘Mboka ka Nzambi ka Lɔsɛnɔ,’ sho mbetawɔka l’otema ɔtɔi ɔnɛ mboka ka Nzambi ekɔ mboka ka lɔsɛnɔ koleki tshɛ. Koko, tekɔ lo mɛna dia anto efula wekɔ la kanyi yotshikitanyi ɛlɔ kɛnɛ. Anto wa l’andja ɔnɛ wambohemba lokema la tokanyi, la filozofi ndo la tokanyi t’ɛtɛmwɛlɔ dia mbeya mboka ka lɔsɛnɔ koleki dimɛna. Naka sho sɛdingola awui wakete la wa nshi nyɛ l’otema ɔtɔi, kete tayɛna dia ɛtɛkɛta wa Nzambi ɛnɛ wofundami lo Jeremiya 10:23 wekɔ mɛtɛ: ‘Onto latakɛndakɛnda heye nɔmbɔla ekolo ande ndamɛ.’
14 “Lushi tshɛ sho kondjaka tolembetelo tokina tɛnya ɔnɛ ɛtɛkɛta ɛsɔ wekɔ mɛtɛ. Anto efula mɔnyɔlaka mboka ka Nzambi katɔla otsha lo lɔsɛnɔ. Vɔ ntshaka kɛnɛ kɛnawɔ ɔlɔlɔ lo asho awɔ. Etombelo w’oma l’akambo asɔ wekɔ ndo kandji efula: ohandjwelo wa lɔsɛnɔ la nkumbo tshikaka ana tekɔnɛka vamɛ; oyango wa lomombo konyaka onto lo nde ndjaɛna oko anyanya ndo bu ohomba; awui w’epetenge ndo akambo wa ngala wekɔ lo mɛnya anto pâ; ata wa l’asa dibila ndo ata akina wekɔ lo ndjaka anto heyama; awui a mindo wele oko monanyi la loseka wambodiangana efula ko hemɔ y’oma lɔkɔ yekɔ lo tafulanɛ tsho. Ɔsɔ ekɔ ekakatanu engana eto l’atei w’ekakatanu efula washimba anto monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ, la wɔladi ndo la lotui tshitshi.
15, 16. Lo kɛnɛ kendana la mboka ka Nzambi katɔla otsha lo lɔsɛnɔ, yɛdikɔ yakɔshi Ɛmɛnyi yakɛnyaka dia vɔ wamboyashikikɛ dia ntsha na?
15 “Lam’ele anto wekɔ lo sui dia mamba ndo ‘ta dia lushi la woke la Nzambi Kanga-Nkudu-Tshɛ’ dielɛwɔ Armangɛdɔna diaya ka suke (Enyelo 16:14, 16), sho Ɛmɛnyi wa Jehowa tambɔsa yɛdikɔ nyɛ:
16 “Dui dia ntondo: Lam’ele sho tshɛ, onto l’onto akayalambola ndamɛ la tshondo le Jehowa Nzambi, tekɔ anto ande ndo tayongaka nshi tshɛ la mbetawɔ ka nge l’olambo w’etshungwelo wakandakimɔ lo tshimbo y’Ɔnande, Yeso Kristo. Tamboyashikikɛ dia kɛndakɛnda lo mboka ka Nzambi katɔla otsha lo lɔsɛnɔ, mbokambɛ oko Ɛmɛnyi ande ndo ndjakitshakitsha l’ɛse ka lowandji lande lakamba olimu lo tshimbo ya Yeso Kristo.
17, 18. Kiongamu yakɔna yayotetemalaka Ɛmɛnyi wa Jehowa nama lo kɛnɛ kendana l’ɛlɛmbɛ wa lɔkɛwɔ ndo la tshunda di’anto l’ɔnango di’Akristo?
17 “Dui dia hende: Tayotetemala ndjela ɛlɛmbɛ wa lo nyuma ndo ɛlɛmbɛ wa la diko wendana la lɔkɛwɔ wele lo Bible. Tamboyashikikɛ di’aha kɛndakɛnda oko akɛndakɛnda ase wedja wele la timba t’anyanya. (Efeso 4:17-19) Tambɔsa tɛdikɔ dia tshikala pudipudi la ntondo ka Jehowa, aha la vadi y’oma l’andja ɔnɛ.—Jakoba 1:27.
