BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w06 7/1 lk. 17-21
  • ‘Dimi latɔngɛnangɛnaka waohwelo ayɛ’

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • ‘Dimi latɔngɛnangɛnaka waohwelo ayɛ’
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2006
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Tonge la kɔlamelo lo tɛdikɔ taki Nzambi
  • Diohwelo diele la ɔhɛmwɛlɔ
  • Tolame lɔkɛwɔ la pudipudi
  • Tokitanyiya waohwelo waki Nzambi
  • Onde wɛ nangaka waohwelo waki Jehowa efula?
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2000
  • Waohwelo wa Jehowa wekɔ amɛna
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2013
  • Davidɛ la Saolo
    Wetshelo wakokayɛ nkondja oma lo Bible
  • Tosale dia waohwelo wa Jehowa ngɛnyangɛnya etema aso
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2013
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2006
w06 7/1 lk. 17-21

‘Dimi latɔngɛnangɛnaka waohwelo ayɛ’

“Akambu tshe wakawafundi ntundu wakafundama dia ntulakanya.”​—ROMO 15:4.

1. Ngande watosha Jehowa waohwelo, ndo lande na keso l’ohomba awɔ?

JEHOWA mbishaka ekambi ande waohwelo dia mbakimanyiya dia vɔ ndɔshana l’ekakatanu wahomana la wɔ lo tena dia pâ nɛ. Sho nongolaka waohwelo amɔtshi etena kadiaso Bible, ndo lo tshimbo ya kɔmatɛrɛ yashama lo nsanganya y’Akristo. Efula k’awui wadiaso kana wahokamɛso lo waaso asɔ kema eyoyo le so. Mbeyaka monga ko tambɔsɛdingolaka awui akɔ wâmɛ lo nshi yakete. Koko, lam’ele tekɔ la mbekelo ka mbohɛka, tekɔ l’ohomba wa mbohɔka awui wendana l’asangwelo, ɛlɛmbɛ ndo wadjango wa Jehowa. Sho pombaka ngɛnangɛna waohwelo wa Nzambi. Vɔ tokeketshaka dia mbidja yimba lo ɛkɔkɔ watotshutshuya dia nsɛna lɔsɛnɔ lɔtɔnɛ la lolango la Nzambi. Ɔnkɔnɛ, omembi w’esambo akembɛ Jehowa ate: ‘Dimi latɔngɛnangɛnaka waohwelo ayɛ.’​—Osambu 119:24.

2, 3. a) Lande na kakalame Jehowa ɛkɔndɔ w’anto watɛkɛtawɔ lo Bible polo nshi yaso nyɛ? b) Ɛkɔndɔ akɔna w’oma l’Afundelo wayɔsɛdingwama lo sawo nɛ?

2 Kânga mbambowofundama deko aha nɛ, Ɔtɛkɛta wa Nzambi wekɔ la nkudu k’efula. (Heberu 4:12) Lɔkɔ sho tanaka ɛkɔndɔ wa mɛtɛ wa nsɛnɔ y’anto wɔtɛkɛtshiwɔ lo Bible. Kânga mbambotshikitana mbekelo ndo tokanyi t’anto tatɛ lo nshi yakafundamaka Bible, ekakatanu wahomana laso ɛlɔ kɛnɛ mbakahomanaka l’anto wa lo nshi shɔ. Ɛkɔndɔ efula wakalamema dia wahɔ aso lo Bible toshaka bɛnyɛlɔ diananda otema di’anto wakokaka Jehowa ngandji ndo wakokambɛka la kɔlamelo l’atei w’ekakatanu wa wolo waki lawɔ. Ɛkɔndɔ ekina kotolaka yambalo yaso lo waonga wahetsha Jehowa. Jehowa akalame ɛkɔndɔ ɛsɔ tshɛ w’anto w’ɔlɔlɔ ndo wa kɔlɔ lo Bible dia tohola wetshelo w’ohomba. Ekɔ oko wakadifunde ɔpɔstɔlɔ Paulo ate: “Akambu tshe wakawafundi ntundu wakafundama dia ntulakanya dia shu ndjala la elungamelu uma lu etetemalu la uma lu ekikitshelu ka lu afundelu.”​—Romo 15:4.

