Tokondja ɔngɛnɔngɛnɔ waya oma lo lokaho!
“Mbisha, ambuleka nungula otshoko.”—ETSHA 20:35.
1. Ngande wɛnya Jehowa ɔngɛnɔngɛnɔ waya oma lo lokaho?
ƆNGƐNƆNGƐNƆ wa mbeyaka akambo wa mɛtɛ ndo ɛlɔlɔ wakondjaso oma lɔkɔ wekɔ weshasha w’oshinga wolo w’oma le Nzambi. Wanɛ wambeya Jehowa wekɔ l’ɛkɔkɔ efula wa monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Koko, kânga mbele ekɔ ɔngɛnɔngɛnɔ kondja woshasha, lokaho mbishaka nto ɔngɛnɔngɛnɔ. Jehowa ekɔ Okahi wa ‘losha tshɛ l’ɔlɔlɔ ndo la kokele,’ ndo nde ekɔ ‘Nzambi k’ɔngɛnɔngɛnɔ.’ (Jakoba 1:17; 1 Timote 1:11) Nde mbishaka onto tshɛ lahokamɛ wetshelo wa dimɛna efula, ndo nde ngɛnangɛnaka dia mɛna okitanyiya wele la wanɛ wetshande, oko watɔngɛnangɛnaka ambutshi lam’akitanyiya anawɔ wetshelo awɔ woludi la ngandji.—Tukedi 27:11.
2. (a) Kakɔna kakate Yeso lo kɛnɛ kendana la lokaho? (b) Ɔngɛnɔngɛnɔ akɔna wakondjaso lam’etshaso anto akina akambo wa mɛtɛ?
2 Yoho yakɔ yamɛ mbele, lam’aki Yeso lanɛ la nkɛtɛ nde, akangɛnangɛna dia mɛna woho waketawɔka anto wetshelo ande. Ɔpɔstɔlɔ Paulo mvusolaka ɛtɛkɛta waki Yeso lam’atande ate: “Mbisha, ambuleka nungula otshoko.” (Etsha 20:35) Ɔngɛnɔngɛnɔ wakondjaso lam’etshaso anto akina akambo wa mɛtɛ wa lo Bible kema tsho ɔlɔ watongaka naka tambokondja onto ɔmɔtshi lambetawɔ awui wetawɔso. Oleki lâsɔ, ekɔ tshondo y’ɔngɛnɔngɛnɔ dia mbeya ɔnɛ tekɔ lo mbisha anto ɛngɔ kɛmɔtshi kele la nɛmɔ di’oshika ndo dia pondjo. Lo mbisha anto akina ɛngɔ kɛmɔtshi kele la nɛmɔ lo nyuma, sho kokaka mbakimanyiya dia vamɛ ndjakondjɛ wahɔ oma ko kakianɛ ndo pondjo pondjo.—1 Timote 4:8.
Mbisha mbelaka ɔngɛnɔngɛnɔ
3. (a) Ngande wakɛnya ɔpɔstɔlɔ Paulo nde l’ɔpɔstɔlɔ Joani ɔngɛnɔngɛnɔ awɔ lo kimanyiya anto akina lo nyuma? (b) Lande na kele mbetsha anaso akambo wa mɛtɛ wa lo Bible ekɔ djembetelo ya ngandji?
