Panda le wanɛ wambɔsɔna osase
“[Jehowa] keli usasi ami la panda kami, akona ukami woma?”—OSAMBU 27:1.
1. Naa tɛdikɔ tɔmɔtshi tasha lɔsɛnɔ tambɔsa Jehowa?
JEHOWA mbele Kiɔkɔ y’osase wa wonya wele otondonga aha vɔ tshike ndoko ɛngɔ kakoka monga la lɔsɛnɔ lanɛ la nkɛtɛ. (Etatelu 1:2, 14) Nde mbele ndo Otungi w’osase wa lo nyuma, wɔnɛ watonyɛ wodjima wakonya lo nyɔi w’andja ɔnɛ waki Satana. (Isaya 60:2; 2 Koreto 4:6; Efeso 5:8-11; 6:12) Wanɛ wasɔna osase kokaka mbuta kâmɛ l’omembi w’esambo ɔnɛ: “[Jehowa] keli usasi ami la panda kami, akona ukami woma? (Osambu 27:1a) Koko, oko wakadionge lo nshi ya Yeso, wanɛ wasɔna wodjima kokaka nongamɛ paka elanyelo.—Joani 1:9-11; 3:19-21, 36.
2. Lo nshi y’edjedja, kakɔna kakakomɛ wanɛ wakatone osase waki Jehowa ndo wanɛ wakahokamɛ ɔtɛkɛta wakinde?
2 Lo nshi y’Isaya, efula k’anto anɛ wakadje la Jehowa sheke wakatone osase. Diɔ diakɔ diakɛnyi Isaya elanyelo ka wodja w’otondo wa diolelo di’Isariyɛlɛ dia lo nɔrdɛ. Ndo l’ɔnɔnyi wa 607 N.T.D., Jerusalɛma la tɛmpɛlɔ katɔ wakalanyema ndo ase Juda wakatɔlama lo lɔhɔmbɔ. Koko, wanɛ wakakitanyiya Ɔtɛkɛta waki Jehowa wakakeketshama dia shika ekolo la ntondo k’apɔstazi waki lo nshi shɔ. L’ɔnɔnyi wa 607 N.T.D., Jehowa akalake dia wanɛ wakahokamɛ dui diande wayoshimbamela. (Jeremiya 21:8, 9) Ɛlɔ kɛnɛ, sho wanɛ walanga osase kokaka mbeka akambo efula oma lo kɛnɛ kakatombe l’etena kɛsɔ.—Efeso 5:5.
Ɔngɛnɔngɛnɔ woka wanɛ wele l’osase
3. Ɛlɔ kɛnɛ, naa wɛkamu wakoka monga laso, naa ‘wodja w’ɔlɔlɔ’ weso lo mboka ngandji, ndo naa ‘osomba wa wolo’ wele la ‘wodja’ ɔsɔ?
3 “Shu la usumba a wulu. [Nzambi] ambutuhikela panda kandi dia ndjala lukumbu la lungeli lasu la ta. Nyudihuli asuku, wudja w’ololo weli la kolamelu woto loko.” (Isaya 26:1, 2) Ɔsɔ ekɔ ɛtɛkɛta wa lotombo wa wanɛ wakɛkɛ etema awɔ le Jehowa. Ase Juda wa kɔlamelo wa lo nshi y’Isaya wakendɛka le Jehowa oko wende Kiɔkɔ yamɛ ya mɛtɛ y’ekokelo, koko vɔ komendɛka le tozambizambi ta kashi takatɛmɔlaka asekawɔ wa lo wodja. Ɛlɔ kɛnɛ, sho lawɔ tekɔ la wɛkamu akɔ wamɛ. Ndo nto, sho nangaka “wudja w’ololo” waki Jehowa mbut’ate “Isariyele wa [Nzambi].” (Ngalatiya 6:16; Mateu 21:43) Jehowa lawɔ nangaka wodja ɔsɔ oma lo lɔkɛwɔ lawɔ la kɔlamelo. Oma l’ekimanyielo kande, Isariyɛlɛ waki Nzambi wekɔ l’ɔlɔngɔswamelo wele oko ‘osomba wa wolo,’ wôsukɛ ndo wôkokɛ.