3 Nyɛsɔ tɔsɛdingole ɛkɔndɔ esato w’oma l’Afundelo: ɔkɔndɔ wa dionga diaki la Davidi otsha le Saulo, ɔkɔndɔ waki Ananiya la Safira ndo waki Yɔsɛfu la wadi aki Pɔtifara. Ɔkɔndɔ l’ɔkɔndɔ toshaka wetshelo w’ohomba efula.

Tonge la kɔlamelo lo tɛdikɔ taki Nzambi

4, 5. a) Dikambo diakɔna diakatombe lam’asa nkumekanga Saulo nde la Davidi? b) Kakɔna kakasale Davidi kânga mbakohetshaka Saulo?

4 Nkumekanga Saulo kotetemala monga la kɔlamelo le Jehowa ndo nde kokoka nto tetemala mbolɛ wodja Ande. Ɔnkɔnɛ, Nzambi akɔsɛkɛ ndo akatome ɔprɔfɛta Samuɛlɛ dia tokita Davidi esɔ dia ndjonga nkumekanga k’Isariyɛlɛ ka lo nshi y’otsha la ntondo. Etena kakɛnya Davidi dia nde aki dembe dia wolo ndo kakandalongola lotombo oma le wodja, Saulo akatatɛ mbɔsa oko otunyi ande. Mbala la mbala Saulo akayange dia mbôdiaka. Davidi akashimbamɛ lo waaso akɔ tshɛ nɛ dia Jehowa aki kâmɛ la nde.​—1 Samuele 18:6-12, 25; 19:10, 11.

5 Ɛnɔnyi efula, Davidi akatshutshuyama dia nsɛna oko ose dawo. Etena kakandakondja diaaso dia ndjaka Saulo, alembe waki Davidi wakotshutshuya dia nde mbodiaka, lo mbotɛ ɔnɛ Jehowa ambokimɔ otunyi ayɛ l’anya ayɛ. Koko, Davidi akatone dia mbodiaka. Kɔlamelo yande le Jehowa ndo dilɛmiɛlɔ diakinde ladiɔ le Saulo oko nkumekanga kakakitama esɔ oma le Nzambi akotshutshuya diaha nde mbodiaka. Shi Jehowa mbakasɔnɔla Saulo oko nkumekanga k’Isariyɛlɛ? Jehowa akakoke nto mbowonya lo dihole dia nkumekanga l’etena kakandashikikɛ. Davidi akɛnya dia nde komonga la lotshungɔ la ndjaka Saulo. L’ɔkɔngɔ wa nde sala kɛnɛ tshɛ kakandakoke sala dia tutsha kɛlɛ kaki la Saulo otsha le nde, Davidi akakomiya lo mbuta ate: “[Jehowa] ndame kûdiaki, lushi landi layukuka, ku ndi mvo. Kana ndi mbeyaka ntsho lu ta, ku ndi ayutuvo leko. [Jehowa] anshimbi diaha dimi mbahe ukitami andi w’iso lunya.”​—1 Samuele 24:3-15; 26:7-20.

6. Lande na kele ɔkɔndɔ waki Davidi nde la Saulo wekɔ la wahɔ le so?

6 Ɔkɔndɔ ɔnɛ wekɔ la wetshelo w’ohomba efula. Onde wɛ atayambolaka lande na katomba ekakatanu ɛmɔtshi l’etshumanelo k’Akristo? Mbeyaka monga ko onto ɔmɔtshi ekɔ lo sala akambo lo yoho yahetawɔma. Mbeyaka monga ko aha pɛkato ka woke kambondosala, koko lɔkɛwɔ lande hakɔngɛnyangɛnya. Kakɔna kahombayɛ sala? L’ɔtɛ wa ngandji k’Okristo kawokayɛ ndo nɛ dia kɔlamelo yayɛ le Jehowa, wɛ mbeyaka mɛna ɔlɔlɔ sawola l’ɔnanyɔ akɔ lo yoho yoludi la ngandji, l’oyango wa nyu kandola dui diakɔ. Ko ayoyosala naka dui diakɔ diekɔ lo tetemala? L’ɔkɔngɔ wa wɛ sala kɛnɛ tshɛ kakokayɛ sala, wɛ mbeyaka mɛna ɔlɔlɔ dia tshika dui diakɔ l’anya wa Jehowa. Kɛsɔ mbakasale Davidi.