3 Eelo, oko wangɛnangɛna Jehowa nde la Yeso lo mbisha anto weshasha wa lo nyuma, mbangɛnangɛna ndo Akristo. Ɔpɔstɔlɔ Paulo aki l’ɔngɛnɔngɛnɔ dia mbeya ɔnɛ nde akakimanyiya anto akina dia mbeka akambo wa mɛtɛ wa l’Ɔtɛkɛta waki Nzambi. Nde akafundɛ etshumanelo ka la Tɛsalɔnika ate: “Kakona keli elungamelu kasu, kana ongenongeno asu, kana dembo diasu dia kusu dia lutumbu? Aha nyu nyame mbeli osoku la ntundu k’enelo ka Khumesu Jesu lu [wɛnamelo a]ndi uka?” (1 Tesalonika 2:19, 20) Woho akɔ wamɛ mbele, lam’akandatɛkɛta dikambo di’anande wa lo nyuma, ɔpɔstɔlɔ Joani akafunde ate: “Dimi kema la ongenongeno ukina wuleki one, dia mbuka nti: An’ami watokendakendaka lu mete.” (3 Joani 4) Ohokanyiya nto ɔngɛnɔngɛnɔ wonga laso lam’akimanyiyaso anaso hita dia vɔ koma anaso wa lo nyuma! Mbodia ana lo “elembe la lu wetshelu wa Khumadiondjo” mɛnyaka ngandji kele l’ambutshi otsha le wɔ. (Efeso 6:4) Lo sala ngasɔ, ambutshi mɛnyaka dia vɔ ndjakiyanyaka dikambo di’ɔngɛnɔngɛnɔ wa pondjo waki anawɔ wa totshitshɛ. Lam’akitanyiya ana wetshelo ɔsɔ, ambutshi mongaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo l’ɔlɔ w’efula.
4. Ɛnyɛlɔ kakɔna kɛnya ɔngɛnɔngɛnɔ waya oma lo lokaho la lo nyuma?
4 Dell, ekɔ ombatshi mboka wa pondjo ndo ekɔ l’ana atanu. Nde ate: “Dimi lambokoka shihodia kɛnɛ kele l’ɛtɛkɛta waki ɔpɔstɔlɔ Joani dimɛna, nɛ dia lekɔ la lowando lo woho ɔnɛ wele anami anɛi wekɔ ‘lo kɛndakɛnda lo mboka k’akambo wa mɛtɛ.’ Dimi mbeyaka dia Jehowa kondjaka nɛmɔ ndo lotombo etena kele nkumbo yekɔ kâmɛ l’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ, ɔnkɔnɛ, lekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula lam’ɛnami woho watshɔkɔlande welo wadjami dia mbetsha anami akambo wa mɛtɛ. Dikongelo dia dimɛna efula dia monga la lɔsɛnɔ laha l’ekomelo lo Paradiso kâmɛ la nkumbo kami mbishakami elongamelo k’efula ndo tshutshuyakami dia mbikikɛ ekakatanu kana wekamu tshɛ wahomana lami.” Lonyangu ko, ɔnaki kadiyɛso Dell ɔmɔtshi la womoto akatondjama oma l’atei w’etshumanelo nɛ dia nde akonge la lɔkɛwɔ lahɔtɔnganɛ la l’Akristo. Koko, Dell ekɔ lo sala la wolo dia nama dionga diande di’ɔlɔlɔ. Nde ate: “Dimi nongamɛka nte lushi lɔmɔtshi ɔnami ayokawolɛ Jehowa la ndjakitshakitsha tshɛ ndo l’otema ɔtɔi. Koko lekɔ lo mbisha Nzambi losaka nɛ dia efula ka l’atei w’anami wekɔ lo tetemala la mbokambɛ la kɔlamelo tshɛ. Ɔngɛnɔngɛnɔ wele lami ekɔ kiɔkɔ y’oshika y’ekeketshelo lemi.”—Nehemiya 8:10.
Tɔtɔ l’Anto Ɛngɛnyi wa Pondjo
5. Lam’ayakimɔso shamɛ l’olimu wa mbetɛ anto ambeki, sho ngɛnangɛnaka efula lo mbeya dikambo diakɔna?
5 Yeso akadjangɛ ambeki ande dia mbetɛ anto ambeki w’Akristo ndo mbaetsha awui wendana la Jehowa ndo kɛnɛ kalɔmbande. (Mateu 28:19, 20) Jehowa nde la Yeso wakakimanyiya anto la lokaho tshɛ dia vɔ mbishola mboka k’akambo wa mɛtɛ. Ɔnkɔnɛ, lam’ayakimɔso tshɛ l’olimu wa mbetɛ anto ambeki, sho ngɛnangɛnaka dia mbeya ɔnɛ tekɔ lo mbokoya ɛnyɛlɔ kaki Jehowa ndo kaki Yeso Kristo, oko wakasale Akristo wa ntondo. (1 Koreto 11:1) Etena kakambaso kâmɛ la Nzambi Kanga-Nkudu-Tshɛ ndo l’Ɔnande la ngandji, lɔsɛnɔ laso mongaka l’oyango w’oshika. Ekɔ dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ efula dia mbadiema l’atei wa wanɛ wele “ekambi kame” la Nzambi! (1 Koreto 3:9) Kema ekɔ nto ɔngɛnɔngɛnɔ dia mbeya ɔnɛ ndo andjelo wekɔ lo mbisha lonya l’olimu w’esambishelo ka lukumu l’ɔlɔlɔ?—Enyelo 14:6, 7.
