Ɔtshɔkɔ wa Jehowa mbatɔngɔnyaka

“Otshoko wa [“Jehowa mbatɔngɔnyaka,” NW]. Ndi hataheka lunyangu ladiku diawo.”​—TUKEDI 10:22.

1, 2. Lande na kele ɔngɛnɔngɛnɔ hawoye oma lo lomombo la l’emunyi?

MILIYƆ y’anto wekɔ lo ndjakimɔ tshɛ l’eyango wa lomombo la l’emunyi ɛlɔ kɛnɛ. Ko onde lomombo la l’emunyi lɔsɔ mbashaka ɔngɛnɔngɛnɔ? Jurunalɛ mɔtshi yelɛwɔ (The Australian Women’s Weekly) mbutaka ɔnɛ: “Hafɔnya nte ekɔ etena kɛmɔtshi kakaleke anto ndjasha lo lomombo lawɔ oko wambowoyasha nshi nyɛ.” Yɔ mbutaka nto ɔnɛ: “Ɔsɔ ekɔ otshikitanu mɛtɛ. Vɔ mbutaka dia Australie ekɔ wodja wele l’ekondjelo k’efula, ndo ɔnɛ ndoko lushi lakonge lɔsɛnɔ wolo lɛkɔ. . . . Koko, kânga mbewɔ l’ɔngɔnyi wa ngasɔ, anto wa lo wodja ɔsɔ hawoyɛna akambo la sso di’ɔlɔlɔ. Oyadi apami kana wamato, wekɔ lo mboka dia ɛngɔ kɛmɔtshi kekɔ lo mbahandɔ lo nsɛnɔ yawɔ, koko haweye ɛngɔ kakɔ shikaa.” Afundelo wekɔ mɛtɛ la shadiya ya mbuta ɔnɛ ɔngɛnɔngɛnɔ kana lɔsɛnɔ haye oma l’efula ka diangɔ diele laso!​—Undaki 5:10; Luka 12:15.

² Bible mbetshaka dia ɔngɛnɔngɛnɔ woleki tshɛ ndjaka oma l’ɛtshɔkɔ waki Nzambi. Lo dikambo sɔ, Tukedi 10:22 mbutaka ɔnɛ: “Otshoko wa [“Jehowa mbatɔngɔnyaka,” NW]. Ndi hataheka lunyangu ladiku diawo.” Lonyangu ndjaka mbala efula oma lo nsaki k’otamanya kele l’onto ka monga la lomombo la l’emunyi. Diɔ diakɔ diakatewola ɔpɔstɔlɔ Paulo ate: “Keli wane wakomiya ndjala engonyi, wayoko lu uhimba la lu djunga ndu lu saki ya dinginya yatutshelaka antu kolo, yayuditsha antu lu elanyelu la eshishwelu. Ne dia saki ka ukundji eko udiu a wehu tshe w’akambu wa kolo. Amotshi wakadiyangi, waketola uma lu mbuka ka mbetawo, wakayatshatsha la nyangu ya wulu efula.”​—1 Timote 6:9, 10.

3. Lande na kahomana ekambi waki Nzambi l’ehemba?

³ Lo wedi okina, wanɛ tshɛ ‘watetemala la mpokamɛ dui dia Jehowa’ nongolaka ɛtshɔkɔ wahawasha ndoko lonyangu. (Euhwelu k’Elembe 28:2) Koko amɔtshi mbeyaka mimbola ɔnɛ: ‘Lam’ele Jehowa hahɛ anto lonyangu lâdiko di’ɛtshɔkɔ wawashande, lande na kasowa efula k’ekambi waki Nzambi na?’ Bible mɛnyaka dia Nzambi mbetawɔka di’ehemba tokomɛ, koko ehemba ɛsɔ ndja mɛtɛ oma le Satana, oma le andja ande wa kɔlɔ, ndo oma lo eongelo kaso k’anto wele kema kokele. (Etatelu 6:5; Euhwelu k’Elembe 32:4, 5; Joani 15:19; Jakoba 1:14, 15) Jehowa mbele kiɔkɔ ya ‘woshasha tshɛ w’ɔlɔlɔ ndo wa mbɔya tshɛ ka kokele.’ (Jak. 1:17) Diɔ diakɔ diele ɛtshɔkɔ w’oma le nde hawoshaka onto lonyangu pondjo. Nyɛsɔ tɔsɛdingole weshasha ɛmɔtshi wa kokele w’oma le Nzambi.