7. Lo ɛnyɛlɔ ka Davidi, ahombaso sala naka hawotosalɛ akambo la losembwe ndo wekɔ lo tokanɛ kɔlɔ?

7 Okakatanu wele layɛ mbeyaka ndja oma lo wɛngiya wele l’anto wa lo dihole diodjashiyɛ kana lo woho weyɛ okambi waki Jehowa. Ondo l’etena kɛnɛ ndoko kakokayɛ sala dia shidiya okakatanu ɔsɔ. Dui dia ngasɔ mbeyaka monga wolo efula mbikikɛ, koko kɛnɛ kakasale Davidi la ntondo k’awui wa wɛngiya toshaka wetshelo. Esambo wakafunde Davidi wekɔ aha tsho ɔkɔndɔ wananda otema wendana la alɔmbɛlɔ w’oma k’ɛse otema wakandalɔmbɛ Nzambi dia nde shimbamɛ oma le Saulo koko ndo wendana la kɔlamelo yande le Jehowa ndo woho wakandayakiyanyaka dia lokombo laki Nzambi tombwama. (Osambu 18:1-6, 25-27, 30-32, 48-50; 57:1-11) Davidi akatshikala la kɔlamelo le Jehowa kânga mbakatetemala Saulo mbosalɛ awui aha la losembwe l’edja k’ɛnɔnyi efula. Sho lawɔ pombaka tshikala la kɔlamelo le Jehowa ndo lo okongamelo ande oyadi tekɔ lo mɛna awui wele kema losembwe ndo oyadi kakɔna kasala anto akina. Sho kokaka monga l’eshikikelo ɔnɛ Jehowa mbeyaka dikambo diakɔ dimɛna.​—Osambu 86:2.

8. Kakɔna kakasale Ɛmɛnyi wa Jehowa wa lo wodja wa Mozambique etena kakɔtɔ kɔlamelo yawɔ le Jehowa l’ohemba?

8 Akristo wa lo wodja wa Mozambique wekɔ ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi k’ɔlɔlɔ ka nshi nyɛ k’anto wakatshikala la kɔlamelo le Jehowa lo tena di’ehemba. Lo 1984 alembe wakawaɔtwɛka mbala efula lo wa ngelo yawɔ ko mimba diangɔ, tshumba mvudu ndo ndjaka amɔtshi. Akɛnamaka dia ndoko k’ɔlɔ kakakoke Akristo asɔ sala dia vɔ ndjakokɛ. Anto wa lo ngelo shɔ wakatshutshuyama la wolo dia mbɔtɔ l’oloyi w’atɔmbɔki ɔsɔ ndo mbasukɛ lo toho totshikitanyi. Ɛmɛnyi wa Jehowa wakɛnyi dia naka vɔ sala ngasɔ kete wamboshisha lomangemange lawɔ l’Akristo. Woho wakawatone sala dikambo sɔ akomadia atɔmbɔki asɔ woho w’anyanya. Ɛmɛnyi wa Jehowa oko 30 wakadiakema l’etena k’ofukutanu kɛsɔ koko kânga wâle wa nyɔi kokoka ndanya kɔlamelo y’ekambi waki Nzambi.a L’ɛnyɛlɔ ka Davidi, vɔ wakakikɛ awui wele kema la losembwe ndo wakadje otshumba.

Diohwelo diele la ɔhɛmwɛlɔ

9, 10. a) Ngande wakokaso kondja wahɔ oma lo bɛnyɛlɔ dimɔtshi dia l’Afundelo? b) Naa kɔlɔ kakasale Ananiya la Safira?