6. Etena kashaso anto akina ɛngɔ kɛmɔtshi kele la nɛmɔ lo nyuma, sho komaka angɛnyi waki waa na?
6 Ɔnkɔnɛ, lo mbisha lonya l’olimu ɔnɛ wa mbisha anto ɛngɔ kɛmɔtshi kele la nɛmɔ lo nyuma, sho kokaka koma anto woleki ndo wanɛ wakamba la Nzambi kâmɛ, mbut’ate monga la lɔngɛnyi la pondjo lam’asaso la nde. L’ɔtɛ wa mbetawɔ kande, Abarahama akelamɛ ɔnɛ ɔngɛnyi waki Jehowa. (Jakoba 2:23) Naka sho ndjaketembola dia sala lolango laki Nzambi, kete sho lawɔ koka ndjokoma angɛnyi waki Nzambi. Ndo naka sho sala ngasɔ, kete tayokoma nto ndo angɛnyi waki Yeso. Nde akatɛ ambeki ande ate: “Keli dimi lambunyeta nti: Engenyi, ne dia lambunyewuya akambu tshe wakamuki le Papa.” (Joani 15:15) Anto efula ngɛnangɛnaka dia mbelamɛ angɛnyi w’anto wa lokumu, kana w’ewandji wa lɛɛta wa weke, koko sho kokaka mbɔsama oko angɛnyi w’anto ahende woleki weke l’andja w’otondo!
7. (a) Ngande wakayâkondjɛ mama kɛmɔtshi ɔngɛnyi w’oshika? (b) Onde wɛ ekɔ l’ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi ka ngasɔ?
7 Ndo nto, lam’akimanyiyaso anto dia vɔ mbeya Nzambi, vɔ komaka vɔ lawɔ angɛnyi aso, ndo dikambo sɔ toshaka ɔngɛnɔngɛnɔ wa lânde. Joan, kadiyɛso kɛmɔtshi kodjashi l’Amɛrikɛ, akatatɛ mbeka Bible nde la womoto ɔmɔtshi lelɛwɔ Thelma. Kânga mbele nkumbo kaki Thelma wakatone dia nde mbeka Bible, nde akatetemala ndo akabatizama l’ɔkɔngɔ w’ɔnɔnyi ɔtɔi. Joan akafunde ate: “Lɔngɛnyi laso kokomɛ lâsɔ, koko lɔ lakayokomaka lɔngɛnyi lele ɛlɔ kɛnɛ lamboviya ɛnɔnyi 35. Mbala efula takatshɔka kâmɛ l’olimu w’esambishelo ndo lo nsanganya ya weke. Koko l’ɔkɔngɔ diko dimi lakayonɔka otsha lo dihole dikina dianganyi la nde kilɔmɛtɛlɛ 800. Koko, Thelma ekɔ lo tetemala la tomɛmi mikanda woludi la ngandji ndo wasalanganya otema, lo mbutɛmi ɔnɛ nde kanyiyakami efula ndo mbishakami losaka l’ɔtɛ wemi ɔngɛnyi ande, l’ɔtɛ w’ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ kawoshami ndo l’ɔtɛ wakamawetsha akambo wa mɛtɛ wa lo Bible. Monga l’ɔngɛnyi w’oshika ndo wa ngandji wa ngasɔ ekɔ difuto dia dimɛna efula lo welo wakamadje dia mbokimanyiya dia mbeka awui wendana la Jehowa.”