18 “Dui dia sato: Lam’ele tekɔ tshunda di’anto l’ɔnango di’Akristo wa lo wedja tshɛ, hatototshikitanya kiongamu yaso yɔtɔnɛ l’Afundelo. Tayolamaka lomangemange laso l’Akristo l’atei a wedja, aha mbetawɔ mpetshana kana monga la diatɔnelo dia nkoho y’alemba, dia wedja kana dia dibila.
19, 20. (a) Akristo wele l’ana ayowotsha? (b) Ngande wayotetemala Akristo tshɛ wa mɛtɛ ndjaɛnya ɔnɛ ambeki wa Kristo mbewɔ?
19 “Dui dia nɛi: Naka tekɔ l’ana, kete tayowakɔkɔmiya mboka ya Nzambi. Tayowasha ɛnyɛlɔ ka lɔsɛnɔ l’Okristo, ɛnyɛlɔ oko lo mbadiaka Bible mbala la mbala, lo mbekaka Bible lo nkumbo, lo kambaka elimu wa l’etshumanelo ndo lo sambishaka l’etete.
20 “Dui dia tanu: Sho tshɛ tayoyatshutshuya dia monga la waonga wele l’Otungi aso, ndo tayoyaketembola dia mbokoya lonto lande la mboka yande, lo ndjela ɛnyɛlɔ ka Yeso. (Efeso 5:1) Tambɔsa tɛdikɔ dia ntshaka awui tshɛ la ngandji, dia mɛnya ɔnɛ tekɔ ambeki wa Kristo.—Joani 13:35.
21-23. Ɛmɛnyi wa Jehowa ayowotetemala ntsha, ndo dikambo diakɔna diambowetawɔ?
21 “Dui dia samalo: Hatotohekɔ koko tayotetemala sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo dia Nzambi ndo mbetɛ anto ambeki wayotetsha mboka ka Nzambi katɔla otsha lo lɔsɛnɔ. Tayowakeketsha nto dia vɔ nyomoteka awui akina lo nsanganya ya l’etshumanelo.—Mateu 24:14; 28:19, 20; Heberu 10:24, 25.
22 “Dui di’esambele: Oyadi l’onto ndo l’onto kana l’olui aso tshɛ oko tshunda di’ase ɔtɛmwɛlɔ, tayotetemalaka mbetsha lolango la Nzambi lo dihole dia ntondo lo nsɛnɔ yaso. Lam’ayotɔsaka Bible, Ɔtɛkɛta wakinde, oko ɔnɔmbɔdi wakiso, sho hatotɛtɔla lo lonya l’omi kana la lɔmɔsɔ, ko tayɛnya lo yoho shɔ ɔnɛ mboka ka Nzambi ndeka mboka nkina ya l’andja ɔnɛ la fwa. Tamboyashikikɛ dia ndjela mboka ka Nzambi katɔla otsha lo lɔsɛnɔ, l’eshikikelo tshɛ ndo la kɔlamelo, oma ko ɛlɔ kɛnɛ edja ndo pondjo pondjo!
23 “Tambɔsa yɛdikɔ nyɛ nɛ dia sho ndjaɛkɛka tshɛ lo daka diakatosha Jehowa oma lo ngandji kande ɔnɛ onto latsha lolango lande ayotshikala pondjo pondjo. Tambɔsa yɛdikɔ nyɛ nɛ dia tambetawɔ ɔnɛ ndjela awui la alako wele l’Afundelo lo lɔsɛnɔ ekɔ mboka koleki dimɛna nshi nyɛ ndo lo yoho shɔ mbahikaso etshina k’ɔlɔlɔ efula lo dikambo dia nshi yayaye, dia sho kukutɛ lɔsɛnɔ la mɛtɛ. (1 Timote 6:19; 2 Timote 4:7b, 8) Lâdiko di’akambo tshɛ, tambɔsa yɛdikɔ nyɛ nɛ dia sho nangaka Jehowa Nzambi l’otema aso tshɛ, l’anima aso tshɛ, la yimba yaso tshɛ ndo la wolo aso tshɛ!
24, 25. Ngande wakalongola anto yɛdikɔ yakawate dia mbɔsa, ndo wanɛ tshɛ wakɛndakɛnda lo mboka ka Jehowa ayowotshaka?
24 “Wanɛ tshɛ wele lo losanganya lɔnɛ la woke wetawɔ mbɔsa yɛdikɔ shɔ wate vate: EELO!”
25 L’andja w’otondo, nkama y’ahole a weke ndo asɛkɛ wa mponde wakadidima ndo didima lam’akataka ase losanganya tshɛ la dui dia wolo wate kana dikungola dia mvula ɔnɛ: “Eelo!” Ɛmɛnyi wa Jehowa kema ndoko la tamu ɔnɛ vɔ wayotetemala kɛndakɛnda lo mboka ka Jehowa. Vɔ ndjaɛkɛka tshɛ le Jehowa ndo wekɔ la mbetawɔ ɔnɛ nde ayokotsha alaka wakinde. Vɔ tshikalaka la kɔlamelo le nde, oyadi kakɔna tshɛ katomba. Ndo nto, vɔ wambɔsa tɛdikɔ dia ntshaka lolango lande.
‘Nzambi Ekɔ la So Wedi’
26. Diɛsɛ diakɔna diele la wanɛ wakɛndakɛnda lo mboka ka Jehowa?
26 Ɛmɛnyi wa Jehowa mbohɔka dako di’omembi w’esambu di’ɔnɛ: “Ulungamelaki [Jehowa], okolamelaki lu mbuka kandi; ndi ayukum[b]iya dia we nkita kete.” (Osambu 37:34) Vɔ hawohɛ ɛtɛkɛta w’ekeketshelo wakate Paulo ɔnɛ: “Naka [Nzambi] eko la su wedi ayeya ntahamela na? One laki kumpandja On’andi hita, keli akukimo dikambu diasu, ukundi ahandutusha ndu diango tshe kame la ndi?” (Romo 8:31, 32) Eelo, naka sho tetemala kɛndakɛnda lo mboka ka Jehowa, kete nde ayotosha ‘diangɔ tshɛ emete emete dia sho ngɛnangɛnaka.’ (1 Timote 6:17) Ndoko dihole dikina mɛtɛ dioleki nɛ dieso dimɛna—lo kɛndakɛndaka lo mboka ka Jehowa l’ɔnɔngɔ w’anangɛso la akadiyɛso wa ngandji. Lam’ele Jehowa ekɔ lo wedi aso, tɔ̂shi tɛdikɔ dia tshikala lɛkɔ ndo mbikikɛ polo ndo l’ekomelo, toyale la mbetawɔ ɔnɛ l’etena kakandashikikɛ, tayɛna woho wakotshande alaka ande tshɛ wambotshikala.—Tito 1:2.
[Footnote]
a Lo dikambo dia tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yokadimwami lanɛ ɔnɛ “nkɛnya,” ɔmɔmbɔdi ɔmɔtshi ekɔ lo mbuta ɔnɛ yɔ mendanaka la nɔshi diakawanɔka lo afɛstɔ w’apanganu; nde ekɔ lo mbuta nto ɔnɛ: “Oko wadieya anto efula, weho efula wa nɔshi dia ngasɔ waki l’oyango wa memula mposa y’akambo wa dieyanelo lo yɛdikɔ y’efula.”
[Caption]
[Footnotes]
[Caption]
[Questions]
[Caption on page 18]
[Caption on page 18]
Yɛdikɔ y’ohomba efula yakɔsama lo Nsanganya ya Distrikɛ ndo ya Wedja Efula yaki l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Mboka ka Nzambi ka Lɔsɛnɔ”
[Caption on page 20]
[Review on page 20]
Onde Wɛ Mbohɔka?
◻ Okristo ahombande ntsha dia kɛndakɛnda lo mboka ka Jehowa?
◻ Lande na kahombaso ndjaɛkɛ le Jehowa ndo monga la kɔlamelo le nde?
◻ Ekimanyielo kakɔna kayotokondja naka sho kɛndakɛnda lo mboka ka Jehowa?
◻ Ta awui amɔtshi w’ohomba wa lo yɛdikɔ yakɔsama lo Nsanganya ya weke yaki l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Mboka ka Nzambi ka Lɔsɛnɔ.”