Ɔtɛkɛta wa Nzambi wekɔ woshasha w’oshinga wolo

4. Naa diɛsɛ ndo woshasha wa lânde wele l’ekambi waki Jehowa “l’etena k’ekumelu” kɛnɛ na?

⁴ Lo kɛnɛ kendana “l’etena k’ekumelu,” prɔfɛsiya ka Danyɛlɛ mbutaka ɔnɛ: “Ewu [ka mɛtɛ] kayuyala efula.” Ndo kɛsɔ kakalembetshiyama oma l’ɛtɛkɛta wata ɔnɛ: “Nduku otoi l’atei w’antu wa kolo ayushihudia akambu ane, keli waku weli la tumba wayâshihudia.” (Danyele 12:4, 10) Ohokanyiya dikambo sɔ! Ɔtɛkɛta wa Nzambi, djekoleko prɔfɛsiya ya lo Bible fundama la lomba l’oma le Nzambi woho ɔnɛ wele onto a kɔlɔ hakoke shihodia ɔtɛkɛta akɔ, koko ekambi wa Jehowa mboshihodiaka. Ɔna Nzambi akalɔmbɛ ate: “Papa, Uwandji w’ulungu la kete, lambukandula, ne dia we akashe akambu ane le akanga a tumba la ewu, ku ambuwashula le tokendakenda.” (Luka 10:21) Ekɔ tshondo ya diɛsɛ dia monga la woshasha ɔsɔ w’oshinga wolo w’Ɔtɛkɛta wa Nzambi wakafundama, mbut’ate Bible, ndo monga l’atei w’anto wakalongola shɛnɔdi ya lo nyuma oma le Jehowa!​—1 Koreto 1:21, 27, 28; 2:14, 15.

5. Lomba kɛdikɛdi na, ndo woho akɔna wakokaso likondja?

⁵ Tototonga la shɛnɔdi ya lo nyuma, otondonga sho konongola ‘lomba l’oma l’olongo.’ (Jakoba 3:17) Lomba ekɔ dikoka diele l’onto dia mbeya kamba l’ewo ndo la eokelo kele lande dia kandola ekakatanu, mbewɔ wâle, kotsha eyango ande, kana mbisha alako w’eshika. Ngande wakondjaso lomba l’oma le Nzambi na? Tukedi 2:6 mbutaka ɔnɛ: ‘Jehowa atoshaka anto lomba; ewo la shɛnɔdi watotombaka oma l’onyɔ ande.’ Eelo, Jehowa ayotosha lomba, naka tayotetemala la lilɔmba, ndo nde mbeyaka toshalɔ oko wakandasha Nkumekanga Sɔlɔmɔna “utema wa [lo]mba la w’ewu.” (1 Khumi ya Dikanga 3:11, 12; Jakoba 1:5-8) Dia kondja lomba, sho pombaka tetemala la mpokamɛ dui dia Jehowa lo mbekaka Ɔtɛkɛta ande lushi la lushi ndo lo kambaka l’awui w’oma lɔkɔ.

6. Lande na ekɔ dui dia lomba kamba l’ɛlɛmbɛ ndo l’atɔndɔ waki Nzambi lo lɔsɛnɔ laso?

⁶ Bɛnyɛlɔ di’ohomba efula diendana la lomba laki Nzambi tanemaka lo ɛlɛmbɛ ndo l’atɔndɔ wa lo Bible. Ɛlɛmbɛ l’atɔndɔ asɔ tokimanyiyaka lo weho tshɛ, lo demba, lo yimba, lo nsaki ndo lo nyuma. Diɔ diakɔ diakembe omembi w’esambo ate: “Olembe wa [Jehowa] eli ololo tshe, vo watululaka utema; aui wa [Jehowa] weli shikaa, watushaka enginya yimba. Adjangu wa [Jehowa] weli usimbwi, watongenyangenyaka utema; elembe wa [Jehowa] weli pudipudi, watosenyaka ashu. Woma wa [Jehowa] weli pudipudi, watutshikalaka pundju; sambu ya [Jehowa] yeli mete, la ololo utu. Olembe uma l’onyo aye ambuleka tenyi dia paunyi la fesa nunu nunu ololo le mi.”​—Osambu 19:7-10; 119:72.