8. Dionga diakɔna di’ɔlɔlɔ diayotokimanyiya l’olimu w’esambishelo?
8 Elongamelo ka tana onto ɔmɔtshi lalanga mbeka akambo wa mɛtɛ kokaka tokimanyiya dia tetemala oyadi kânga anto efula wahomana laso ndjashaka paka yema tshitshɛ tsho kana hawoyasha kânga yema l’Ɔtɛkɛta wa Jehowa. Wendjodi wa ngasɔ koka monga tshondo y’ohemba lo kɛnɛ kendana la mbetawɔ ndo l’etetemalelo kaso. Koko, dionga dia dimɛna diayotokimanyiya lo dikambo sɔ. Fausto, ɔnangɛso lakaye oma la Guatemala, akate ate: “Lam’asambishami anto akina, dimi kanyiyaka ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula wayonga lami naka onto akɔ lasambishami ayokoma ɔnangɛmi kana kadiyɛmi ka lo nyuma. Dimi tokanyiyaka nte kânga onto ɔtɔi l’atei w’anto wayomosambisha mbeyaka ndjetawɔ akambo wa mɛtɛ wa l’Ɔtɛkɛta waki Nzambi l’ɔkɔngɔ. Tokanyi tɔsɔ kimanyiyakami dia dimi tetemala sambisha ndo tɔ mbelakami ɔngɛnɔngɛnɔ wa mɛtɛ.”
Toyaombe ekundji l’olongo
9. Kakɔna kakate Yeso lo kɛnɛ kendana l’ekundji wa l’olongo, ndo wetshelo akɔna wakokaso kondja oma lo dikambo sɔ?
9 Mbetɛ anto ambeki, oyadi anaso kana anto akina, kema dikambo dia wɔdu. Dikambo sɔ kokaka mbɔsa etena k’ɔlɔlɔ ndo tɔlɔmbaka dia sho monga la solo dia lotutsha ndo l’etete. Koko, tohɔ dia anto efula mbetawɔka kamba la wolo dia ndjamɔtshɛ lomombo la l’emunyi, diangɔ diele mɛtɛ hawaela ɔngɛnɔngɛnɔ ndo diahatshikala pondjo. Yeso akatɛ ampokami ande ate otoleka dimɛna kamba dikambo dia diangɔ dia lo nyuma. Nde akate ate: “Tanyuyaumbelaki diango la kete, lene ukuki tumumbu la matadi dilanya, lene ukuki evi mbula mvudu la diva. Keli nyuyaumbeli diango l’ulungu, lene aheyi tumumbu kana matadi dilanya, lene aheyi evi mbula mvudu la diva.” (Mateu 6:19, 20) Lo ndjadjɛ eyango wa lo nyuma, mbidja ndo wɔnɛ wa mbisha lonya l’olimu wa mbetɛ anto ambeki, sho kokaka kondja ɔngɛnɔngɛnɔ lo mbeya ɔnɛ tekɔ lo sala lolango laki Nzambi ndo ɔnɛ tayokondja woshasha oma le nde. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ate: “Ne dia [Nzambi] kema kolo, dia ndi mbuhela ulimu anyu la ngandji kakanyenya lu lukumbu landi.”—Heberu 6:10.
10. (a) Lande na kele Yeso aki l’ekundji efula lo nyuma? (b) Ngande wakayakimɔ Yeso ndamɛ, ndo naa wahɔ w’efula wakakondja anto akina?
10 Naka sho kamba l’etete dia mbetɛ anto ambeki, kete tayoyaombɛ shamɛ ‘ekundji wa l’olongo,’ lo ndjela kɛnɛ kakate Yeso. Dikambo sɔ diayotosha ɔngɛnɔngɛnɔ waya oma lo lokaho. Naka sho mbisha la lokaho tshɛ, kete tayoyangɔnya shamɛ. Yeso ndamɛmɛ akakambɛ Jehowa la kɔlamelo tshɛ l’edja ka miliyara y’ɛnɔnyi yaheyama mbadia. Ohokanyiya ekundji wakandayamɔtshɛ l’olongo! Koko, Yeso konyanga wahɔ ande hita. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ate: “[Yeso] akayakimo dia kolo yasu, ne dia ntutshungula uma l’etena kene ka kolo, uku lulangu la [Nzambi] Shesu.” (Ngalatiya 1:4, sho mbɛnganyisha alɛta ango.) Yeso kondjakimɔ tsho l’ɔlɔlɔ tshɛ l’olimu ande koko nde akakimɔ nto lɔsɛnɔ lande oko tshungo di’anto akina kondja diaaso dia ndjaombɛ ekundji l’olongo.