4. Naa dionga diahomba monga laso?
4 Wanɛ wele l’‘osomba’ ɔsɔ mbeyaka dimɛna ɔnɛ: “[Jehowa] atulamaka one lukanga tukanyi tushikikadi le [nde], lu ki k’uluwanyi, ne dia ndi atukekamaka [wɛ Jehowa].” Jehowa sukɛka wanɛ wele la nsaki ka ndjaɛkɛ le nde ndo ka kitanyiyaka ɛlɛmbɛ ande wosembwe. Diɔ diakɔ diakakitanyiya akanga wa kɔlamelo wa la Juda dako diaki Isaya diata ɔnɛ: “Nyekamaki [Jehowa] pundju, ne dia [Jehowa Nzambi] keli dive dia pundju.” (Isaya 26:3, 4; Osambu 9:10; 37:3; Tukedi 3:5) Wanɛ wele la dionga dia ngasɔ mendɛka le ‘Yah Jehowa’ oko wende Dive diamɛ di’ekokelo. Vɔ mongaka la ‘wɔladi waha l’ekomelo,’ lam’asawɔ la nde.
Atunyi waki Nzambi wambokitshakitshama
5, 6. (a) Ngande wakakitshakitshama Babilɔna k’edjedja? (b) Lo yoho yakɔna yakakitshakitshama ‘Babilɔna ka Woke’?
5 Ko kayotota naka wanɛ wayaɛkɛ le Jehowa wambohomana l’asui na? Vɔ hawohombe mboka wɔma. Etena kɛmɔtshi, Jehowa mbetawɔka dia weho w’akambo asɔ mbakomɛ, koko l’ɔkɔngɔ diko nde mbatshungolaka, ndo ndjoshaka wanɛ wâsoya dilanya. (2 Tesalonika 1:4-7; 2 Timote 1:8-10) Tɔshi ɛnyɛlɔ k’‘osomba ɔmɔtshi wa l’okongo.’ Isaya mbutaka ate: “[Jehowa] akakitshakitsha antu wakadjase l’ahuli wa ladiku, l’usumba wa l’ukungu. Ndi akalanya usumba ako, akûhandjula vwa, ndi akawete ditshu tu. Amenyi fono la ahumbi wa[ka]kamela usumba ako la tshina di’akaka, la tshina di’akaka awo.” (Isaya 26:5, 6) Ondo “usumba wa l’ukungu” watɛkɛtawɔ lanɛ ekɔ Babilɔna. Osomba ɔsɔ mɛtɛ wakasoya ekambi waki Nzambi. Ko kakɔna kakakomɛ Babilɔna na? L’ɔnɔnyi wa 539 N.T.D., vɔ wakakɔ l’anya w’ase Mediya vɔ l’ase Pɛrɛsiya. Osomba ɔsɔ wakakitshakitshama mɛtɛ!
6 Lo nshi yaso nyɛ, ɛtɛkɛta wa prɔfɛsiya waki Isaya kɔndɔlaka dimɛna kɛnɛ kakakomɛ ‘Babilɔna ka Woke’ tatɛ oma l’ɔnɔnyi wa 1919. Osomba ɔsɔ wa l’okongo wakahandjɔma vwa l’ɔnɔnyi ɔsɔ lam’akawotshutshuya la wolo dia tshungola ekambi waki Jehowa wakandande lo lɔhɔmbɔ la lo nyuma. (Enyelo 14:8) Kɛnɛ kakayotombaka oma lâsɔ akayolekaka kitshakitsha osomba efula. Djui ya tshitshɛ y’Akristo shɔ yakamɛ pɔtshahɔtsha ɔnɛ lakokimɛ lo lɔhɔmbɔ. L’ɔnɔnyi wa 1922, vɔ wakatatɛ mbewoya lo sɛkɛ ekomelo ka Lokristokristo kayonga lo nshi yayaye, lo tetshiya nkumu yakatama lam’akade andjelo anɛi ponge, nkumu yele lo Enyelo 8:7-12 kamɛ ndo mananu shato yakatama lo Enyelo 9:1—11:15.
‘Mboka k’onto ɔlɔlɔ kekɔ osembɔki’
7. Ɛlɔmbwɛlɔ kakɔna kalongola wanɛ wakadimɔ otsha l’osase waki Jehowa, elongamelo kawɔ kekɔ l’onto akɔna, ndo kakɔna kangɛnangɛnawɔ?