7. Kakɔna kakomɛ wanɛ wɔnyɔla ɛlɛmbɛ wa losembwe waki Nzambi?

⁷ Lo wedi okina, wanɛ wɔnyɔla ɛlɛmbɛ wosembwe waki Nzambi hawotane ɔngɛnɔngɛnɔ ndo lotshungɔ latawayange. L’edja l’edja, vɔ wayoyoshola dia Nzambi hasɔkama, nɛ dia onto ayona kɛnɛ kakandonɛ. (Ngalatiya 6:7) Miliyɔ ya wanɛ wɔnyɔla ɛlɛmbɛ l’atɔndɔ wa lo Bible wekɔ lo muna etombelo wa kɔlɔ efula, ɛnyɛlɔ oko: waemi wa lɔkɛkɛtshiya, hemɔ ya sɔnyi, kana ndjokoma fumbe ya didjoyadjoya. Naka vɔ hawotshikitanyisha yoho yawɔ ya lɔsɛnɔ, mbut’ate ndjatshumoya, kete lɔkɛwɔ lawɔ ayowakonya lo nyɔi kana esangɔ ɛmɔtshi vɔ ndjolanyema oma le Nzambi.​—Mateu 7:13, 14.

8. Lande na kele wanɛ walanga Ɔtɛkɛta wa Nzambi wekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ?

⁸ Koko wanɛ walanga Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo wakamba la wɔ wayolongola ɛtshɔkɔ efula oma ko kakianɛ ndo lo nshi yayaye. Vɔ mbokaka mɛtɛ di’ɛlɛmbɛ waki Nzambi ambatshungola, waya mɛtɛ l’ɔngɛnɔngɛnɔ, ndo wekɔ lo kongɛ l’otema walomɔlomɔ etena kayowotshungɔ oma lo pɛkato ndo oma l’etombelo atɔ wakonya lo nyɔi. (Romo 8:20, 21; Jakoba 1:25) Elongamelo kɛsɔ kekɔ shikaa nɛ dia tɔ mbika etshina lo woshasha woleki tshɛ wakasha Nzambi anto, woshasha akɔ ko olambo wa tshungo w’Ɔnande ɛtɔi lakandote, Yeso Kristo. (Mateu 20:28; Joani 3:16; Romo 6:23) Woshasha ɔsɔ woleki tshɛ shikikɛka ngandji k’efula kele la Nzambi otsha le anto ndo vɔ shikikɛka wanɛ tshɛ watetemala mpokamɛ dui dia Jehowa dia wayokondja ɛtshɔkɔ waha l’ekomelo.​—Romo 8:32.

Sho ngɛnangɛnaka woshasha wa nyuma k’ekila

9, 10. Ngande wakondjaso wahɔ oma lo woshasha waki Nzambi wa nyuma k’ekila? Sha ɛnyɛlɔ.

⁹ Woshasha okina woludi la ngandji wakatosha Nzambi watotshutshuya dia sho monga la lowando ko nyuma kande k’ekila. Lo lushi la Pɛntɛkɔsta ka l’ɔnɔnyi wa 33 T.D., ɔpɔstɔlɔ Petero akakɔkɔmiya lemba l’anto laki la Jerusalɛma ate: “Nyukadimuli etema, nyubatizami nyu tshe untu l’untu lu lukumbu la Jesu Kristu, ne dia edimanyelu ka kolo yanyu, ku nyu nyayulungula ushasha wa [nyuma k’ekila].” (Etsha 2:38) Ɛlɔ kɛnɛ, Jehowa mbishaka nyuma k’ekila le ekambi ande wɔlɔmbatɔ ndo walanga sala lolango lande. (Luka 11:9-13) Lo nshi y’edjedja, apami la wamato wele la mbetawɔ, mbidja ndo Akristo wa lo ntambe ka ntondo, wakalongola wolo, oma l’ekimanyielo ka nyuma k’ekila kaki Nzambi kana wolo ande wakamba olimu woleki nkudu l’andja ɔnɛ. (Zekariya 4:6; Etsha 4:31) Tɔ kokaka sala woho akɔ wamɛ le so, kânga mbakokaso pomana la wekamu kana l’ekakatanu wa wolo oko weso ekambi waki Jehowa.​—Joele 2:28, 29.