9 Anto amɔtshi wɔtɛkɛtshiwɔ l’Afundelo wekɔ tshondotondo ya waohwelo wele l’ɔhɛmwɛlɔ lo kɛnɛ kendana la dionga diahombaso mbewɔ. Lo mɛtɛ, Bible ndola tɔɔ l’ɛkɔndɔ w’anto, oyadi l’atei w’ekambi waki Nzambi, wakasale awui wa kɔlɔ ndo wakadiɛnɛ l’etombelo w’oma l’awui akɔ. (1 Koreto 10:11) Ɔkɔndɔ ɔmɔtshi ele waki Ananiya nde la Safira, atshukanyi waki l’etshumanelo k’Akristo ka la Jerusalɛma lo ntambe ka ntondo.

10 L’ɔkɔngɔ wa Pɛntɛkɔsta ka lo 33 lo tena diaso nɛ, ambetawudi w’eyoyo wakatshikala la Jerusalɛma kâmɛ l’apɔstɔlɔ waki l’ohomba w’ekimanyielo ka l’emunyi. Anto amɔtshi l’atei w’etshumanelo wakasondja diangɔ diawɔ dia kondja falanga ya kimanyiya wanɛ waki lo dihombo diaha ndoko onto pomba ɛngɔ. (Etsha 2:41-45) Ananiya nde la Safira wakasondja ekambɔ kawɔ kɛmɔtshi ndo wakela paka etenyi ka falanga ka kɛnɛ kakawasondja oya le apɔstɔlɔ, lo mbuta ɔnɛ woshasha awɔ wekɔ wa falanga tshɛ yakawasondja ekambɔ. Lo mɛtɛ, Ananiya la Safira waki la lotshungɔ la kimɔ kɛnɛ kakawalange, koko vɔ waki l’eyango wa kɔlɔ ndo ditshelo diawɔ diaki lokeso. Vɔ wakalange dia mambia apɔstɔlɔ ndo wakɛnya dia wakakimɔ efula koleki kɛnɛ kotowokimɔ. Oma l’ekimanyelo ka nyuma k’ekila, ɔpɔstɔlɔ Petero akatondja lokeso lawɔ ndo dionga diawɔ dia dungi pende sɛkɛ ndo Jehowa akâdiake.​—Etsha 5:1-10.

11, 12. a) Naa waohwelo amɔtshi wendana la losembwe? b) Ɛtshɔkɔ akɔna waya lo monga la losembwe?

11 Naka tambohembama dia kesa dia sho mbɔsama anto w’ɔlɔlɔ, kete ɔkɔndɔ waki Ananiya la Safira wonge ɔhɛmwɛlɔ w’oshika le so. Sho mbeyaka kesa asekaso anto, koko hatokoke kesa Jehowa. (Heberu 4:13) Afundelo tɔlɔmbaka mbala la mbala dia sho mbutanɛka mɛtɛ, nɛ dia akanga a kashi hawotonga la dihole l’andja wahatonga awui wa kɔlɔ. (Tukedi 14:2; Enyelo 21:8; 22:15) Sho pombaka mbewɔ kashi, nɛ dia ɔmpɔhɔdi wa kashi tshɛ ekɔ Satana Diabolo.​—Joani 8:44.

12 Monga la losembwe lo lɔsɛnɔ mbelaka ɛtshɔkɔ efula. L’atei w’ɛtshɔkɔ akɔ mbele ndo nkum’otema ka pudipudi ndo ɔngɛnɔngɛnɔ waya lo woho wɛkɛ anto akina etema awɔ le so. Mbala efula, Akristo amɔtshi wakakondja elimu, kana wakatshikala l’elimu awɔ nɛ dia vɔ waki akanga wa losembwe. Ɔtshɔkɔ woleki woke ele losembwe tokonyaka angɛnyi waki Nzambi Kanga-Wolo-Tshɛ.​—Osambu 15:1, 2.

Tolame lɔkɛwɔ la pudipudi

13. Dui diakɔna diakahomana la Yɔsɛfu, ndo kakɔna kakandasale?

13 Yɔsɛfu y’ɔnaki owandji wa nkumbo Jakɔba, akasondjama lo fumbe lam’akinde l’ɛnɔnyi 17. L’ɔkɔngɔ diko, nde akatongaka okambi wa lo luudu laki Pɔtifara, ɔlɔhɛ ɔmɔtshi wa l’Edjibito, ndo wadi aki ɔlɔhɛ ɔsɔ akatatɛ mbɔkɔmiya. Nde akalange mbeyana la Yɔsɛfu laki ɔlɔngɔ wa pami w’olangala efula ndo nde akawotɛka lushi la lushi ate: “Yaka, yetami la mi.” Yɔsɛfu akangana etale la nkumbo kande lo wodja wele ndoko onto lakaweyaka. Nde akakoke mbeyana la womoto ɔsɔ aha la anto akina mbeya. Koko, etena kakayokumbatɛka wadi aki Pɔtifara, Yɔsɛfu akalawɔ.​—Etatelu 37:2, 18-28; 39:1-12.