7 Jehowa mbishaka wanɛ wakɛndakɛnda l’osase ande panda, ndo nde nɔmbɔlaka wanya awɔ, oko wadiɛnya Isaya nto ɔnɛ: “Mbuka k’untu l’usimbwi keli usimboki. We untu l’usimbwi, we katolongosolaka mbuka k’untu ololo. [Jehowa] li, shu tambukukunga lu mbuka ka dumbwelu diaye. Etema asu wambulula la saki k’euhwelu kaye.” (Isaya 26:7, 8) Jehowa ekɔ Nzambi kele la losembwe ndo wanɛ wɔtɛmɔla pombaka sɛdingola ɛlɛmbɛ wakinde wosembwe. Etena kasalawɔ dikambo sɔ, Jehowa mbalɔmbɔlaka, lo mbalɔngɔsɔlɛ mboka yawɔ. Lo kitanyiya ɛlɔmbwɛlɔ kande, akanga wa memakana asɔ mɛnyaka dia le Jehowa mbalongamɛwɔ ndo vɔ mɛnyaka dia vɔ nangaka lokombo lande l’otema ɔtɔi, mbut’ate ‘eohwelo’ kande.—Etumbelu 3:15.
8. Naa dionga di’ɔlɔlɔ diaki l’Isaya?
8 Isaya akalangaka lokombo laki Jehowa efula. Dikambo sɔ mɛnamaka oma l’ɛtɛkɛta ande wayela w’ɔnɛ: “[“Anima ami atokokombolaka,” NW] l’utshu. Dimi latukuyangaka la [anima] ami tshe; ne dia lam’atuyalaka dumbwelu diaye la kete, antu wa l’andja tshe watekaka sambu k’ololo.” (Isaya 26:9) Isaya akakombola Jehowa, l’‘anima ande tshɛ,’ ndo la lonto lande tshɛ. Sho kokaka kanyiya nganɛ wakakambe omvutshi ɔsɔ l’etena kɛsɔ ka kii yɔɔ dia nɔmba Jehowa, dia mbotɛ tokanyi tande t’oma k’ɛse otema ndo nyanga la waasaso tshɛ osukɔ ndo ɛlɔmbwɛlɔ kande. Ɔsɔ ekɔ mɛtɛ ɛnyɛlɔ ka dimɛna efula! Ndo nto, Isaya akeke losembwe oma lo dombwelo diaki Jehowa. Lo dikambo sɔ, nde toholaka ohomba wa sho mambalɛka wonya tshɛ, ndo mongaka suke dia sɛdingola lolango laki Jehowa.
Amɔtshi sɔnaka wodjima
9, 10. Naa akambo woludi la ngandji wakasalɛ Jehowa wodja waki komonga la kɔlamelo, ko ngande wakawatshe la ngandji kɛsɔ kakandawaɛnya na?
9 Jehowa akɛnya ngandji kande k’efula otsha le ase Juda, koko lonyangu ko efula l’atei awɔ kombetawɔ ngandji kɛsɔ. Mbala la mbala, anto efula wakɔtɔmbɔkwɛka ndo wakayakimɔka l’akambo w’apɔstazi lo dihole dia vɔ kɛndakɛnda l’osase waki Jehowa w’akambo wa mɛtɛ. Isaya akate ate: “Kuyanga untu a kolo ayuhumo lukulu l’olo, ndi hekela dia ndjala untu ololo. Ndi ayutshaka kolo ketu l’atei a wudja w’usimbwi, la ndi hetawo menda wuki wa [Jehowa].”—Isaya 26:10.
10 Lo nshi y’Isaya, lam’akakokɛ Jehowa wodja wa Juda oma le atunyi awɔ, efula l’atei awɔ wakatone mbetawɔ dikambo sɔ. Lam’akandâtshɔkɔla lo mbasha wɔladi, wodja ɔsɔ komonga la lowando. Diɔ diakɔ diakawaoke Jehowa ɔkɔngɔ dia vɔ kambɛ ‘ewandji ekina,’ lo mbetawɔ di’ase Juda tɔlama lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna l’ɔnɔnyi wa 607 N.T.D. (Isaya 26:11-13) Koko, l’ɔkɔngɔ diko, atshikadi wa wodja ɔsɔ wakɛdiama, ndo wakakaloyama oya lo nkɛtɛ yawɔ ya lôtɔ.
11, 12. (a) Elongamelo kakɔna kaki la wanɛ wakande ase Juda lo lɔhɔmbɔ? (b) L’ɔnɔnyi wa 1919, kakɔna kakalongamɛka wanɛ wakande ekambi waki Jehowa w’akitami w’esɔ lo lɔhɔmbɔ?
11 Ko kakɔna kakayokomɛ wanɛ wakande ase Juda lo lɔhɔmbɔ na? Isaya kadimolaka l’ɛtɛkɛta wa prɔfɛsiya ate: “Vo wambuvo, hawulumbi ntu. Vo waya asumbu, hawuyulo ntu. We ambâlanya, ambunya euhwelu kawo pundju.” (Isaya 26:14) Eelo, l’ɔkɔngɔ w’ɔkwɛlɔ atɔ l’ɔnɔnyi wa 539 N.T.D., Babilɔna komonga ndoko l’elongamelo nto. L’edjedja ka wonya, osomba wakahombe shishɔ lo pondjo. Vɔ wakahombe ‘tshikala pondjo lo nyɔi,’ ndo diolelo diawɔ dia woke diakatshikala paka l’abuku w’ɛkɔndɔ. Ɔsɔ ekɔ mɛtɛ ɔhɛmwɛlɔ le wanɛ wambɛkɛ etema awɔ le akanga wa nkudu wa l’andja ɔnɛ!
12 Akambo amɔtshi wa lo prɔfɛsiya kɛnɛ wakakotshama lam’aketawɔ Nzambi di’ekambi ande w’akitami w’esɔ tɔlama lo lɔhɔmbɔ la lo nyuma l’ɔnɔnyi wa 1918 ko nde ndjâtshungola l’ɔnɔnyi wa 1919. Tatɛ oma l’etena kɛsɔ, wanɛ wakawande lo lɔhɔmbɔ, mbut’ate Lokristokristo komonga ndoko l’elongamelo nto. Koko, Jehowa akombɛ ekambi ande ɛtshɔkɔ efula.
“We akahamia wudja”
13, 14. Naa ɛtshɔkɔ wakakondja akitami w’esɔ waki Jehowa tatɛ oma l’ɔnɔnyi wa 1919?
13 L’ɔnɔnyi wa 1919, Nzambi akatshɔkɔla yimba ya ndjatshumoya yaki l’ekambi ande w’akitami w’esɔ ndo akawasha ehamelo. Ntondotondo, Jehowa akatokokotola yambalo yande dia tshumanya anto w’ekomelo wa l’Isariyɛlɛ waki Nzambi, oma lâsɔ ko ‘lemba la woke’ l’‘ɛkɔkɔ ekina’ ndjomɛ tshumanyema. (Enyelo 7:9; Joani 10:16) Ɛtshɔkɔ ɛsɔ wakatatami lo prɔfɛsiya k’Isaya ɔnɛ: “[Jehowa] li, we akahamia wudja! We akahamia wudja, we ambutumbwama. We akakokola elelu tshe wa wudja. We [Jehowa], vo wakakuyangi lam’akiwo la pa. Vo wakakolombe. Lam’akayâsuya.”—Isaya 26:15, 16.
14 Ɛlɔ kɛnɛ, elelo wa wodja w’Isariyɛlɛ waki Nzambi wambonanɔ lo nkɛtɛ k’otondo, ndo lemba la woke lamboyahema laya kakianɛ la yɛdikɔ ya miliyɔ shamalo ya wanɛ wakamba olimu w’esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ la wangasanu tshɛ. (Mateu 24:14) Ɔsɔ ekɔ mɛtɛ ɔtshɔkɔ w’oma le Jehowa! Ndo dikambo sɔ diambotombola lokombo lande! Lokombo lɔsɔ lambosambishama ɛlɔ kɛnɛ lo wedja 235. Ɔsɔ ekɔ ekotshamelo ka diambo ka sangwelo diakinde.