¹⁰ Tɔshi ɛnyɛlɔ kaki Laurel, lakandama la hemɔ ka muyɛkɛ (polio) ndo lakadjama ɛnɔnyi 37 w’etondo lo mashinyi welɛwɔ poumon d’acier wakimanyiya onto dia nde pɛnga dimɛna.a Kânga mbakinde l’atei wa pâ k’efula, kadiyɛso kɛsɔ akakambɛ Nzambi l’ohetoheto polo ndo lo nyɔi kande. Lo ɛnɔnyi efula wakinde la lɔsɛnɔ, Laurel akalongola ɛtshɔkɔ efula oma le Jehowa. Ɛnyɛlɔ, nde akakimanyiya anto 17 dia vɔ mbeya akambo wa mɛtɛ wa lo Bible, kânga mbakawawodjaka lo mashinyi lushi l’otondo! Kɛnɛ kakokomɛ toholaka ɛtɛkɛta waki ɔpɔstɔlɔ Paulo wata ɔnɛ: “Lam’emi wodu kemi la wulu.” (2 Koreto 12:10) Eelo, etombelo tshɛ w’ɔlɔlɔ wakokaso kondja l’esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ, ndja aha oma lo akoka kana wolo aso hita, koko oma l’ekimanyielo ka nyuma k’ekila kaki Nzambi, kashande wanɛ watetemala la mpokamɛ dui diande.​—Isaya 40:29-31.

11. Nyuma kaki Nzambi kimanyiyaka wanɛ walɔta ‘lonto l’oyoyo’ dia monga la waonga akɔna?

¹¹ Naka sho mpokamɛ Nzambi l’okitanyiya tshɛ, kete nyuma kande kayotosha waonga wele oko; ngandji, ɔngɛnɔngɛnɔ, ki, ekikelo, kɛtshi, ɔlɔlɔ w’otema, mbetawɔ, memakana, la ndjakimɛ. (Ngalatiya 5:22, 23) “Elua wa nyuma” ɛsɔ wekɔ l’atei wa ‘lonto l’oyoyo’ lalɔta Akristo lo dihole dia waonga wa kɔlɔ, wele oko waa nyama waki lawɔ ntondo. (Efeso 4:20-24; Isaya 11:6-9) L’atei w’elowa ɛsɔ tshɛ, wɔnɛ woleki ohomba ko ngandji, “dimama di’uluwanyi.”​—Kolosai 3:14.

Ngandji k’Okristo ekɔ woshasha w’ohomba efula

12. Ngande wakɛnya Tabita nde l’Akristo akina wa lo ntambe ka ntondo ngandji kaki lawɔ na?

¹² Ngandji k’Okristo ekɔ woshasha okina w’oma le Jehowa wangɛnangɛnaso efula. Tɔ nɔmbɔmaka lo ndjela ɛlɛmbɛ kana atɔndɔ, ndo tɔ ndola tɔɔ la lolango lakakatanya ambetawudi lo yoho yoleki amama tshɛ wa l’emunyi. (Joani 15:12, 13; 1 Petero 1:22) Tɔshi ɛnyɛlɔ kaki Tabita laki Okristo ɔmɔtshi wa womoto w’ɔlɔlɔ wa lo ntambe ka ntondo. Nde “akatshaka akambu w’ololo efula ndu wa ketshi,” djekoleko otsha le wadi waki edo wa l’etshumanelo. (Etsha 9:36) Wamato asɔ waki ondo l’ewotɔ wa l’emunyi, koko Tabita akakombola sala kɛnɛ tshɛ kakinde l’akoka wa sala dia mbakimanyiya ndo mbakeketsha. (1 Joani 3:18) Tabita akatotshikɛ mɛtɛ ɛnyɛlɔ ka dimɛna efula! Ngandji k’anto l’ɔnango akatshutshuya Piriska nde la Akula dia ‘mbidja nsɛnɔ yawɔ lo wâle’ lo dikambo dia Paulo. Ngandji mbakatshutshuya nto Epafara, Luka, Ɔnɛsifɔrɔ ndo Akristo akina dia kimanyiya ɔpɔstɔlɔ ɔsɔ lam’akinde lo lokanu la Rɔma. (Romo 16:3, 4; 2 Timote 1:16; 4:11; Filemona 23, 24) Eelo, ɛlɔ kɛnɛ Akristo wa woho ɔsɔ ‘wekɔ la ngandji lam’asawɔ,’ mbut’ate woshasha wa woke w’oma le Nzambi weyama ambeki wa mɛtɛ waki Yeso.​—Joani 13:34, 35.

13. Ngande wakokaso mɛnya dia sho mbɔsaka nkumbo kaso k’Akristo k’anto l’ɔnango la nɛmɔ di’efula na?

¹³ Onde wɛ ngɛnangɛnaka woho wa ngandji kele l’atei w’etshumanelo k’Akristo? Onde wɛ ngɛnangɛnaka nkumbo kaso ka lo nyuma k’anto l’ɔnango ka l’andja w’otondo? Anto asɔ nto wekɔ ɛtshɔkɔ ndo weshasha w’oma le Jehowa. Ngande wakokaso mɛnya dia sho mbɔsaka weshasha ɛsɔ la nɛmɔ na? Ele lo kambɛ Nzambi olimu w’ekila, lo mbishaka kɔmatɛrɛ lo nsanganya y’Akristo, ndo lo kɛnɛmɔla ngandji ndo elowa ekina wa nyuma kaki Nzambi.​—Filipi 1:9; Heberu 10:24, 25.

“Apami wele oko weshasha”

14. Kakɔna kalɔmbama le Okristo walanga kamba oko ekumanyi kana okambi w’olimu?

¹⁴ Apami w’Akristo walanga dia kambɛ atɛmɔdi wa anyawɔ oko dikumanyi kana ekambi w’olimu wekɔ l’oyango wa dimɛna efula. (1 Timote 3:1, 8) Dia kondja waɛsɛ asɔ w’olimu, ɔnangɛso pombaka monga onto lele la lonyuma l’ɔlɔlɔ, layasha tshɛ l’Afundelo ndo lele l’ohetoheto l’olimu w’esambishelo. (Etsha 18:24; 1 Timote 4:15; 2 Timote 4:5) Nde pombaka monga la ndjakitshakitsha, l’otema wa memakana ndo la solo dia lotutsha, nɛ dia akanga wa lotamanya, w’otako, ndo wele la mposa ka lowandji hawolongola ɛtshɔkɔ waki Nzambi. (Tukedi 11:2; Heberu 6:15; 3 Joani 9, 10) Naka nde ambotshuka, kete nde pombaka monga owandji wa nkumbo wele la ngandji, ndo wele l’akoka wa nɔmbɔla nkumbo kande k’otondo dimɛna. (1 Timote 3:4, 5, 12) Lam’ele nde mbɔsaka ɔngɔnyi wa lo nyuma la nɛmɔ di’efula, pami ka ngasɔ ayolongola ɛtshɔkɔ wa Jehowa.​—Mateu 6:19-21.

15, 16. Waa na wɛnama dia wekɔ ‘apami wele oko weshasha’? Sha bɛnyɛlɔ dimɔtshi.

¹⁵ Etena kayakimɔ wanɛ wakamba oko dikumanyi l’etshumanelo dia kamba oko esambisha, anami w’ɛkɔkɔ, ndo embetsha, vɔ toshaka ɛkɔkɔ w’eshika wa monga la lowando le ‘apami asɔ wele oko weshasha.’ (Efeso 4:8, 11) Wanɛ wakondja wahɔ oma l’olimu wakambawɔ la ngandji tshɛ hawotongaka tena dimɔtshi la lowando otsha le wɔ, koko Jehowa mɛnaka tshɛ kasala dikumanyi sɔ diele la kɔlamelo. Nde hatohɛ ngandji kɛnyawɔ lo lokombo lande lo kambɛ ekambi ande.​—1 Timote 5:17; Heberu 6:10.

¹⁶ Tɔshi ɛnyɛlɔ k’ekumanyi kɛmɔtshi kakamba olimu wa wolo efula, lakatshu dia tenda osekaseka ɔmɔtshi w’Okristo lakiwɔ suke la sala epaso wa lo wɔɔngɔ. Ɔngɛnyi ɔmɔtshi waki nkumbo ka kadiyɛso kɛsɔ akafunde ate: “Nde aki la kɛtshi, akatosukɛ, ndo akatokanɛ efula. Nde akatɔlɔmbɛ dikimɔ dia nɔmba Jehowa kâmɛ la so. Etena kakandalɔmbaka, papa kaki kadiyɛso kɛsɔ [laki komonga Ɔmɛnyi wa Jehowa] akatatɛ ndela, ndo onto tshɛ laki lo luudu la lopitadi lɔsɔ akakɛdja asɔi. Dɔmbɛlɔ diaki ekumanyi kɛsɔ diakalole mɛtɛ l’ɛtɛkɛta wa ngandji ndo wa kɛtshi, ndo Jehowa akɛnya mɛtɛ ngandji kande lo toma ekumanyi kɛsɔ paka l’etena kɛsɔ k’ohomba!” Ɔkɔnyi okina waki Ɔmɛnyi wa Jehowa akate lo kɛnɛ kendana la dikumanyi diakaye ndjowenda ate: “Etena kakawaye le mi lam’akimi lo mbeto kami ka lopitadi, etena kakawahombaka sakɛmi efula, dimi lakeye dia oyadi kɛnɛ tshɛ kayokomɛ, dimi layonga l’akoka wa mbikikɛ. Dimi lakakondja wolo ndo kombatɛ asolo nto.” Onde onto ɔmɔtshi kokaka somba woho wa ngandji ka ngasɔ? Ndoko lushi! Ɔsɔ ekɔ woshasha watosha Nzambi oma lo tshimbo y’etshumanelo k’Akristo.​—Isaya 32:1, 2.

Woshasha w’olimu w’esambishelo

17, 18. (a) Naa woshasha w’olimu washa Jehowa ekambi ande tshɛ? (b) Ekimanyielo kakɔna katosha Nzambi dia sho mbeya kamba olimu aso?

¹⁷ Ndoko nɛmɔ diokoki onto kondja ko ndeka nɛ dia kambɛ Jehowa, Nkum’Olongo. (Isaya 43:10; 2 Koreto 4:7; 1 Petero 2:9) Ɔnkɔnɛ, diɛsɛ dia kamba olimu ɔsɔ wa lo sɛkɛ diamboshama le onto tshɛ lakombola l’otema ɔtɔi dia kambɛ Nzambi, oyadi dikɛnda kana opalanga, pami kana womoto mende. Onde wɛ kambaka la woshasha ɔsɔ w’oshinga wolo? Amɔtshi mbeyaka tona kamba la woshasha ɔsɔ, nɛ dia vɔ mbokaka di’oko vɔ bu l’akoka, koko tohɔ dia Jehowa mbishaka nyuma kande k’ekila le wanɛ wokambɛ, ndo tɔ mbeyaka tosha dikoka diele sho bu ladiɔ.​—Jeremiya 1:6-8; 20:11.

¹⁸ Jehowa akakimɔ olimu w’esambishelo ka Diolelo l’anya w’ekambi ande wele la ndjakitshakitsha, koko aha le akanga wa lotamanya kana le wanɛ wayaɛkɛ l’akoka awɔ hita. (1 Koreto 1:20, 26-29) Anto wele la ndjakitshakitsha ndo la memakana mbetawɔka dia vɔ wekɔ la wɛdu ɛmɔtshi ndo mendɛka lo ekimanyielo ka Nzambi etena kɛnɛ kayakimɔwɔ l’olimu w’esambishelo. Vɔ lawɔ ngɛnangɛnaka ekimanyielo ka lo nyuma kawashande oma lo tshimbo y’‘okambi wa kɔmba.’​—Luka 12:42-44; Tukedi 22:4.

Lɔsɛnɔ la nkumbo l’ɔngɛnɔngɛnɔ ekɔ w’oshasha w’ɔlɔlɔ

19. Akambo akɔna washa ɔngɛnɔngɛnɔ lo wodielo w’ana?

¹⁹ Diwala ndo lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ la lo nkumbo ekɔ weshasha w’oma le Nzambi. (Ruta 1:9; Efeso 3:14, 15) Ndo ana wekɔ ‘okitɔ w’oma le Jehowa,’ w’oshinga wolo. Vɔ ngɛnyangɛnyaka ambutshi wasala la wolo dia monɛ l’etema awɔ waonga wangɛnyangɛnya Jehowa. (Osambu 127:3) Naka wɛ ekɔ ombutshi, kete tetemala la mpokamɛ dui dia Jehowa lo mbetsha anayɛ wa totshitshɛ lo ndjela Ɔtɛkɛta ande. Wanɛ wasala ngasɔ mbeyaka dia Jehowa ayowasukɛ ndo ayowatshɔkɔla.​—Tukedi 3:5, 6; 22:6; Efeso 6:1-4.

20. Kakɔna kakoka kimanyiya ambutshi wele anawɔ wamboka ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ ɔkɔngɔ na?

²⁰ Oyadi welo wadja ambutshi woka Nzambi wɔma, ondo anawɔ amɔtshi mbeyaka ndjoka ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ ɔkɔngɔ etena kakomawɔ epalanga. (Etatelu 26:34, 35) Dikambo sɔ mbeyaka mbisha ambutshi pâ efula l’asolo. (Tukedi 17:21, 25) Lo dihole dia vɔ shisha elongamelo tshɛ, vɔ pombaka mbohɔ wɛɛla waki Yeso wendana l’ɔna la lotshito. Kânga mbakatshike ɔn’ɔsɔ nkumbo kawɔ ko ndjela mboka kande hita ka kɔlɔ, l’ɔkɔngɔ diko nde akayokalolaka lo luudu la she ndo she akôlongola l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo la ngandji tshɛ. (Luka 15:11-32) Oyadi kakɔna tshɛ kakoka tomba, ambutshi w’Akristo wa kɔlamelo kokaka ndjashikikɛ dia Jehowa ayowaoka, ayowakanɛ la ngandji tshɛ, ndo ayowasukɛ.​—Osambu 145:14.

21. Onto akɔna ahombaso mpokamɛ ndo lande na?

²¹ Lâsɔ, nyɛsɔ sho tshɛ toshikikɛ kɛnɛ kele mɛtɛ ohomba lo lɔsɛnɔ laso. Onde tekɔ lo sala la wolo tshɛ dia kondja lomombo la l’emunyi lakoka tela pâ sho la nkumbo yaso? Kana tekɔ lo tawese ‘weshasha w’ɔlɔlɔ ndo mbɔya ka kokele’ kaya oma le “Shi yanyi.” (Jakoba 1:17) Satana, “shi kashi,” nangaka dia sho ndjakimɔ tshɛ l’eyango wa lomombo la l’emunyi ndo sho shisha ɔngɛnɔngɛnɔ ndo lɔsɛnɔ laso. (Joani 8:44; Luka 12:15) Koko Jehowa tokokɛka l’otema ɔtɔi ndo tokombolɛka kɛnɛ koleki ɔlɔlɔ. (Isaya 48:17, 18) Lâsɔ, nyɛsɔ totetemale la mpokamɛ dui dia Shɛso lele l’olongo loludi la ngandji ndo ‘tɔngɛnangɛnake’ le nde nshi tshɛ. (Osambu 37:4) Naka sho ndjela mboka kɛsɔ, kete weshasha waki Jehowa w’oshinga wolo ndo ɛtshɔkɔ w’efula watoshande wayotɔngɔnya, aha la vɔ tela pâ kana lonyangu.

[Nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi]

Onde wɛ akohɔ?

• Lende akokaso tana ɔngɛnɔngɛnɔ woleki tshɛ?

• Naa weshasha ɛmɔtshi washa Jehowa ekambi ande?

• Lande na kele olimu w’esambishelo wekɔ woshasha ɔmɔtshi?

• Kakɔna kakoka sala ambutshi dia kondja ɛtshɔkɔ waki Nzambi etena kewɔ lo mbodia anawɔ?

[Osato wa lo lɛkɛ 14]

Onde wɛ ngɛnangɛnaka woshasha w’Ɔtɛkɛta wa Nzambi wakafundama?

[Osato wa lo lɛkɛ 15]

Kânga mbakinde l’atei w’ekakatanu wa mamba, Laurel akakambɛ Nzambi l’ohetoheto tshɛ

[Osato wa lo lɛkɛ 16]

L’ɛnyɛlɔ kaki Tabita, Akristo wa nshi nyɛ mbeyamaka dimɛna oma lo ditshelo diawɔ dia ngandji

[Osato wa lo lɛkɛ 17]

Dikumanyi di’Akristo ndjakiyanyaka la ngandji tshɛ dikambo di’anyawɔ ambetawudi