11. Lande na kele weshasha wa lo nyuma ndeka wa l’emunyi nɛmɔ?
11 Lo mbetsha anto awui wendana la Nzambi, sho mbakimanyiyaka dia vɔ mbeya woho wakokawɔ vɔ lawɔ ndjaombɛ diangɔ dia lo nyuma diahahɔndɛ. Naa woshasha wa woke wakokayɛ mbisha anto? Naka wɛ mbisha ɔngɛnyi ayɛ tango k’oshinga wolo, mutuka, kana lokombo, kete ɔngɛnyi ɔsɔ ayonga la lowando ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ, ndo wɛ ayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo lokaho layɛ lɔsɔ. Ko ngande wayonga woshasha ɔsɔ l’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi 20 kana 200 na? Kana l’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi 2000? Lo wedi okina, naka wɛ ndjakimɔ tshɛ dia kimanyiya onto dia nde kambɛ Jehowa, nde kokaka ndjokondja wahɔ oma lo woshasha ɔsɔ pondjo pondjo.
Toyange anto walanga akambo wa mɛtɛ
12. Ngande wakayasha anto amɔtshi vamɛ dia kimanyiya anto akina lo nyuma?
12 Dia kondja ɔngɛnɔngɛnɔ waya oma lo mbisha anto diangɔ diele la nɛmɔ lo nyuma, ekambi wa Jehowa wambokokanɛ polo ndo lo tokoma ta nkɛtɛ. Nunu di’anto wakatshike ngelo yawɔ ndo nkumbo yawɔ dia kamba olimu wa misiɔnɛrɛ lo wedja wakawahombe mbeka ɛtɛkɛta w’eyoyo kana yoho ya lɔsɛnɔ y’oyoyo. Akina wakonɔ l’ahole akina wa lo wodja awɔ lɛnɛ ele ohomba efula w’apandjudi wa Diolelo. Akina wakeke ɔtɛkɛta w’angɛndangɛnda, ndo dikambo sɔ diakawasha waaso w’eyoyo wa sambisha angɛndangɛnda waya lo ngelo yawɔ. Oko ɛnyɛlɔ, l’ɔkɔngɔ wa vɔ mbodia ana ahende wokamba kakianɛ lo Bɛtɛlɛ kenda olimu w’Ɛmɛnyi wa Jehowa wa l’andja w’otondo, atshukanyi amɔtshi wa la New Jersey, l’Amɛrikɛ wakatatɛ kamba oko ambatshi mboka ndo wakeke ɔtɛkɛta w’ase chine. L’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi ndekana esato, vɔ wakeke Bible l’ase chine 74 wakɔtɔka kalasa suke la wɔ. Onde wɛ kokaka pamia olimu ayɛ lo yoho mɔtshi dia wɛ tana ɔngɛnɔngɛnɔ efula l’olimu wa mbetɛ anto ambeki?