15. Naa eolwelo ka didjidji kakasalema l’ɔnɔnyi wa 1919?
15 Ase Juda waki l’ohomba w’ekimanyielo kaki Jehowa dia vɔ tshungo oma la Babilɔna. Vɔ kokoka ndjatshungola vamɛ aha l’ekimanyielo. (Isaya 26:17, 18) Yoho yakɔ yamɛ mbele, otshungwelo waki Isariyɛlɛ waki Nzambi l’ɔnɔnyi wa 1919 aki djembetelo yakɛnyaka dia Jehowa akâsukɛ. Dikambo sɔ totodiokoka salemba aha l’ekimanyielo kande. Ɔsɔ aki mɛtɛ otshikitanu wa diambo, diɔ diakɔ diakɛdika Isaya dikambo sɔ la eolwelo lo mbuta ɔnɛ: ‘Edo ayɛ wayolɔ. Wami wavɔ wayolɔ. Nyemɔ, nyode ekoko w’ɔngɛnɔngɛnɔ, nyu wanɛ woladi lo ditshu dia nkɛtɛ. Lɔpɔpɔ layɛ layonga lɔpɔpɔ l’osase ndo nkɛtɛ ayotondja edo wele lɔkɔ.’ (Isaya 26:19; Enyelo 11:7-11) Eelo, wanɛ woladi djɔ lo nyɔi, wayonga nto la lɔsɛnɔ dia ndjotatɛ olimu nto!
Ekokelo oma lo tena dia wâle
16, 17. (a) L’ɔnɔnyi wa 539 N.T.D., ase Juda waki l’ohomba w’ɛngɔ kakɔna dia vɔ shimbamɛ oma l’elanyelo ka Babilɔna? (b) Kakɔna kalembetshiya “mvudu” shɔ ɛlɔ kɛnɛ, ndo ngande weyɔ ohomba le so?
16 Ekambi waki Jehowa mongaka nshi tshɛ l’ohomba w’ekokelo kande. Koko, kem’edja nto, nde ayosembola lonya lande mbala k’ekomelo dia ndanya andja ɔnɛ waki Satana, ndo atɛmɔdi ande wayonga l’ohomba w’ekimanyielo kande oleki woho wakawongaka latɔ ntondo. (1 Joani 5:19) Lo kɛnɛ kendana l’etena kɛsɔ ka wâle, Jehowa tewolaka ɔnɛ: “Nyu wudja ami, nyuyi, nyuyoto lu mvudu yanyu, nyudihi kuki l’okongo awo. Nyutukuyashe yema edja ndu kele kambeta. Enda, [Jehowa] uyatumbi uma lu dihuli diandi, dia ndjusuya wa la kete, ne dia kolo yawo. Ndu kete yayushula dikila dia andjakemi, kete hayushe andjakemi nduku yema.” (Isaya 26:20, 21; Zefaniya 1:14) Ɔhɛmwɛlɔ ɔsɔ wakɛnya ase Juda woho wakawakoke sala dia panda lo elanyelo ka Babilɔna kakonge l’ɔnɔnyi wa 539 N.T.D. Wanɛ wakakitanyiya lo ɔhɛmwɛlɔ akɔ wakahombe tshikala lo mvudu yawɔ, mbut’ate ndjakokɛ oma le asɔlayi waki lo toshinga.
17 Ɛlɔ kɛnɛ, “mvudu” shɔ ya lo prɔfɛsiya mendanaka ondo la nkama ya nunu ya tshumanelo di’ekambi waki Jehowa dia l’andja w’otondo. Tshumanelo sɔ diekɔ tshondo y’ekokelo kânga ndo nshi nyɛ, diɔ diekɔ dihole diatana Akristo ekokelo l’atei w’anangɛwɔ, l’ɛlɔmbwɛlɔ ka dikumanyi nɛ diâkokɛ la ngandji tshɛ. (Isaya 32:1, 2; Heberu 10:24, 25) Dui sɔ diekɔ mɛtɛ lo menda woho wambosukana ekomelo k’andja ɔnɛ, etena kele di’onto panda nde pombaka monga l’okitanyiya.—Zefaniya 2:3.
18. Ngande wele kem’edja Jehowa ayanga ndjaka “keengandu . . . katuyalaka lu ashi a waki”?
18 Lo kɛnɛ kendana l’etena kɛsɔ, Isaya mbutaka ate: “Lushi lako, [Jehowa] ayukimela yombo yandi ya wulu, ya wuki, ayokota shimiamba, ului a wuki, wa luwangu, wa ana-ana. Ndi ayudiaka keengandu kako katuyalaka lu ashi a waki.” (Isaya 27:1) Ko lo nshi yaso nyɛ ele “shimiamba” na? Ondo ekɔ ‘olui w’edjedja,’ Satana ndamɛmɛ, kâmɛ la dikongɛ diande di’akambo dia kɔlɔ diakamba la nde dia ndɔsha Isariyɛlɛ waki Nzambi. (Enyelo 12:9, 10, 17; 13:14, 16, 17) L’ɔnɔnyi wa 1919, Shimiamba akashisha shɛngiya yande le ekambi waki Nzambi. L’edjedja ka wonya, nde hatonga nto pondjo. (Enyelo 19:19-21; 20:1-3, 10) Ɔnkɔnɛ, Jehowa “ayudiaka keengandu kako katuyalaka lu ashi a waki.” L’etena kɛsɔ, ndoko dikambo ɔtɔi diayokoka Shimiamba pemba salɛ ekambi waki Jehowa ko nde ditondoya. (Isaya 54:17) Ɔsɔ ekɔ mɛtɛ tshondo y’ekeketshelo!
“Ekambo k’elua”
19. Naa yoho ya eongelo kana ya lɔsɛnɔ yele l’atshikadi ɛlɔ kɛnɛ na?
19 Onde sho kema l’ɔkɔkɔ w’oshika wa monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo menda osase ɔsɔ tshɛ w’oma le Jehowa? Tekɔ mɛtɛ l’ɔkɔkɔ wa monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ! Isaya kɔndɔlaka lo yoho yangɛnyangɛnya nd’otema ɔngɛnɔngɛnɔ wele l’ekambi waki Jehowa lo funda ate: “Lushi lako kanyimbi usambu ne dia ekambo k’elua. Dimi [Jehowa] keli ulami ato, dimi layukiloyaka tena tshe. Dimi layukilamaka ndu la yanyi ndu l’utshu.” (Isaya 27:2, 3) Jehowa ekɔ lo kokɛ ‘ekambɔ kande k’elowa,’ mbut’ate, atshikadi w’Isariyɛlɛ waki Nzambi, kâmɛ ndo anyawɔ wakamba la wɔ olimu. (Joani 15:1-8) Lokombo lande lambotombɔma l’ɔtɛ wa dikambo sɔ ndo ekambi ande wa la nkɛtɛ wambonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula.
20. Jehowa ngande wakokɛnde etshumanelo k’Akristo?
20 Sho kokaka ngɛnangɛna efula nɛ dia nkɛlɛ kakonge la Jehowa ntondo otsha le ekambi ande w’akitami w’esɔ, wanɛ wakandetawɔ dia vɔ tshɔ lo lɔhɔmbɔ la lo nyuma l’ɔnɔnyi wa 1918 kakashile. Jehowa ndamɛ ekɔ lo mbuta ate: “Dimi kema la kele. Keli naka adungu la atende wayutumba dia ndjondosha, dimi layunela dia ndo la wo, layatshumba, vo tshe kame. Naka aha osoku, wayangi eshamelu le mi, wayali la mi ki, ee, wayali la mi ki.” (Isaya 27:4, 5) Dia ndjashikikɛ ɔnɛ vinyɔ yande yekɔ lo tetemala tondja ‘wanu wa mpɛ,’ Jehowa monolaka ndo tshumbaka ɛngɔ tshɛ kakoka ndjilanya kele oko adungu la atɛndɛ. Lâsɔ, tatetawɔke dia kânga onto ɔtɔi mbidja etshumanelo k’Akristo lo wâle! Nyɛsɔ sho tshɛ ‘tokukute eshamelo kaki Jehowa,’ lo nyanga woho wa sho mbetawɔma le nde ndo wa kondja ekokelo kande. Naka sho sala ngasɔ, kete tayodja wɔladi lam’asaso la Nzambi, dikambo diele Isaya akaditɛkɛta mbala hiende y’etondo.—Osambu 85:1, 2, 8; Romo 5:1.
21. Lo yoho yakɔna yambolodiama nkɛtɛ kele la lomombo la “elua”?
21 Ɛtshɔkɔ wambotetemala: “Lu nshi yayayi, Jakoba ayudja ediu. Isariyele ayutundja amonga la alembo, ku vo wayuludia andja l’elua.” (Isaya 27:6) Divɛsa nɛ diakakotshama l’ɔnɔnyi wa 1919, lo mɛnya lo yoho ya diambo nkudu kaki Jehowa. Akristo w’akitami w’esɔ wambolodia nkɛtɛ “l’elua,” mbut’ate, mbo ya ndɛ y’ɛlɔlɔ ya lo nyuma. L’atei w’andja ɔnɛ wa kɔlɔ, vɔ wekɔ lo tetemala la kitanyiya ɛlɛmbɛ waki Nzambi wa lâdiko l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ. Ndo Jehowa ekɔ lo tetemala la mbatshɔkɔla lo mbasha ehamelo. Diɔ diakɔ diele, miliyɔ y’anyawɔ, mbut’ate ɛkɔkɔ ekina, ‘wekɔ lo kambɛ [Nzambi] olimu w’ekila ndo la yanyi ndo l’otsho.’ (Enyelo 7:15) Tatohɛke pondjo diɛsɛ dia woke diele laso dia ndɛ “elua” ɛsɔ ndo mbakahanya le anto akina!
22. Ɛtshɔkɔ akɔna wakondja wanɛ wetawɔ osase?
22 Lo nshi ya pâ nyɛ, yele wodjima ambokomba nkɛtɛ k’otondo ndo wodjima wa tshududu wambokomba wedja, onde hatokoke monga la lowando lo woho wangamulɛ Jehowa ekambi wakinde osase? (Isaya 60:2; Romo 2:19; 13:12) Onto tshɛ letawɔ osase ɔsɔ kondjaka wɔladi wa lo yimba ndo ɔngɛnɔngɛnɔ tatɛ oma ko kakianɛ ndo lɔsɛnɔ la pondjo lo nshi yayaye. Diɔ diakɔ diele, sunganaka dia sho wanɛ walanga osase, tombola Jehowa oma k’ɛs’otema ndo mbuta kâmɛ l’omembi w’esambo ɔnɛ: “Jehowa keli usuko wa lumu lami, akona ukami woma? Ulungameli [Jehowa]; uyali la wulu, utema aye ayali la dihunga; e, ulungameli [Jehowa].”—Osambu 27:1b, 14.
Onde wɛ akohɔ?
• Kakɔna kalongamɛ wanɛ wahɛnyahɛnya ekambi waki Jehowa?
• Ehamelo kakɔna kakatama l’Isaya?
• L’etei ka “mvudu” yakɔna yahombaso tshikala, ndo lande na?
• Lande na kele eongelo kele l’ekambi waki Jehowa mbotombolaka?
[Kiombo ya lo lɛkɛ 30]
OKANDA W’OYOYO
Efula k’akambo wele l’asawo ahende anɛ wakatɛkɛtama lo dako dimɔtshi diakashama lo losanganya la distrikɛ l’ɔnɔnyi wa 2000/2001. L’ekomelo ka dako sɔ, wakatɛnya dibuku di’oyoyo diakatombe diele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: Prɔfɛsiya k’Isaya—Osase Dikambo di’Anto Tshɛ I (lo Falase). Dibuku sɔ diele la ndjɛkɛ 416 nembetshiyaka totshapita 40 t’etatelo ta dibuku di’Isaya divɛsa lo divɛsa.
[Osato wa lo lɛkɛ 26]
Paka akanga wa losembwe mbayonga la diɛsɛ dia mbɔtɔ l’‘osomba wa wolo’ waki Jehowa, mbut’ate ɔlɔngɔswamelo wakinde
[Osato wa lo lɛkɛ 27]
Isaya akayange Jehowa “l’utshu”
[Osato wa lo lɛkɛ 29]
Jehowa kokɛka ‘ekambɔ kande k’elowa’ ndo kitɔshaka elowa