Onde wɛ nangaka waohwelo waki Jehowa efula?
‘Anima ami wakakitanyiya waohwelo wakiyɛ, ndo dimi mbalangaka efula.’—OSAMBU 119:167.
1. Lende alekawɔ tovusolɛ waohwelo waki Jehowa na?
JEHOWA nangaka di’ekambi ande monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Koko dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa mɛtɛ, sho pombaka kɛndakɛnda l’ɛlɛmbɛ waki Nzambi ndo sɛdingola wadjango wakinde. Diɔ diakɔ diatoholande akambo dia sho mbeya kɛndakɛnda l’ɛlɛmbɛ la wadjango ande. Afundelo tɛkɛtaka mbala efula dia waohwelo asɔ, djekoleko l’Osambu wa 119, wele ondo wakafundama oma le Hezekiya Nkumekanga ka dikɛnda ka la Juda. Osambu ɔsɔ wa dimɛna efula tatɛka l’ɛtɛkɛta ɛnɛ: “Wane wusimbwi lu mbuka yawo weli la otshoko, ee, wane watokendakendaka lu elembe wa [Jehowa]. Wane watulamaka [“waohwelo ande,” NW] weli la otshoko; waku watûyangaka l’utema otoi.”—Osambu 119:1, 2.
2. Ngande watosha waohwelo waki Nzambi ɔngɛnɔngɛnɔ na?
2 Sho ‘kɛndakɛndaka l’ɛlɛmbɛ waki Jehowa’ lo kondja ewo k’oshika k’Ɔtɛkɛta ande ndo lo kamba latɔ lo lɔsɛnɔ laso. Koko lam’ele sho kema kokele, tekɔ l’ohomba wa waohwelo. Tshɛkɛta ya lo Hɛbɛru yokadimɔmi ɔnɛ “waohwelo” mɛnyaka dia Nzambi toholaka ɛlɛmbɛ ande, wadjango ande, ndo ɛtɛkɛta ande lo wɛɔngɔ aso. (Mateu 10:18-20) Tayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ, naka tayotetemala ndjela waohwelo asɔ, nɛ dia vɔ tokimanyiyaka dia mbewɔ awui wakoka todja mindo lo nyuma ko ndjotela mpokoso ndo asui.
Tokukute waohwelo waki Jehowa
3. Lo ndjela Osambu 119:60, 61, mbetawɔ kakɔna kele laso?
3 Waohwelo waki Nzambi waki ohomba efula le omembi w’esambo, ɔnɛ lakembe ate: “Dimi lakasamanya, kuntshimbatshimba, dia nama elembe aye. Ekodi w’antu a kolo wambunyinga, keli haluhela elembe aye.” (Osambu 119:60, 61) Waohwelo waki Jehowa tokimanyiyaka dia mbikikɛ asui nɛ dia tekɔ la mbetawɔ shate Shɛso lele l’olongo kokaka pembola ɛkɔdi watamba atunyi wakiso. L’etena kakandashikikɛ, nde totshungolaka oma lo wekamu wa ngasɔ woho wa sho mbeya tetemala l’olimu w’esambishelo ka Diolelo.—Mako 13:10.
4. Ngande wahombaso mbɔsa waohwelo waki Nzambi?
4 Mbala efula, Jehowa tongolaka l’ekimanyielo ka waohwelo wakinde. Tɔngɛnangɛnake mbala tshɛ engwelo ka ngasɔ, l’ɛnyɛlɔ k’omembi w’esambo. Nde akalɔmbɛ Nzambi ate: “[Waohwelo] aye watongenyangenyaka . . . Diako mbatumulangaka [waohwelo] aye.” (Osambu 119:24, 119) Sho tekɔ la waohwelo waki Nzambi efula oleki wanɛ waki l’omembi w’esambo. Nkama y’avɛsa wa l’Afundelo w’ase Hɛbɛru yatanema l’Afundelo w’ase Ngirika hatohola tsho wetshelo waki Jehowa otsha le ekambi ande waki l’ɛse k’Ɛlɛmbɛ, koko ndo asangwelo ande wendana l’etshumanelo k’Akristo. Lam’ɛna Nzambi ɔlɔlɔ tohola akambo wendana l’ɛlɛmbɛ ande, sho ngɛnangɛnaka ɛlɔmbwɛlɔ kɛsɔ. Ndo lo ‘kokutɛ waohwelo waki Jehowa,’ sho mbewɔka akambo wa kɔlɔ wahangɛnyangɛnya Otungi aso ndo watoshishɛ ɔngɛnɔngɛnɔ aso.—Osambu 119:31.
5. Ngande wakokaso koma lo nanga waohwelo waki Jehowa lo yoho y’efula na?
5 Polo lo yɛdikɔ yakɔna yahombaso nanga waohwelo waki Jehowa na? Omembi w’esambo akembe ate: ‘Anima ami watolamaka waohwelo ayɛ, ndo dimi latâlangaka efula.’ (Osambu 119:167) Tayoyokoma lo nanga waohwelo waki Jehowa efula naka sho mbaɔsaka oko alako woye oma le Ombutshi watokanɛ dimɛna ndo naka sho mbaetawɔ. (1 Petero 5:6, 7) Tekɔ l’ohomba wa waohwelo ande, ndo ngandji kawaokaso kayohama lam’ɛnaso wahɔ wakondjaso oma lɔkɔ.
Tekɔ mɛtɛ l’ohomba wa waohwelo waki Nzambi
6. Naa ɔkɔkɔ ɔmɔtshi weso l’ohomba wa waohwelo waki Jehowa, ndo kakɔna kayotokimanyiya dia mbaohɔka?
6 Ɔkɔkɔ ɔmɔtshi weso l’ohomba wa waohwelo waki Nzambi ele sho hatɔkɔhɛ la mbohɛ. Dibuku dimɔtshi dielɛwɔ (The World Book Encyclopedia) mbutaka ɔnɛ: “Lam’atete nshi, mbataleke anto monga la doha. . . . Ondo ambokokomɛka dia mbohɛ lokombo lɔmɔtshi kana dikambo dimɔtshi diaki k’ɛlɔmɔ wakiyɛ wonya tshɛ. . . . Woho wa doha dia ngasɔ, diaya mbala efula, mbelamɛka ɔnɛ dionga dia yohohɛ. Waa nomb’ewo diɛdikaka la tshelo ya pemba nyanga ɛngɔ kɛmɔtshi kahakitshami lo dihole shikaa lo luudu lele diangɔ tshɛ efutafuta. . . . Yoho ya dimɛna yaha mbohɛ dikambo ele dieka dimɛna polo ndo etena kɛnayɛ dia wɛ ambodilembetɛ dimɛna dimɛna.” Wekelo w’etete ndo wa mbala la mbala ayotokimanyiya dia mbohɔka waohwelo waki Nzambi ndo mbakitanyiya dikambo di’ɔlɔlɔ aso hita.