13. Kakɔna kakokayɛ sala naka wɛ kombolaka kondja etombelo w’ɔlɔlɔ efula oma l’olimu ayɛ?
13 Ondo wɛ ekɔ lo kombola dia mbeka l’onto ɔmɔtshi Bible koko wɛ atatane ndoko onto. Lo wedja ɛmɔtshi ekɔ wolo efula dia tana anto wayasha l’awui wa Bible. Ondo anto wahomana layɛ hawoyasha lo Bible kânga yema. Naka ngasɔ, kete ondo wɛ kokaka mbuta saki kele layɛ kɛsɔ lo dɔmbɛlɔ, lo mbeya ɔnɛ Jehowa nde la Yeso Kristo ndjashaka efula l’olimu ayɛ ndo vɔ kokaka kɔlɔmbɔla otsha le anto wele oko ɛkɔkɔ. Yanga ekimanyielo oma le ase etshumanelo kayɛ wanɛ wambohokɔ olimu akɔ ndo wakondja etombelo w’ɔlɔlɔ oma lɔkɔ. Kamba la wetshelo ndo l’alako washama lo nsanganya y’Akristo. Kondja wahɔ oma l’alako waki emendji w’eteta la wadɛwɔ. Lâdiko w’akambo asɔ tshɛ, tohekɔke pondjo. Pami ka lomba akafunde ate: “Uneki wuhu aye la pindju. Tushaki lunya laye mumuya la dikolo, ne dia we heyi kana kene kana keku kayuluwana.” (Undaki 11:6) Lo tena dia ngasɔ, ohɔ apami wa kɔlamelo wele oko Nɔa nde la Jeremiya. Kânga mbele anto yema tshitshɛ tsho mbaketawɔ esambishelo kawɔ, vɔ wakatondoya olimu awɔ. Ndo lâdiko di’akambo asɔ tshɛ, Jehowa akangɛnangɛna olimu akɔ.
Sala kɛnɛ tshɛ kakokayɛ sala
14. Ngande wɔsa Jehowa wanɛ wambotshunda l’olimu ande?
14 Mbeyaka monga ko akoka wele layɛ hakosha diaaso dia sambisha efula oko wakombolayɛ. Oko ɛnyɛlɔ, lotshundu mbeyaka kodjɛ wekamu lo kɛnɛ kakokayɛ sala l’olimu wa Jehowa. Koko, ohɔ kɛnɛ kakafunde kanga lomba ɔnɛ: “Ote wa ndjui eli lufule la nemo. [Naka] vo watutanemaka lu mbuka k’ololo.” (Tukedi 16:31) Le Jehowa, ɛnɔnyi wetsha onto l’olimu ande mbɔngɛnyangɛnyaka. Ndo nto, Afundelo mbutaka ɔnɛ: “Edja ndu esumbi anyu. Layunyusukelaka, edja ndu lam’ayunyuyala esumbi wa lukusumbi. Dimi lakanyembe, layunyemb[a] ntu. Dimi layunyusukela, layunyushimbela.” (Isaya 46:4) Shɛso ka ngandji lele l’olongo ndakaka dia sukɛ ndo kimanyiya ekambi ande wa kɔlamelo.
15. Onde wɛ mbetawɔka dia Jehowa mbeyaka akambo wele layɛ? Lande na?
15 Ondo wɛ ekɔ lo ndɔshana la hemɔ, ɔlɔshamelo w’oma le olonganyi ayɛ wele bu ombetawudi, kana ekɔ la wotsho w’efula lo nkumbo kana ekakatanu ekina. Jehowa mbeyaka akoka ndo ekakatanu wele laso, ndo nde tolangaka l’ɔtɛ wa welo wadjaso l’otema ɔtɔi dia mbokambɛ. Dikambo sɔ diekɔ mɛtɛ oyadi kânga kɛnɛ kasalaso mɛnamaka dia kekɔ l’ɛse ka kɛnɛ kasala anto akina. (Ngalatiya 6:4) Jehowa mbeyaka dia sho kema kokele, ndo nde halongamɛ dia sho sala kɛnɛ kahatakoke sala. (Osambu 147:11) Naka tayosala tshɛ kakokaso sala, kete hatotahɛ asolo aso lâdiko nɛ dia tekɔ l’eshikikelo ɔnɛ tekɔ la nɛmɔ lo washo wa Nzambi ndo ɔnɛ nde hatohɛ etsha aso wa mbetawɔ.—Luka 21:1-4.
16. Lo toho takɔna tasha etshumanelo k’otondo lonya dia mbetɛ onto ombeki?
16 Tohɛke nto dia olimu wa mbetɛ anto ambeki kema olimu w’onto ɔtɔi. Ndoko onto letɛ onto ombeki ndamɛ, oko wele ɔtɔi wa dipɔpɔ dia mvula hadiokoke ndesha etombatomba. Lo mɛtɛ, Ɔmɛnyi wa Jehowa ɔmɔtshi mbeyaka mbishola onto layasha ndo mbeka la nde Bible. Koko, etena kaya onto ɔsɔ lo Mbalasa ka Diolelo, etshumanelo k’otondo mbokimanyiyaka dia nde mbetawɔ akambo wa mɛtɛ. Woho wôlongola anangɛso l’akadiyɛso la ngandji tshɛ mɛnyaka olimu wakamba nyuma kaki Nzambi. (1 Koreto 14:24, 25) Ana ndo takunyakɛnda mbishaka kɔmatɛrɛ yakeketsha ndo kɛsɔ mɛnyaka oyoyo ɔnɛ anaso tshikitana l’ana wa l’andja ɔnɛ. Anto wele la hemɔ, la dikɔmɔ, ndo esombe wa l’etshumanelo mbetshaka eyoyo kɛnɛ kalembetshiya mbikikɛ. Oyadi ɛnɔnyi akɔna wele laso kana ekakatanu wele laso, sho tshɛ mbishaka lonya lo kimanyiya eyoyo dia ngandji kawɔ k’akambo wa mɛtɛ wa lo Bible pama ndo dia vɔ pama polo ndo lo batismu. Wonya tshɛ wetshaso l’esambishelo, wendelo w’oyoyo tshɛ wasalaso, sawo tshɛ diasawolaso l’onto layasha lo Mbalasa ka Diolelo, mbeyaka mɛnama oko anyanya, ko tete ɔsɔ ekɔ etenyi kɛmɔtshi k’olimu wa wolo wakamba Jehowa.
17, 18. (a) Lâdiko wa ndjakimɔ l’olimu wa mbetɛ anto ambeki, ngande wakokaso nto kondja ɔngɛnɔngɛnɔ waya oma lo lokaho? (b) Lo kondja ɔngɛnɔngɛnɔ waya oma lo lokaho, onto akɔna okoyaso?
17 Lo mɛtɛ, lâdiko wa mbisha lonya l’olimu wa mbetɛ anto ambeki, oko weso Akristo sho kondjaka nto ɔngɛnɔngɛnɔ lo mbisha lo toho tokina. Sho kokaka momba dikuta dia sukɛ ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi ndo dia kimanyiya wanɛ wele lo dihombo. (Luka 16:9; 1 Koreto 16:1, 2) Sho kokaka nyanga waaso wa mɛnya yoho yalongolaso anto akina. (Romo 12:13) Sho kokaka sala la wolo dia ‘salɛ anto tshɛ ɔlɔlɔ, djekoleko wanɛ wotɔ laso lo mbetawɔ.’ (Ngalatiya 6:10) Ndo lo toho tɔmɔtshi ta wɔdu, sho kokaka mbisha anto akina, mukanda, sawola l’onto lo telefɔnɛ, mbosha woshasha, ekimanyielo, kana tshɛkɛta yakeketsha.
18 Lo monga la lokaho, sho mɛnyaka dia tekɔ lo mbokoya Shɛso lele l’olongo. Sho mɛnyaka nto ngandji kaso k’anto l’ɔnango, kɛnya dia tekɔ Akristo wa mɛtɛ. (Joani 13:35) Naka sho mbohɔ akambo asɔ, kete tayokoka kimanyiyama dia kondja ɔngɛnɔngɛnɔ waya oma lo lokaho.
Onde wɛ kokaka nembetshiya?
• Ngande wakasha Jehowa nde la Yeso ɛnyɛlɔ lo mbisha anto diangɔ diele la nɛmɔ lo nyuma?
• Ngande wakokaso ndjakondjɛ angɛnyi wa pondjo?
• Wanya akɔna wakokaso takola dia tondoya olimu aso?
• Ngande wakoka etshumanelo k’otondo kondja ɔngɛnɔngɛnɔ waya oma lo lokaho?
[Esato wa lo lɛkɛ 27]
Etena ketawɔ ana wetshelo, ambutshi mongaka l’ɔlɔ ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula
[Osato wa lo lɛkɛ 29]
Lo mbetɛ anto ambeki, sho koka ndjakondjɛ ɛngɛnyi w’eshika
[Osato wa lo lɛkɛ 30]
Jehowa tosukɛka lam’akomaso esombe
[Esato wa lo lɛkɛ 31]
Toho ta wɔdu ta tana ɔngɛnɔngɛnɔ waya oma lo lokaho