14, 15. a) Lande na kele ɔkɔndɔ waki Yɔsɛfu wekɔ la wahɔ le so? b) Lande na kakonge Okristo ɔmɔtshi wa womoto la lowando lo woho wakandayele waohwelo waki Nzambi?

14 Yɔsɛfu akodiama lo nkumbo kakokaka Nzambi wɔma, ndo nde akashihodia dia dieyanelo dia l’asa anto wahatshukanyi ekɔ kɔlɔ. Nde akambola ate: “Ukundi ukukimi ntsha munga kene ka wuki, la ntshela [Nzambi] kolo?” Ɛtɛkɛta ande ɛsɔ mɛnyaka dia nde akeyaka kɛnɛ kakadjangɛ Nzambi anto lo Ɛdɛna, mbuta ate dia pami monga paka la wadi ɔtɔi. (Etatelu 2:24) Ekambi waki Nzambi wa nshi nyɛ kokaka kondja wahɔ lo kana yimba lo kɛnɛ kakasale Yɔsɛfu lo dikambo sɔ. L’ahole amɔtshi, anto ndjakimɔka efula l’awui wa dieyanelo woho ɔnɛ wele ɛlɔngɔlɔngɔ ndo esekaseka watona ndjakimɔ l’awui wa mindo mɔnywamaka efula le asekawɔ. Epalanga efula wotshukanyi wekɔ lo sala loseka. Omalɔkɔ, ɔkɔndɔ wa Yɔsɛfu toholaka dui dimɔtshi di’ohomba diahombaso mbohɔka lo etena kaso kɛnɛ. Lo ndjela ɛlɛmbɛ waki Nzambi monanyi la loseka ekɔ pɛkato ndo ɔlɛmbɛ ɔsɔ watanyema. (Heberu 13:4) Anto efula wakayasha l’awui wa dieyanelo dia kɔlɔ oma lo shɛngiya y’asekawɔ suyaka ɔnɛ ekɔ ɔkɔkɔ wa shikaa wa mbewɔ awui wa mindo asɔ. L’atei w’etombelo wa kɔlɔ waya oma l’awui wa mindo wa dieyanelo, sho koka shila sɔnyi, nkum’otema kambofukutana, kandjema, waemi waha la lolango, ndo hemɔ yasambemɛ oma l’awui wa mindo wa dieyanelo. Oko watohola Afundelo, onto lasala monanyi “ambutshela dimba diandi kolo.”​—1 Koreto 5:9-12; 6:18; Tukedi 6:23-29, 32.

15 Stéphanie,b osekaseka ɔmɔtshi w’Ɔmɛnyi wa Jehowa weke onyemba, aki l’ɔkɔkɔ wa shikaa wa ngɛnangɛna waohwelo waki Nzambi. Lo dihole di’olimu, ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi w’olangala akatatɛ mbolanga. Etena kakatone Stéphanie, ɔlɔngɔlɔngɔ ɔsɔ akatetemala sala la wolo dia paka Stéphanie mbolanga. Stéphanie mbutaka ate: “Komonga dui dia tshitshɛ dia dimi nama lɔkɛwɔ lami la pudipudi, nɛ dia ekɔ dikambo dia dimɛna efula etena kakolanga pami.” Nde akayoshihodiaka dia pami kɛsɔ akalange tsho mbodja l’ɔnɔngɔ wa wamato wakandasale la wɔ awui wa mindo wa dieyanelo. Lam’akoke kadiyɛso Stéphanie dia nde aya bu la wolo wa shika tanga, nde akalɔmbɛ Jehowa dia mbokimanyiya woho wa nde tshikala la kɔlamelo le Nde. Stéphanie akɛnyi dia awui wakandeke etena kakandasalaka eyangelo lo Bible ndo l’ekanda walembetshiya Bible akikɔ oko waohwelo wakokimanyiya dia nde ndjalama. Diohwelo dimɔtshi diakandohɔ ele ɔkɔndɔ waki Yɔsɛfu la wadi aki Pɔtifara. Nde komiyaka ate: “Edja tshɛ kakamohɔka ngandji k’efula kamboka Jehowa, lakokaka dia halokoke sala kɔlɔ ka woke kɛsɔ ndo sala pɛkato la ntondo kande.”