7. Bonde kambotoleka monga l’ohomba wa waohwelo waki Nzambi nshi nyɛ oleki nshi ya ntondo na?
7 Nshi nyɛ mambotoleka monga l’ohomba wa waohwelo waki Jehowa oleki nshi yakete nɛ dia awui wa kɔlɔ wambokoma lo yɛdikɔ yaheyama ndo nembetshiya. Naka sho mbidja yimba lo waohwelo waki Nzambi, kete tayokondja shɛnɔdi yele laso ohomba dia mbewɔ mboka ya kɔlɔ ya l’andja ɔnɛ. Omembi w’esambo akate ate: “Dimi lambuleka embetsha ami tshe yimba, ne dia [“dimi ndjakiyanyaka dikambo dia waohwelo wakiyɛ,” NW]. Dimi lambuleka esumbi mana akambu fundu, ne dia adjangu aye weko yimba yami. Dimi latushimbaka ekulu ami uma lu mbuka tshe ya kolo, dia dimi nama aui aye.” (Osambu 119:99-101) Naka sho kitanyiya waohwelo waki Nzambi, kete ‘hatotɔtɔ lo mboka tshɛ ka kɔlɔ’ ndo tayewɔ dia ndjala oko nyemba y’anto, wanɛ wele “tukanyi tawo tambuyala udjima lu ewu kawo. Vo wakangana uma lu lumu la [Nzambi], ne dia tunginyanginya tawo.”—Efeso 4:17-19.
8. Ngande wakokaso tondoya ehemba wendana la mbetawɔ kaso dimɛna dimɛna na?
8 Tekɔ nto l’ohomba wa waohwelo waki Nzambi nɛ dia vɔ tokeketshaka dia mbikikɛ efula k’ehemba kahomana laso l’‘etena k’ekomelo’ kɛnɛ. (Danyele 12:4) Waohwelo asɔ mbatokimanyiya di’aha sho monga ‘anto woka dui ko mbohɛ.’ (Jakoba 1:25) Koko wekelo w’Afundelo w’etete w’onto ndamɛ ndo wa l’etshumanelo l’ekimanyielo k’ekanda watondja ‘ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ’ wayotokimanyiya dia tondoya ehemba wahomana la mbetawɔ kaso. (Mateu 24:45-47) Tɛdikɔ ta lo nyuma ta woho ɔsɔ tokimanyiyaka dia mbeya kɛnɛ kahombaso sala dia ngɛnyangɛnya Jehowa lam’atanemaso l’atei w’ekakatanu.
Ohomba wa nsanganya yakiso
9. Waa na wele ‘apami wele oko weshasha’ ndo ngande wakimanyiyawɔ anyawɔ ambetawudi?
9 Ehomba aso wendana la waohwelo waki Nzambi kotshamaka lo yɛdikɔ mɔtshi lo nsanganya y’Akristo, lɛnɛ alongolaso wetshelo oma le anangɛso wakasɔnama. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ate “lam’aka[mbela Yeso] utsha l’ulungu, ndi akatole ului fumbi, akasha [“apami wele oko weshasha,” NW].” Paulo akafunde nto ate: “[Kristo] akasha amotshi dia ndjala atumami; amotshi amvutshi; amotshi amembi wa lukumu l’ololo; amotshi esambisha la embetsha. Ne dia nduwanya ekilami, dia mpika dimba dia Kristu.” (Efeso 4:8, 11, 12) Sho kokaka monga la lowando efula lo woho ɔnɛ wele ‘apami asɔ wele oko weshasha,’ mbut’ate dikumanyi diakasɔnama, wekɔ lo kotola yambalo yaso lo waohwelo waki Jehowa lam’asanganaso kamɛ dia mbɔtɛmɔla!
10. Dikambo diakɔna diakawɔ epole ɔsɛkɛ lo Heberu 10:24, 25?
10 Lowando lele laso l’ɛlɔngɔswɛlɔ waki Nzambi layototshutshuya dia mbɔtɔka lo nsanganya yaso tshanu yasalema l’etshumanelo lomingu tshɛ. Paulo akake epole ɔsɛkɛ l’ohomba wa sho sanganaka mbala la mbala. Nde akafunde ate: “Tukananeli untu l’untu dia ntomboshana lu ngandji la lu elimu w’ololo. Tatukimoki nsangana kame, uku eli etshelu k’amotshi, keli tukikitshanyaki. Tuleki ntsha okone, ne dia nyambena nyati: Lushi lako laya suki.”—Heberu 10:24, 25.
11. Wahɔ akɔna wakondjaso oma l’oseka losanganya laso tshɛ la lomingu la lomingu?
11 Onde wɛ ngɛnangɛnaka kɛnɛ katosalɛ nsanganya yaso? Wekelo wa Tshoto y’Etangelo wa lomingu la lomingu keketshaka mbetawɔ kaso, tokimanyiyaka dia kitanyiya waohwelo waki Jehowa, ndo tokeketshaka dia ndɔshana la ‘yimba ya l’andja ɔnɛ.’ (1 Koreto 2:12; Etsha 15:31) Lo Losanganya la lo Sɛkɛ, atɛkɛtshi mbishaka wetshelo w’oma l’Ɔtɛkɛta waki Nzambi, mbidja ndo waohwelo wa Jehowa la ‘ɛtɛkɛta wa lɔsɛnɔ’ waki Yeso. (Joani 6:68; 7:46; Mateu 5:1–7:29) Akoka aso wa ndakanya ndowanyemaka lo Kalasa k’Olimu wa Teokrasi. Losanganya l’Olimu tokimanyiyaka dia sho mbeya woho wa sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ lo luudu la luudu, dia sala waendelo w’eyoyo, wa mbeka l’anto Bible, ndo lo toho tokina t’olimu wakiso. Djui ya tshitshɛ ya Wekelo wa Dibuku wa l’Etshumanelo toshaka diaaso dia woke dia sho kɛnɛmɔla awui anɛ wendana mbala efula la waohwelo waki Nzambi.
12, 13. Ngande wakɛnya ekambi waki Nzambi wa lo wodja ɔmɔtshi w’Asie dia vɔ ngɛnangɛnaka nsanganya y’Akristo?
12 Wɔtwɛlɔ wa lo nsanganya ya l’etshumanelo mbala la mbala toholaka wadjango waki Nzambi ndo tokimanyiyaka dia sho tshikala nge lo nyuma lo nshi y’ata, lam’eso l’atei w’ekakatanu wendana l’ekondjelo, kana l’ehemba ekina wendana la mbetawɔ kaso. Anangɛso amɔtshi 70 wa lo wodja ɔmɔtshi w’Asie wanɛ wakawatakoya ngelo yawɔ ndo wakalawɔ lo ngamba kɛmɔtshi wakɛnya ohomba w’efula wele la nsanganya. Dia mɛnya woho wakawayashikikɛ dia tetemala sanganaka kamɛ mbala la mbala, vɔ wakakawola oya l’osomba awɔ wakahandjɔ vwa la ta, dia ndjɛmba diangɔ diakatshikala lo Mbalasa ka Diolelo dia vɔ tokika l’atei w’okonda lɛnɛ akiwɔ.
13 L’ɔkɔngɔ wa vɔ diɛnɛ ɛnɔnyi efula la ta l’ɛtshi kekina ka wodja akɔ wamɛ ɔsɔ, ekambi waki Jehowa wekɔ lo tetemala mbokambɛ l’ohetoheto. Wakambola ekumanyi kɛmɔtshi ka lɛtshi kɛsɔ ka nkɛtɛ ɔnɛ: “Kakɔna kakaleke nyokimanyiya lam’akanyasale di’anangɛso monga paka lo dihole diamɛ na?” Nde akakadimola ate: “Ɛnɔnyi 19 w’etondo, ndoko lushi lakatahandja losanganya. Mbala mɔtshi, l’ɔtɛ wa waa bɔmbɛ yakatetshiyaka kana ekakatanu ekina, anangɛso amɔtshi kokokaka koma lo dihole dia losanganya, koko ndoko lushi la sho mbetsha aha la mbɔtɔ losanganya.” Anangɛso ndo akadiyɛso wa ngandji asɔ mɛnaka mɛtɛ ohomba ‘waha tshika sangana kâmɛ.’
14. Naa wetshelo wakondjaso oma lo mbekelo kaki l’osombe wa womoto wakawelɛka Ana?
14 Ana, wadi aki odo ɔmɔtshi l’ɛnɔnyi 84 “kumumoka lu etemwelo.” Omalɔkɔ, mbakinde la diɛsɛ dia mɛna Yeso lam’akawaye la nde lo tɛmpɛlɔ yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ w’eotwelo kande. (Luka 2:36-38) Onde wɛ ambɔsa yɛdikɔ yaha pandjaka nsanganya? Onde wɛ salaka tshɛ dia mbɔtɔka l’oseka etenyi tshɛ ka nsanganya yaso oyadi ya totshitshɛ kana ya weke? Wetshelo wa dimɛna efula wa lo nyuma walongolaso lo nsanganya shɔ tɛnyaka hwe nganɛ wakokɛ Shɛso lele l’olongo ekambi ande. (Isaya 40:11) Waaso asɔ toshaka nto ɔngɛnɔngɛnɔ, ndo wongelo aso lo nsanganya shɔ mɛnyaka nganɛ wangɛnangɛnaso waohwelo waki Jehowa.—Nehemiya 8:5-8, 12.
Waohwelo waki Jehowa tokakitolaka l’andja ɔnɛ
15, 16. Ngande wakoka ɔsɛdingwelo w’awui watohola Jehowa monga la shɛngiya lo lɔkɛwɔ laso?
15 Ɔsɛdingwelo wa waohwelo waki Nzambi tokimanyiyaka dia ndjanganya l’andja ɔnɛ wa kɔlɔ. Oko ɛnyɛlɔ, kitanyiya waohwelo waki Nzambi tokokɛka di’aha sho ndjakimɔ l’awui wa mindo wa dieyanelo. (Euhwelu k’Elembe 5:18; Tukedi 6:29-35; Heberu 13:4) Naka sho kitanyiya waohwelo waki Nzambi, kete hatotota kashi, hatotokesa, kana mbiva. (Etumbelu 20:15, 16; Akambu w’Asi Lewi 19:11; Tukedi 30:7-9; Efeso 4:25, 28; Heberu 13:18) Ɔsɛdingwelo wa waohwelo waki Jehowa toshimbaka nto di’aha monga la shɔmbɔya, mombɛ onto kumbɛkumbɛ, kana mamatanyiyɛ onto dikambo.—Akambu w’Asi Lewi 19:16, 18; Osambu 15:1, 3.
16 Lo kitanyiya waohwelo waki Nzambi, sho kidiamaka, kana kitshamaka lânde dikambo di’olimu ande. Ndo, ekɔ mɛtɛ ohomba efula ndjakakitola l’andja ɔnɛ! Lam’akandalɔmbaka Jehowa l’otsho w’ekomelo wa lɔsɛnɔ lande la lanɛ la nkɛtɛ, Yeso akalɔmbɛ dikambo di’ambeki ande ate: “Dimi lakawatela diui diaye. Wa la kete wakâhetsha, ne dia vo kema wa la kete, uku wemi kema la la kete. Dimi halombe nti: Uwanya la kete, keli lambukolomba nti: Uwashimbeli uma [“le kânga kɔlɔ,” NW]. Vo kema wa la kete, uku wemi kema la la kete. Uwakidia lu mete. Diui diaye dieko mete.” (Joani 17:14-17) Nyɛsɔ totetemale ngɛnangɛna Ɔtɛkɛta waki Nzambi, wɔnɛ watokitsha lânde dikambo di’olimu ande w’ekila.
17. Kakɔna kakoka tomba naka sho mɔnyɔla waohwelo waki Nzambi, ndo ahombaso sala?
17 Oko weso ekambi waki Jehowa, sho nangaka mbetawɔmaka nshi tshɛ l’olimu ande. Naka sho mɔnyɔla waohwelo waki Nzambi, kete tayokoka nɛndjama la yimba ya l’andja ɔnɛ, yɛnama efula oma l’ɛtɛkɛta, l’abuku, lo tɔkɛnyɔ, ndo oma lo lɔkɛwɔ. Ndo sho mɛtɛ hatolange monga anangi wa falanga, anto wayasɛma, akanga wa ndjambiya, akanga wa lɔhɛndɛ, waha la kɔlamelo, akanga wa djawudi, akanga w’ɛtɛ wolo, akanga wa lotamanya, anangi w’ɛngɛnɔngɛnɔ woleki wa Nzambi. Wasɔ ekɔ tsho tɔtɔi tɔmɔtshi l’atei wa waonga wele la wanɛ wamangana la Nzambi. (2 Timote 3:1-5) Lam’ele tambɔnyɔngɔmɛ etale efula lo nshi y’ekomelo k’andja ɔnɛ wa kɔlɔ, nyɛsɔ totetemalake nɔmba ekimanyielo kaki Nzambi woho wa sho mbeya tetemala la kitanyiya waohwelo waki Jehowa ndo ‘namaka ɔtɛkɛta ande.’—Osambu 119:9.
18. Kitanyiya waohwelo waki Nzambi kokaka tokimanyiya dia mbɔsa yɛdikɔ yakɔna y’ɔlɔlɔ?
18 Waohwelo waki Jehowa hatewola tsho lo kɛnɛ kendana l’akambo wahatahombe sala. Naka sho sɛdingola waohwelo ande, kete tayɔsɛngiyama dia mbɔsa yɛdikɔ y’ɔlɔlɔ yayototshutshuya dia ndjaɛkɛ tshɛ le Jehowa ndo mbolanga l’otema aso tshɛ, l’anima aso tshɛ, la yimba yaso tshɛ, ndo la wolo aso tshɛ. (Euhwelu k’Elembe 6:5; Osambu 4:5; Tukedi 3:5, 6; Mateu 22:37; Mako 12:30) Waohwelo waki Nzambi totshutshuyaka nto dia nanga anyaso anto. (Akambu w’Asi Lewi 19:18; Mateu 22:39) Lo yoho yotshikitanyi, sho mɛnyaka ngandji kokaso Nzambi ndo anyaso anto lo sala lolango laki Nzambi ndo lo kahana l’anto akina ‘ewo kaki Nzambi’ kasha lɔsɛnɔ.—Tukedi 2:1-5.
Kitanyiya waohwelo waki Nzambi mbishaka onto lɔsɛnɔ!
19. Ngande wakokaso mɛnya anto akina ɔnɛ ekɔ ohomba kitanyiya waohwelo waki Jehowa?
19 Naka sho kitanyiya waohwelo waki Jehowa ndo kimanyiya anto akina dia sala ngasɔ, kete tayoyashimbela shamɛ ndo shimbela wanɛ watohokamɛ. (1 Timote 4:16) Ngande wakokaso mɛnya anto akina ɔnɛ kitanyiya waohwelo waki Jehowa ekɔ mɛtɛ ohomba ndo mbelaka onto ɛtshɔkɔ? Ele lo kitanyiya awui wa lo Bible lo lɔsɛnɔ laso hita. Wanɛ ‘wasungana nongola lɔsɛnɔ la pondjo’ wayɛna dia lɔkɛwɔ latɛnyawɔ l’Ɔtɛkɛta waki Nzambi mboleki tshɛ dimɛna sho ndjela. (Etsha 13:48) Vɔ wayɛna nto ɔnɛ ‘Nzambi ekɔ mɛtɛ l’atei aso’ ndo wayotshutshuyama dia ndjakakatanya la so dia tɛmɔla Jehowa Nkum’Olongo.—1 Koreto 14:24, 25.
20, 21. Waohwelo waki Nzambi ndo nyuma kande k’ekila ayotokimanyiya dia sala dikambo diakɔna?
20 Naka sho tetemala mbeka Afundelo, kamba la kɛnɛ kekaso, ndo kondja wahɔ oma lo tɛdikɔ tshɛ kana ɛlɔngɔswɛlɔ tshɛ waki Jehowa wa lo nyuma, kete tayokoma lo nanga waohwelo waki Jehowa lo yoho y’efula. Naka sho kitanyiya waohwelo asɔ, kete tayonga l’akoka wa ‘ndɔta l’onto l’oyoyo lakatongama lo losembwe ndo lo kɔlamelo ya mɛtɛ.’ (Efeso 4:20-24) Waohwelo waki Jehowa ndo nyuma kande k’ekila wayotokimanyiya dia kɛnɛmɔla waonga anɛ: ngandji, ɔngɛnɔngɛnɔ, wɔladi, lotutsha, ɔlɔlɔ, lɔsɛngɔ, mbetawɔ, ki, ndjakimɛ, waonga wotshikitanyi la wa l’andja ɔnɛ walɔmbwama oma le Satana! (Ngalatiya 5:22, 23; 1 Joani 5:19) Diakɔ mbele, sho kokaka ngɛnangɛna lam’atoholawɔ kɛnɛ katɔlɔmba Jehowa oma lo wekelo wa Bible w’onto ndamɛ, oma lo tshimbo ya dikumanyi diakasɔnama, ndo lo nsanganya yaso ya totshitshɛ kana ya weke.
21 Lam’ele sho kitanyiyaka waohwelo waki Jehowa, sho kokaka ngɛnangɛna kânga lam’asoyamaso l’ɔtɛ w’akambo w’ɔlɔlɔ. (Luka 6:22, 23) Sho mendɛka le Nzambi dia nde toshimbɛ l’akambo woleki tshɛ wɔma wayanga tomba. Dikambo sɔ diekɔ ohomba efula etena kɛnɛ kele wedja tshɛ wekɔ lo tshumanyema dikambo dia ‘ta dia lushi la woke la Nzambi Kanga-Nkudu-Tshɛ’ lo Aramangɛdɔna.—Enyelo 16:14-16.
22. Yɛdikɔ yakɔna yahombaso mbɔsa lo kɛnɛ kendana la waohwelo waki Jehowa?
22 Naka sho nangaka nongola woshasha wa lɔsɛnɔ la pondjo, kete sho pombaka nanga waohwelo waki Jehowa lo yoho y’efula ndo mbakitanyiya l’otema ɔtɔi. Nyɛsɔ tonge la dionga diaki l’omembi w’esambo ɔnɛ lakembe ate: “[Waohwelo] aye weli ololo pundju. Umbishaki yimba, dia dimi numba.” (Osambu 119:144) Ndo tɔshi woho wa yɛdikɔ yakɔshi omembi w’esambo lakate ate: “[Jehowa le] dimi latuketaka, unshimbeli, dia dimi kitanyiya [waohwelo] aye.” (Osambu 119:146) Eelo, oma l’ɛtɛkɛta ndo oma l’etsha, nyɛsɔ tɛnya dia sho mɛtɛ nangaka waohwelo waki Jehowa lo yoho y’efula.
Ngande wayoyokadimola?
• Ngande wakɔsaka omembi w’esambo waohwelo waki Jehowa?
• Bonde keso l’ohomba wa waohwelo waki Nzambi?
• Ngande watokimanyiya nsanganya yaso lo kɛnɛ kendana la waohwelo waki Nzambi?
• Ngande watokimanyiya waohwelo waki Jehowa dia ndjakakitola l’andja ɔnɛ?
[Osato wa lo lɛkɛ 25]
Omembi w’esambo akalangaka waohwelo waki Jehowa efula
[Esato wa lo lɛkɛ 27]
Lo ndjela ɛnyɛlɔ kaki Ana, onde wɛ ambɔsa yɛdikɔ yaha pandjaka nsanganya?
[Osato wa lo lɛkɛ 28]
Kitanyiya waohwelo waki Jehowa tetɛka anto wa pudipudi ndo wakoka kamba olimu wakinde