Tokitanyiya waohwelo waki Nzambi

16. Ngande wakokaso kondja wahɔ lo vusola ndo lo kana yimba la nsɛnɔ y’anto wɔtɛkɛtami lo Bible?

16 Sho tshɛ koka pamia lowando lele laso l’atɔndɔ waki Jehowa lo sala la wolo dia shihodia lande na kakandetawɔ dia ɛkɔndɔ ɛmɔtshi namema lo Afundelo dia wahɔ aso. Kakɔna katetsha ɛkɔndɔ ɛsɔ? Waonga akɔna wakakɛnɔmɔla anto amɔtshi wɔtɛkɛtshiwɔ dikambo diawɔ lo Bible wahombaso mbewɔ? Lo yoho ya mɛtɛ mɛtɛ, ɛkɔndɔ w’anto nkama fundama lo Bible, Ɔtɛkɛta wa Nzambi. Anto tshɛ walanga wetshelo w’oma le Nzambi koka kondja wahɔ lo kombola lomba lasha lɔsɛnɔ, mbidja ndo wetshelo wakondjaso oma lo bɛnyɛlɔ diakalame Jehowa dimɛna lo Bible. Periodikɛ kɛnɛ tondjaka mbala efula asawo w’anto wele ɛkɔndɔ awɔ toshaka wetshelo. Bonde kahayayatshungwɛ etena ka vusola ɛkɔndɔ ɛsɔ?

17. Akanyiyayɛ lo kɛnɛ kendana la waohwelo wa Jehowa, ndo lande na?

17 Ande lowando lakokaso monga la lɔ lo ngandji koka Jehowa wanɛ wayatshutshuya dia sala lolango lande lee! Sho kema kokele, oko wele apami la wamato wɔtɛkɛtshiwɔ dikambo diawɔ lo Bible komonga kokele. Koko, ɛkɔndɔ wa ditshelo diawɔ wekɔ la wahɔ efula le so. Lo kitanyiya waohwelo wa Jehowa, sho koka mbewɔ dia sala wadja wa weke, ndo sho koka mbokoya bɛnyɛlɔ di’amɛna di’anto wakakɛndakɛnda lo mboka yosembwe. Naka sho sala ngasɔ, kete tayokoka memba oko wakembe omembi w’esambo ate: “Wane watulamaka [waohwelo wa Jehowa] weli la otshoko, waku watûyangaka l’utema otoi. Utem’ami atulamaka [waohwelo] aye, dimi latâlangaka efula.”​—Osambu 119:2, 167.

[Nɔte ya l’ɛse ka dikatshi]

a Enda lo Annuaire des Témoins de Jéhovah 1996, lɛkɛ 160-162, lo Falase.

b Lokombo lakatshikitanyema.

Ngande wayoyokadimola?

• Wetshelo akɔna wakondjaso oma lo dionga diaki la Davidi otsha le Saulo?

• Ɔkɔndɔ waki Ananiya nde la Safira toshaka wetshelo akɔna?

• Lande na kele ɔkɔndɔ wa lɔsɛnɔ laki Yɔsɛfu ekɔ la wahɔ le so ɛlɔ kɛnɛ?

[Osato wa lo lɛkɛ 18]

Lande na kakatone Davidi dia ndjaka Saulo?

[Osato wa lo lɛkɛ 19]

Wetshelo akɔna wakondjaso oma l’ɔkɔndɔ waki Ananiya nde la Safira?

[Osato wa lo lɛkɛ 20]

Kakɔna kakakimanyiya Yɔsɛfu dia tona awui wa mindo wa dieyanelo?

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto